Έμφραγμα στην κτηματαγορά από μεγάλο αριθμό έργων

Για τον κίνδυνο εμφράγματος της κτηματαγοράς, λόγω του μεγάλου αριθμού έργων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή, προειδοποιούν παράγοντες της αγοράς.

Παράλληλα, εκφράζουν προβληματισμό για το μεγάλο αριθμό οδικών έργων και υποστηρίζουν ότι ενδεχομένως η κατασκευαστική βιομηχανία να μην απορροφήσει όλα τα έργα που έχει ρίξει η κυβέρνηση στην αγορά.

Αυξήθηκε επικίνδυνα η δραστηριότητα στην αγορά

Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Cyfield, Γιώργος Χρυσοχός, ανέφερε στη StockWatch ότι «αυξήθηκε απότομα και επικίνδυνα η δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα, με αποτέλεσμα η βιομηχανία να μην μπορεί να απορροφήσει και να εκτελέσει όλα τα έργα που βρίσκονται στην αγορά».

Αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγορά, όπως είναι η έλλειψη του εργατικού δυναμικού και η έλλειψη υλικών λόγω της καθυστέρησης που παρατηρείται στην εισαγωγή των πρώτων υλών, απευθύνει έκκληση όπως η κυβέρνηση καταστρώσει ένα πλάνο μεταφέροντας αριθμό έργων τον επόμενο χρόνο.

Ο κ. Χρυσοχός, απέδωσε το μεγάλο αριθμό μικρών και μεγάλων έργων του ιδιωτικού τομέα στη μεγάλη ζήτηση που παρατηρείται για δημιουργία καινούργιων γραφειακών χώρων, κατοικιών και διαμερισμάτων από ξένους επενδυτές που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στην Κύπρο, αλλά και από τη ντόπια αγορά για κατοικίες και διαμερίσματα.

Ρεκόρ πωλητήριων εγγράφων

Ενδεικτικά αναφέρθηκε στο ρεκόρ που κατέγραψε ο μήνας Οκτώβριος στην κατάθεση πωλητήριων εγγράφων καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του κτηματολογίου τα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν ανήλθαν στα 1171, έναντι 911 τον Οκτώβριο του 2021, καταγράφοντας άνοδο 29%. Το Σεπτέμβριο, η αύξηση ήταν 27%.

Επίσης το δεκάμηνο του 2022 ήταν το καλύτερο για τον κλάδο από το 2008, με την κατάθεση πωλητήριων εγγράφων για 10781 τεμάχια, από 7914 πέρσι, σημειώνοντας αύξηση 36,2%. Σε σχέση, επίσης με το δεκάμηνο του 2019, οι πωλήσεις ακινήτων παρουσιάζουν αύξηση 26,1%.

Εκτοξεύθηκαν οι πωλήσεις κατασκευαστικών υλικών

Ο Επικεφαλής Επιχειρησιακός Διευθυντής, της εταιρείας εισαγωγής κατασκευαστικών υλικών Δ.Κ. Δημητριάδης ΛΤΔ, Μαρίνος Στασής, δήλωσε στη  StockWatch ότι «αυξήθηκαν οι πωλήσεις μας σε χάλυβα και άλλα υλικά, αντανακλώντας την αναθέρμανση της κτηματαγοράς με το μεγάλο αριθμό έργων που τρέχουν».

Αναφέρθηκε στη Λάρνακα και το μεγαλύτερο ιδιωτικό έργο που βρίσκεται στα σκαριά, αυτό της ανάπλασης του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας, στην ανέγερση μεγάλου αριθμού γραφειακών και οικιστικών πολυκατοικιών αλλά και ξενοδοχειακών μονάδων. Στη Λευκωσία, είπε ότι βρίσκεται υπό ανέγερση μεγάλος αριθμός πολυκατοικιών, οδικών και άλλων έργων του δημοσίου, τα οποία σε συνδυασμό με τα έργα του ιδιωτικού τομέα δημιουργούν υπερθέρμανση στην αγορά, επεσήμανε.

Σχολιάζοντας τις αναφορές ότι στην Κύπρο η τιμή του σιδήρου συνεχίζει να βρίσκεται σε ψηλά επίπεδα παρά τη μείωση της τιμής του σε διεθνές επίπεδο, είπε ότι «πριν μερικούς μήνες ήταν στα €1120 τον τόνο, ενώ σήμερα είναι στα €850 και στο εξωτερικό είναι στα €730 τον τόνο. Διευκρίνισε ότι μέχρι να έρθει το εμπόρευμα στην Κύπρο έχει άλλα περίπου €100 λειτουργικά και μεταφορικά έξοδα, (έξοδα στο λιμάνι, εκτελωνιστικά, μεταφορικά από λιμάνι προς την αποθήκη μας).

Από συγχρηματοδοτούμενα κονδύλια τα έργα του δημοσίου

Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας C. Roushas Trading & Development Ltd και πρώην πρόεδρος του συνδέσμου εργολάβων οικοδομών (ΟΣΕΟΚ), Κώστας Ρουσιάς, μιλώντας στη StockWatch είπε ότι όντως ο κατασκευαστικός τομέας τρέχει με πολύ ψηλούς ρυθμούς.

Όσον αφορά την εγχώρια αγορά απέδωσε τη μεγάλη ζήτηση στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ για αγορά πρώτης κατοικίας ο οποίος ακόμη παραμένει στο 5%, αλλά και στη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στη βουλή για διαχωρισμό της κατοικίας και του διαμερίσματος, με επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% στα πρώτα 170 τ.µ., µε συνολικό εμβαδόν τα 220 τ.µ. και µε συνολική αξία που να µην υπερβαίνει τις €350 χιλ.

Η μεγάλη ζήτηση αποδίδεται επίσης στα ψηλά ενοίκια, τα οποία σπρώχνουν τα νεαρά ζευγάρια να προχωρήσουν στην αγορά διαμερίσματος ή κατοικίας από την οποία θα έχουν μια απόδοση της τάξης του 6% έως 7%.

Για την αυξημένη ζήτηση που παρατηρείται από ξένους επενδυτές είπε ότι «η Λεμεσός και η Λάρνακα έχουν κατακλειστεί από επενδυτές από το Ισραήλ αλλά και ουκρανούς επιχειρηματίες οι οποίοι ψάχνουν γραφειακούς χώρους, καινούργια διαμερίσματα και κατοικίες».

Όσον αφορά το μεγάλο αριθμό έργων που έχει ρίξει η κυβέρνηση στην αγορά, είπε ότι πρόκειται για συγχρηματοδοτούμενα έργα από ευρωπαϊκά κονδύλια που κατάφερε να απορροφήσει η κυβέρνηση προς όφελος του κράτους.

Προβληματίζει ο μεγάλος αριθμός κατασκευών δρόμων

Στην αυξημένη κατασκευαστική δραστηριότητα κυρίως σε έργα του δημοσίου, αναφέρεται και ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, σημειώνοντας ότι συγκυριακά υπάρχει και αριθμός μεγάλων δημόσιων οικοδομικών έργων τα οποία ήταν ώριμα εδώ και αρκετό καιρό.

Ο κ. Κωνσταντή ανέφερε στη StockWatch ότι «απαιτείται καλύτερος προγραμματισμός σε σχέση με την προκήρυξη μεγάλων δημόσιων έργων έτσι ώστε να υπάρχει καλύτερη χρονική κατανομή, αλλά και πιο ισορροπημένη κατανομή σε ότι αφορά το μέγεθος των έργων».

Επεσήμανε ότι «διανύουμε έτος Προεδρικών εκλογών αλλά και αρκετά δημόσια έργα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο έχει στενά και αυστηρά χρονικά πλαίσια για την υλοποίηση, κάτι που μάλλον σχετίζεται με την τρέχουσα συγκυρία και κατάσταση. Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των αναπτυξιακών δαπανών σε κατασκευαστικά έργα συνεχίζει να αφορά δρόμους είναι κάτι που επίσης πρέπει να προβληματίσει».

Υποστήριξε ακόμη ότι ένα από τα προβλήματα της διαδικασίας της μελέτης – κατασκευής – συντήρησης και για οικοδομικά έργα, εκτός από το θέμα της αρχιτεκτονικής ποιότητας, είναι ο περιορισμένος αριθμός εργοληπτών που προσφοροδοτούν για αυτά τα έργα, κάτι που εντείνει περισσότερο τα ζητήματα που τέθηκαν από συγκεκριμένους κατασκευαστές.

Τα έργα του δημοσίου άνω των €500 εκατ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του τμήματος Δημοσίων Έργων, τα έργα του δημοσίου ανά το παγκύπριο που βρίσκονται υπό κατασκευή ξεπερνούν τα €500 εκατ.

Μεταξύ αυτών: Η ενεργειακή αναβάθμιση του κτηρίου των Δημοσίων Έργων, η ανέγερση των γραφείων του Επιτρόπου Προεδρίας, το νέο κτήριο της διοίκησης της προεδρίας εντός του χώρου του Προεδρικού, το Κέντρο Ψυχικής Υγείας στη Λευκωσία, η ανέγερση των νέων κεντρικών κτηρίων του κτηματολογίου, η βελτίωση και κτήρια στο αλιευτικό κέντρο Ορμήδειας, το νέο κτήριο αιμοκάθαρσης στην Πάφο, ο αστυνομικός σταθμός στο Στρουμπί και στα Κούκλια, οι κυματοθραύστες στη θαλάσσια περιοχή Ορόκλινης, Περβολιών και Χλώρακας και η ανακαίνιση διατηρητέου κτηρίου στην οδό Λόρδου Βύρωνος.

Μεταξύ των οδικών έργων είναι: Ο περιμετρικός Λευκωσίας, ο αυτοκινητόδρομος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς, ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη - Ευρύχου, ο αυτοκινητόδρομος Λεμεσού - Σαΐττα, ο παρακαμπτήριος Γερμασόγιας, ο αυτοκινητόδρομος Τσερίου, το οδικό δίκτυο στο Ενεργειακό Κέντρο στο Βασιλικό, ο αυτοκινητόδρομος στο παραλιακό μέτωπο Λάρνακας – Δεκέλειας, ο δρόμος Ακρούντας - Διερώνας, ο μεγάλος κυκλικός κόμβος στη Γεροσκήπου, η λεωφόρος Κάπαρη στο Παραλίμνι και ο αυτοκινητόδρομος Σωτήρας –Δερύνειας.