You are here

Ντε Σότο: Ευθύνη στον Ντενκτάς αλλά...

07/04/2003 05:33
«Αυστηροί» οι όροι Παπαδόπουλου

Αποσπάσματα από την έκθεση του ΓΓ

Την Πέμπτη κρίσιμη συνεδρία του Σ. Ασφαλείας



«Ο Γενικός Γραμματέας επιρρίπτει, μεν, τη πρωταρχική ευθύνη για την αποτυχία της Χάγης στον κ. Ντενκτάς αλλά ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δεν έχει την αποκλειστική ευθύνη για το ναυάγιο». Αυτό δήλωσε το Σάββατο ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Άλβαρο Ντε Σότο σε αναφορά του στην έκθεση που θα δώσει σήμερα Δευτέρα στη δημοσιότητα ο Γενικός Γραμματέας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Μιλώντας σε σεμινάριο για την Κύπρο που διοργάνωσε το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Yale, στο New Haven, ο κ. Ντε Σότο είπε επίσης ότι «οι όροι που έθεσε ο κ. Παπαδόπουλος ήταν πολύ αυστηροί και ήταν αδύνατο να ικανοποιηθούν» μέσα στα χρονικά πλαίσια που κινούμασταν στην Χάγη. «Ακόμα και αν δουλεύαμε μέρα και νύχτα ασταμάτητα δεν θα ήταν δυνατό να επεξεργαστούμε τις τεχνικές λεπτομέρειες του σχεδίου όπως θα ήθελε ο κ. Παπαδόπουλος» πρόσθεσε ο κ. Ντε Σότο, στέλνοντας μηνύματα σε πολλές κατευθύνσεις.

Έκθεση-καταπέλτης για τον Ντενκτάς

Η έκθεση του κ. Ανάν δόθηκε το Σάββατο στις δύο πλευρές και είναι καταπέλτης για τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς. Όπως αναφέρει στην έκθεση του ο ΓΓ – αποσπάσματα της οποίας έδωσε στην δημοσιότητα το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών – «στην περίπτωση της αποτυχίας της τελευταίας προσπάθειας, πιστεύω ότι ο κ. Ντενκτάς φέρει την πρωταρχική (κύρια) ευθύνη». «Όταν συζητούσε θέματα ουσίας» συνεχίζει στην έκθεση του ο κ. Ανάν «ο κ. Ντενκτάς έδιδε έμφαση σε γενικά θέματα εννοιών (αντιλήψεων) και στη δική του νομική ερμηνεία του παρελθόντος και του παρόντος του Κυπριακού προβλήματος, πάνω στα οποία είναι σχεδόν αδύνατο οι δυο πλευρές να συμβιβαστούν ενώ η αναζήτηση διευθέτησης απαιτεί από τις δύο πλευρές να τα παρακάμψουν και να βρουν λύσεις για το μέλλον με πρακτικό τρόπο. Εκτός από πολύ λίγες περιπτώσεις, ο κ. Ντενκτάς αρνήθηκε γενικά να εμπλακεί σε διαπραγμάτευση πάνω στη βάση του πάρε-δώσε».

Ο κ. Ανάν επιρρίπτει ευθύνη επίσης στον Τουρκοκύπριο ηγέτη για την αποτυχία του να διορίσει έγκαιρα «Τουρκοκύπριους μέλη των Τεχνικών Επιτροπών για να υποβληθούν εισηγήσεις νόμων και συμβάσεων οι οποίες θα επισυνάπτοντο στη συνολική διευθέτηση, όπως συμφωνήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2002». Η λειτουργία των Επιτροπών αυτών άρχισε με μεγάλη καθυστέρηση τον Ιανουάριο 2003 όταν «πέραν των τριών από τους πέντε μήνες που ήταν διαθέσιμοι, χάθηκαν. Η απόφαση του κ. Ντενκτάς να διακόψει τη συμμετοχή Τουρκοκυπρίων στην εργασία των Επιτροπών αμέσως μετά την αναχώρηση μου από το νησί στο τέλος του Φεβρουαρίου ήταν ένα περαιτέρω πλήγμα στις υπό εξέλιξη προσπάθειες».

«Αντιμέτωπος με την άτεγκτη αντίθεση του κ. Ντενκτάς να συζητήσει αξιόπιστους τρόπους για να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, δεν είχα άλλη επιλογή από του να τερματίσω τη διαδικασία» προσθέτει στην έκθεση του ο κ. Ανάν για να καταλήξει την αναφορά του στον Τουρκοκύπριο ηγέτη λέγοντας ότι είναι προσκολλημένος σε απαρχαιωμένες νοοτροπίες.

«Ο Κληρίδης έδειξε ετοιμότητα για ανοίγματα»

Αντίθετα η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ παρουσιάζει με σχετικά θετικό τρόπο την γενική στάση του κ. Κληρίδη. «Ο κ. Κληρίδης έδειξε ετοιμότητα να κάνει ανοίγματα σε ένα φάσμα θεμάτων όπου η θέση του ήταν αισθητά πιο ελαστική από την αρχική θέση που περιέγραψα νωρίτερα» αναφέρει η έκθεση. Και προσθέτει: «Ενώ υπήρχαν σημεία πάνω στα οποία δεν ήταν διατεθειμένος να συμβιβαστεί, ο κ. Κληρίδης επέδειξε προθυμία να βρει τρόπους να ξεπεράσει ιδεολογικά εμπόδια και να επιλύσει προβλήματα με πρακτικό τρόπο. Δεν ένιωθε προσκολλημένος σε δοκιμασμένες φόρμουλες. Ήταν διατεθειμένος να εξερευνήσει προσεγγίσεις διαφορετικές από τη δική του. Αυτό ίσχυε αναφορικά με τα περίπλοκα θέματα της περιουσίας που άλλαξε χέρια ως αποτέλεσμα των γεγονότων της δεκαετίας του 1960 και του 1974, το πρόβλημα των ανθρώπων που προέρχονταν από την Τουρκία και είχαν εγκατασταθεί στην Κύπρο από το 1974 και το σημαντικό ερώτημα του πώς θα διαμορφωνόταν η νέα κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο. Σ’ όλη αυτή τη διαδικασία, ο κ. Κληρίδης επέδειξε ικανότητα να αποδεχθεί ότι η πλευρά του έφερε μερίδιο της ευθύνης για τα πικρά γεγονότα του παρελθόντος».

«Αυστηροί» οι όροι του Προέδρου Παπαδόπουλου

Για τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο ο κ. Ανάν γράφει στην έκθεση του ότι «παρόλο που ανέλαβε την ηγεσία της Ελληνοκυπριακής πλευράς σε πολύ προχωρημένο στάδιο, αποδέχθηκε ότι υπήρχε συνέχεια με τον προκάτοχο του. Ενώ εξέφραζε ανησυχίες αναφορικά με το Σχέδιο που είχα προτείνει, υποσχέθηκε να αποφύγει να ζητήσει ουσιαστικές αλλαγές».

Σε μια πολύ προσεγμένη διατύπωση ο ΓΓ του ΟΗΕ επισημαίνει ότι ο κ. Παπαδόπουλος «δεν απέδιδε μεγάλη σημασία στην επίτευξη διευθέτησης μέχρι τη στιγμή που μια ενωμένη Κύπρος θα υπέγραφε τη Συνθήκη Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 16 Απριλίου 2003 αφού κατά την άποψή του η πόρτα για μια διευθέτηση θα παρέμενε ανοικτή χωρίς καμιά αλλαγή μετά από εκείνη την ημερομηνία».

Ο κ. Ανάν χαρακτηρίζει τους όρους που έθεσε ο κ. Παπαδόπουλος για να θέσει το σχέδιο σε δημοψήφισμα ως «αυστηρούς» επισημαίνοντας πάντως «ότι θα ήταν δυνατό, παρόλο που θα ήταν πολύ δύσκολο, να συμπληρωθούν οι νόμοι και οι συμβάσεις για να επισυναφθούν στη διευθέτηση». Εντούτοις ο «ένας ή δυο μήνες μεταξύ της συμπλήρωσης των διαπραγματεύσεων και της διενέργειας δημοψηφίσματος» που είπε ότι χρειάζονταν ο κ. Παπαδόπουλος θα έθεταν την διαδικασία εκτός του προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος παρεμποδίζοντας την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης από μια επανενωμένη Κύπρο.

Απαιτείται προσήλωση στο Σχέδιο

Καταλήγοντας ο ΓΓ καλεί τα εμπλεκόμενα μέρη «να μείνουν προσηλωμένα σ’ αυτό που βρίσκεται τώρα μπροστά τους και που διατηρεί μια λεπτή ισορροπία» δηλώνοντας ικανοποίηση «που ο κ. Παπαδόπουλος επανέλαβε την επιθυμία του να επιδιώξει διευθέτηση στη βάση του δικού μου Σχεδίου ακόμη και μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Προσήλωση στο Σχέδιο Ανάν ζήτησε και ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ Άλβαρο Ντε Σότο στην ομιλία του στο Yale. Κληθείς, δε, να σχολιάσει τις προοπτικές υιοθέτησης του από το Συμβούλιο Ασφαλείας την ερχόμενη Πέμπτη δήλωσε ότι είναι «πολύ μεγάλες». Ο κ. Ντε Σότο τόνισε όμως ότι της επανεκκίνησης της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού από τον ΟΗΕ πρέπει να προηγηθεί κατηγορηματική δήλωση των εμπλεκομένων μερών ότι δεσμεύονται να αναζητήσουν λύση στη βάση του Σχεδίου του Γενικού Γραμματέα. «Τα Ηνωμένα Έθνη» πρόσθεσε ο Περουβιανός διπλωμάτης «έχουν ελάχιστους πόρους και πολλές υποχρεώσεις» και επομένως «χρειάζεται να διανέμουμε τους πόρους μας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο». Και κατέληξε: «Οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να καταλάβουν ότι είναι προς το συμφέρον τους να υποστηρίξουν το σχέδιο Ανάν. Αλλά και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να αντιληφθούν ότι πρέπει να αναζητούν λύση του Κυπριακού ανεξαρτήτως της ένταξης και χωρίς να επαναπαύονται από την ευτυχή κατάληξη της Ευρωπαϊκής πορείας».