Καύσιμα: Τι πληρώνουμε, ποιος κερδίζει

• Το 50% της τιμής εισπράττει το κράτος

• Αναγκαίοι οι φόροι κατανάλωσης στα καύσιμα

Ένα στα δύο σεντ που καταβάλλει ο κύπριος καταναλωτής, αγοράζοντας καύσιμα, καταλήγει στο κρατικό ταμείο. Χαρακτηριστικά, πληρώνοντας 48 για την αγορά ενός λίτρου αμόλυβδης βενζίνης, ο καταναλωτής πληρώνει στο κράτος συνολικούς φόρους ύψους 23,74 σεντ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 48,45% της λιανικής τιμής που αναγράφεται στην αντλία του πρατηρίου. Το αντίστοιχο ποσοστό για την αγορά πετρελαίου κίνησης, που κοστίζει περίπου 41,6 σεντ ανά λίτρο, ανέρχεται σε 47,38%, το οποίο αντιστοιχεί σε 19,71 σεντ ανά λίτρο.

Αναγκαίοι οι φόροι κατανάλωσης

Εντούτοις, η επιβολή φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα είναι αναγκαία, εκτιμούν ο οικονομολόγος Πάνος Πασιαρδής, όπως και ο λειτουργός της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος Κώστας Παπασταύρος. Όπως ανέφεραν στη StockWatch, η επιβολή της φορολογίας αντανακλά και την ενσωμάτωση του κόστους στο περιβάλλον και τις επιπτώσεις στην υγεία των μελών της κοινωνίας που έχει η κατανάλωση καυσίμων. Και οι δύο, εντούτοις, ανέφεραν ότι η είσπραξη της φορολογίας αυτής δεν πρέπει να αξιοποιείται από το κράτος ως μια πρόσθετη πηγή εσόδων, αλλά τα κονδύλια που εισπράττει να διοχετεύονται ως έργα για τη διατήρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Τέτοια έργα, εξήγησε ο Κώστας Παπασταύρος, είναι η παροχή ουσιαστικών κινήτρων για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, κατασκευής πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων κ.ά., υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι «η επιβολή φόρων κατανάλωσης δεν είναι πανάκεια». «Απαιτείται», είπε, η δημιουργία ενός σωστού θεσμικού πλαισίου για να εφαρμοστεί η πολιτική αυτή.

Πάντως ο Πάνος Πασιαρδής επισήμανε ότι η επιβολή φόρων κατανάλωσης είναι ένα μέτρο διαδεδομένο σε κράτη, «η κυβερνητική πολιτική των οποίων βασίζεται στις θεμελιώδεις αρχές της οικονομικής θεωρίας» που, όπως εξήγησε, απαιτούν όπως «ο ρυπαίνων πληρώνει». Βάσει της αρχής αυτής, είπε, δεν θα έπρεπε να φορολογείται η κατοχή, αλλά η χρήση αυτοκινήτου.

Ο σχηματισμός της τιμής

Πάντως, ο σχηματισμός της τιμής των καυσίμων δεν είναι μια απλή συνάρτηση των τιμών που ισχύουν στη διεθνή αγορά και της φορολογίας που επιβάλλει το κράτος. Για παράδειγμα, αγοράζοντας ένα λίτρο βενζίνης, ο κύπριος καταναλωτής καταβάλλει στον πρατηριούχο 4% έως 4,5% προμήθεια (περίπου 2 σεντ, ανάλογα με την εταιρεία) για κάθε λίτρο βενζίνης και 3,5% (περίπου 1,4 σεντ) προμήθεια για κάθε λίτρο πετρελαίου κίνησης. Έτσι, το ποσό που εισπράττει στην πραγματικότητα η εταιρεία πετρελαιοειδών για κάθε λίτρο αμόλυβδης βενζίνης που πουλά ανέρχεται σε περίπου 22,2 σεντ, ενώ για κάθε λίτρο πετρελαίου κίνησης το ποσό ανέρχεται σε 20,5 σεντ.

Με βάση τις τιμές Platts που ενδεικτικά ίσχυαν στις 24 Μαΐου, ημέρα απελευθέρωσης των τιμών των καυσίμων στην Κύπρο, η παράδοση ενός τόνου αμόλυβδης βενζίνης RON 95 (περίπου 1350 λίτρα) στην Ιταλία, κόστιζε $462,75, ενώ η παράδοση ενός τόνου πετρελαίου κίνησης (1180 λίτρα) $352,75. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν, ότι οι εταιρείες πετρελαιοειδών πρέπει να πληρώσουν ένα πρόσθετο κόστος (μεταφορικά, ασφάλιστρα και πρέμιουμ) για τη μεταφορά των καυσίμων μέχρι τη Λάρνακα, που κυμαίνεται ανάλογα με το καύσιμο, τη συμφωνία και άλλους παράγοντες μεταξύ $20 και $35 ανά τόνο, όπως και τις απώλειες κατά τη μεταφορά και εξάτμισης που ανέρχονται σε περίπου 0,3%, το κόστος εισαγωγής κάθε λίτρου αμόλυβδης βενζίνης RON 95 και πετρελαίου κίνησης υπολογίζεται σε 18,1 σεντ και 16,2 σεντ αντιστοίχως.

Με άλλα λόγια, το μεικτό κέρδος από την πώληση ενός λίτρου αμόλυβδης βενζίνης RON 95 και πετρελαίου κίνησης ανέρχεται σε περίπου 4,1 και 4,3 σεντ αντιστοίχως. Με το ποσό αυτό, καλύπτουν το κόστος εκτελωνισμού, μεταφοράς και αποθήκευσης, το διοικητικό κλπ, και επιτυγχάνουν έτσι ένα ποσοστό μεικτού κέρδους που κυμαίνεται γύρω στο 9% έως 10% ως ποσοστό επί της λιανικής τιμής.

Του Στέλιου Ορφανίδη