Διχάζουν οι αμφιβολίες της Κεντρικής για τα ακίνητα

Οι αμφιβολίες της Κεντρικής Τράπεζας για την ανάκαμψη του τομέα των ακινήτων διχάζουν τους επιχειρηματίες του κλάδου, που εκφράζουν διιστάμενες απόψεις για τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προοπτικές τους.

Κάποιοι αναμένουν μεγάλη ροή ξένων επενδύσεων σε ακίνητα το επόμενο διάστημα ενώ άρχισαν να συγκρίνουν την υφιστάμενη κατάσταση με την κρίση που πέρασαν για πολλά χρόνια τα ακίνητα μετά το 2008.

Η Κεντρική Τράπεζα στο τελευταίο οικονομικό της δελτίο εκτιμά ότι υπάρχει αυξημένη αβεβαιότητα που δημιουργεί αμφιβολίες για την ανάκαμψη του τομέα, κάνοντας ταυτόχρονα λόγο για ανατροπή της αυξητικής πορείας της αγοράς ακινήτων λόγω της πανδημίας.  Η αγορά παρουσίαζε ενδείξεις επιβράδυνσης ήδη πριν την εμφάνιση της πανδημίας, αναφέρει η Κεντρική, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν ερωτηματικά για την ανάκαμψη του τομέα.

Το 2021 θα εκτοξευθεί στα ύψη η ζήτηση ακινήτων

Αισιόδοξος παρουσιάστηκε ο πρόεδρος του συνδέσμου μεγάλων αναπτύξεων Ανδρέας Δημητριάδης ότι προς το τέλος του τρέχοντος έτους ή το αργότερο αρχές του 2021 θα ανακάμψει η αγορά ακινήτων και οι μεγάλες επενδύσεις.

Όπως ανέφερε στη StockWatch, τα πάντα θα εξαρτηθούν από το κατά πόσο θα υπάρξουν πισωγυρίσματα στο θέμα της πανδημίας, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε χώρες που μας επηρεάζουν οικονομικά.

Πάντως στη Ρωσία, η οποία αποτελεί μια από τις κύριες επενδυτικές αγορές της Κύπρου τόσο στον τουρισμό όσο και στις κατασκευές, σύμφωνα με στοιχεία στις 5 Ιουλίου για πρώτη φορά διαφάνηκε μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων, αναφέρει.

Όπως ανέφερε ο κ. Δημητριάδης, «δεν συμφωνούμε με τις εκτιμήσεις της ΚΤ διότι αν ομαλοποιηθεί η κατάσταση με την πανδημική κρίση και ανακοινωθεί έστω ότι το εμβόλιο που δοκιμάζεται είναι έγκυρο, πιστεύουμε ότι θα εκτοξευθεί στα ύψη η ζήτηση ακινήτων το 2021 ενώ η χρονιά για τον τομέα θα είναι πολύ καλή χρονιά».

Σχολίασε επίσης τις αναφορές της ΚΤ για την ανάγκη ύπαρξη μέσων ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης των συναλλαγών ακινήτων, κάτι που αναδείχθηκε μέσα από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων, σημειώνοντας ότι το θέμα αυτό τέθηκε σε κατ’ ίδιαν συνάντηση που είχε χθες ο σύνδεσμος με τον υπουργό εξωτερικών.

Όταν ένας επενδυτής έρθει στην Κύπρο και κλείσει τη συμφωνία, μετά θα πρέπει να επανέλθει για τα βιομετρικά στοιχεία, ενώ θα μπορούσε να παρέχεται η δυνατότατα διεκπεραίωσης τους, στις κυπριακές πρεσβείες στο εξωτερικό.

«Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο μελετά η κυβέρνηση στο πλαίσιο της εξέτασης των βιομετρικών στοιχείων.  Φαίνεται ότι το κράτος κινείται και προς αυτή την κατεύθυνση για ηλεκτρονική υποβολή ορισμένων εγγράφων ή μέσω των πρεσβειών της Κύπρου στο εξωτερικό. Αν διαπιστωθεί ότι μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο θα προχωρήσει η κυβέρνηση».

Αναμείνουμε μπουμ του επενδυτικού ενδιαφέροντος

Την αντίθεση του με τις προβλέψεις της ΚΤ εξέφρασε και ο CEO του ομίλου Cyfield Γιώργος Χρυσοχός, διαχωρίζοντας τον τομέα σε δυο κατηγορίες.

«Ο κατασκευαστικός κλάδος διαχωρίζεται στα έργα υποδομής όπως κυβερνητικά κτήρια, συντήρηση σχολείων, έργα οδοποιίας και άλλα και στην κατηγορία των ιδιωτικών εμπορικών και οικιστικών ακινήτων».

Στην πρώτη κατηγορία παρατηρείται ήδη υπερθέρμανση, επειδή η κυβέρνηση άναψε το πράσινο για επίσπευση της εκτέλεσης όλων των μικρών και μεγάλων κυβερνητικών έργων πλην του κτηρίου της βουλής, άρα ένας σημαντικός αριθμός εργολάβων θα εργάζονται πλήρως τα επόμενα 2-3 χρόνια.

Ενδεικτικά ανέφερε ότι τις τελευταίες ημέρες προκηρύχθηκε η δεύτερη φάση του αποχετευτικού Λεμεσού με κόστος γύρω στα €20 εκ. και ο νέος ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός της ΑΗΚ στο Βασιλικό.

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχό, υπ’ ατμόν βρίσκονται και οι αναπτύξεις στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος διότι το μεγαλύτερο κομμάτι τους είναι ήδη προπωλημένο, άρα τα επόμενα δυο χρόνια θα επικρατεί οικοδομικός οργασμός και σε αυτό τον τομέα.

Εξέφρασε επίσης τη θέση ότι η πανδημία του κορωνοϊού δημιούργησε στους ξένους επενδυτές την ανάγκη ύπαρξης δεύτερης έδρας, είτε για οικογενειακούς λόγους, είτε για λόγους οικονομικής ασφάλειας.

Σημειώνοντας, παράλληλα, ότι οι ξένοι επενδυτές πάντα επεδείκνυαν ενδιαφέρον για δημιουργία δεύτερης έδρας στην Κύπρο και αγορά ακινήτων στο πλαίσιο του προγράμματος για απόκτηση κυπριακού διαβατηρίου έναντι επενδύσεων €2,5 εκ.

«Αρά εμείς αναμένουμε αύξηση στο επενδυτικό πρόγραμμα τα επόμενα χρόνια ασχέτως ότι τα μέτρα ορθά έχουν γίνει πιο αυστηρά» είπε.  Επανέλαβε ότι «όταν υπάρχουν αναταραχές ανά τον κόσμο και αστάθεια οι μεγάλοι επενδυτές για λόγους ασφαλείας στρέφονται προς άλλες χώρες για μια δεύτερη υπηκοότητα».

Πρόσθεσε ότι «όταν ομαλοποιηθεί πλήρως η λειτουργία των αεροδρομίων και των χωρών προέλευσης των επενδυτών από Ρωσία και Κίνα, τότε θα εκδηλωθούν οι νέες ανάγκες και θα σημειωθεί ένα απότομο μπουμ στο πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων».

Εξήγησε ότι «για την ώρα υπάρχει μια αναβλητικότητα λόγω της υπολειτουργίας των αεροδρομίων.  Την ίδια ώρα όμως λαμβάνουμε εκατοντάδες μηνύματα από ενδιαφερομένους επενδυτές για απόκτηση κυπριακού διαβατηρίου».

Ο κ. Χρυσοχός συμφώνησε εν μέρει με το συμπέρασμα ότι η πανδημική κρίση ανέδειξε την ανάγκη ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης των συναλλαγών ακινήτων, λέγοντας ότι «πολύ μικρό ποσοστό ξένων, που μετριέται στα δάκτυλα, καταλήγουν στην αγορά επένδυσης χωρίς να την δουν και να την ελέγξουν».

Εστιάζοντας στη ντόπια αγορά είπε ότι οι πωλήσεις είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, διότι και οι τράπεζες άρχισαν ήδη να παρέχουν στεγαστικά δάνεια. Οι τιμές παραμένουν σταθερές διότι συνδέονται με το κόστος κατασκευής το οποίο πλέον είναι αναβαθμισμένο, εκτός από κάποια παλιά ακίνητα όπου υπάρχει ένα ενδεχόμενο μείωσης της τιμής.

Τα γεγονότα δείχνουν ότι θα υπάρξει κάμψη της αγοράς

Την πλήρη ταύτιση του με τις εκτιμήσεις της ΚΤ, εξέφρασε ο πρόεδρος του συνδέσμου ιδιοκτητών ακινήτων Γιώργος Μουσκίδης, λέγοντας ότι «εάν δούμε ιστορικά το θέμα, το 2013 με την οικονομική κρίση πάγωσαν όλα. Από το 2011 έως το 2015 η ανάπτυξη ήταν σχεδόν μηδενική ενώ οι τιμές των ακινήτων άρχισαν να κατρακυλούν από τα μέσα του 2008.

«Από το 2010 μέχρι το 2013 που εισήλθαμε σε μίνι ύφεση οι developers σταμάτησαν τις νέες αναπτύξεις. Σε εξέλιξη υπήρχαν μόνο κάποιες αναπτύξεις που σχετίζονταν με την παραχώρηση κυπριακού διαβατηρίου. Από το 2015 όταν επανήλθαμε στην ομαλότητα μετά την οικονομική κρίση μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2019, ανέβηκε στα ύψη η ζήτηση για το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων, για να καθηλωθεί μετά με την κρίση του κορωνοϊού».

Ο κ. Μουσκίδης, ανέφερε εντούτοις ότι «θα συνεχιστεί το ενδιαφέρον για το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα με χαμηλότερους όμως ρυθμούς, διότι τα κριτήρια έγιναν πολύ αυστηρά με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται οι ξένοι στη μεταφορά των λεφτών τους στην Κύπρο.  Φαινόμαστε βασιλικότεροι του βασιλέως, σε σχέση με τις ανταγωνιστικές μας χώρες που η διαδικασία είναι πολύ πιο προσιτή».

Όσον αφορά τα πολυώροφα κτήρια που βρίσκονται σε εξέλιξη είπε ότι μεγάλο κομμάτι της επένδυσης έχει ήδη προπωληθεί προς ξένους επενδυτές οι οποίοι φέρνουν τη χρηματοδότηση από το εξωτερικό οπότε οι developers διαθέτουν τη ρευστότητα που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν την επένδυση.

Σχολιάζοντας την ντόπια αγορά συμφώνησε με τους συναδέλφους του ότι η πανδημία δημιούργησε ευκαιρίες για επενδύσεις στα ακίνητα.