11/04/2002 08:16
«Η πορεία του Χρηματιστηρίου δεν συμβαδίζει με αυτή της Οικονομίας» είπε χθες ο Υπουργός Οικονομικών, Τάκης Κληρίδης, σε δημοσιογραφική διάσκεψη που δόθηκε για την πορεία της Κυπριακής Οικονομίας. Δεν είναι η πρώτη φορά. Την ίδια ακριβώς διαπίστωση είχε κάνει και στην περσινή διάσκεψη τύπου που δόθηκε για το ίδιο θέμα.
Η διαπίστωση ότι το ΧΑΚ δεν ακολουθεί τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι ορθή. Δεν παύει όμως να είναι μια απλή περιγραφή της κατάστασης και απέχει πολύ από την εξήγησή της. Ποιος λοιπόν είναι ο λόγος που το ΧΑΚ δεν ακολουθεί την πορεία της Οικονομίας;
Οι εξηγήσεις αφθονούν. Οι πλείστοι σχολιαστές προτιμούν την ευκολότερη: Φταίει η αμάθεια και η άγνοια των επενδυτών. Οι επενδυτές, λένε, δεν ξέρουν πως να αξιολογούν τα μακροοικονομικά δεδομένα.
Ποιος ευθύνεται όμως για την επιμόρφωση των επενδυτών; Εδώ είναι που πολλοί εμπλέκουν τα ΜΜΕ στην όλη ιστορία. Ο λόγος, λένε, που οι επενδυτές αγνοούν τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι γιατί τα ΜΜΕ δεν παίζουν τον επιμορφωτικό ρόλο που θα έπρεπε να παίζουν. Η κριτική αυτή έχει βάση. Στο κάτω-κάτω πόσο συχνά ακούμε τις λέξεις «δημοσιονομικό έλλειμμα», «πληθωρισμός» και «ανεργία» στα δελτία ειδήσεων των τηλεοράσεων και στις ραδιοφωνικές εκπομπές;
Η ιστορία όμως δεν μπορεί να τελειώνει εδώ. Τα ΜΜΕ δεν είναι άμοιρα ευθυνών αλλά οι πραγματικές ευθύνες είναι αλλού: Σε αυτούς που τα ενημερώνουν.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να αναφερθούμε στις ευθύνες του κράτους και ας πάρουμε παράδειγμα την χθεσινή διάσκεψη. Τι μας είπε λοιπόν ο αξιότιμος κύριος Υπουργός; Στην ουσία μας ανέλυσε την πορεία της οικονομίας το 2001: το ΑΕΠ λοιπόν αυξήθηκε (τελικά) κατά 4%, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2%, το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2.9% του ΑΕΠ, κτλ. Αν και η διάσκεψη έγινε 100 ολόκληρες μέρες μετά το τέλος του 2001, η εισαγωγική δήλωση δεν είχε το παραμικρό στοιχείο για την μέχρι τώρα πορεία της Οικονομίας το 2002. Ακούσαμε βέβαια πολλά για τις προοπτικές, αλλά κανένα συγκεκριμένο στοιχείο.
Το πρόβλημα με τις στατιστικές το έχουμε αναφέρει ξανά. Στην τελευταία του έκθεση για την Κύπρο, το Economist ήταν σαφές: «η Κύπρος είναι η μόνη από τις υποψήφιες χώρες που δεν βγάζει τριμηνιαία στατιστικά για το ΑΕΠ».
Θέλουμε λοιπόν το ΧΑΚ να ακολουθεί την πορεία της Κυπριακής Οικονομίας. Ποια πορεία; Αυτή του 2001, που έχει ήδη προεξοφληθεί, ή αυτή του 2002, που είναι σχεδόν άγνωστη;
Βέβαια πρέπει να είμαστε και δίκαιοι: η χθεσινή ομιλία είχε προβλέψεις για το 2002. Το ΑΕΠ, μας είπε ο κύριος Υπουργός, θα αυξηθεί κατά 2.5%-3%. Πως το δικαιολογεί όμως; Με βάσει ποιες υποθέσεις; Με βάσει ποια στοιχεία; Με βάση τα τελευταία στοιχεία για τον τουρισμό που δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της η Στατιστική Υπηρεσία και που αναφέρονται στο 2001; Με βάση τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύει στην σελίδα του το Γραφείο Προγραμματισμού κάτω από τον τίτλο «οικονομικές προβλέψεις» και αναφέρονται στο 2000; Με βάση την μελέτη του ίδιου γραφείου για την πορεία της Κυπριακής Οικονομίας το 2001 που, όπως μας είπαν, δεν θα δημοσιευθεί πριν τον Μάη;
Το μήνυμά μας είναι απλό: Αν θέλουμε το ΧΑΚ να ακολουθεί την Οικονομία πρέπει να ξέρουμε ανά πάσα στιγμή που βαδίζει αυτή η Οικονομία. Πρέπει να ξέρουμε για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, για την καταναλωτική ζήτηση, για τις κεφαλαιακές δαπάνες των εταιρειών, για τη βιομηχανική παραγωγή... Και το πιο βασικό: πρέπει να ξέρουμε πότε θα ανακοινωθούν αυτά. Η αναμονή των εν λόγω ανακοινώσεων θα δημιουργήσει ενδιαφέρον και θα δώσει την απαιτούμενη ροή ειδήσεων που χρειάζεται για να λειτουργήσει ορθά μια κεφαλαιαγορά.
Λέγοντας αυτά, βέβαια, δεν πρέπει να χάνουμε το συγκριτικό φακό. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα και καθυστερήσεις με τις στατιστικές τους. Το Economist δε μιλά μόνο για την Κύπρο, αλλά και για άλλες χώρες όπως η Γερμανία. Η αλήθεια είναι ότι Κύπρος ανακοινώνει τον πληθωρισμό γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Είναι ίσως για αυτό που έχουμε «μεγάλες προσδοκίες».
Η ουσία όμως δεν αλλάζει: Αν θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε μια υγιή και διαφανή κεφαλαιαγορά δεν πρέπει να αρκεστούμε σε απλές περιγραφές της κατάστασης που επικρατεί στην Κάμπου. Χρειαζόμαστε μικρά και σταθερά βήματα προς τα εμπρός. Η έγκαιρη και τακτική δημοσίευση οικονομικών στατιστικών θα ήταν ένα βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση.
Διαφορετικά, πολύ φοβόμαστε ότι πηδώντας πάνω από τον πήχυ του Μάαστριχτ δεν θα καταλήξουμε στο αναπαυτικό μαξιλαράκι της Ευρώπης, αλλά στο ίδιο ξεφτισμένο στρώμα που σκεπάζει εδώ και χρόνια την συντηρητική μας γραφειοκρατία.
Του Αντώνη Α. Έλληνα
Η διαπίστωση ότι το ΧΑΚ δεν ακολουθεί τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι ορθή. Δεν παύει όμως να είναι μια απλή περιγραφή της κατάστασης και απέχει πολύ από την εξήγησή της. Ποιος λοιπόν είναι ο λόγος που το ΧΑΚ δεν ακολουθεί την πορεία της Οικονομίας;
Οι εξηγήσεις αφθονούν. Οι πλείστοι σχολιαστές προτιμούν την ευκολότερη: Φταίει η αμάθεια και η άγνοια των επενδυτών. Οι επενδυτές, λένε, δεν ξέρουν πως να αξιολογούν τα μακροοικονομικά δεδομένα.
Ποιος ευθύνεται όμως για την επιμόρφωση των επενδυτών; Εδώ είναι που πολλοί εμπλέκουν τα ΜΜΕ στην όλη ιστορία. Ο λόγος, λένε, που οι επενδυτές αγνοούν τα μακροοικονομικά δεδομένα είναι γιατί τα ΜΜΕ δεν παίζουν τον επιμορφωτικό ρόλο που θα έπρεπε να παίζουν. Η κριτική αυτή έχει βάση. Στο κάτω-κάτω πόσο συχνά ακούμε τις λέξεις «δημοσιονομικό έλλειμμα», «πληθωρισμός» και «ανεργία» στα δελτία ειδήσεων των τηλεοράσεων και στις ραδιοφωνικές εκπομπές;
Η ιστορία όμως δεν μπορεί να τελειώνει εδώ. Τα ΜΜΕ δεν είναι άμοιρα ευθυνών αλλά οι πραγματικές ευθύνες είναι αλλού: Σε αυτούς που τα ενημερώνουν.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να αναφερθούμε στις ευθύνες του κράτους και ας πάρουμε παράδειγμα την χθεσινή διάσκεψη. Τι μας είπε λοιπόν ο αξιότιμος κύριος Υπουργός; Στην ουσία μας ανέλυσε την πορεία της οικονομίας το 2001: το ΑΕΠ λοιπόν αυξήθηκε (τελικά) κατά 4%, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2%, το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2.9% του ΑΕΠ, κτλ. Αν και η διάσκεψη έγινε 100 ολόκληρες μέρες μετά το τέλος του 2001, η εισαγωγική δήλωση δεν είχε το παραμικρό στοιχείο για την μέχρι τώρα πορεία της Οικονομίας το 2002. Ακούσαμε βέβαια πολλά για τις προοπτικές, αλλά κανένα συγκεκριμένο στοιχείο.
Το πρόβλημα με τις στατιστικές το έχουμε αναφέρει ξανά. Στην τελευταία του έκθεση για την Κύπρο, το Economist ήταν σαφές: «η Κύπρος είναι η μόνη από τις υποψήφιες χώρες που δεν βγάζει τριμηνιαία στατιστικά για το ΑΕΠ».
Θέλουμε λοιπόν το ΧΑΚ να ακολουθεί την πορεία της Κυπριακής Οικονομίας. Ποια πορεία; Αυτή του 2001, που έχει ήδη προεξοφληθεί, ή αυτή του 2002, που είναι σχεδόν άγνωστη;
Βέβαια πρέπει να είμαστε και δίκαιοι: η χθεσινή ομιλία είχε προβλέψεις για το 2002. Το ΑΕΠ, μας είπε ο κύριος Υπουργός, θα αυξηθεί κατά 2.5%-3%. Πως το δικαιολογεί όμως; Με βάσει ποιες υποθέσεις; Με βάσει ποια στοιχεία; Με βάση τα τελευταία στοιχεία για τον τουρισμό που δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της η Στατιστική Υπηρεσία και που αναφέρονται στο 2001; Με βάση τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύει στην σελίδα του το Γραφείο Προγραμματισμού κάτω από τον τίτλο «οικονομικές προβλέψεις» και αναφέρονται στο 2000; Με βάση την μελέτη του ίδιου γραφείου για την πορεία της Κυπριακής Οικονομίας το 2001 που, όπως μας είπαν, δεν θα δημοσιευθεί πριν τον Μάη;
Το μήνυμά μας είναι απλό: Αν θέλουμε το ΧΑΚ να ακολουθεί την Οικονομία πρέπει να ξέρουμε ανά πάσα στιγμή που βαδίζει αυτή η Οικονομία. Πρέπει να ξέρουμε για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, για την καταναλωτική ζήτηση, για τις κεφαλαιακές δαπάνες των εταιρειών, για τη βιομηχανική παραγωγή... Και το πιο βασικό: πρέπει να ξέρουμε πότε θα ανακοινωθούν αυτά. Η αναμονή των εν λόγω ανακοινώσεων θα δημιουργήσει ενδιαφέρον και θα δώσει την απαιτούμενη ροή ειδήσεων που χρειάζεται για να λειτουργήσει ορθά μια κεφαλαιαγορά.
Λέγοντας αυτά, βέβαια, δεν πρέπει να χάνουμε το συγκριτικό φακό. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα και καθυστερήσεις με τις στατιστικές τους. Το Economist δε μιλά μόνο για την Κύπρο, αλλά και για άλλες χώρες όπως η Γερμανία. Η αλήθεια είναι ότι Κύπρος ανακοινώνει τον πληθωρισμό γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Είναι ίσως για αυτό που έχουμε «μεγάλες προσδοκίες».
Η ουσία όμως δεν αλλάζει: Αν θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε μια υγιή και διαφανή κεφαλαιαγορά δεν πρέπει να αρκεστούμε σε απλές περιγραφές της κατάστασης που επικρατεί στην Κάμπου. Χρειαζόμαστε μικρά και σταθερά βήματα προς τα εμπρός. Η έγκαιρη και τακτική δημοσίευση οικονομικών στατιστικών θα ήταν ένα βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση.
Διαφορετικά, πολύ φοβόμαστε ότι πηδώντας πάνω από τον πήχυ του Μάαστριχτ δεν θα καταλήξουμε στο αναπαυτικό μαξιλαράκι της Ευρώπης, αλλά στο ίδιο ξεφτισμένο στρώμα που σκεπάζει εδώ και χρόνια την συντηρητική μας γραφειοκρατία.
Του Αντώνη Α. Έλληνα
Ειδήσεις Σχετικών Θεμάτων
