Κραχ στους πύργους και τις επαύλεις

Μεγάλο πλήγμα δέχονται οι πωλήσεις ακινήτων πολυτελείας, σύμφωνα με την νέα έκδοση της PwC για την κυπριακή αγορά ανάπτυξης γης, αποτυπώνοντας τη μεγάλη επίδραση της πανδημικής κρίσης αλλά και της υψηλής περσινής βάσης στην φετινή πορεία της αγοράς ακινήτων.

Τα στοιχεία που παραθέτει στην έκθεση της είναι ανησυχητικά για την αγορά ακινήτων, καθώς δεν περιλαμβάνουν ακόμα την κάμψη που θα επέλθει στην αγορά από τον τερματισμού του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.

Σύμφωνα με την ανάλυση της PwC, η συνολική αξία των συναλλαγών σε ολόκληρη την αγορά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 ανήλθε στα €1,2 δισ., σημειώνοντας μείωση 55% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Οι παραλιακές επαρχίες της Λεμεσού και της Πάφου, που είχαν την μερίδα του λέοντος των αναπτύξεων με χρήση του προγράμματος των διαβατηρίων, παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση όσον αφορά την αξία συναλλαγών (πτώση 65% και 61% αντίστοιχα) σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019, ενώ η Λευκωσία (η οποία εξαρτάται κυρίως από εγχώρια ζήτηση), παρουσίασε το χαμηλότερο πλήγμα (πτώση 31%).

Η ανάλυση είναι ακόμα πιο ανησυχητική για τα ακίνητα πολυτελείας, που περιλαμβάνουν και τα οροφοδιαμερίσματα των πολυώροφων κτιρίων που βρίσκονται υπό ανέγερση ή είναι ακόμα στα χαρτιά.

Με βάση την ανάλυση φαίνεται ότι τα ακίνητα πολυτελείας ήταν ίσως ο τομέας που επλήγη περισσότερο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, με τις συναλλαγές οικιστικών ακινήτων με αξία άνω του €1,5 εκατ. να ανέρχονται στις 51, σημειώνοντας κατακόρυφη πτώση της τάξης του 78% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019.

Ως αποτέλεσμα της μειωμένης δραστηριότητας στις συναλλαγές ακινήτων πολυτελείας και στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, η πλειοψηφία των συναλλαγών αφορούσε ντόπιους αγοραστές.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της μέσης αξίας των συναλλαγών σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο το 2019.

Σημειώνεται ότι οποιεσδήποτε συγκρίσεις με το πρώτο εξάμηνο του 2019, θα πρέπει να γίνονται έχοντας υπόψη ότι η αγορά παρουσίασε ασυνήθιστα υψηλό αριθμό συναλλαγών από αλλοδαπούς αγοραστές κατά τους μήνες Ιανουάριο - Μάιο 2019. Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν κατά την περίοδο του ‘lockdown’ και η αδυναμία των ξένων αγοραστών να ταξιδέψουν στην Κύπρο επιδείνωσαν την ήδη μειωμένη δραστηριότητα του κλάδου, οδηγώντας σε σημαντική μείωση των βασικών δεικτών συναλλαγών σε ολόκληρη την αγορά.

Αναφορικά με τον κατασκευαστικό τομέα, ο αριθμός των νέων αδειών οικοδομής, μειώθηκε κατά 7% κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους (-35% σε αξία αδειών).

«Είναι επιτακτική η ανάγκη για μεταρρύθμιση του τομέα και επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων και των στρατηγικών», τονίζεται.

Αναγνωρίζοντας ότι η επιστροφή στον παλιό τρόπο λειτουργίας δεν είναι βιώσιμη επιλογή, στην έκδοση δίνονται προτάσεις οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στον επαναπροσδιορισμό και στη μεταρρύθμιση της αγοράς.

Δημογραφικά στοιχεία / Στέγαση για ηλικιωμένους: Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης εξειδικευμένων κοινοτήτων στέγασης ηλικιωμένων και υποβοηθούμενης διαβίωσης και η εισαγωγή κινήτρων για την προσέλκυση εξειδικευμένων φορέων παροχής υπηρεσιών στον τομέα, αναμένεται να προσελκύσουν επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα.

Προσιτή στέγασης: Η πολιτική της προσιτής στέγασης αναμένεται να προσελκύσει οικιστικές αναπτύξεις για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα της κοινωνίας.

Επαναχρησιμοποίηση παλαιών κτιρίων: Επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες και βοηθώντας στην αναζωογόνηση των κέντρων της πόλης.

Εστίαση σε έργα με πολλαπλασιαστικό θετικό αντίκτυπο: Ανάπτυξη σύνθετων έργων που έχουν πολλαπλασιαστικό θετικό αντίκτυπο στην οικονομία και μπορούν να υποστηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη: Παροχή των κατάλληλων οικονομικών και άλλων κινήτρων για την ενίσχυση των επενδύσεων με θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο στην Κύπρο.

Απλοποίηση διαδικασιών και επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού: Η απλοποίηση των διαδικασιών και ο ψηφιακός μετασχηματισμός κατά την διαδικασία εκτέλεσης μιας συναλλαγής ακινήτων στο κτηματολόγιο, θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαφάνεια, καθιστώντας την κυπριακή αγορά ακόμα πιο ελκυστική για ξένους επενδυτές.

Υλοποίηση ενός κεντρικού μητρώου συμβάσεων μίσθωσης: Η εφαρμογή υποχρεωτικής διαδικασίας εγγραφής των συμβάσεων μίσθωσης ιδιωτικών κατοικιών και εμπορικών ακινήτων, θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη μείωση της φοροδιαφυγής στα εισοδήματα από ενοικιάσεις, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα στέγασης.

Σε δηλώσεις του, ο Επικεφαλής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της PwC Κύπρου Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου σημείωσε ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις καθιστούν αναγκαία την επιτάχυνση της μεταρρύθμισης του τομέα και του επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής και των προτεραιοτήτων. Παραμένουμε  δίπλα στον τομέα των ακινήτων σε αυτές τις δύσκολες στιγμές και στηρίζουμε τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε ο κλάδος και η οικονομία να επιστρέψουν στους κανονικούς  ρυθμούς ανάπτυξης».