Απολογισμός εξαετίας απερχόμενου Συμβουλίου Μελέτης Παρεκκλίσεων

Οπως αναφέρει σε ανακοίνωση, παρέκκλιση σημαίνει απόκλιση από τις πρόνοιες Σχεδίου Ανάπτυξης, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου (απόκλιση όσον αφορά χρήσεις γης, χωροθετικές πρόνοιες και συντελεστές ανάπτυξης). Ο θεσμός των παρεκκλίσεων απαντάται σ’ όλες τις χώρες και στόχο έχουν να προάγουν την ανάπτυξη, χωρίς να επηρεάζουν ουσιωδώς τη γενική στρατηγική των Σχεδίων Ανάπτυξης και να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον.

Προστίθεται ότι σε γενικές γραμμές, με τις παρεκκλίσεις επιτυγχάνεται η ορθολογική αντιμετώπιση επιθυμητών αναπτύξεων που  κρίνονται κατ’ αξία, χωρίς ωστόσο αυτές να προβλέπονται / επιτρέπονται από το ισχύον Σχέδιο Ανάπτυξης, και η καταβολή εύλογου αντισταθμίσματος για κάλυψη του τυχόν επηρεασμού του περιβάλλοντος ή των ανέσεων από την παρέκκλιση, ή ακόμη για βελτίωση της αιτούμενης ανάπτυξης ώστε αυτή να καταστεί περισσότερο συμβατή με τις επιτρεπόμενες χρήσεις στην περιοχή.

Βασικοί στόχοι του απερχόμενου Συμβουλίου ήταν οι ακόλουθοι: Η γρήγορη εξυπηρέτηση του πολίτη. Το Συμβούλιο παρακολουθούσε καθημερινά τις αιτήσεις που υποβάλλονταν, και ενημέρωνε γραπτώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα τους Διαβουλευτές, ώστε να στέλνουν έγκαιρα τις απόψεις τους και να ολοκληρώνεται το ταχύτερο δυνατό η μελέτη μιας αίτησης και η ομοιόμορφη/ δίκαιη αντιμετώπιση υποθέσεων. Το Συμβούλιο εφάρμοσε πλαίσιο αξιολόγησης παρόμοιων υποθέσεων (πχ. μεμονωμένες κατοικίες, υπεραγορές, ξενοδοχειακά συγκροτήματα, κ.ά), έχοντας ως εργαλεία, κοινούς κανόνες αξιολόγησης. Η ίδια αρχή εφαρμόστηκε και για την επιβολή αντισταθμίσματος με βάση τον Κανονισμό 20 των σχετικών Κανονισμών, ώστε να τεκμηριώνεται επαρκώς μια τέτοια απαίτηση,

Αλλοι στόχοι ήταν η διευκόλυνση της ανάπτυξης. Το Συμβούλιο υποδείκνυε συμβιβαστικές λύσεις (διόρθωση σχεδίων, υπόδειξη υποχρεώσεων αιτητών, καθορισμό αναπτυξιακών φάσεων κλπ), για αντιμετώπιση επιμέρους προβλημάτων και προώθηση, αντί παρεμπόδιση, των αναπτύξεων που έκρινε επιθυμητές, η διαφάνεια / συλλογικότητα των διαδικασιών. Το Συμβούλιο, ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια, προέβαινε σε διεξαγωγή Δημοσίων Ακροάσεων, διευρύνοντας έτσι το δομημένο/ δημοκρατικό διάλογο με τον πολίτη και επιτυγχάνοντας παράλληλα την αλληλοενημέρωση μεταξύ των μερών και ο εκσυγχρονισμός του Πολεοδομικού Συστήματος. Το Συμβούλιο, στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του, έχει προβεί σε εισηγήσεις για βελτίωση των Σχεδίων Ανάπτυξης και της σχετικής Νομοθεσίας, τις οποίες διαβίβαζε γραπτώς στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.

Το απερχόμενο Συμβούλιο θεωρεί ότι κατέγραψε αξιόλογα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα, αυξάνοντας σταδιακά τον αριθμό των εξεταζόμενων αιτήσεων, αλλά και των Δημόσιων Ακροάσεων. Εν γένει, ως επιτεύγματα του Συμβουλίου, αναφέρονται συνοπτικά τα ακόλουθα: εξάλειψη εκκρεμοτήτων, δίδοντας προτεραιότητα στις παλαιότερες υποθέσεις, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, τις Πολεοδομικές Αρχές και τις άλλες Εμπλεκόμενες Αρχές / Υπηρεσίες, προώθηση, στο πλαίσιο των νενομισμένων διαδικασιών, επιθυμητών ή άλλων σημαντικών αναπτύξεων που συμβάλλουν στην έξοδο από την οικονομική ύφεση που περνά σήμερα ο τόπος, επιβολή δίκαιου αντισταθμίσματος προς αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων ή επιπτώσεων από αναπτύξεις που προωθούνται κατά παρέκκλιση, για σκοπούς βελτίωσής τους ή/και  διασφάλισης του περιβάλλοντος και των ανέσεων στην εγγύς περιοχή, ο εντοπισμός θεμάτων που χρήζουν προσοχής από την Πολεοδομική Αρχή, την Τοπική Αρχή ή το Υπουργικό Συμβούλιο, που καταγράφονται υπό μορφή σημειώσεων στις εισηγήσεις του Συμβουλίου, με σκοπό την πλήρη κάλυψη συναφών με την ανάπτυξη θεμάτων.

Επίσης, το απερχόμενο Συμβούλιο κατέγραψε βελτίωση των Κανονισμών των Παρεκκλίσεων, σε συνεργασία με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, με στόχο την αντιμετώπιση δυσκολιών, κάλυψη κενών και περιορισμό των υποθέσεων που παραπέμπονται αχρείαστα στη διαδικασία της παρέκκλισης και διαμόρφωση όσο το δυνατό πιο εμπερισταμένων / ολοκληρωμένων εισηγήσεων προς το Υπουργικό Συμβούλιο, γεγονός που ενισχύει / καθιερώνει τον ρυθμιστικό ρόλο του Συμβουλίου στην αναπτυξιακή διαδικασία.

Οπως αναφέρεται, στη βάση όλων των πιο πάνω, το απερχόμενο Συμβούλιο θεωρεί ότι έχει χρησιμοποιήσει το θεσμό των παρεκκλίσεων κατά τρόπο ορθολογικό και δίκαιο και πως συνέβαλε: στην επιτάχυνση των διαδικασιών συμπλήρωσης και αξιολόγησης των υποβαλλόμενων κατά παρέκκλιση αιτήσεων, και στην όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των αιτήσεων (σε επίπεδο τεκμηρίωσης / αιτιολόγησης τους, πληρότητας των όρων που τίθενται και συνεκτίμησης των απόψεων και ενστάσεων που υποβάλλονται). Αναγνωρίζοντας ότι η παρέκκλιση θα πρέπει να χορηγείται με εξαιρετική φειδώ χωρίς αυτή να υποκαθιστά/ αντιστρατεύεται το ίδιο το Σχέδιο Ανάπτυξης, υποστηρίζει ότι λειτούργησε αντικειμενικά και πολυεπίπεδα/ διατομεακά, ως όφειλε, ως ανεξάρτητο συλλογικό όργανο, προστίθεται.

Τέλος, το Συμβούλιο εκφράζει τους προβληματισμούς του για τις αναπτύξεις που συντελούνται παράνομα και φέρνουν τη Διοίκηση προ τετελεσμένων γεγονότων, υποστηρίζοντας ότι οι αναπτύξεις αυτές θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη δέουσα αυστηρότητα ώστε σταδιακά να εκλείψουν. Προτείνει επίσης όπως βρεθούν τρόποι ώστε οι παρεκκλίσεις να επικεντρωθούν στις σημαντικότερες αναπτύξεις, ήτοι στις ειδικές ή σύνθετες ή / και μεγάλες αναπτύξεις, για σκοπούς βελτίωσης της αποδοτικότητας / αποτελεσματικότητας του Πολεοδομικού Συστήματος και  αποσυμφόρησης του.

Περαιτέρω πληροφορίες σε ό,τι αφορά στο θεσμικό πλαίσιο και ρόλο του Συμβουλίου στην ιστοσελίδα: www.symepa.gov.cy, ή/και το επεξηγηματικό κείμενο λειτουργίας/ διαδικασιών εδώ.