Με κομπόδεμα 600 αιτήσεων τελειώνουν τα «χρυσά διαβατήρια»

Με κομπόδεμα πέραν των 600 αιτήσεων, που ενδεχομένως να είναι αρκετές για να διατηρήσουν την οικονομική δραστηριότητα στο αμέσως επόμενο διάστημα, πέφτει σήμερα η αυλαία του αμφιλεγόμενου κυπριακού οικονομικού προγράμματος.

Με βάση πρόσφατη ανακοίνωση του Υπ. Εσωτερικών, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου εκκρεμούσαν 586 αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2019 και το 2020 και σε αυτές θα προστεθούν γύρω στις 40 αιτήσεις που κατατέθηκαν μετά την ανακοίνωση ότι το πρόγραμμα θα καταργηθεί.

Σε δηλώσεις στη StockWatch, ο κ. Νουρής, ξεκαθάρισε ότι «στις προθέσεις της κυβέρνησης δεν είναι η επαναφορά σχεδίου που να προνοεί την παραχώρηση κυπριακού διαβατηρίου».  Πρόσθεσε εντούτοις ότι «η κυβέρνηση επεξεργάζεται ήδη τρόπους για ενίσχυση της οικονομίας».

Ξεκάθαρη ήταν η δήλωση του κ. Νουρή και όταν κλήθηκε να σχολιάσει το αίτημα των developers για παράταση μέχρι τέλος του χρόνου στην υποβολή των αιτήσεων των ξένων επενδυτών λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, εν μέσω πανδημικής κρίσης, στην εξασφάλιση όλων των στοιχείων που απαιτούνται ώστε να είναι συμπληρωμένη η αίτηση τους.  «Εάν δεν είναι πλήρως συμπληρωμένη μια αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί, άλλωστε αυτό αναφέρουμε και στην αρχική ανακοίνωση μας». 

Όσον αφορά τον αριθμό των συμπληρωμένων αιτήσεων είπε ότι μέχρι την προηγούμενη Τρίτη ήταν γύρω στις 40 και εξέφρασε αμφιβολίες εάν θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των συμπληρωμένων αιτήσεων.

Ο υπουργός εσωτερικών εξέφρασε επίσης τη δυσαρέσκεια του για την κατάληξη του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος το οποίο από το 2007 όταν άρχισε να  εφαρμόζεται είχε τεράστια συνεισφορά στην οικονομία.

Υπέδειξε ότι «θα ταρακουνηθεί ολόκληρη η οικονομία διότι είμαστε μικρή οικονομία και εύκολα ταρακουνιόμαστε και εύκολα επίσης διορθώνουμε τα κακώς έχοντα. Αυτή τη φορά όμως θα υποστεί σοκ η οικοδομική βιομηχανία προκαλώντας  αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις σε όλη την οικονομία».

Σύμφωνα με τον κ. Νουρή,  η κυβέρνηση μετά τις τελευταίες εξελίξεις δεν είχε άλλη  επιλογή από του να τερματίσει το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα.

Διερωτήθηκε εάν υπάρχει κάποιος που δεν αναγνωρίζει ότι το επενδυτικό πρόγραμμα συνείσφερε στην οικονομία, στους δείκτες ανεργίας και δεν προσέφερε εργασία σε πάρα πολλούς επαγγελματίες όπως τους οικοδόμους, τους μπογιατζήδες, στους πελεκάνους, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς απλούς εργάτες για να υπογραμμίσει ότι «δυστυχώς είναι ακόμη μια οδυνηρή απόφαση που έπρεπε να λάβει η κυβέρνηση».

Συνεισφορά του προγράμματος στο ΑΕΠ

Με βάση πρόσφατη έρευνα της ΕΥ, η συνολική οικονομική συνεισφορά του επενδυτικού προγράμματος στο ΑΕΠ ανέρχεται στα €7,6 δισ. με €9,7 δισ., με τις επενδύσεις στα ακίνητα να ξεπερνούν το 50% του συνόλου των επενδύσεων των ξένων ενώ το κυβερνητικό εισόδημα υπολογίζεται στο €0,5 δισ. μέχρι το 2018.

Το υπουργείο οικονομικών, σε δικές του μελέτες, υπολόγισε ότι μόλις το ένα δέκατο της ανάπτυξης προέρχεται από το πρόγραμμα επενδύσεων.

Παραχώρηση διαβατηρίων ανά έτος

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου εσωτερικών τα οποία κατατέθηκαν στη βουλή από το 2008 μέχρι το 2010 είχαν πολιτογραφηθεί συνολικά 55 αλλοδαποί ως κύπριοι αλλά δεν είχαν πολιτογραφηθεί οι σύζυγοι και τα παιδία τους. Από το 2013, όταν τροποποιήθηκε το επενδυτικό πρόγραμμα με στόχο να στηρίξει την οικονομία που υπέστη σοβαρή επιβράδυνση λόγω της οικονομικής κρίσης, άρχισε να καταγράφετε αυξημένο ενδιαφέρον για το σχέδιο των πολιτογραφήσεων.

Το 2013 δόθηκαν συνολικά 112 υπηκοότητες σε επενδυτές και στις οικογένειές τους, ενώ το 2014 παραχωρήθηκαν τριπλάσιες υπηκοότητες οι οποίες άγγιξαν τις 400. Το 2015 ο αριθμός των πολιτογραφήσεων αυξήθηκε στις 679. Το 2016 εξασφάλισαν κυπριακό διαβατήριο άλλοι 904 επενδυτές, οι σύζυγοι και τα παιδία τους.

Το 2017 εξασφάλισαν κυπριακή υπηκοότητα 503 επενδυτές και αυτόματα δόθηκε υπηκοότητα σε άλλους 510 που είναι μέλη των οικογενειών τους.

Το 2018, παραχωρήθηκαν 581 διαβατήρια σε αλλοδαπούς και το 2019, εν μέσω των έντονων πολιτικών συζητήσεων για ξέπλυμα χρήματος στην Κύπρο που είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή πιο αυστηρών κριτηρίων, παραχωρήθηκαν 579.

Το 2020 το επενδυτικό πρόγραμμα επηρεάστηκε από την υγειονομική κρίση και τα περιοριστικά μέτρα που επέβαλαν στη διακίνηση όλες οι χώρες, κυρίως η Κίνα και Ρωσία οι οποίες ήταν οι κύριες αγορές της Κύπρου με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η ροη νέων αιτήσεων.

Από τα €26 εκ. πέσαμε στα €2 εκ.

Σύμφωνα επίσης με την επιστολή που απέστειλε ο πρόεδρος Αναστασιάδης προς τα κόμματα τον περασμένο Αύγουστο από το 2007 μέχρι το 2019 η κυπριακή Δημοκρατία εκπόνησε συνολικά έξι προγράμματα παραχώρησης κυπριακής υπηκοότητας σε επιχειρηματίες/ επενδυτές που ικανοποιούσαν συγκεκριμένα οικονομικής φύσεως κριτήρια, καθώς και άλλους όρους και προϋποθέσεις. Η εξέλιξη του προγράμματος περιγράφεται στο σημείωμα σε δύο κατηγορίες. Στα κριτήρια που αφορούν το είδος και το μέγεθος της απαιτούμενης επένδυσης και στους μηχανισμούς ελέγχου που εφαρμόζονταν σε κάθε περίοδο του προγράμματος.

Όπως αναφέρεται η αρχική πρόνοια του σχεδίου όταν εισήχθη το 2007 από την κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου ήταν η επένδυση να είναι ύψους €25,7 εκ. Όταν άρχισαν να σφίγγουν τα πράγματα με την οικονομική κρίση, το 2011 η κυβέρνηση Χριστόφια χαλάρωσε τα πράγματα. Από την απαίτηση για επένδυση €25,7 εκ. μειώθηκε στα €10 εκ. ή σε καταθέσεις πενταετούς προθεσμίας 15 εκ. Αναλόγως μειώθηκαν οι απαιτήσεις σε οικονομικό επίπεδο και προστέθηκαν κάποιες πρόνοιες σε σχέση με την εργοδότηση αριθμού κυπρίων κ.λπ. Για πρώτη φορά εισήχθη η πρόνοια για ιδιόκτητη κατοικία αξίας τουλάχιστον €500.000.

Ακολούθως το 2013 η κυβέρνηση Αναστασιάδη, μετά το κούρεμα καταθέσεων, κατέβασε ακόμα περισσότερο τον πήχη των οικονομικών απαιτήσεων ρίχνοντας το απαιτούμενο ποσό για απόκτηση υπηκοότητας σε €5 εκ. ενώ όσοι είχαν υποστεί κούρεμα πέραν των €3 εκ. μπορούσαν να πάρουν και αυτοί ένα διαβατήριο. Το 2016 το ποσόν κατέβηκε στα €2 εκ. και δόθηκε προτεραιότητα στην αγορά ακινήτων με αποτέλεσμα οι πύργοι να αρχίσουν να ξεφυτρώνουν ο ένας μετά τον άλλο στη Λεμεσό.

Ως γνωστό, μέσω του προγράμματος πολιτογραφήθηκαν δεκάδες επενδυτές που δεν είχαν λευκό ποινικό μητρώο, με αποκορύφωμα ορισμένους που είναι διεθνώς καταζητούμενοι από την Interpol.

Το πρόγραμμα έληξε άδοξα μία μέρα μετά την προβολή βίντεο του Al Jazeera που δείχνει τον τέως πρόεδρο της βουλής να προσφέρεται να μεσολαβήσει για να αποκτήσει διαβατήριο εικονικός επενδυτής με ποινικό μητρώο.