04/02/2015 07:10
Μεγαλώνουν οι ενδείξεις για ύφεση το 2015 καθώς οι κίνδυνοι που έχουν συσσωρευτεί εντός και εκτός Κύπρου καθιστούν αβέβαιη την πορεία ανάκαμψης που προδιέγραψαν οι διεθνείς πιστωτές και οι κυπριακές αρχές.
Το κοκτέιλ κινδύνων που απειλούν την κυπριακή οικονομία είναι δυνατό. Η κρίση στη Ρωσία και οι επιπτώσεις της στον τουρισμό και τις διεθνείς υπηρεσίες, τα προβλήματα στη συνέχιση της διεθνούς χρηματοδότησης και οι βεβαρημένοι ισολογισμοί των τραπεζών είναι μόνο κάποια από τα προβλήματα.
Σε αυτά προστίθεται η αβεβαιότητα που υπάρχει για το ελληνικό πρόγραμμα, που επισκιάζει τις εξελίξεις στην ευρωζώνη.
Η ροή στοιχείων για την οικονομία δεν είναι τόσο ενθαρρυντική. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του κέντρου οικονομικών ερευνών του πανεπιστημίου Κύπρου, το οικονομικό κλίμα παρουσίασε επιδείνωση τον Ιανουάριο του 2015.
Η μείωση τον Ιανουάριο οφείλεται σε χειροτέρευση του επιχειρηματικού κλίματος στις υπηρεσίες αλλά και σε υποχώρηση της οικονομικής εμπιστοσύνης των καταναλωτών.
O αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Μάριος Ζαχαριάδης, αναφέρει ότι προβλέψεις μέχρι στιγμής δείχνουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2015 θα κυμανθεί πέριξ του μηδέν.
«Υπάρχουν όμως αρκετοί κίνδυνοι που μπορεί να σπρώξουν την κυπριακή οικονομία σε χαμηλότερα επίπεδα εντός του 2015. Αυτοί προέρχονται από τα ψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και από εξωγενείς προς εμάς παράγοντες όπως η αβεβαιότητα στη Ρωσία και στην Ελλάδα», σημειώνει.
Ένας επιπρόσθετος κίνδυνος, τονίζει, είναι η πιθανή μετάδοση του κύματος λαϊκισμού από την Ελλάδα προς την Κύπρο, που θα δημιουργούσε περαιτέρω ένταση και αβεβαιότητα καθώς και καθυστερήσεις σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν για το καλό της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.
«Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως η κυπριακή οικονομία μπορεί να πάσχει από secular stagnation, μια ημιμόνιμη κατάσταση στασιμότητας του ΑΕΠ που πηγάζει και από το ψηλό άθροισμα ιδιωτικού (κυρίως) και δημόσιου δανεισμού σε σχέση με το ΑΕΠ. Σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορούμε να προσδοκούμε σε ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, ειδικά όσο το πολιτικό μας σύστημα αδυνατεί να προβεί στις αναγκαίες μεταρρυθμιστικές τομές», τονίζει.
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σωφρόνης Κληρίδης αναφέρει ότι αξιόπιστες εκτιμήσεις είναι δύσκολο να γίνουν. «Αυτό που μπορεί να λεχθεί είναι ότι τα πράγματα έχουν πάρει μια αρνητική κατεύθυνση το τελευταίο διάστημα για πολλούς λόγους: Τη συνεχιζόμενη εμπλοκή στο θέμα των εκποιήσεων, την κατάρρευση του ρουβλίου και την αβεβαιότητα στην Ελλάδα», σημειώνει.
«Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το εξωτερικό περιβάλλον, για αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτά που είναι στο χέρι μας. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να ολοκληρωθεί η θετική αξιολόγηση από την τρόικα για να μπορέσουμε να πάρουμε την επόμενη δόση και να επωφεληθούμε από την ποσοτική χαλάρωση. Από κει και πέρα θα πρέπει να ελπίζουμε σε γρήγορη διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος. Η πρόταση Βαρουφάκη είναι ένα ελπιδοφόρο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση», επισημαίνει.
Το υπουργείο οικονομικών εκτιμά ότι η ύφεση θα περιοριστεί στο 3% το 2014 και ότι το 2015 η οικονομία θα επιστρέψει σε ανάπτυξη μετά από τρία και πλέον χρόνια με ρυθμό 0,4%.
Ανάπτυξη 0,4% αναμένει για φέτος και το ΔΝΤ.
Το κέντρο οικονομικών ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου και μερίδα των εγχώριων αναλυτών αναμένουν μικρή ύφεση.
Αβεβαιότητα στα στοιχεία
Τα στοιχεία για την πορεία βασικών οικονομικών δεικτών καταδεικνύουν την αβεβαιότητα που υπάρχει στο οικονομικό περιβάλλον.
Τα στοιχεία για την πορεία του τουρισμού είναι ανάμεικτα με τις αφίξεις να παρουσιάζουν αύξηση την ίδια ώρα που τα έσοδα κινούνται πτωτικά.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 1,5% το 2014 ενώ τα τουριστικά έσοδα καταγράφουν μείωση 3,6% το δεκάμηνο του 2014. Το δεύτερο εξάμηνο του 2014 το τουριστικό ρεύμα επηρεάστηκε από τις εξελίξεις στη Ρωσία, με αποτέλεσμα φέτος να αναμένεται μείωση 20% στις αφίξεις ρώσων στην Κύπρο.
Κατανάλωση
Η ύφεση του 2014 συγκρατήθηκε σε χαμηλότερα από τα αναμενόμενα επίπεδα εν μέρει λόγω της επιστροφής των κυπρίων σε παλιές καταναλωτικές συνήθειες.
Τα στοιχεία από τη χρήση πιστωτικών καρτών, τις εγγραφές αυτοκινήτων και τα ταξίδια κυπρίων στο εξωτερικό δείχνουν αύξηση.
Αύξηση δείχνουν και οι εισαγωγές, την ίδια στιγμή που η εξαγωγική δραστηριότητα των κυπριακών επιχειρήσεων δείχνει ότι κάθε άλλο παρά βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα τους.
Κατά τη διάρκεια του εντεκαμήνου του 2014, οι συνολικές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 7%, ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 11,8%.
Βελτίωση στα ακίνητα
Η βελτιωμένη κατάσταση που παρουσιάζεται στον κλάδο ακινήτων αποτυπώνεται στα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τις πωλήσεις ακινήτων αλλά και από τον αριθμό των πωλητηρίων εγγράφων που κατατίθενται στο κτηματολόγιο.
Το εντεκάμηνο του 2014 οι εισπράξεις του κράτους από τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών παρουσιάζουν αύξηση 52%.
Η αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων ανήλθε στο 25% το 2014, εν μέρει λόγω των κινήτρων που έδωσε η κυβέρνηση σε ξένους αγοραστές, με την παραχώρηση υπηκοότητας ή άδειας διαμονής.
Παρά τη βελτίωση του τομέα ακινήτων, δεν αναμένεται ενίσχυση της κατασκευαστικής δραστηριότητας.
Οι πωλήσεις τσιμέντου κατέγραψαν το 2014 μείωση 15,4% ενώ μείωση 28,3% σημειώνεται και στο εμβαδόν των αδειών οικοδομής.
Της Γεωργίας Χαννή
Το κοκτέιλ κινδύνων που απειλούν την κυπριακή οικονομία είναι δυνατό. Η κρίση στη Ρωσία και οι επιπτώσεις της στον τουρισμό και τις διεθνείς υπηρεσίες, τα προβλήματα στη συνέχιση της διεθνούς χρηματοδότησης και οι βεβαρημένοι ισολογισμοί των τραπεζών είναι μόνο κάποια από τα προβλήματα.
Σε αυτά προστίθεται η αβεβαιότητα που υπάρχει για το ελληνικό πρόγραμμα, που επισκιάζει τις εξελίξεις στην ευρωζώνη.
Η ροή στοιχείων για την οικονομία δεν είναι τόσο ενθαρρυντική. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του κέντρου οικονομικών ερευνών του πανεπιστημίου Κύπρου, το οικονομικό κλίμα παρουσίασε επιδείνωση τον Ιανουάριο του 2015.
Η μείωση τον Ιανουάριο οφείλεται σε χειροτέρευση του επιχειρηματικού κλίματος στις υπηρεσίες αλλά και σε υποχώρηση της οικονομικής εμπιστοσύνης των καταναλωτών.
O αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Μάριος Ζαχαριάδης, αναφέρει ότι προβλέψεις μέχρι στιγμής δείχνουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2015 θα κυμανθεί πέριξ του μηδέν.
«Υπάρχουν όμως αρκετοί κίνδυνοι που μπορεί να σπρώξουν την κυπριακή οικονομία σε χαμηλότερα επίπεδα εντός του 2015. Αυτοί προέρχονται από τα ψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και από εξωγενείς προς εμάς παράγοντες όπως η αβεβαιότητα στη Ρωσία και στην Ελλάδα», σημειώνει.
Ένας επιπρόσθετος κίνδυνος, τονίζει, είναι η πιθανή μετάδοση του κύματος λαϊκισμού από την Ελλάδα προς την Κύπρο, που θα δημιουργούσε περαιτέρω ένταση και αβεβαιότητα καθώς και καθυστερήσεις σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν για το καλό της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.
«Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως η κυπριακή οικονομία μπορεί να πάσχει από secular stagnation, μια ημιμόνιμη κατάσταση στασιμότητας του ΑΕΠ που πηγάζει και από το ψηλό άθροισμα ιδιωτικού (κυρίως) και δημόσιου δανεισμού σε σχέση με το ΑΕΠ. Σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορούμε να προσδοκούμε σε ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, ειδικά όσο το πολιτικό μας σύστημα αδυνατεί να προβεί στις αναγκαίες μεταρρυθμιστικές τομές», τονίζει.
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σωφρόνης Κληρίδης αναφέρει ότι αξιόπιστες εκτιμήσεις είναι δύσκολο να γίνουν. «Αυτό που μπορεί να λεχθεί είναι ότι τα πράγματα έχουν πάρει μια αρνητική κατεύθυνση το τελευταίο διάστημα για πολλούς λόγους: Τη συνεχιζόμενη εμπλοκή στο θέμα των εκποιήσεων, την κατάρρευση του ρουβλίου και την αβεβαιότητα στην Ελλάδα», σημειώνει.
«Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το εξωτερικό περιβάλλον, για αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτά που είναι στο χέρι μας. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να ολοκληρωθεί η θετική αξιολόγηση από την τρόικα για να μπορέσουμε να πάρουμε την επόμενη δόση και να επωφεληθούμε από την ποσοτική χαλάρωση. Από κει και πέρα θα πρέπει να ελπίζουμε σε γρήγορη διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος. Η πρόταση Βαρουφάκη είναι ένα ελπιδοφόρο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση», επισημαίνει.
Το υπουργείο οικονομικών εκτιμά ότι η ύφεση θα περιοριστεί στο 3% το 2014 και ότι το 2015 η οικονομία θα επιστρέψει σε ανάπτυξη μετά από τρία και πλέον χρόνια με ρυθμό 0,4%.
Ανάπτυξη 0,4% αναμένει για φέτος και το ΔΝΤ.
Το κέντρο οικονομικών ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου και μερίδα των εγχώριων αναλυτών αναμένουν μικρή ύφεση.
Αβεβαιότητα στα στοιχεία
Τα στοιχεία για την πορεία βασικών οικονομικών δεικτών καταδεικνύουν την αβεβαιότητα που υπάρχει στο οικονομικό περιβάλλον.
Τα στοιχεία για την πορεία του τουρισμού είναι ανάμεικτα με τις αφίξεις να παρουσιάζουν αύξηση την ίδια ώρα που τα έσοδα κινούνται πτωτικά.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 1,5% το 2014 ενώ τα τουριστικά έσοδα καταγράφουν μείωση 3,6% το δεκάμηνο του 2014. Το δεύτερο εξάμηνο του 2014 το τουριστικό ρεύμα επηρεάστηκε από τις εξελίξεις στη Ρωσία, με αποτέλεσμα φέτος να αναμένεται μείωση 20% στις αφίξεις ρώσων στην Κύπρο.
Κατανάλωση
Η ύφεση του 2014 συγκρατήθηκε σε χαμηλότερα από τα αναμενόμενα επίπεδα εν μέρει λόγω της επιστροφής των κυπρίων σε παλιές καταναλωτικές συνήθειες.
Τα στοιχεία από τη χρήση πιστωτικών καρτών, τις εγγραφές αυτοκινήτων και τα ταξίδια κυπρίων στο εξωτερικό δείχνουν αύξηση.Αύξηση δείχνουν και οι εισαγωγές, την ίδια στιγμή που η εξαγωγική δραστηριότητα των κυπριακών επιχειρήσεων δείχνει ότι κάθε άλλο παρά βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα τους.
Κατά τη διάρκεια του εντεκαμήνου του 2014, οι συνολικές εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 7%, ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 11,8%.
Βελτίωση στα ακίνητα
Η βελτιωμένη κατάσταση που παρουσιάζεται στον κλάδο ακινήτων αποτυπώνεται στα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τις πωλήσεις ακινήτων αλλά και από τον αριθμό των πωλητηρίων εγγράφων που κατατίθενται στο κτηματολόγιο.
Το εντεκάμηνο του 2014 οι εισπράξεις του κράτους από τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών παρουσιάζουν αύξηση 52%.
Η αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων ανήλθε στο 25% το 2014, εν μέρει λόγω των κινήτρων που έδωσε η κυβέρνηση σε ξένους αγοραστές, με την παραχώρηση υπηκοότητας ή άδειας διαμονής.
Παρά τη βελτίωση του τομέα ακινήτων, δεν αναμένεται ενίσχυση της κατασκευαστικής δραστηριότητας.
Οι πωλήσεις τσιμέντου κατέγραψαν το 2014 μείωση 15,4% ενώ μείωση 28,3% σημειώνεται και στο εμβαδόν των αδειών οικοδομής.
Της Γεωργίας Χαννή
Ειδήσεις Σχετικών Θεμάτων
