Σοβαροί κίνδυνοι για το δημόσιο χρέος

Σοβαρούς κινδύνους για το δημόσιο χρέος εντοπίζουν ακαδημαϊκοί με αφορμή τη δημοσίευση στοιχείων από τη Eurostat που δείχνουν ότι η χώρα κατέγραψε τη μεγαλύτερη τριμηνιαία αύξηση στην ΕΕ με το χρέος να φτάνει το 113% του ΑΕΠ.

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου Σταύρος Ζένιος αναφέρει στη StockWatch ότι οπωσδήποτε δεν αντιμετωπίζει σήμερα προβλήματα βιωσιμότητας το κυπριακό δημόσιο χρέος.

«Ωστόσο», τονίζει, «υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μεσοπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα βλέπουμε την αύξηση του χρέους λόγω των μέτρων της πανδημίας, βλέπουμε μείωση των εσόδων του κράτους λόγω της ύφεσης, και μετά τον Δεκέμβριο που θα επαναρχίσει η καταβολή δόσεων στα δάνεια τα προβλήματα θα αυξηθούν ενώ δεν προβλέπεται βελτίωση της πανδημίας σύντομα».

Επισημαίνει ότι «βρισκόμαστε αυτή την περίοδο σε κατάσταση πολύ χαμηλών επιτοκίων, λόγω των παρεμβάσεων των Κεντρικών τραπεζών διεθνώς αλλά και της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής χωρών όπως οι ΗΠΑ και της ΕΕ. Αυτό διευκολύνει την αποπληρωμή του χρέους. Ταυτόχρονα υπάρχει ρευστότητα στις διεθνείς αγορές και αυτό καθιστά εύκολη την ανανέωση του χρέους. Ωστόσο μιλάμε για χρέος 30ετίας και πρέπει να βλέπουμε μακριά, όταν τα επιτόκια θα επανέλθουν στα προ της πανδημίας επίπεδα. Τότε το δημόσιο χρέος είναι πολύ επίφοβο, με τα επιτόκια στο 0% σήμερα με σχετική ευκολία αποπληρώνουμε το χρέος, αν τα επιτόκια ανέβουν στο 3-4% το χρέος όχι μόνο καθίσταται δυσβάστακτο, αλλά πιθανόν να καταστεί και μη βιώσιμο. Αν το χρέος μας ήταν στο 90% του ΑΕΠ δεν κάνει πολύ μεγάλη διαφορά αν τα επιτόκια είναι 0 ή 4%. Στο 120% που αναμένεται με το τέλος του χρόνου, η διαφορά στα επιτόκια μπορεί να αποβεί καταστροφική».

Σύμφωνα με τον κ. Ζένιο, αυτό που απαιτείται από την κυβέρνηση είναι όπως σχεδιάσει τους μηχανισμούς για να προσελκύσει τα κονδύλια που μας αναλογούν από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα αντιμετώπισης της πανδημίας και για την Πράσινη Οικονομία.

«Μιλάμε για πέραν των €2.5 δισ. με πολύ ευνοϊκούς όρους. Έχουμε περιθώριο δανεισμού για να αντιμετωπίσουμε την συνεχιζόμενη κρίση της πανδημίας, αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε και για την επόμενη μέρα που δεν θα αργήσει πάνω από 1-2 χρόνια».

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της XM Μιχάλης Φλωρεντιάδης, επισημαίνει ότι είναι πρόβλημα το γεγονός ότι εισερχόμενη στην υγειονομική κρίση, η Κύπρος είχε ήδη υψηλό χρέος προς ΑΕΠ.

«Αυτό σίγουρα περιορίζει τις δυνατότητες στήριξης της οικονομίας και όσων πλήγηκαν. Όμως, όσο οι οίκοι αξιολόγησης βαθμολογούν την Κύπρο στην επενδυτική βαθμίδα, όσο η ΕΚΤ εξακολουθεί να αγοράζει κυβερνητικό χρέος και τα επιτόκια της Ευρωζώνης βρίσκονται είτε στο μηδέν είτε σε αρνητικό επίπεδο, το ενδεχόμενο δημοσιονομικής κρίσης στο σύντομο ορίζοντα (ώστε να δοθεί χρόνος να ξεπεραστεί η υγειονομική κρίση) είναι απομακρυσμένο. Φτάνει όμως να ικανοποιούνται οι τρεις όροι που αναφέρθηκαν», αναφέρει.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Eurostat, το δημόσιο χρέος της Κύπρου εκτοξεύθηκε στα €24,4 δισ. ή 113,2% του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2020, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση σε τριμηνιαία βάση που ανήλθε σε 17,1 ποσοστιαίες μονάδες.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η απότομη αύξηση του χρέους οφείλεται στον πρόσθετο δανεισμό που έχει αυξήσει σημαντικά τα ρευστά διαθέσιμα.  Το υπουργείο οικονομικών επισήμανε σε πρόσφατο του σημείωμα ότι το χρέος θα αναρριχηθεί στο 120% του ΑΕΠ το 2020, εκ του οποίου όμως το 20% είναι ταμειακά διαθέσιμα.