Αβέρωφ: Το όνομά μου είναι... «Ιδιωτικοποιησάκιας!»

Πολλά προβλήματα που σήμερα απασχολούν την κοινωνία και την οικονομία και σχετίζονται με επιχειρήσεις με μερίδιο του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο δεν θα υπήρχαν και δεν θα απαιτούσαν δαπανηρές λύσεις, αν το κράτος εφάρμοζε τη «συνταγή Αβέρωφ» για αποκρατικοποιήσεις. Με τον τρόπο αυτό, σήμερα το κράτος δεν θα ήταν αντιμέτωπο με προκλήσεις του τύπου «Κυπριακές Αερογραμμές» και «Τράπεζα Αναπτύξεως», και ενδεχομένως στο μέλλον με τύπου «ΑΤΗΚ». Ο πρώην Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων, Αβέρωφ Νεοφύτου, μίλησε στη StockWatch για τις επιχειρήσεις με κρατική συμμετοχή στο κεφάλαιο, για την πρόοδο των δημοσιονομικών και της οικονομίας, καθώς και για κεφάλαια ΟΝΕ και αμνηστία.

Ερ.: Κύριε Νεοφύτου, μπαίνουμε φέτος στον ΜΣΙ2 και σε δύο χρόνια στην ΟΝΕ;

Απ.: Εμείς ξεκινάμε σύντομα επαφές με οργανωμένα σύνολα και επαγγελματικούς φορείς για να συζητήσουμε μαζί τους τα θέματα της ΟΝΕ. Την ένταξη στην ΟΝΕ το 2007, τη θεωρούμε ως μεγάλο εθνικό στόχο. Ήδη, δεν τηρήσαμε την υπόσχεση ότι θα κάναμε αίτηση για το Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών 2 πριν το τέλος του 2004. Δεν είναι ώρα να ψάχνουμε γιατί δεν έγινε. Αυτά τα πράγματα είναι μικρά. Αν πράγματι το Μάρτιο ή αρχές του Απρίλη υποβάλουμε την αίτηση, εμείς θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα μέσα από ένα κοινωνικό διάλογο, ότι η ΟΝΕ δεν είναι ανάθεμα, αλλά θα δημιουργήσει ευκαιρίες και θα λειτουργήσει υπέρ των πολιτών. Εμείς είμαστε ενάντια στον ευρωσκεπτικισμό. Είναι η εύκολη λύση για εμάς του πολιτικούς.

Ερ.: Ποιος καλλιεργεί τον ευρωσκεπτικισμό;

Απ.: Όλοι μας! Η εύκολη λύση για εμάς τους πολιτικούς όταν βρεθούμε προ αδιεξόδου και δεν μπορούμε να επιλύσουμε προβλήματα που μας αφορούν, είναι να φορτώνουμε το φταίξιμο στην Ευρώπη.

Ερ.: Τι προτείνει ο ΔΗΣΥ σε περίπτωση εξελίξεων στο Κυπριακό πριν την ένταξη στην ΟΝΕ: Έξοδο από τον ΜΣΙ2; Πολιτική λιτότητα; Μετάθεση της λύσης;

Απ.: Προς Θεού... Εδώ πρόκειται για θέμα οικονομικού σχεδιασμού. Θα δείτε τις θέσεις μας στο πολιτικό μας συνέδριο, ότι δηλαδή παρατηρήσαμε ότι στα Προγράμματα Σύγκλισης της κυβέρνησής μας δεν γίνεται καμία αναφορά στο ενδεχόμενο επίλυσης του Κυπριακού. Η κυβέρνηση έπρεπε παράλληλα με το Πρόγραμμα Σύγκλισης να είχε υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή να είχε τουλάχιστον στα συρτάρια της, μελέτες για το σενάριο εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό.

Ερ.: Ποιο μήνυμα φέρατε για την οικονομία ερχόμενος από την Άγκυρα;

Απ.: Οι συναντήσεις μας στην Άγκυρα δεν είχαν στο επίκεντρο οικονομικά θέματα αλλά εκτιμούμε πως η επίλυση του Κυπριακού μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει την οικονομία του τόπου. Πέραν του ότι θα κλείσει πολιτικές πληγές και δεδομένου ότι η λύση θα διασφαλίζει το μέλλον όλων των πολιτών και αφού καλυτερεύσουν πρόνοιες σε θέματα που υπάρχουν οι εύλογες ανησυχίες και οι θεμιτές προσδοκίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας.

Ερ.: Διευκολύνει τη λύση του Κυπριακού η οικονομική άνθηση και η έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα στα κατεχόμενα;

Απ.: Η οικονομική στήριξη των Τουρκοκυπρίων είναι μια προσέγγιση στην οποία δεν υπάρχουν αρνητικές τοποθετήσεις. Όλοι υποστηρίζουν και εντός Κύπρου και στην Ευρώπη αλλά και στο διεθνή χώρο, την οικονομική στήριξη των Τουρκοκυπρίων, δεδομένου ότι τα μέτρα οικονομικής στήριξης δεν εμπεριέχουν πρόνοιες ή διαδικασίες που αναβαθμίζουν και πολιτικά την παράνομη κατάσταση στα κατεχόμενα.

Όμως, το ερώτημα που μου θέσατε είναι δύσκολο. Από τη μια δε θέλει κανείς να παραμένουν οι Τουρκοκύπριοι στη φτώχεια και πρέπει οικονομικά να βοηθηθούν. Ποιος όμως μπορεί να είναι σίγουρος αν όλα αυτά τα μέτρα δεν είναι προσωρινού χαρακτήρα και είναι μόνιμα και κατά πόσον θα ενισχύουν τη θέληση των Τουρκοκυπρίων για λύση ή θα εμπεδώνουν στην συνείδηση των Τουρκοκυπρίων την πολιτική των δύο κρατών; Γι’ αυτό και ο ΔΗΣΥ σχολίασε τη συμφωνία της κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την Πράσινη Γραμμή. Παρ’ όλο που δείχνουν μια θετική εικόνα όλ’ αυτά τα μέτρα, αν δεν συνοδευτούν από πρωτοβουλίες για επίλυση του Κυπριακού και μείνουν ως μόνιμες ρυθμίσεις, πέραν των πολιτικών αντίκτυπων, μπορεί να υπάρχουν και οικονομικοί αντίκτυποι.

Ερ.: Βλέπετε να υπάρχουν ήδη αντίκτυποι από την εκκρεμότητα;

Απ.: Νομίζω πως ευτυχώς δεν υπήρξαν σημαντικά δείγματα που δημιουργούν ανησυχία. Αλλά η επικράτηση εφησυχασμού θα με ανησυχούσε προσωπικά.

Ερ.: Σχετίζεται η ανυπαρξία επενδυτικού κλίματος με την εκκρεμότητα του Κυπριακού;

Απ.: Είναι ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει. Όντας από την 1η Μαΐου μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει ένα από τους καλύτερους φορολογικούς συντελεστές, δεν κατορθώσαμε να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις. Αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Θυμάστε τη λογική για την οποία συμφωνήσαμε στη φορολογική αμνηστία; Μιλώ για το ότι δεν θα έπρεπε να φύγουν κεφάλαια στο εξωτερικό. Αυτά τα χρήματα θα έπρεπε να επενδυθούν σε παραγωγικούς τομείς που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της οικονομίας και να προσφέρουν θέσεις εργασίας. Άρα πρέπει με σοβαρότητα να αναλύσουμε για ποιους λόγους δεν είδαμε αυτές τις ξένες επενδύσεις ή τις επενδύσεις από τα αμνηστευμένα κεφάλαια.

Βέβαια, οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας είναι σε καλά επίπεδα. Όμως ας μην ξεχνούμε ότι λόγω του μικρού μεγέθους της οικονομίας μας, οι ρυθμοί ανάπτυξης του 3% και 4% δεν δημιουργούν το μεγάλο άλμα...

Ερ.: ...Και επί διακυβέρνησης Κληρίδη, υπήρξαν και χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης...

Απ.: Μα δεν είναι κριτική που κάνουμε...

Ερ.: ...Η νυν κυβέρνηση τα πάει καλά στην οικονομική πολιτική;

Απ.: Οι δείκτες της οικονομίας παρουσίασαν κάποια βελτίωση το 2004, αλλά πρέπει να δούμε και τους λόγους. Κατ’ αρχήν, υπήρξε μια κάθετη μείωση των αμυντικών δαπανών, έπειτα, μια επιβράδυνση στην εκτέλεση έργων του δημοσίου και αναστολή της έναρξης κάποιων άλλων και μετά μπήκαν στα κρατικά ταμεία £100 εκ. από την αμνηστία. Δεν θα έχουμε κάθε φορά £100 εκ. από την αμνηστία.

Ερ.: Σύμφωνα με τη δική σας πρόβλεψή, δεν θα είχαμε ούτε και πέρσι αυτό το ποσό...

Απ.: Κοιτάξτε, παρά τα λάθη που είχαν γίνει, η κυβέρνηση παρενέβη και ξεκαθάρισε με τρόπο ικανοποιητικό για τους πολίτες ότι αυτή η φορολογική αμνηστία δεν θα άνοιγε πόρτες στο φόρο εισοδήματος και άλλες κρατικές υπηρεσίες για να ξεσκονίζουν το παρελθόν των οποιωνδήποτε αμνηστεύσουν κάποια ποσά. Αυτές οι διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, που σωστά έγιναν, βοήθησαν στο να ξεπεραστεί η διστακτικότητα των Κυπρίων να επωφεληθούν από το μέτρο. Ευτυχώς, η κυβέρνηση έκανε τις πολιτικές παρεμβάσεις, καθησυχάστηκαν οι ανησυχίες του κόσμου γι’ αυτό και είδαμε τα αποτελέσματά.

Ερ.: Δεν θα με ξάφνιαζε αν ο κύριος Κεραυνός ένιωθε κολακευμένος από τα λόγια σας...

Απ.: Εμείς ως ΔΗΣΥ, δεν έχουμε ένα ρόλο μηδενιστικής προσέγγισης. Το έχουμε δηλώσει πολλές φορές. Η οικονομία είναι ένα εθνικό θέμα, Με προτάσεις και με εποικοδομητική κριτική, θέλουμε να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας ισχυρής οικονομίας προς όφελος όλων των πολιτών και της ίδιας μας της χώρας. Εμείς προτείναμε πολλά νέα μέτρα για να βοηθήσουμε την οικονομία του τόπου, όπως την εκμετάλλευση της κρατικής περιουσίας, που χλευάστηκε από κάποιους κρατικούς αξιωματούχους ψηλά στην ιεραρχία, αλλά τελικά υιοθετήθηκε. Οι απόψεις μας για τους ανείσπρακτους φόρους, χαιρετίστηκαν θετικά από την κυβέρνηση. Έτσι βλέπουμε το ρόλο μας.

Από την άλλη, ξεκαθαρίσαμε ότι είμαστε ενάντια στην επιβολή φόρου στην κινητή τηλεφωνία ή επιπρόσθετα τέλη στα αεροδρόμια. Εμείς προτείναμε τις αποκρατικοποιήσεις. Αντιλαμβανόμαστε τη διαφορετική ιδεολογική προσέγγιση της κυβέρνησης, αλλά, θεωρούμε ότι μέσα από την εποικοδομητική κριτική και τις προτάσεις μας, συμβάλλουμε για το καλό της οικονομίας.

Η Τράπεζα Αναπτύξεως

Ερ.: Σε ποιο βαθμό ευθύνεται η παράταξή σας, που κυβερνούσε προηγουμένως, για τη σημερινή κατάσταση της Τράπεζας Αναπτύξεως;

Απ.: Διαβάζουμε από τον ημερήσιο και ηλεκτρονικό Τύπο τα προβλήματα της Τράπεζας Αναπτύξεως. Εμείς έχουμε ήδη ζητήσει συνάντηση από το συμβούλιο και τη διεύθυνση της τράπεζας που θα πραγματοποιηθεί σύντομα (σ.σ. πραγματοποιήθηκε χθες, 22 Φεβρουαρίου). Θα έχουμε την ευκαιρία να ενημερωθούμε για τα προβλήματα. Αυτές οι προσεγγίσεις για το ότι κάθε φορά που εμφανίζεται ένα πρόβλημα φταίουν οι τέως, έχουν καταντήσει αστείες.

Ερ.: Ποιος είχε διορίσει το προηγούμενο διοικητικό συμβούλιο;

Απ.: Αν αυτή η κυβέρνηση, θεωρούσε ότι η προηγούμενη διοίκηση δεν ήταν σωστή, γιατί επαναδιόρισε τον πρόέδρό της;

Ερ.: Πέστε μου τότε ποιος καλύπτει ποιον, κύριε Νεοφύτου...

Απ.: Ας δούμε τα προβλήματα και ας αντιληφθούμε κάτι. Σε περιβάλλον που λειτουργεί ο οξύς και υγιής ανταγωνισμός εταιρείες του δημοσίου με κρατικίστικη προσέγγιση περνούν δύσκολες μέρες. Αυτός είναι παγκόσμιος κανόνας. Η κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη, έγκαιρα, προέβλεψε ότι μέσα στο έντονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, κάτι έπρεπε να γίνει με την Τράπεζα Αναπτύξεως. Και το 2000 με 2001 ξεκίνησαν επαφές με την Τράπεζα Πειραιώς, για να δοθεί ένα μέρος του μετοχικού κεφαλαίου σε αυτή, και να πάψει το κράτος να είναι ο κύριος μέτοχος.

Ερ.: Γιατί να κληθούν πολίτες για να συμβάλουν στην εξυγίανση της τράπεζας όταν δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου της;

Απ.: Δεν διαφωνώ μαζί σας. Αλλά μιας και με ρωτήσατε αν φταίει η προηγούμενη κυβέρνηση πάρτε τις προτάσεις που είχαμε υποβάλει για ουσιαστική αποκρατικοποίηση της Τράπεζας Αναπτύξεως και απορρίφθηκαν από την τότε αντιπολίτευση. Όπου το κράτος θα εισέπραττε εκατομμύρια λίρες από την πώληση ενός σημαντικού μεριδίου των μετοχών. Αντ’ αυτού, μέσα από τις κρατικίστικες προσεγγίσεις των σημερινών κυβερνώντων και πριν μερικά χρόνια αντιπολιτευομένων, ερχόμαστε τώρα αντιμέτωποι με τα προβλήματα και διερωτόμαστε ποιος θα πληρώσει τα σπασμένα.

Ερ.: Είστε υπέρ μιας κοινοβουλευτικής ή ποινικής έρευνας για να διαπιστωθούν ευθύνες;

Απ.: Για οποιοδήποτε θέμα στον κρατικό ή ημικρατικό τομέα ή σε κρατική εταιρεία, η διαφάνεια πρέπει να είναι κανόνας. Και όπου υπάρχουν προβλήματα πρέπει να διεξάγονται έρευνες, και όπου υπάρχουν υπεύθυνοι, θα πρέπει να τους καταλογίζονται οι ευθύνες, διότι δεν είναι σωστό τα λάθη κάποιων να τα πληρώνει συνέχεια ο κύπριος πολίτης.

Οι Κυπριακές Αερογραμμές

Ερ. Ποιο μερίδιο ευθύνης σας αναλογεί για τη σημερινή κατάσταση των Κυπριακών Αερογραμμών;

Απ.: Κατ’ αρχήν, ουδέποτε από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είχε λόγο στα της διοίκησης των Κυπριακών Αερογραμμών ο Υπουργός Συγκοινωνιών. Πρόκειται για μια κρατική εταιρεία, ιδιωτικού δικαίου με τη συμμετοχή ιδιωτών, και ήταν πάντοτε μέχρι το 2003 – δεν ξέρω σήμερα – υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών, με ξεχωριστό διοικητικό συμβούλιο.

Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, κάτω από τον εκάστοτε υπουργό, είναι αρμόδιο για να χαράζει την πολιτική για τις αερομεταφορές. Παίρνει αποφάσεις και πρέπει να έχει το τεκμήριο της αντικειμενικότητας έναντι ιδιωτικών εταιρειών και κρατικού αερομεταφορέα. Δεν μπορεί να ενεργεί υπό την ειδικότητα του ιδιοκτήτη των Κυπριακών Αερογραμμών και από την άλλη να παρακάθεται σε συσκέψεις και να αποφασίζει που θα δοθούν δρομολόγια ή στην εν λόγω εταιρεία ή σε άλλες εταιρείες...

Όταν αποχωρούσε η κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη, υπήρχαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια λίρες αποθεματικά στις Κυπριακές Αερογραμμές. Ας μην παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι από την 1η του περασμένου Μαΐου, οι ουρανοί είναι πλέον ανοικτοί για όλους τους παίκτες των 25 ευρωπαϊκών κρατών. Πριν την 1η Μαΐου, για να πάτε στην Αθήνα έπρεπε να πληρώσετε τουλάχιστον £170 και δεν εύρισκες και θέση. Από την 1η Μαΐου πέρσι, με την Aegean Airlines ή την Helios Airways μπορείτε να πάτε στην Αθήνα με λιγότερο από £100. Για τις Κυπριακές Αερογραμμές υπήρξε όχι μόνο μια κάθετη μείωση των τιμών αλλά και των πληροτήτων, με μια παράλληλη αύξηση των καυσίμων.

Κάποιοι λένε ότι ευθύνεται η αλλαγή του στόλου της εταιρείας για την κατάστασή της. Όμως, η Eurocypria άλλαξε κατά 100% το στόλο της και παρόλα ταύτα βγάζει κέρδος. Επίσης, μπορεί να αυξήθηκαν οι δόσεις για ενοίκια κλπ, αλλά με ένα καινούργιο αεροπλάνο έχεις χαμηλότερο κόστος συντήρησης. Επίσης, παρά το γεγονός ότι η Hellas Jet προγραμματίστηκε και σχεδιάστηκε επί προηγούμενης κυβέρνησης, υπό ποιου την προεδρία και διοικητικό συμβούλιο λειτούργησε; Να υπενθυμίσω ότι στη σκάλα του αεροπλάνου ο τότε Υπουργός Συγκοινωνιών Κίκης Καζαμίας, ανακοίνωνε την μεγάλη επιτυχία της εξασφάλισης της άδειας λειτουργίας της Hellas Jet στην Ελλάδα; Εάν η Hellas Jet κατά τους σημερινούς κυβερνώντες είναι ανοικτή πληγή, εδώ και δύο χρόνια γιατί δεν κλείνουν την πληγή;

Ερ.: Λένε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν πιο δαπανηρό...

Απ.: Μα πόσο πιο δαπανηρό μπορεί να είναι όταν έχουν 12 εκατομμύρια (σ.σ. λίρες) το χρόνο; Μίλησαν για τα δύο καινούργια Airbus, τονίζοντας ότι δεν είναι βιώσιμα. Αντί να πουλήσουν αυτά που δεν είναι βιώσιμα, πουλούν αυτά που κατηγορούν τους άλλους πως πούλησαν. Επίσης, σε κάτι άλλο που θα ήθελα να αναφερθώ, είναι στις αντιφατικές δηλώσεις που γίνονται για τις Κυπριακές Αερογραμμές. Υπάρχει σύγκρουση υπουργών με διοικητικό συμβούλιο, σύγκρουση εντός του διοικητικού συμβουλίου, έλλειψη κοινωνικού διαλόγου. Όλα αυτά, ποιος τα πληρώνει;

Ερ.: Να συμπεράνω ότι έτσι όπως εκτιμάτε την κατάσταση, δεν βλέπετε την εταιρεία να έχει μέλλον;

Απ.: Δεν είναι του χαρακτήρα μου αυτές οι προσεγγίσεις. Αλλά, για γεγονότα λέμε. Σίγουρα είναι δύσκολη η κατάσταση. Αλλά το να ακούς από επίσημα χείλη ότι σε μια-δυο βδομάδες θα κλείσουν οι Κυπριακές Αερογραμμές, εγώ σαν ταξιδιώτης, γιατί να πετάξω μαζί με τις Κυπριακές Αερογραμμές; Και ποια είναι η ψυχολογία του ιπτάμενου προσωπικού, όταν λένε θα διώξουμε 700 ή 2 χιλιάδες. Πιστεύετε ότι είναι σοβαρή προσέγγιση όλοι αυτοί οι χειρισμοί της κυβέρνησης;

Ερ.: Αν γυρίζαμε το ρολόι πίσω στο 1998, οπότε είχατε αναλάβει το Υπουργείο Συγκοινωνιών, τι θα κάνατε διαφορετικά στις Κυπριακές Αερογραμμές;

Απ.: Επαναλαμβάνω, δεν ήμουν αρμόδιος για τις Κυπριακές Αερογραμμές.

«Με λένε Ιδιωτικοποιησάκια!»

Ερ. Απαντήστε τουλάχιστον υποθετικά...

Απ.: Έγκαιρα θα προχωρούσαμε σε σημαντική αποκρατικοποίηση.

Ερ. Παρ’ όλο που ήσασταν 10 χρόνια κυβέρνηση δεν κάνατε τίποτα ουσιαστικό προς την κατεύθυνση αυτή...

Απ.: Το παρελθόν δεν βοηθά. Και η προσέγγιση αυτή είναι άδικη, ατεκμηρίωτη και αστήρικτη. Και γιατί μιλάτε με αυτόν που κατά την τότε αντιπολίτευση ήταν ο «Ιδιωτικοποιησάκιας». Στη Βουλή είναι ακόμα το νομοσχέδιο για την ΑΤΗΚ. Μπορούμε σε μια Δημοκρατία να μη σεβόμαστε την πλειοψηφία και να καταργούμε τη δημοκρατική αρχή;

Ερ. Να υπενθυμίσω την ύπαρξη του πολιτικού πάρε-δώσε;

Απ.: Ξέρετε ότι δεν νέρωσα το κρασί μου όσο καιρό ήμουν στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων. Αυτή ήταν πρότασή μου και σέβομαι την πλειοψηφία. Όπως και στα ΒΟΤ δεν δέχθηκα να νερωθεί το κρασί μου. Δώσαμε μάχη τρία χρόνια, κι εκεί το πετύχαμε. Για την αποκρατικοποίηση της ΑΤΗΚ, εμείς την πολιτική μας την καταγράψαμε. Εκεί που δεν πετύχαμε τομές δεν ήταν διότι δεν είχαμε πολιτικές, αλλά διότι υπήρχαν αρνήσεις.

Του Στέλιου Ορφανίδη