Απολογισμός Πετρίδη για το οικονομικό χαρτοφυλάκιο

Τον απολογισμό του έργου του υπουργείου οικονομικών παρέθεσε ο υπουργός οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, λίγες μέρες πριν το τέλος της θητείας της διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη.

Ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στους τρεις βασικούς σταθμούς που σημάδεψαν τη πορεία της κυπριακής οικονομίας τα τελευταία δέκα χρόνια, την οικονομική κρίση του 2013, την παγκόσμια υγειονομική κρίση της πανδημίας του Covid-19 και την υφιστάμενη ενεργειακή κρίση που ξέσπασε λόγω του ουκρανικού πολέμου.

Ειδική αναφορά έκανε στα χρόνια που ο ίδιος διαχειρίστηκε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου, από το 2019 μέχρι και σήμερα.

Παραδίδουμε μια υγιή και εύρωστη οικονομία

Ο κ. Πετρίδης αναφέρθηκε στην περίοδο της οικονομικής κρίσης του 2013, όποτε και η οικονομία μπήκε σε βαθιά ύφεση με ρυθμό ανάπτυξης σε 6,6% του ΑΕΠ και ανεργία σε ποσοστό 15,9%.

Η οικονομία μπήκε σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2015 με 5,5%, ενώ η ανεργία το 2019 μειώθηκε σε 7,1%.

Ο ρυθμός ανάπτυξης σημείωσε πτωτική πορεία το 2019, λίγους μήνες μετά την παραλαβή του χαρτοφυλακίου του ΥΠΟΙΚ από το Κωνσταντίνο Πετρίδη, λόγω της πανδημίας, σε 4,4% του ΑΕΠ το 2020.

Ο κ. Πετρίδης σημείωσε την άμεση ανταπόκριση της κυβέρνησης με την υλοποίηση προγραμμάτων στήριξης.

Το 2022 οι ρυθμοί απόδοσης ανήλθαν σε 6,6% πρόσθεσε, η ανεργία καταγράφηκε σε 6,7% και η δημοσιονομική σταθερότητα και το δημόσιο χρέος σε ποσοστό κάτω του 90%.

Το τρίτο τρίμηνο της περσινής χρονιάς η Κύπρος σημείωσε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη ΑΕΠ σε όλη την ευρωζώνη σε 19,4%, από 6,0% το 2021, 5,8% το 2018 και -6,6% το 2013.

Ανεργία

Αναλυτικότερα, σημαντικό γεγονός όπως είπε ο κ. Πετρίδης είναι η μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας στο 2,3% το πρώτο ενιάμηνο του 2022, από 6,1% το 2013 και 2,7% το 2018. Σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, η χώρα κατατάσσεται κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης.

Παράλληλα, δημιουργήθηκαν 11,994 νέες θέσεις εργασίας ως αποτέλεσμα της έντονης οικονομικής δραστηριότητας και ανάπτυξης «που δείχνει ότι χρειάζεται εργατικό δυναμικό», όπως είπε ο κ. Πετρίδης. Οι νέες θέσεις εργασίας το 2018 ήταν 4,990 και το 2013 1,030.

Εξάλλου, η Κύπρος έλαβε €603 εκατ. από το ευρωπαϊκό ταμείο SURE, ένα εργαλείο για τη διατήρηση θέσεων εργασίας στα κράτη μέλη κατά την διάρκεια της πανδημίας, μέσα από μια σειρά σχεδίων.

Επιπλέον, ο ΥΠΟΙΚ απέδωσε τον αριθμό νέων θέσεων εργασίας και στο γεγονός ότι οι θέσεις εργασίας διατηρήθηκαν και δεν διακόπηκαν κατά την πανδημία.

Κοινωνικοί δείκτες

Ειδική αναφορά ο υπουργός έκανε στου κοινωνικούς δείκτες, οι οποίοι υποδεικνύουν τη σταθερή μείωση της οικονομικής ανισότητας, γεγονός που παραπέμπει στην οικονομική ανάκαμψη, σημείωσε.

Όπως είπε, το ποσοστό του πληθυσμού που βρέθηκε σε κοινωνικό αποκλεισμό μειώθηκε σε 13,8% το 2021 από 15,3% το 2013, ενώ ο συντελεστής Gini που αφορά την άνιση κατανομή ή συγκέντρωση του εισοδήματος  βελτιώθηκε σε 29,4% το 2021 από 32,4% το 2013.

Ο δείκτης για το μερίδιο εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού, το 2021 ήταν 4,2 φορές ψηλότερος από 4,9% το 2019, σημειώνοντας βελτίωση.

Δημόσια οικονομικά

Σε σχέση με το ελλειμματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης, από -5,7% του ΑΕΠ το 2012 μετατράπηκε σε πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, ενώ σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ το 2022 αναμένεται πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ.

Η μετατροπή οφείλεται όπως είπε, στη δημοσιονομική πολιτική στήριξης και στήριξης της κοινωνίας σε περιόδους κρίσης, στη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και στη δημοσιονομική εξυγίανση και εφαρμογή του προγράμματος στήριξης της πανδημίας.

Κοινωνικές παροχές

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός, στις κοινωνικές παροχές, επενδύσεις και πληρωτέους τόκους εξηγώντας ότι οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν κατά 71% και €1,8 δισ. το 2022, οι επενδύσεις αυξήθηκαν, ενώ μειώθηκε το κόστος χρηματοδότησης σε 1,3% του ΑΕΠ το 2023 από 3,2% το 2013.

Πρόσθεσε, ότι οι πληρωτέοι τόκοι μειώθηκαν λόγω και των μειωμένων επιτοκίων και της σωστής διαχείρισης του δημόσιου χρέους.

Δημόσιο χρέος

Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στην περίοδο δανεισμού το 2013 από την τρόϊκα καθώς και στην μετατροπή του πρωτογενές ισοζυγίου του 2020 σε ελλειμματικό (-3,6% του ΑΕΠ) λόγω της πανδημίας.

Το πρωτογενές ισοζύγιο το 2022 αναμένεται σε 2,7% του ΑΕΠ, λόγω και της ψηλής δημοσιονομικής θέσης της Κύπρου, ενώ εκτιμάται ότι η μείωση του δημόσιου χρέους για το 2022 θα αγγίξει το 87,2% του ΑΕΠ από 101% το 2021.

Ο ΥΠΟΙΚ πρόσθεσε ότι η χώρα παρουσίασε τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ στην ΕΕ, ακολουθώντας πτωτική πορεία.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός το 2022 άγγιξε το 8,4%, λόγω της αύξησης της τιμής του πετρελαίου διεθνώς κατά 42,6% αλλά και της υποχώρησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου και των αυξήσεων στις τιμές τροφίμων.

Αναβαθμίσεις

Εξάλλου, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ κερδήθηκε η εμπιστοσύνη στις αγορές, με τρεις εκ των τεσσάρων οίκων αξιολόγησης να έχουν ήδη αναβαθμίσει την Κύπρο το 2022 στην επόμενη επενδυτική βαθμίδα, ενώ όπως πρόσθεσε «θέμα χρόνου είναι και η αναβάθμιση από τον οίκο Moody’s».

Πανδημία και ενεργειακή κρίση

Σε ότι αφορά τις δράσεις του υπουργείου για την πανδημία, την περίοδο 2020-2022 δόθηκαν €1,35 δισ. για δυνητικές κρατικές εγγυήσεις για χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και €1,85 δισ. για έργα και σχέδια κρατικής στήριξης.

Συνολική κρατική στήριξη ύψους €3 δισ. δόθηκε για φορολογικές ελαφρύνσεις, ενώ αναστάλθηκαν δόσεις δανείων και εγκρίθηκαν σχέδια για στήριξη της ρευστότητας όπως το σχέδιο επιδότησης επιτοκίων για νέα στεγαστικά δάνεια και επιχειρηματικά δάνεια.

Πρόσθετα, η αναστολή δόσεων δανείων ίσχυσε για 55 χιλ. εταιρείες και νοικοκυριά και για ποσό ύψους €11,9 δισ. των εξυπηρετούμενων δανείων.

Σε σχέση με την ενέργειες για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, ο κ. Πετρίδης αναφέρθηκε στην μείωση του φόρου κατανάλωσης ύψους €75 εκατ., στη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από 19% σε 5% για ευάλωτα νοικοκυριά και από 19% σε 9% για του υπόλοιπους οικιακούς καταναλωτές ύψους €28 εκατ., αλλά και στην πράσινη μετάβαση, όπως την χρηματοδότηση πέραν των 500 εκατ. από τον ΣΑΑ, τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία κ.ά.

Μέχρι σήμερα, όπως είπε, λήφθηκαν μέτρα για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης ύψους €400 εκατ.

Ο υπουργός έκανε αναφορά ακόμη στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, αλλά και στη μακροοικονομική σταθερότητα και το νέο αναπτυξιακό μοντέλο για τη βιώσιμη ανάπτυξη «ΟΡΑΜΑ 2035».

Τόνισε, ότι υπάρχουν προκλήσεις για να ολοκληρωθούν τα 271 ορόσημα και να εκταμιευτούν οι επόμενες δόσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το νέο αναπτυξιακό μοντέλο, ανέφερε, είναι βασισμένο στην ανθεκτικότητα της οικονομίας και στην ίση ανακατανομή της ανάπτυξης.

Επισυνάπτεται η παρουσίαση του απολογισμού του ΥΠΟΙΚ.