Ελεγκτική υπηρεσία: Παρανομίες εντός περιοχής Natura

Την κατεδάφιση παράνομων κτηνοτροφικών υποστατικών εντός περιοχής του Δικτύου «Natura 2000 συστήνει η ελεγκτική υπηρεσία, σε έκθεση στην οποία καταγράφεται η αδυναμία κρατικών υπηρεσιών να δράσουν αποτελεσματικά για την άρση μιας παρανομίας.

Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στη διερεύνηση καταγγελίας, ημερ. 8.8.2016, που κοινοποιήθηκε στην Υπηρεσία από μεγάλο αριθμό φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων, αναφορικά με την παράνομη κατασκευή και λειτουργία κτηνοτροφικής μονάδας, με αποθήκη και κατοικία, σε αγρόκτημα που ανήκει σε Ιερά Μονή, εντός της περιοχής του Δικτύου «Natura 2000» - «Γκρεμοί του Χανουτάρη».

Από τη διερεύνηση διαπιστώθηκε ότι όντως έχουν  ανεγερθεί παράνομα κτηνοτροφικά υποστατικά στην τοποθεσία «Σαουρής» της υπό αναφορά περιοχής, όπου φιλοξενείται πολύ μεγάλος αριθμός ζώων.

Στο πλαίσιο των περιβαλλοντικών ελέγχων η ελεγκτική υπηρεσία εξέτασε και την περιβαλλοντική πτυχή του θέματος. 

Όπως προέκυψε από τη διερεύνηση, στις 3.5.2015 υποβλήθηκε η αίτηση (ΠΑΦ/00118/2015) για χορήγηση πολεοδομικής άδειας, για την ανέγερση κτηνοτροφικών υποστατικών σε τεμάχιο που εμπίπτει εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «Γκρεμοί του Χανουτάρη», εφάπτεται της ΖΕΠ «Δάσος Πάφου» και γειτνιάζει με τον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) «Κοιλάδα Κέδρων – Κάμπος», του Δικτύου «Natura 2000». Το τεμάχιο εμπίπτει σε πολεοδομική ζώνη Ζ3-Προστατευόμενο Τοπίο (ΠΤ). Για ανάπτυξη στο ίδιο τεμάχιο, είχαν υποβληθεί και προηγουμένως δυο αιτήσεις, η μια για ανέγερση μάντρας αιγοπροβάτων και κατοικίας και η άλλη για ανέγερση κατοικίας, οι οποίες απορρίφθηκαν.

Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ), ως η Πολεοδομική Αρχή, αφού διαβουλεύτηκε με τα συναρμόδια Τμήματα/Υπηρεσίες (Έπαρχο Πάφου, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), Τμήμα Περιβάλλοντος (ΤΠ), Τμήμα Δασών (ΤΔ) και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας (ΥΘΠ)), απέρριψε την  πιο πάνω αίτηση στις 24.8.2015, αναφέροντας ότι συντρέχουν ουσιώδεις παράγοντες, για τους οποίους η προτεινόμενη ανάπτυξη δεν έπρεπε να πραγματοποιηθεί στον συγκεκριμένο χώρο.

Ο αιτητής (Ιερά Μονή), μετά την απόρριψη της αίτησής του από το ΤΠΟ, καταχώρησε στο τότε Ανώτατο Δικαστήριο (μετέπειτα Διοικητικό Δικαστήριο) την προσφυγή με αρ. 1402/2015 και στις 4.12.2019 το Διοικητικό Δικαστήριο αποφάσισε όπως απορρίψει την υπό αναφορά υπόθεση.

Αδυναμίες και παραλείψεις

Σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία, κατά τον έλεγχο, διαπιστώθηκε η αδυναμία του Κράτους (ιδιαίτερα του ΤΠΟ, των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών (ΚΥ) και του Επάρχου Πάφου) να αντιδράσει έγκαιρα και αποτελεσματικά στην άρση μιας έκδηλης παρανομίας.

Σημειώνεται ότι παρόλο που τα περισσότερα εμπλεκόμενα Τμήματα, ιδιαίτερα εκείνα με τον σημαντικότερο ρόλο ως προς την εφαρμογή της σχετικής Ευρωπαϊκής νομοθεσίας(ΤΠ, ΥΘΠ), αναγνωρίζουν τις πολύ σημαντικές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία του υπό αναφορά παράνομου κτηνοτροφικού υποστατικού, κανένα δεν προέβη στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τερματισμό της παρανομίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος.

Παράλληλα, διαφάνηκε ότι οι απόψεις του τμήματος δασών, όπως καταγράφονται σε τρεις διαφορετικές σχετικές επιστολές, είναι αντικρουόμενες μεταξύ τους και σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία, εγείρονται ερωτηματικά και προβληματισμοί για τους λόγους που οδήγησαν το Τμήμα, αρχικά να εκφράζει έντονες απόψεις για τις επιπτώσεις από το υπό αναφορά υποστατικό στη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής και δύο μήνες μετά, με άλλη επιστολή, να θεωρεί ότι δεν υπάρχουν καθόλου επιπτώσεις.

Προστίθεται ότι οι κτηνιατρικές υπηρεσίες παρέλειψαν να επισπεύσουν τις διαδικασίες δίωξης του ιδιοκτήτη, για λειτουργία παράνομης κτηνοτροφικής μονάδας, παρά το ότι αυτή ελλοχεύει κινδύνους για τη δημόσια υγεία, εφόσον κανένας αρμόδιος φορέας δεν ελέγχει, ούτε τον ζωικό της πληθυσμό, ούτε τη διοχέτευση των προϊόντων της στην αγορά.

Όπως αναφέρεται, στη σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερ. 25.10.2017, με την οποία αποφάσισε να αναπέμψει την αίτηση της Ιεράς Μονής στο Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων προς επανεξέταση, δεν καταγράφονται οι λόγοι που αιτιολογούν την Απόφαση αυτή, ενώ παρατηρήθηκε και προσπάθεια υπόδειξης, προς τα αρμόδια Τμήματα/Υπηρεσίες, ως προς τον τρόπο χειρισμού της αίτησης, ενδεχομένως κατά παράβαση των διατάξεων του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου.

Η ελεγκτική υπηρεσία επέστησε την προσοχή των αρμόδιων Τμημάτων/Υπηρεσιών όπως, για τη διαφύλαξη της νομιμότητας, προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση στην κατεδάφιση των παράνομων κτηνοτροφικών υποστατικών και στη λήψη μέτρων για αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, το οποίο βρίσκεται εντός περιοχής του Δικτύου «Natura 2000».