You are here

Χ. Αλεξάνδρου: Στρατηγικός σχεδιασμός για προστασία των δασών

20/08/2019 07:23

Την ανάγκη εφαρμογής του στρατηγικού σχεδιασμού για προστασία των δασών με τη δημιουργία πρόσθετων ζωνών πυροπροστασίας, επισημαίνει ο διευθυντής του τμήματος δασών Χαράλαμπος Αλεξάνδρου.

Ο κ. Αλεξάνδρου σταχυολογεί τις προτεραιότητες του Τμήματος δίνοντας έμφαση στην ανάγκη διατήρησης της γεωργικής γης που χωρίζει μεγάλα δάση αλλά και διαχωρισμού των δασών Τροόδους και Αδελφοί Μαχαιρά και των δασών Πάφου και Λεμεσού.

Το σύνολο των εκτάσεων των δασών στις ελεύθερες περιοχές ανέρχεται στις 317 χιλιάδες εκτάρια ή ποσοστό 54%, εκ των οποίων οι 148 χιλιάδες εκτάρια ή ποσοστό 25% αποτελούν κρατική γη.

Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο κ. Αλεξάνδρου αναφέρει ότι «δεν πρέπει να υπάρχει αντίδραση για την κοπή των πεύκων διότι αν τα αφήσουμε θα γεμίσει ολόκληρή η Κύπρος με αποτέλεσμα να γίνει μια πυριτιδαποθήκη με κίνδυνο μια μέρα να γίνει ένα μπουμ, να καούν τα δάση και να κινδυνεύσουν κοινότητες».

Ο κ. Αλεξάνδρου στοιχειοθετεί παράλληλα τις προτεραιότητες του τμήματος δασών και εξηγεί τις ενέργειες που γίνονται για αντιμετώπιση τυχόν πυρκαγιάς οι οποίες περιλαμβάνουν κλαδεύματα, κοπή δέντρων ή κοπή χαμηλής βλάστησης.

«Προσπαθούμε με διάφορα σχέδια διαχείρισης της βλάστησης να αντιμετωπίσουμε τυχόν ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς. Δηλαδή τρέχει ένας στρατηγικός σχεδιασμός διαχωρισμού της Κύπρου σε ζώνες για να αποφευχθεί ο κίνδυνος όταν ξεσπάσει μια πυρκαγιά να εξαπλωθεί σε όλο το δάσος», είπε.

Παράλληλα εξηγεί ότι η υπερπροστασία των δασών δεν βοηθά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών και υπενθυμίζει ότι παλαιότερα στα δάση υπήρχαν ολόκληρα χωριά και ελάμβαναν χώρα διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες.

Ο διευθυντής του τμήματος δασών διευκρινίζει ότι το 50% των δέντρων στα δάση είναι πεύκα και ότι υπάρχουν δύο ειδών κατηγορίες δασικών εκτάσεων, τα ψηλά δάση και οι δασώδεις περιοχές οι οποίες αποτελούνται από χαμηλή βλάστηση.

Εξέφρασε ακόμη ικανοποίηση διότι όπως είπε, η νομοθεσία της Κύπρου είναι πολύ δυνατή και προστατεύει τα δάση από τυχόν παρεμβάσεις. Πρόσθεσε ότι από το 1960 έχει τριπλασιαστεί η βλάστηση στα δάση της Κύπρου.

Η συνέντευξη

Ερ.: Πως προστατεύονται τα δάση από τις διάφορες επεμβάσεις σε αυτά;

Απ.: Παλαιότερα στα δάση υπήρχαν χωριά, ζούσε κόσμος, γίνονταν διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, διανυκτέρευαν οι βοσκοί, οι χωρικοί έκοβαν χόρτα, μάζευαν ξύλα.
Σήμερα υπάρχει μια υπερπροστασία, γεγονός που δεν ωφελεί ούτε στην προστασία της φύσης και κυρίως δεν βοηθά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Ότι συσσωρεύεται στο δάσος είναι καύσιμη ύλη και όσον αυτή η καύσιμη ύλη αυξάνεται και καλύπτει μεγαλύτερη επιφάνεια, τόσο πιο μεγάλες και καταστροφικές θα είναι οι πυρκαγιές.

Ερ.: Τι πρέπει να γίνει για να μετριαστεί το πρόβλημα;

Απ.: Προσπαθούμε με διάφορα σχέδια διαχείρισης της βλάστησης να αντιμετωπίσουμε τυχόν ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς. Δηλαδή τρέχει ένας στρατηγικός σχεδιασμός διαχωρισμού της Κύπρου σε ζώνες για να αποφευχθεί ο κίνδυνος όταν ξεσπάσει μια πυρκαγιά να εξαπλωθεί σε όλο το δάσος.

Πρακτικά να σας εξηγήσω, ότι μεταξύ του δάσους Τροόδους και του δάσους Πάφου υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή με γεωργική γη, αυτή της κοιλάδας της Μαραθάσας, εμείς σήμερα πάση θυσία διατηρούμε αυτή τη γεωργική γη για λόγους ασφάλειας.

Θα χωρίσουμε επίσης το δάσος του Τροόδους από το δάσος Αδελφοί Μαχαιρά και θα κάνουμε και μια ζώνη μεταξύ δάσους Λεμεσού και Τροόδους.

Επίσης σε άλλα σημεία θα αφαιρέσουμε δέντρα ή θα τα κλαδεύουμε ενώ σε άλλα σημεία θα αφαιρέσουμε τη χαμηλή βλάστηση ή και αντίστροφά.

Ερ.: Ποια η σημασία των δασών;

Απ.: Προσφέρουν στην αγροτική ανάπτυξη, στην αύξηση της απασχόλησης στην ύπαιθρο. Το 75% του προσωπικού του τμήματος δασών είναι μόνιμοι κάτοικοι στην ύπαιθρο. Τα δάση προσφέρουν επίσης στην προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.

Ερ.: Ποιες οι κύριες απειλές για ένα δάσος;

Απ.: Οι κύριες απειλές των δασών είναι οι πυρκαγιές και οι δυσκολίες λόγω των κλιματικών συνθηκών. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να εγκαταστήσεις το πράσινο, να το συντηρήσεις και να το διατηρήσεις ειδικά λόγω των κλιματολογικών αλλαγών διότι ένα δάσος δεν μπορεί να υποστηριχθεί μόνο από τη βροχόπτωση.  Χρειάζεται και τεχνική άρδευση για να διατηρηθεί.

Ερ.: Η νομοθεσία προστατεύει τα δάση, από τυχόν παρεμβάσεις;

Απ.: Έχουμε μια πολύ δυνατή νομοθεσία η οποία προστατεύει τα δάση και χάρη σε αυτή τη νομοθεσία, ευτυχούμε εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε αυτά τα δάση. Μέσα σε δασική γη απαγορεύεται η οποιαδήποτε ανάπτυξη.

Απαγορεύεται αυστηρά η εκμίσθωση δασικής γης, επιτρέπεται μόνο σε κάποιες περιοχές όπως στην Αγία Νάπα διότι η δασική γη μέχρι το 1967 ήταν στη δικαιοδοσία του εκάστοτε έπαρχου. Αργότερα όταν αποφασίσαμε ότι δεν μπορεί διαχειρίζεται ο έπαρχος τα δάση αλλά η διαχείριση να γίνεται για δασικούς σκοπούς, μετατράπηκαν σε κρατικά δάση, γι’ αυτό υπάρχει αύτη η πίεση για εκμισθώσεις όπως είχαμε με το γήπεδο γκολφ στην Αγία Νάπα που τους είχε εκμισθωθεί δασική γη. Παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν και στο δάσος Τροόδους, όχι όμως στην Πάφο.

Ερ.: Που βασίζεται η διαχείριση των δασών;

Απ.: Στη βάση τεσσάρων αρχών. Στην αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, δηλαδή διαχειριζόμαστε την αειφορία με τέτοιο τρόπο που ότι απολαμβάνουμε εμείς σήμερα να τον απολαμβάνουν και οι επόμενες γενεές.

Η δεύτερη αρχή αφορά τη δασοπονία των πολλαπλών σκοπών, δηλαδή μια επιφάνεια δάσους δεν τη διαχειριζόμαστε μόνο για ένα σκοπό αλλά για σκοπούς βιοποικιλότητας και αναψυχής και ας έρχονται σε σύγκρουση οι δύο αυτοί στόχοι.

Υστέρα είναι η αρχή της ενιαίας διαχείρισης του δασικού οικοσυστήματος. Ένα δάσος δεν είναι μόνο δέντρα, είναι και οι θάμνοι, τα πουλιά, τα ερπετά, άρα πρέπει να έχεις μια ολοκληρωμένη εικόνα όταν διαχειρίζεσαι ένα δάσος γι’ αυτό δεν πρέπει να υπάρχει κατακερματισμός αρμοδιοτήτων. Η διαχείριση θα πρέπει να είναι ενιαία.

Και τέλος η αρχή της συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων. Σε θέματα πολιτικής και νομοθεσιών γίνεται διαβούλευση με τις τοπικές αρχές, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και τα άλλα κυβερνητικά τμήματα.

Ερ.: Σε μια επίσκεψη σε ένα δάσος βλέπουμε κομμένα δέντρα, υπάρχει λόγος που αφαιρούνται αυτά τα δέντρα;

Απ.: Σήμερα κόβουμε δέντρα για προστασία από τις πυρκαγιές κατά μήκος των δρόμων και στις αντιπυρικές λωρίδες για να μπορούμε να σταματούμε την πυρκαγιά.  Εξάγουμε επίσης από τα δάση της Κύπρου συνολικά 2-3 χιλιάδες κυβικά μέτρα ξύλου ετησίως, υπήρξαν εποχές  που η εξαγωγή ανερχότανε στα 80 χιλ. κυβικά μέτρα ξύλου ετησίως.

Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη η αύξηση των δέντρων μέσα στα δάση είναι γύρω στις 40 χιλιάδες κυβικά μέτρα ενώ από το 1960 έχει τριπλασιαστεί η βλάστηση.

Ερ.: Στα δάση της Κύπρου ποια δέντρα κυριαρχούν;

Απ.: Κατά 50% αποτελούνται από πεύκα τα κυπριακά δάση.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσω ότι δεν πρέπει να υπάρχει αντίδραση για τα πεύκα που κόβονται διότι αν τα αφήσουμε θα γεμίσει ολόκληρή η Κύπρος από πεύκα και θα γίνει μια πυριτιδαποθήκη με αποτέλεσμα μια μέρα να γίνει ένα μπουμ και να καούν τα δάση και να κινδυνεύσουν κοινότητες. Θα πρέπει με την κατάλληλη διαχείριση της βλάστησης να παρεμποδίσουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ερ.: Ποιες οι άμεσες προτεραιότητες του τμήματος δασών;

Απ.: Ανάμεσα στις άμεσες προτεραιότητες μας είναι η αναβάθμιση του Δασικού Κολεγίου, ο επανασχεδιασμός της οργανωτικής δομής και η στελέχωση του τμήματος.

Η καλύτερη οργάνωση και ενίσχυση του συστήματος για προστασία από τις πυρκαγιές, η αναβάθμιση των αστικών δασικών πάρκων όπως της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Αθαλάσσας λόγω της σημασία που έχουν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής.

Η βελτίωση της μονάδας πτητικών μέσων και η ανάπτυξη του Ακάμα σε εθνικό δασικό πάρκο καθώς επίσης και η αύξηση παροχής δωρεάν δενδρυλλίων αλλά και η επιβολή τάξης στη διαχείριση της δασικής γης.

Πρέπει επίσης να πούμε ότι το σύνολο των δασών και δασωδών περιοχών στις ελεύθερες περιοχές ανέρχεται στις 317 χιλιάδες εκτάρια ή σε ποσοστό 54%. Από αυτή την έκταση οι 148 χιλιάδες εκτάρια ή 25% είναι κρατική γη.

Της Ηρώς Ευθυμίου