19/09/2017 07:14
Στο στόχαστρο βρίσκεται ξανά η Κύπρος για το θέμα της παραχώρησης διαβατηρίων έναντι επενδύσεων, με την κυβέρνηση να τονίζει ότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται είναι σωστές και διαφανείς και την επιτροπή να τονίζει την ανάγκη ύπαρξης «γνήσιου δεσμού» με όσους λαμβάνουν διαβατήρια.
Δημοσίευμα της Guardian αναφέρει ότι δισεκατομμυριούχοι ρώσοι ολιγάρχες και μέλη της ουκρανικής ελίτ έχουν επωφεληθεί από το «αμφιλεγόμενο» πρόγραμμα χορήγησης κυπριακού διαβατηρίου ως αντάλλαγμα για επενδύσεις στη χώρα.
Η βρετανική εφημερίδα αναφέρει πως το κυπριακό πρόγραμμα «χρυσής βίζας» έχει αποφέρει στην κυβέρνηση πάνω από €4 δισ. από το 2013 που συστάθηκε και μετά, με περισσότερα από 400 διαβατήρια να εκδίδονται μόνο πέρσι.
Το ρεπορτάζ επικαλείται κατάλογο που έχει διαρρεύσει με τα ονόματα εκείνων που έχουν λάβει κυπριακή υπηκοότητα μέσω του προγράμματος και σχολιάζει ότι εγείρονται ερωτήματα αναφορικά με τους ελέγχους ασφαλείας που διενεργούνται για τους αιτούντες κυπριακού διαβατηρίου.
Παρόμοιο δημοσίευμα προέκυψε τους προηγούμενους μήνες και στο Bloomberg, αναγκάζοντας τις κυπριακές αρχές να αντιδράσουν.
Ο υπουργός εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης σε δηλώσεις του στη StockWatch αναφέρει ότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται αναφορικά με το σχέδιο είναι και σωστές και διαφανείς.
«Δεν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα. Οι έλεγχοι γίνονται και οι διαδικασίες είναι σωστές και απόλυτα διαφανείς».
Ο κ. Πετρίδης σημειώνει ότι «εγείρονται κάποια ερωτηματικά γιατί η Κύπρος να βρίσκεται στο στόχαστρο καθώς παρόμοια σχέδια εφαρμόζονται και σε άλλες χώρες της ΕΕ».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Guardian, τα καθεστώτα «χρυσής βίζας», σύμφωνα με τα οποία οι χώρες πωλούν διαβατήρια ή ιθαγένεια με αντάλλαγμα για επενδύσεις, διεξάγονται σχεδόν παγκοσμίως σε απόλυτη μυστικότητα. Μόνο η Μάλτα δημοσίευσε τα ονόματα των αιτούντων.
Θέση στο θέμα πήρε χθες και η Κομισιόν στέλνοντας τα δικά της μηνύματα.
Ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, διευκρίνισε σήμερα ότι
«οι όροι απόδοσης υπηκοότητας σε πολίτες τρίτων χωρών καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο και αποτελούν εθνική αρμοδιότητα».
Ωστόσο, διευκρίνισε ότι «οι όροι πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένοι με το κοινοτικό δίκαιο». Συμπλήρωσε ότι «το διεθνές δίκαιο απαιτεί την ύπαρξη ενός γνήσιου δεσμού μεταξύ του αιτούμενου (υπηκοότητας) και του κράτους που την αποδίδει» και εξήγησε ότι «η απόδοση υπηκοότητας κράτους μέλους αποτελεί πρόσβαση (για αυτά τα πρόσωπα) προς τα δικαιώματα που απορρέουν από τη συνθήκη της ΕΕ. Ο διάλογος της ΕΕ με τις κυπριακές αρχές είχε στόχο να εξασφαλιστεί το ότι ισχύει ο δεσμός που απαιτεί το διεθνές δίκαιο», σημείωσε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Η Guardian παραθέτει αριθμό προσωπικοτήτων που έλαβαν την κυπριακή ιθαγένεια.
Ο Leonid Lebedev, πρώην μέλος του ρωσικού κοινοβουλίου και ο μοναδικός ιδιοκτήτης του ομίλου Sintez, είναι ένας από τις εκατοντάδες ρώσων υπηκόων που κατονομάζονται ως κατέχον κυπριακής ιθαγένειας. Ο προσωπικός του πλούτος εκτιμάται από τη Forbes ότι είναι πάνω από $1,2 δισ.
Ένα άλλο πολιτικά ευαίσθητο όνομα είναι το όνομα του Alexander Ponomarenko, ενός ρώσου βιομηχάνου αξίας περίπου $3 δισ., ο οποίος φέρεται να πλήρωσε το 2011 $350 εκ. για ένα παλάτι που φέρεται ότι κατασκευάστηκε για ιδιωτικό όφελος του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ponomarenko δήλωσε: «Το 2016 απέκτησα την κυπριακή υπηκοότητα με επενδυτικό σχέδιο και σήμερα είμαι πολίτης των δύο χωρών, Ρωσίας και Κύπρου». Είπε ότι η αγορά του παλατιού ήταν μια «ιδιωτική συμφωνία».
Άλλα ονόματα που αναφέρονται είναι ο Gennady Bogolyubov και ο πρώην επιχειρηματικός του εταίρος Igor Kolomoisky που ίδρυσαν την PrivatBank τη δεκαετία του 1990 και ήταν οι μεγαλύτεροι μέτοχοί μέχρι την εθνικοποίηση της από την ουκρανική κυβέρνηση το 2016.
Ο Nikita Mishin, ιδρυτής και εμπορικός διευθυντής της Severstaltrans και πρώην μέλος του συμβουλίου εμπειρογνωμόνων της Ρωσίας, μη κυβερνητικό σώμα συμβούλων, δεν αμφισβήτησε ότι απέκτησε την κυπριακή ιθαγένεια το 2015.
Ο Konstantin Stetsenko είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Invest Capital Ukraine, ο οποίος ανατέθηκε να συμβουλεύσει τον πρώην πρωθυπουργό της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσενκο για την πώληση της επιχείρησης ζαχαροπλαστικής του. Ένας εκπρόσωπος είπε ότι η ΜΕΘ είχε επιχειρήσεις στην Κύπρο και ότι «η υπηκοότητα του Stetsenko είναι μια χρήσιμη προσθήκη σε αυτές τις συνθήκες». Αυτός απέκτησε την ιθαγένεια φέτος.
Ο Konstantin Grigorishin είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην ουκρανική εταιρεία κοινής ωφέλειας Energy Standard Group και, σύμφωνα με τη Forbes, ένας άπληστος κολυμβητής με συλλογή έργων τέχνης ύψους $300 εκ. Οι αντίπαλοι του τον περιγράφουν ως ολιγάρχη που βασίζεται σε υποτιθέμενους δεσμούς με τον Πόροσενκο, τον οποίο αρνείται.
Ο ίδιος αρνήθηκε να σχολιάσει εάν έλαβε την κυπριακή ιθαγένεια το 2010.
Ο δισεκατομμυριούχος Teddy Sagi απέκτησε την κυπριακή ιθαγένεια το 2009. Ο πλειοψηφικός μέτοχος της εταιρείας που κατέχει την Camden Market, ίδρυσε επίσης την εταιρεία λογισμικού και υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών Playtech. Εκπρόσωπός τουδεν αμφισβήτησε την απόκτηση της ιθαγένειας του, αλλά αμφισβήτησε αν ένα κυπριακό διαβατήριο θα μπορούσε να ονομαστεί μια «χρυσή βίζα».
Αμφιβολία για λίστα
Φορείς της αγοράς αναφέρουν ότι τα ονόματα που αναφέρονται στο δημοσίευμα είναι άτομα που από μόνοι τους δήλωσαν τη διπλή τους υπηκοότητα για τους δικούς του λόγους, οπότε τίθεται σε αμφιβολία αν υπάρχει τέτοια λίστα και αν την κατέχει κάποιος.
Η εγχώρια αγορά στήριξης των διαδικασιών απόκτησης διαβατηρίων έχει θορυβηθεί από το δημοσίευμα.
Από πλευράς διαφόρων παραγόντων της αγοράς τονίζεται ότι υπάρχουν οι διαδικασίες ελέγχου για το παρελθόν των αιτητών, ζητείται λευκό ποινικό μητρώο πιστοποιημένο ενώ κατά τη μεταφορά των χρημάτων για την επένδυση γίνεται πλήρης έλεγχος για την πηγή των εισοδημάτων των επενδυτών με βάση το νόμο καταμολέμησης βρώμικου χρήματος.
Το υφιστάμενο σχέδιο πολιτογράφησης επενδυτών του υπουργείου εσωτερικών, όπως τροποποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, προνοεί επενδύσεις €2 εκ. είτε σε ακίνητα, είτε σε κυπριακές εταιρείες, είτε οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων. Υπάρχουν επίσης πρόνοιες για συνδυασμό επενδύσεων, που περιλαμβάνουν και την αγορά κρατικών ομολόγων.
Από το 2011 που ξεκίνησε η εφαρμογή του σχεδίου μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017, 1319 ξένοι επενδυτές απέκτησαν την κυπριακή υπηκοότητα στη βάση του σχεδίων που προνοεί την παραχώρηση κυπριακής υπηκοότητας έναντι επενδύσεων από μη κύπριους επενδυτές.
Υπολογίζεται ότι το σχέδιο πολιτογραφήσεων έφερε στην Κύπρο ξένες επενδύσεις €4,8 δισ. από το 2013.
Της Γεωργίας Χαννή
Δημοσίευμα της Guardian αναφέρει ότι δισεκατομμυριούχοι ρώσοι ολιγάρχες και μέλη της ουκρανικής ελίτ έχουν επωφεληθεί από το «αμφιλεγόμενο» πρόγραμμα χορήγησης κυπριακού διαβατηρίου ως αντάλλαγμα για επενδύσεις στη χώρα.
Η βρετανική εφημερίδα αναφέρει πως το κυπριακό πρόγραμμα «χρυσής βίζας» έχει αποφέρει στην κυβέρνηση πάνω από €4 δισ. από το 2013 που συστάθηκε και μετά, με περισσότερα από 400 διαβατήρια να εκδίδονται μόνο πέρσι.
Το ρεπορτάζ επικαλείται κατάλογο που έχει διαρρεύσει με τα ονόματα εκείνων που έχουν λάβει κυπριακή υπηκοότητα μέσω του προγράμματος και σχολιάζει ότι εγείρονται ερωτήματα αναφορικά με τους ελέγχους ασφαλείας που διενεργούνται για τους αιτούντες κυπριακού διαβατηρίου.
Παρόμοιο δημοσίευμα προέκυψε τους προηγούμενους μήνες και στο Bloomberg, αναγκάζοντας τις κυπριακές αρχές να αντιδράσουν.
Ο υπουργός εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης σε δηλώσεις του στη StockWatch αναφέρει ότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται αναφορικά με το σχέδιο είναι και σωστές και διαφανείς.
«Δεν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα. Οι έλεγχοι γίνονται και οι διαδικασίες είναι σωστές και απόλυτα διαφανείς».
Ο κ. Πετρίδης σημειώνει ότι «εγείρονται κάποια ερωτηματικά γιατί η Κύπρος να βρίσκεται στο στόχαστρο καθώς παρόμοια σχέδια εφαρμόζονται και σε άλλες χώρες της ΕΕ».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Guardian, τα καθεστώτα «χρυσής βίζας», σύμφωνα με τα οποία οι χώρες πωλούν διαβατήρια ή ιθαγένεια με αντάλλαγμα για επενδύσεις, διεξάγονται σχεδόν παγκοσμίως σε απόλυτη μυστικότητα. Μόνο η Μάλτα δημοσίευσε τα ονόματα των αιτούντων.
Θέση στο θέμα πήρε χθες και η Κομισιόν στέλνοντας τα δικά της μηνύματα.
Ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, διευκρίνισε σήμερα ότι
«οι όροι απόδοσης υπηκοότητας σε πολίτες τρίτων χωρών καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο και αποτελούν εθνική αρμοδιότητα».
Ωστόσο, διευκρίνισε ότι «οι όροι πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένοι με το κοινοτικό δίκαιο». Συμπλήρωσε ότι «το διεθνές δίκαιο απαιτεί την ύπαρξη ενός γνήσιου δεσμού μεταξύ του αιτούμενου (υπηκοότητας) και του κράτους που την αποδίδει» και εξήγησε ότι «η απόδοση υπηκοότητας κράτους μέλους αποτελεί πρόσβαση (για αυτά τα πρόσωπα) προς τα δικαιώματα που απορρέουν από τη συνθήκη της ΕΕ. Ο διάλογος της ΕΕ με τις κυπριακές αρχές είχε στόχο να εξασφαλιστεί το ότι ισχύει ο δεσμός που απαιτεί το διεθνές δίκαιο», σημείωσε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Η Guardian παραθέτει αριθμό προσωπικοτήτων που έλαβαν την κυπριακή ιθαγένεια.
Ο Leonid Lebedev, πρώην μέλος του ρωσικού κοινοβουλίου και ο μοναδικός ιδιοκτήτης του ομίλου Sintez, είναι ένας από τις εκατοντάδες ρώσων υπηκόων που κατονομάζονται ως κατέχον κυπριακής ιθαγένειας. Ο προσωπικός του πλούτος εκτιμάται από τη Forbes ότι είναι πάνω από $1,2 δισ.
Ένα άλλο πολιτικά ευαίσθητο όνομα είναι το όνομα του Alexander Ponomarenko, ενός ρώσου βιομηχάνου αξίας περίπου $3 δισ., ο οποίος φέρεται να πλήρωσε το 2011 $350 εκ. για ένα παλάτι που φέρεται ότι κατασκευάστηκε για ιδιωτικό όφελος του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ponomarenko δήλωσε: «Το 2016 απέκτησα την κυπριακή υπηκοότητα με επενδυτικό σχέδιο και σήμερα είμαι πολίτης των δύο χωρών, Ρωσίας και Κύπρου». Είπε ότι η αγορά του παλατιού ήταν μια «ιδιωτική συμφωνία».
Άλλα ονόματα που αναφέρονται είναι ο Gennady Bogolyubov και ο πρώην επιχειρηματικός του εταίρος Igor Kolomoisky που ίδρυσαν την PrivatBank τη δεκαετία του 1990 και ήταν οι μεγαλύτεροι μέτοχοί μέχρι την εθνικοποίηση της από την ουκρανική κυβέρνηση το 2016.
Ο Nikita Mishin, ιδρυτής και εμπορικός διευθυντής της Severstaltrans και πρώην μέλος του συμβουλίου εμπειρογνωμόνων της Ρωσίας, μη κυβερνητικό σώμα συμβούλων, δεν αμφισβήτησε ότι απέκτησε την κυπριακή ιθαγένεια το 2015.
Ο Konstantin Stetsenko είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Invest Capital Ukraine, ο οποίος ανατέθηκε να συμβουλεύσει τον πρώην πρωθυπουργό της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσενκο για την πώληση της επιχείρησης ζαχαροπλαστικής του. Ένας εκπρόσωπος είπε ότι η ΜΕΘ είχε επιχειρήσεις στην Κύπρο και ότι «η υπηκοότητα του Stetsenko είναι μια χρήσιμη προσθήκη σε αυτές τις συνθήκες». Αυτός απέκτησε την ιθαγένεια φέτος.
Ο Konstantin Grigorishin είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην ουκρανική εταιρεία κοινής ωφέλειας Energy Standard Group και, σύμφωνα με τη Forbes, ένας άπληστος κολυμβητής με συλλογή έργων τέχνης ύψους $300 εκ. Οι αντίπαλοι του τον περιγράφουν ως ολιγάρχη που βασίζεται σε υποτιθέμενους δεσμούς με τον Πόροσενκο, τον οποίο αρνείται.
Ο ίδιος αρνήθηκε να σχολιάσει εάν έλαβε την κυπριακή ιθαγένεια το 2010.
Ο δισεκατομμυριούχος Teddy Sagi απέκτησε την κυπριακή ιθαγένεια το 2009. Ο πλειοψηφικός μέτοχος της εταιρείας που κατέχει την Camden Market, ίδρυσε επίσης την εταιρεία λογισμικού και υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών Playtech. Εκπρόσωπός τουδεν αμφισβήτησε την απόκτηση της ιθαγένειας του, αλλά αμφισβήτησε αν ένα κυπριακό διαβατήριο θα μπορούσε να ονομαστεί μια «χρυσή βίζα».
Αμφιβολία για λίστα
Φορείς της αγοράς αναφέρουν ότι τα ονόματα που αναφέρονται στο δημοσίευμα είναι άτομα που από μόνοι τους δήλωσαν τη διπλή τους υπηκοότητα για τους δικούς του λόγους, οπότε τίθεται σε αμφιβολία αν υπάρχει τέτοια λίστα και αν την κατέχει κάποιος.
Η εγχώρια αγορά στήριξης των διαδικασιών απόκτησης διαβατηρίων έχει θορυβηθεί από το δημοσίευμα.
Από πλευράς διαφόρων παραγόντων της αγοράς τονίζεται ότι υπάρχουν οι διαδικασίες ελέγχου για το παρελθόν των αιτητών, ζητείται λευκό ποινικό μητρώο πιστοποιημένο ενώ κατά τη μεταφορά των χρημάτων για την επένδυση γίνεται πλήρης έλεγχος για την πηγή των εισοδημάτων των επενδυτών με βάση το νόμο καταμολέμησης βρώμικου χρήματος.
Το υφιστάμενο σχέδιο πολιτογράφησης επενδυτών του υπουργείου εσωτερικών, όπως τροποποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, προνοεί επενδύσεις €2 εκ. είτε σε ακίνητα, είτε σε κυπριακές εταιρείες, είτε οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων. Υπάρχουν επίσης πρόνοιες για συνδυασμό επενδύσεων, που περιλαμβάνουν και την αγορά κρατικών ομολόγων.
Από το 2011 που ξεκίνησε η εφαρμογή του σχεδίου μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017, 1319 ξένοι επενδυτές απέκτησαν την κυπριακή υπηκοότητα στη βάση του σχεδίων που προνοεί την παραχώρηση κυπριακής υπηκοότητας έναντι επενδύσεων από μη κύπριους επενδυτές.
Υπολογίζεται ότι το σχέδιο πολιτογραφήσεων έφερε στην Κύπρο ξένες επενδύσεις €4,8 δισ. από το 2013.
Της Γεωργίας Χαννή