Οικονομολόγοι: Η πρόκληση αφορά στην αλλαγή στρατηγικής

Η προσέλκυση επενδύσεων στην Κύπρο ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στη διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Ο νέος αναπτυξιακός σχεδιασμός της Ευρώπης και οι προκλήσεις για την Κύπρο» που πραγματοποίησε η Ένωση Οικονομολόγων Κύπρου (Ε.Ο.Κ). στις 8 Απριλίου 2021.

Εισηγητές της διαδικτυακής εκδήλωσης ήταν ο Άκης Κυριάκου, Γενική Διεύθυνση Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Σωφρόνης Κληρίδης, Καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστήμιο Κύπρου και ο Δρ. Μάριος Κληρίδης, Οικονομολόγος. Το συντονισμό της Ημερίδας είχε ο Πρόεδρος της Ε.Ο.Κ. Δρ. Ανδρέας Σ. Στυλιανού.

Στην εισήγησή του ο Σωφρόνης Κληρίδης αναφέρθηκε εκτενώς στην αναπτυξιακή στρατηγική και στη προσέλκυση επενδύσεων στην Κύπρο, στις αδυναμίες του υφιστάμενου τρόπου ανάπτυξης, στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις στην Κύπρο.

Ακολούθως παρουσίασε τρείς διαφορετικούς πίνακες με στατιστικά στοιχεία, στον πρώτο πίνακα τις επενδύσεις της Κύπρου ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρονική περίοδο από το 1995 – 2020, στο δεύτερο πίνακα παρουσίασε τις επενδύσεις σε κατασκευές στην Κύπρο ως ποσοστό των συνολικών επενδύσεων σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρονική περίοδο από το 1995 – 2020 και στον τρίτο πίνακα με τις αποταμιεύσεις και επενδύσεις νοικοκυριών της Κύπρου σε σύγκριση με τις χώρες της Ε.Ε. της περιόδου 2005 – 2019.

Ο κ. Κληρίδης καταλήγοντας στην εισήγηση του επεσήμανε τους τρόπους που μπορούμε να προσελκύσουμε ως Κύπρος παραγωγικές επενδύσεις όπως τη βελτίωση της διεθνούς μας εικόνας, την αναβάθμιση της ποιότητας των δημοσίων υπηρεσιών, να γίνει η Κύπρος ένα ελκυστικό μέρος για οικογένειες (καλύτερες υποδομές, περιβάλλον, σχολεία, προσβασιμότητα, ιατρική φροντίδα κ.λ.π.), στην εστίαση της ποιότητας των υπηρεσιών μας και στην ποιότητα της ζωής, παρά σε φορολογικά κίνητρα που η εποχή, όπως ανέφερε, των φορολογικών παραδείσων φτάνει στο τέλος της.

Συνοψίζοντας ο κ. Κληρίδης τα κυριότερα στοιχεία από την εισήγηση του ανέφερε τα εξής:

«Η πανδημία είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση, ταυτόχρονα έχει προκύψει μια μοναδική συγκυρία που πρέπει να αξιοποιήσουμε, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μια σημαντική ευκαιρία για χρηματοδότηση σημαντικών έργων υποδομής σε τομείς που έχουμε ανάγκη, σημαντικό βήμα αποτελεί η διαμόρφωση μιας μακροχρόνιας οικονομικής στρατηγικής με στόχο την αειφορία και την ανθεκτικότητα και τέλος χρειάζεται ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που να προσελκύσει παραγωγικές επενδύσεις και ταλαντούχους ανθρώπους και να δημιουργεί ευκαιρίες για όλους».

Μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο

Ο οικονομολόγος Μάριος Κληρίδης αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στον ευρύ δημόσιο τομέα.

Συγκεκριμένα, επεσήμανε πόσο χρονοβόρα υπήρξε η διαδικασία υλοποίησης κάποιων έργων και υπηρεσιών στην Κύπρο όπως του ΓεΣΥ, η υπόθεση με την αναγνώριση του κυπριακού χαλουμιού, τις καθυστερήσεις της εισαγωγής με τις ηλεκτρονικές υπογραφές, τις κάμερες φωτο-επισήμανσης του Εφόρου Εταιρειών, το One Stop Shop, την κατασκευή της πλατείας Ελευθερίας στη Λευκωσία, τη Δικαστική Μεταρρύθμιση κ.ά.

Στη συνέχεια, παρουσίασε ένα πίνακα από το World Economic Forum’s Opinion Survey, 2017 στον οποίο παρουσιάζονταν οι πιο προβληματικοί παράγοντες για ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Κύπρο όπου εμφανίζεται ως δεύτερος πιο προβληματικός παράγοντας η γραφειοκρατία (Inefficient Government Bureaucracy).

Ο κ. Κληρίδης ακολούθως αναφέρθηκε στην αναδόμηση του Δημόσιου Τομέα και συγκεκριμένα έκανε εκτενή αναφορά στα προβλήματα και δυσλειτουργίες που παρουσιάζονται στα: Τμήματα/Τομείς όπως Φόρος Εισοδήματος, Έφορος Εταιρειών, Κτηματολόγιο, στην Παιδεία, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στις Διαδικασίες όπως Δημόσιες προσφορές, εφέσεις, προσλήψεις, προαγωγές, διαδικασίες ΕΔΥ, στα ωφελήματα όπως μισθούς, συντάξεις, ωράριο στους ημικρατικούς οργανισμούς, στη Βουλή και στους ανεξάρτητους θεσμούς.

Ως κύριους λόγους των προβλημάτων και δυσλειτουργιών των πιο πάνω αναφερθέντων ο κ. Κληρίδης ανέφερε και ανέπτυξε τον καθένα ξεχωριστά όπως την υποστελέχωση, οργάνωση, διοίκηση, τεχνολογία, small state effect, την ευθυνοφοβία, κουλτούρα εξυπηρέτησης, προαγωγές, αναβαθμίσεις, δημοσιονομικούς περιορισμούς. Στο ερώτημα γιατί οι αλλαγές δεν είναι εύκολες ο κ. Κληρίδης ανέφερε και εξήγησε εκτεταμένα τους εξής λόγους: Μικρή/συντηρητική κοινωνία, οργανωμένα σύνολα όπως συντεχνίες, λόμπι, το πολιτικό σύστημα (πολυκομματισμός/κατατεμαχισμός) το ρουσφέτι/διαφθορά, οι νόμοι, κανονισμοί για πρόληψη διαφθοράς κ.λ.π.

Καταλήγοντας ο κ. Κληρίδης εισηγήθηκε διάφορους τρόπους για υπερπήδηση των προβλημάτων και εξήγησε αναλύοντας τους εξής τομείς: Μισθοί/οροι εργοδοσίας στο Δημόσιο, ανάθεση εργασιών σε τρίτους, ανεξαρτησία ημικρατικών οργανισμών, διορισμοί ΔΣ, εταιρική διακυβέρνηση, ιδιωτικοποίηση, έλεγχος στα λόμπι, πολιτειακές αλλαγές όπως οριζόντια ψηφοφορία, παγκύπριες έδρες, παιδεία, εξωτερική πίεση από την Ε.Ε.

Προτεραιότητες ΕΕ

Στην εισήγησή του ο Άκης Κυριάκου αναφέρθηκε εκτενώς στις πολιτικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2019-2024 και πιο συγκεκριμένα στα πιο κάτω θέματα:

1) Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

2) Οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων

3) Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή

4) Προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής

5) Ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο

6) Νέα ώθηση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία

Ο κ. Κυριάκου ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναμένεται να μετατρέψει την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία με μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 όπου η οικονομική ανάπτυξη θα είναι αποσυνδεδεμένη από τη χρήση των πόρων και όπου κανένας άνθρωπος και καμιά περιφέρεια δεν θα μένει στο περιθώριο.

Η προτεραιότητα της οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων χωρίζεται σε διάφορους τομείς πολιτικής όπως η βαθύτερη και δικαιότερη οικονομική και νομισματική ένωση, η εσωτερική αγορά, η απασχόληση, ανάπτυξη και επενδύσεις, το ευρωπαϊκό εξάμηνο και η στήριξη στην απασχόληση των νέων.

Οι βασικοί στόχοι της ψηφιακής προτεραιότητας περιλαμβάνουν τα πιο κάτω:

1) Τεχνολογία στην υπηρεσία των ανθρώπων

2) Μια δίκαιη και ανταγωνιστική οικονομία

3) Μια ανοικτή, δημοκρατική και βιώσιμη κοινωνία

Στη συνέχεια, ο κ. Κυριάκου αναφέρθηκε εκτενώς στο γενικό στόχο του μέσου τεχνικής υποστήριξης που είναι η προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης, μέσω της στήριξης των προσπαθειών των κρατών μελών για εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για την επίτευξη οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης, ανθεκτικότητας και σύγκλισης.

Στους ειδικούς στόχους του μέσου τεχνικής υποστήριξης που είναι η στήριξη των προσπαθειών των εθνικών αρχών να σχεδιάζουν, να αναπτύσσουν και να εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων μέσω της ανταλλαγής ορθών πρακτικών, κατάλληλων διαδικασιών και μεθοδολογιών, καθώς και μέσω της αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων.

Το μέσο τεχνικής υποστήριξης παρέχει τεχνική υποστήριξη για το σχεδιασμό και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, για όλα τα κράτη μέλη, κατόπιν αιτημάτων. Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τομέων πολιτικής και παρέχει εξειδικευμένη τεχνική υποστήριξη. Επίσης, μπορεί να υποστηρίξει την ετοιμασία σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (μέσω των υπηρεσιών της Επιτροπής) καθώς και την εφαρμογή τους.