Απανωτά χτυπήματα στον κατασκευαστικό κλάδο

Απανωτά κτυπήματα δέχεται ο κατασκευαστικός τομέας, καθώς πριν ανακάμψει από την κατάργηση του επενδυτικού προγράμματος και την πανδημική κρίση που ακολούθησε και συνεχίζει να ταλανίζει τον κλάδο, αντιμετωπίζει τη ραγδαία αύξηση στις τιμές πρώτων υλών.

Παράγοντες του κλάδου εκφράζουν την εκτίμηση ότι η αύξηση, σε διεθνές επίπεδο, των τιμών βασικών οικοδομικών υλικών (οικοδομικός σίδηρος, δομικός χάλυβας, ξυλεία, χαλκός, πλαστικά κοκ) θα έχει βαθύτερες προεκτάσεις, καθώς όπως επισημαίνουν, επηρεάζει τον κλάδο σε όλο του εύρος, από τα ιδιωτικά έργα, μέχρι και τα έργα του δημοσίου.

Σε δηλώσεις στη StockWatch, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή, αναφέρθηκε στην ευρεία τηλεδιάσκεψη όλων των εμπλεκομένων, που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιουνίου μετά από πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ, κατά την οποία διαμορφώθηκε δέσμη μέτρων με στόχο τη μείωση των επιπτώσεων του νέου προβλήματος. 

«Στείλαμε στον υπουργό Οικονομικών τις εισηγήσεις μας και αναμένουμε πως τις αμέσως επόμενες ημέρες θα μας καλέσει να τις συζητήσουμε και να μας ενημερώσει ποιες από αυτές θα προωθήσει προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο», είπε ο κ. Κωνσταντή.

Οι developers για την ώρα είναι διατεθειμένοι να απορροφήσουν μέρος του κόστους που προκύπτει από την αύξηση των τιμών βασικών υλικών, μειώνοντας το ύψος της έκπτωσης που παρέχουν. Ωστόσο, καλούν τους εν δυνάμει αγοραστές να μην αναβάλλουν την αγορά κατοικίας ή διαμερίσματος, υποδεικνύοντας ότι δεν προβλέπεται να διορθωθεί η αγορά τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Η αύξηση των τιμών κατασκευαστικών υλικών, προστίθεται σε σειρά επιβαρυντικών παραγόντων για τον τομέα, όπως είναι ο τερματισμός του επενδυτικού προγράμματος, η πανδημία και τα ψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων ανάμεσα στους επιχειρηματίες του κλάδου.

Τα επιδημιολογικά δεδομένα επιβαρύνουν την κτηματαγορά

Ο πρόεδρος του συνδέσμου ανάπτυξης γης και οικοδομών και CEO του ομίλου Cybarco, Μιχάλης Χατζηπαναγιώτου, δήλωσε στη StockWatch ότι όσο παρατείνεται η κατάσταση σε σχέση με την πανδημία, θα υπάρχουν σημαντικές αυξήσεις στις πρώτες ύλες.

«Γι’ αυτό οι developers είναι διατεθειμένοι να απορροφήσουν μέρος του αυξημένου κόστους των πρώτων υλών αλλά και ένα μέρος θα πρέπει να μετακυλήσει προς τους αγοραστές», επεσήμανε.

Σημείωσε ότι τα νέα δεδομένα προκύπτουν εκεί που είχε αρχίσει να παίρνει ανάσα η αγορά και οι τιμές να βρίσκονται σε καθοδική πορεία. «Μετά από αυτή την εξέλιξη, τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τις τιμές στα σημερινά επίπεδα, μειώνοντας το ποσοστό της έκπτωσης που δίναμε και για παράδειγμα αντί να κάνουμε 10% έκπτωση, να την μειώσουμε στο 5%», είπε.

Σημείωσε ότι εκ μέρους ξένων αγοραστών υπάρχει ενδιαφέρον, «αλλά δυστυχώς η επιδημιολογική κατάσταση της Κύπρου λειτουργεί αποτρεπτικά στην απόφαση τους να έρθουν Κύπρο, άρα οι πράξεις που διεκπεραιώνονται είναι πολύ περιορισμένες», όπως ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι όσοι ενδιαφέρονται για ακίνητα στο πλαίσιο επενδυτικού σχεδίου καταφεύγουν πλέον, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα.

Έτοιμοι οι developers να απορροφήσουν μέρος του κόστους

Ο CEO του ομίλου Cyfield, Γιώργος Χρυσοχός, σε δηλώσεις στη StockWatch έκανε λόγο για σοβαρό πρόβλημα σε ότι αφορά την αύξηση τιμών πρώτων υλών.

Επηρεάζεται όπως είπε, «όλο το εύρος του κλάδου από τα οδικά, κατασκευαστικά και αναπτυξιακά έργα του δημοσίου, μέχρι έργα του ιδιωτικού τομέα».

Προέτρεψε ωστόσο, όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν σπίτι ή διαμέρισμα ή οποιοδήποτε άλλο ακίνητο να προχωρήσουν στην αγορά, καθώς όπως ανέφερε, «δεν φαίνεται να υποχωρούν σύντομα οι αυξημένες τιμές των πρώτων υλών» και «μέρος του κόστους θα το απορροφήσουν οι ίδιοι οι developers».

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχό η εγχώρια αγορά ακινήτων δεν αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικά, διότι οι τράπεζες αυτή τη χρονική στιγμή παρέχουν πολύ καλά στεγαστικά δάνεια. Συνεπώς, ανέφερε πως όσο οι τράπεζες παρέχουν δάνεια, ο κόσμος θα αγοράζει το ακίνητο που έχει ανάγκη.

Εξέφρασε ωστόσο, ανησυχία για τα επιδημιολογικά δεδομένα της Κύπρου, τα οποία όπως είπε, κρατούν τις πωλήσεις ακινήτων προς ξένους αγοραστές στον πάγο. Σημείωσε ότι «κανένας ξένος επενδυτής δεν θα διακινδυνεύσει για να έρθει στην Κύπρο για αγοράσει ένα ακίνητο».

Παίζεται η ολοκλήρωση έργων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας συνδέσμων εργολάβων οικοδομών Κύπρου (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), Στυλιανός Γαβριήλ, εξήγησε στη StockWatch ότι «από τον περασμένο Νοέμβριο ξεκίνησε μια αυξητική τάση διεθνώς των τιμών πρώτων υλών, η οποία στην αρχή δεν ήταν ραγδαία.

Ωστόσο, από το Σεπτέμβριο και μετά, υλικά όπως ο σίδηρος είδαν αύξηση της τάξης του 80% στην τιμή, από €470 τον τόνο στα €780 με €800 τον τόνο, όπως ανέφερε. Πρόσθεσε ότι η αύξηση τιμών ανήλθε στο 50% για το ξύλο, για το αλουμίνιο στο 40% και για το πετρέλαιο στο 18%.

Σημείωσε πως οι κατασκευαστές και οι εργολάβοι δεν μπορούσαν να προβλέψουν αυτή την αύξηση στα δημόσια και ιδιωτικά έργα που εκτελούσαν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όπως είπε, αντιμετωπίζουν πρώτα οι κατασκευαστές που καλούνται να επωμισθούν το αυξημένο κατά 20% κόστος με τον κίνδυνο κάποια έργα του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα να μην ολοκληρωθούν.

Ενδεικτικά ανέφερε ότι για διαμέρισμα η τιμή από €200 χιλ. θα ανέλθει στις €240 χιλ. με την αύξηση του κόστους κατασκευής, γι’ αυτό όπως είπε, καλείται η κυβέρνηση να δώσει κίνητρα για μετριασμό της ζημιάς των εργολάβων και κατασκευαστών.

Πιέσεις και στις τιμές ακινήτων

Ο πρόεδρος του συνδέσμου ιδιοκτητών ακινήτων Γιώργος Μουσκίδης, εξέφρασε την άποψη ότι «η αύξηση των πρώτων υλών θα πιέσει τις τιμές ακινήτων (κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία και άλλα) προς τα πάνω.

Συνεπώς, σημείωσε, «οι εργολάβοι και οι developers θα μετακυλήσουν μέρος αυτού του αυξημένου κόστους προς τους αγοραστές ώστε να μην υποστούν μεγάλες ζημιές».

Πρόσθεσε ότι «δεν έχουν άλλη επιλογή εκτός από το να σταματήσουν να κτίζουν, κάτι που δεν μπορεί να γίνει διότι υπάρχει ζήτηση στην αγορά», όπως ανέφερε.

Στα χέρια του ΥΠΟΙΚ η δέσμη μέτρων 

Η δέσμη μέτρων που έχει αποσταλεί προς τον υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη, μεταξύ άλλων αφορά:

-Μελέτη του θέματος από το κράτος και καθορισμό το συντομότερο πολιτικής και κατευθυντήριων γραμμών σε ότι αφορά τα δικά του έργα που είναι είτε σε διαδικασία υλοποίησης, είτε υπό σχεδιασμό.

-Να κληθεί το κράτος να θέσει το θέμα αρμοδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση για από κοινού δράσεις ή και πρωτοβουλίες των χωρών της ΕΕ.

-Να προχωρήσει το κράτος σε επίσπευση της καταβολής επιστροφής Φ.Π.Α. σε εργολάβους/επιχειρηματίες ανάπτυξης γης.

-Να γίνει μελέτη ευρύτερα του θέματος ΦΠΑ ή και άλλων στοχευμένων έκτακτων φορολογικών ελαφρύνσεων.

-Οι τράπεζες να αναγνωρίζουν και να κατανοήσουν την κατάσταση και να είναι ελαστικές και βοηθητικές (π.χ να δίνουν πιστωτική επέκταση) εκεί όπου δημιουργείται τεκμηριωμένη ανάγκη για την οποία δεν ευθύνεται το νοικοκυριό, ο υπεργολάβος ή ο εργολάβος κλπ. Η πιστωτική επέκταση για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να υποστηρίζεται και από στοχευμένο σχέδιο κρατικών ενισχύσεων.

-Σύσταση στους μελετητές για παρακολούθηση των επί μέρους τιμών ώστε να λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή τεχνολογίας οικοδόμησης π.χ συμβατικό μπετόν, μεταλλική κατασκευή, σύμμεικτο, ξύλινο.

-Επίσης σύσταση για να μελετώνται τους επόμενους μήνες δυνατότητες χρήσης εναλλακτικών υλικών.

-Σύσταση στους ενδιαφερόμενους για χρήση (μη διαγραφή) της φόρμουλας προσαυξήσεων τιμών υλικών στα ιδιωτικά εργοληπτικά συμβόλαια και παράλληλα, σύσταση για προσαρμογή της φόρμουλας ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του έργου, π.χ να μην αφήνονται οι τυπικές τιμές.