You are here

Παράνομα εκατομμύρια στους αχθοφόρους

27/06/2022 13:54

Αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της Αρχής Λιμένων Κύπρου, διαπιστώνει η ελεγκτική υπηρεσία επισημαίνοντας τι παράνομα δόθηκαν εκατομμύρια ως αποζημιώσεις στους αχθοφόρους της Λεμεσού και της Λάρνακας.

Σε ειδική της έκθεση για την ΑΛΚ, η υπηρεσία αναφέρει ότι στην Έκθεση Ελέγχου του ιδιωτικού ελεγκτικού οίκου, για τις οικονομικές καταστάσεις της αρχής για το έτος που έληξε στις 31.12.2016, εκφράστηκε γνώμη με επιφύλαξη, για θέματα τα οποία κρίθηκαν αρκετά σοβαρά και που δεικνύουν αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της Αρχής.

Επίσης, αναφέρεται ότι δόθηκαν €27 εκατ. σε 28 αδειούχους αχθοφόρους Λεμεσού και €3,6 εκατ. σε 22 αδειούχους αχθοφόρους Λάρνακας, ως αποζημίωση για τερματισμό των αδειών τους, παρόλο ότι, σύμφωνα με νομική συμβουλή, οι αδειούχοι αχθοφόροι δεν είχαν κανένα νόμιμο δικαίωμα σε αποζημίωση και οι οποίες αφορούσαν σε εργασίες που, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, εκτελούνταν κατά τρόπο παράνομο.

Η υπηρεσία διαπιστώνει ακόμη ότι για το έργο για την ανάπλαση του χερσαίου χώρου του παλαιού λιμανιού Λεμεσού δεν είχε εξασφαλισθεί Πιστοποιητικό Τελικής Έγκρισης, το οποίο αποτελεί εκ του Νόμου υποχρέωση (άρθρα 10(1) και 20(1) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 90).

Ακόμη, αναφέρεται ότι οι κατασκευαστικές εργασίες για την ανέγερση της Νέας Αίθουσας Επιβατών στο λιμάνι Λεμεσού διήρκησαν πέντε και πλέον χρόνια αντί δύο χρόνια, ως η χρονική διάρκεια της σύμβασης. Το κτήριο παραλήφθηκε το Σεπτέμβριο του 2016, ενώ παρουσίαζε μεγάλο αριθμό ελαττωμάτων και κακοτεχνιών.

Η ΑΛΚ, στην Έκθεση Αξιολόγησης Απόδοσης Αναδόχου έκρινε την απόδοση του Αναδόχου ως μη ικανοποιητική, χωρίς ωστόσο η Έκθεση αυτή να προωθηθεί στην Επιτροπή Αποκλεισμού Οικονομικών Φορέων από Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων.

Παραμένει σε εξέλιξη η διαιτησία της ΑΛΚ με τον Ανάδοχο, ο οποίος απαιτεί την καταβολή ποσού πέραν του τριπλάσιου του ποσού της σύμβασης, ενώ το κτήριο εξακολουθεί να παρουσιάζει αρκετά προβλήματα λόγω κακοτεχνιών.

Η ΑΛΚ, τον Ιούνιο του 2021 προχώρησε στην κατακύρωση του διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας χρήσης/εκμετάλλευσης δύο χερσαίων χώρων στο Λιμάνι Λεμεσού, για περίοδο 13 χρόνων, με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμη 12 χρόνια, καθώς επίσης και στη σύναψη συμβάσεων με δύο οικονομικούς φορείς για ετήσιο δικαίωμα χρήσης, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις, είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τις εκτιμώμενες αξίες τις οποίες η ίδια η ΑΛΚ είχε ζητήσει από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας το 2017 και από ιδιώτη εκτιμητή το 2020.

Στη δεύτερη περίπτωση, όπως αναφέρεται, η Εγγυητική Επιστολή Συμμετοχής, η οποία είχε υποβληθεί από τον οικονομικό φορέα στον οποίο ανατέθηκε τελικά η σύμβαση είχε ημερομηνία λήξης πριν την ημερομηνία που είχε καθοριστεί στα έγγραφα του διαγωνισμού και, ως εκ τούτου, η προσφορά του έπρεπε να απορριφθεί από το στάδιο του ελέγχου των προϋποθέσεων συμμετοχής, χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση, λόγω παράβασης ουσιώδους όρου του διαγωνισμού.

Καθυστέρηση στην υποβολή προϋπολογισμών

Στις επισημάνσεις της για την ΑΛΚ, η υπηρεσία αναφέρει ότι υπήρξε σημαντική καθυστέρηση στην υποβολή των Προϋπολογισμών της Αρχής, για τα έτη 2016 και 2017, στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κατά παράβαση του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου (Ν.20(Ι)/2014). Διαπιστώθηκε επίσης, ότι οι πληρωμές από την 1.3.2017 μέχρι τις 6.4.2017 δεν ήταν καλυμμένες νομικά. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Δελτίο Εξόδων που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία  από την Αρχή, κατά το 2016 παρατηρήθηκαν υπερβάσεις σε συγκεκριμένα άρθρα.

Αγορά υπηρεσιών

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Αρχή, τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα μετά τη μαζική αποχώρηση υπαλλήλων το 2017 με την εφαρμογή του Σχεδίου Εθελούσιας Αποχώρησης, αγοράζει υπηρεσίες από τρίτους για κάλυψη των αναγκών της, ως προς τις κενές θέσεις, κατά παράβαση νομοθεσίας δημοσίων συμβάσεων και του περί Απαγόρευσης Πλήρωσης Κενών Θέσεων στον Δημόσιο και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα Νόμο (Ν.21(Ι)/2013).

Εντοπίστηκαν αρκετές περιπτώσεις μη ορθής εφαρμογής των όρων των συμβάσεων μίσθωσης υπηρεσιών. Σε μια περίπτωση, συμβασιούχος έλαβε αμοιβή για σύνολο ωρών που απουσίαζε για λόγους υγείας ή λόγω άδειας απουσίας. Εντοπίστηκαν αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της υπερωριακής απασχόλησης, «με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος καταβολής λανθασμένης ή/και μη πραγματοποιηθείσας υπερωριακής αποζημίωσης».

Διαπιστώθηκε επίσης ότι διάφοροι ενοικιαστές λιμενικών χώρων χρωστούν στην Αρχή σημαντικά ποσά (της τάξης των €350 χιλ. περίπου), ενώ δεν λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για είσπραξη των οφειλών.

Παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση στην τιμολόγηση δικαιωμάτων χρήσης λιμενικών χώρων, η οποία σε μερικές περιπτώσεις υπερέβαινε το ένα έτος.

Η Αρχή προχώρησε σε εκμισθώσεις για γενικής φύσεως χρήσεις, μέσω απευθείας παραχώρησης αδειών χρήσης αντί μέσω δημόσιων διαγωνισμών, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δικαιώματα χρήσης των αποθηκευτικών χώρων που παραχωρεί η Αρχή δεν είναι ομοιόμορφα για παρόμοιες περιπτώσεις, παραβιάζοντας τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης.

Διαπιστώθηκε μίσθωση αχθοφορικών και άλλων σχετικών υπηρεσιών από την Αρχή με απευθείας ανάθεση, αρχικά σε 13 πρώην αδειούχους αχθοφόρους και μετέπειτα σε εταιρεία που φαίνεται να συστάθηκε αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό από αδειούχους αχθοφόρους, παραβιάζοντας τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.

Λειτουργός της Αρχής, ο οποίος φαίνεται να είχε συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις για αναθεώρηση συμφωνίας με εταιρεία, έχει συγγενή πρώτου βαθμού, ο οποίος είναι ο νομικός σύμβουλος της εταιρείας και ως εκ τούτου φαίνεται να προκύπτει θέμα σύγκρουσης συμφερόντων.

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η Αρχή διατηρεί τον ίδιο νομικό σύμβουλο από τον καιρό ίδρυσής της το 1973, κατά παράβαση των διατάξεων της εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 74, που εκδόθηκε στις 27.4.2016.

Η υπηρεσία αναφέρει ότι πρώην μέλος του ΔΣ, κατά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 12.9.2016 υπόγραψε, στη βάση του άρθρου 3(Β) του Νόμου Ν.149(Ι)/1988, υπεύθυνη δήλωση ότι δεν ασχολείται επαγγελματικά και δεν κατέχει μετοχές σε επιχείρηση συναφή με τις δραστηριότητες της Αρχής, η οποία φαίνεται να ήταν ψευδής, αφού ήταν Διευθυντής και μέτοχος σε εταιρεία, στην οποία η Αρχή παραχωρεί από το 2011 άδεια για τροφοδοσία πλοίων.

Γ.Χ.