Σε εξέλιξη έργα και επενδύσεις €85 εκατ.

Χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία αναμένεται ότι θα επιτευχθούν τα 18 ορόσημα της δεύτερης δόσης του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας(ΣΑΑ), ύψους €85 εκατ., με την αίτηση της Κύπρου να κατατίθεται εντός φθινοπώρου και την πληρωμή των χρημάτων να υπολογίζεται για τις αρχές του 2022.

Σημειώνεται ότι τα 18 ορόσημα αφορούν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις καθώς και νομοθετικές ρυθμίσεις για την διευκόλυνση και διεξαγωγή μεγάλων και σημαντικών έργων ανάπτυξη σε διάφορους τομείς της οικονομίας.

Μιλώντας στη StockWatch η επικεφαλής της Διεύθυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ανθούλα Σαββίδου, ανέφερε ότι έχουν επιτευχθεί τέσσερα από τα δεκαοκτώ στόχων/ ορόσημα της δεύτερης δόσης, ενώ πολύ κοντά στην ολοκλήρωση βρίσκονται και τα πλείστα εναπομείναντα ορόσημα.

Η κ. Σαββίδου εξέφρασε την εκτίμηση ότι η επίτευξη του συνόλου των οροσήμων δεν θα αντιμετωπίσει δυσκολίες, όπως συνέβη με την πρώτη δόση, όπου η επίτευξη του μέτρου που αφορούσε το πλαίσιο και σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, καθυστέρησε την εκταμίευση για αρκετούς μήνες, από ότι αρχικά είχε προγραμματισθεί.

Υπενθυμίζεται ότι με την ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής στις 14 Ιουλίου των νομοσχεδίων που αποσκοπούν στην ενδυνάμωση του νομικού πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία ήταν και το 14^ο και τελευταίο ορόσημο της πρώτης δόσης του ΣΑΑ, άνοιξε ο δρόμο μετά από μήνες καθυστερήσεων για την εκταμίευση της πρώτης δόσης ύψους €85 εκατ..

Σημειώνεται ότι η σχετική αίτηση για την εκταμίευση της πρώτης δόσης, υπολογίζεται εκτός απροόπτου να κατατεθεί την ερχόμενη Παρασκευή 29 Ιουλίου, ενώ τα χρήματα αναμένεται να μπουν στο ταμείο του κράτους πριν το τέλος του χρόνου.

Τα 4 μέτρα που επιτεύχθηκαν

Σύμφωνα με την κ. Σαββίδου, τα μέτρα που επιτεύχθηκαν αφορούν σε τρεις νομοθετικές ρυθμίσεις και μία μεταρρύθμιση.

Το πρώτο ορόσημο στοχεύει στην βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο Νόμος για τη σύσταση της ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθορά δημοσιεύθηκε 4 Μαρτίου του 2022 και ο διορισμός επιτρόπου και μελών της Επιτροπής στις 3 Απριλίου του 2022.

Το δεύτερο προαπαιτούμενο της δεύτερης δόσης που επιτεύχθηκε αφορά την ενδυνάμωση της εθνικής ρυθμιστικής αρχής (ΓΕΡΗΕΤ). Η σχετική νομοθεσία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 31 Μαρτίου του 2022.

Η τρίτη δέσμευση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία επιτεύχθηκε στα τέλη του 2021 με την δημοσίευση του σχετικού νόμου στις 29 Δεκεμβρίου, ήταν η ηλεκτρονική πλατφόρμα υπολογιστικού νέφους για τη βελτίωση του εμπορίου και της συμμετρίας πληροφοριών στην αλυσίδα εφοδιασμού φρέσκων προϊόντων.

Στόχος του νόμου είναι η αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών κατά τις συναλλαγές στην τοπική αγορά φρέσκων προϊόντων, όπως μονομερείς και αναδρομικές τροποποιήσεις των συμβάσεων, ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής, προθεσμίες πληρωμής μεγαλύτερες των 30 ημερών, πληρωμές για προϊόντα που έχουν υποστεί ζημιά ή που δεν έχουν πωληθεί και άλλες ενέργειες που επηρεάζουν όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής γεωργικών προϊόντων.

Το τέταρτο προαπαιτούμενο που επίσης έχει ολοκληρωθεί αφορά την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και βελτίωση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης για καλύτερη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής.

Το σχέδιο δράσης για την αποτελεσματική διαχείριση θεμάτων ανθρώπινου δυναμικού στην εθνική δημόσια διοίκηση εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 30 Μαρτίου του 2022.

Μέτρα με καθυστέρηση κοντά στην επίτευξη

Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί η επίτευξη ακόμα ενός προ απαιτούμενου της δεύτερης δόσης του ΣΑΑ που έχριζε νομοθετικής ρύθμισης, καθώς η σχετική νομοθεσία ψηφίστηκε στην τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας στις 14 Ιουλίου.

Πρόκειται για το μέτρο θέσπισης φορολογικής απαλλαγής για τους εταιρικούς επενδυτές (νομικές οντότητες) που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις, του οποίου αναμένεται εντός των ημερών η δημοσίευση του νόμου στην επίσημη εφημερίδα.

Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης και η επίτευξη του μέτρου προς διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων , το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την εναρμόνιση των διαδικασιών αδειοδότησης στρατηγικών επενδύσεων, διαχειριστή έργου για κάθε έργο και την έγκαιρη έκδοση οικοδομικών αδειών.

Το νομοσχέδιο που εξετάζεται από την επιτροπή Εσωτερικών, έχει αναθεωρηθεί και επανακατατεθεί στην Βουλή, ενώ αναμένεται ότι θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια του σώματος για θέσπιση εντός του Φθινοπώρου.

Όσον αφορά το τρίτο μέτρο που η επίτευξη του έχει καθυστερήσει με βάση τους σχεδιασμούς αφορά τη βελτίωση της είσπραξης φόρων και της αποτελεσματικότητας του Τμήματος Φορολογίας. Η εγκατάσταση και λειτουργία νέου ολοκληρωμένου συστήματος ΦΠΑ, αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός Σεπτεμβρίου του 2022.

Αξίζει να αναφερθεί ότι με βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης τα τρία προηγούμενα προαπαιτούμενα που χρίζουν νομοθετικής ρύθμισης, θα έπρεπε να είχαν επιτευχθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2022.

Σε αναμονή επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις

Κοντά στην επίτευξη είναι και το μέτρο που αφορά μεταρρύθμιση, η οποία δεν χρίζει νομοθετικής ρύθμισης και συγκεκριμένα το σύστημα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) της Δημόσιας Υγείας Κύπρου, με τη λειτουργία ενότητας του συστήματος επιτήρησης της γρίπης μέσω παρατηρητών νοσηρότητας και την εφαρμογή συστήματος παρακολούθησης της αποτελεσματικότητάς της.

Σημειώνεται ότι είναι σε εξέλιξη η ετοιμασία συμφωνίας για περίληψη τεχνικών προδιαγραφών για το Σύστημα, ενώ η Ομάδα Εργασίας έχει καθορίσει τις αρχικές απαιτήσεις του συστήματος.

Όσον αφορά τις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στα μέτρα που υπολογίζεται να ολοκληρωθούν σύντομα, αφορούν πρώτον στην αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης δημόσιων κτηρίων, με την εγκατάσταση θερμομόνωσης και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε τουλάχιστον 405 σχολεία με στόχο να επιτευχθεί κατά μέσω όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 30%.

 Η τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουλίου 2022., ενώ η δεύτερη επένδυση αφορά την μαζική εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνης υποδομής μέτρησης από τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής.

Η επίτευξη του προαπαιτούμενου βρίσκεται σε αναμονή καθώς ενώ η ΑΗΚ στις 23/3/22 κατακύρωσε την Σύμβαση, στις 6/4/22 υπήρξε προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, η οποία με σχετική απόφαση της στις 29/6/22 ακύρωσε την απόφαση κατακύρωσης της Σύμβασης.

Κονδύλια για φωτοβολταϊκά, χαλούμι και ψηφιακή αναβάθμιση

Η τρίτη επένδυση που βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη αποσκοπεί στη δημιουργία Εθνικής Εμπορικής Ταυτότητας και προώθηση του παραδοσιακού εμπορικού προϊόντος «χαλούμι». Σύμφωνα με την κ. Σαββίδου αναμένεται η έγκριση των δύο σχεδίων δράσης από το Υπουργικό Συμβούλιο πριν το τέλος Ιουλίου.

Τα σχέδια δράσεις αφορούν την παροχή βοήθειας στις επιχειρήσεις για την προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους με βάση την επωνυμία «made in Cyprus», και την αύξηση της ιδιαιτερότητας του χαλουμιού ως αυθεντικού κυπριακού προϊόντος και σχεδιασμός καμπάνιας προώθησης και ευαισθητοποίησης.

Μια ακόμα επένδυση που είναι κοντά στην επίτευξη της είναι το προαπαιτούμενο για την ψηφιακή αναβάθμιση τουλάχιστον τεσσάρων υπουργείων και τμήματα της κεντρικής κυβέρνησης.

Συμβάσεις με τους παρόχους έχουν ήδη υπογράψει η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης, το  Τμήμα Οδικών Μεταφορών του Υπουργείου Μεταφορών και το Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται να υπογράψουν το υφυπουργείο Ναυτιλίας και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως του Υπουργείου Εσωτερικών (για την αρχιτεκτονική κληρονομιά).

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του συγκεκριμένου οροσήμου περιλαμβανόταν και το Σύστημα Αποθετηρίου για  Παρακολούθηση του ΣΑΑ, που τέθηκε σε πλήρη λειτουργία  τον Μάρτιο του 2022.

Επενδύσεις σε πυροσβεστικά ελικόπτερα

Ένα από τα ορόσημα της δεύτερης δόσης είναι και η η υπογραφή των συμβάσεων με προμηθευτές για την αγορά πυροσβεστικών αεροσκαφών, οχημάτων, εξοπλισμού και την παροχή υπηρεσιών με στόχο τη συμβολή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στη μείωση του κινδύνου έκρηξης και επέκτασης των δασικών πυρκαγιών και την ενίσχυση της προστασίας από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι υποδομές και τα δάση από το ενδεχόμενο περιστατικό πυρκαγιάς.

Συγκεκριμένα, σε εξέλιξη βρίσκεται η ετοιμασία των εγγράφων προσφορών, ενώ η προκήρυξη αριθμού διαγωνισμών αναμένεται μέχρι τέλος Αυγούστου 2022.

Σε εξέλιξη επίσης βρίσκονται η επίτευξη των οροσήμων για την ετοιμασία συμφωνίας για ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου διαχείρισης υδάτων και η δημιουργία και λειτουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης.

Στήριξη σε μεγάλες επιχειρήσεις

Όσον αφορά το ορόσημο για σχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον μεταποιητικό τομέα, υποβλήθηκε στις 30 Ιουνίου 2022 ο Οδηγός του Σχεδίου στην Τεχνική Επιτροπή για τα Σχέδια Χορηγιών του ΣΑΑ για εξέταση, ενώ αναμένεται η δημοσίευση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων στην ιστοσελίδα του υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Σχετικά με τα δύο τελευταία προαπαιτούμενα του σχεδίου, αφορούν το μεν πρώτο την προώθηση κυκλικής οικονομίας σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, όπου βρίσκεται στο στάδιο υποβολής προτάσεων, ενώ το δε δεύτερο στοχεύει στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Τμήματος Εργασίας και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΑ) και ενίσχυση της στήριξης των νέων.

Σχετικά με το πρώτο ήδη έχουν υπογραφεί συμφωνίες συνεργασίας με τουλάχιστον 50 ξενοδοχεία για εξατομικευμένη επιχειρηματική καθοδήγηση σε θέματα κυκλικής οικονομίας, ενώ για το δεύτερο έχει δημοσιευθεί η ανακοίνωση για πρόσκληση υποβολής προσφορών για την αγορά τεσσάρων κινητών μονάδων κατάλληλα εξοπλισμένων για να λειτουργήσουν ως κινητές μονάδες της ΔΥΑ  από τον Μάρτιο του 2022.

Σημειώνεται ότι αναμένεται υπογραφή της σχετικής σύμβασης εντός Ιουλίου 2022, ενώ όσον αφορά την πρόσληψη συμβούλων έγινε επανα-προκήρυξη του διαγωνισμού στις 24/6/22 με καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών τις 26/7/22.