Γ. Μαρκίδης, MAP S.Platis: Τα κρυπτοστοιχεία δεν είναι νομίσματα

Παρά την αρχική ευφορία στο Ελ Σαλβαδόρ, η χρήση του bitcoin ως μέσο συναλλαγής, φαίνεται να φθίνει, αναφέρει ο Διευθυντής στο Τμήμα Κανονιστικής Συμμόρφωσης της MAP S.Platis, Γιώργος Μαρκίδης.

Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Μαρκίδης σημειώνει ότι τα κρυπτοστοιχεία δεν είναι νομίσματα, δηλαδή δεν είναι μέσο σταθερής αξίας που χρησιμοποιείται ως μέσο συναλλαγής για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών, παρόλες τις απόπειρες που έχουν γίνει για να εδραιωθούν ως τέτοια, όπως πχ. εσχάτως στο Ελ Σαλβαδόρ, τη μόνη χώρα στον κόσμο που υποχρέωσε επιχειρήσεις δια νόμου να δέχονται bitcoin.

«Δυστυχώς πολλοί που αγοράζουν κρυπτοστοιχεία ελπίζουν σε κέρδος με βάση το greater fool’s theory, δηλαδή για να κερδίσουν κάποιο κέρδος από τα κρυπτοστοιχεία πρέπει να βρουν αγοραστή πρόθυμο να τα αγοράσει σε τιμή μεγαλύτερη από εκείνη που οι ίδιοι αγόρασαν, επειδή τα κρυπτοστοιχεία δεν είναι ομόλογα που αποδίδουν τόκους ή μετοχές εταιρειών που παράγουν κέρδη και αποδίδουν μέρισμα και έτσι ο μόνος τρόπος κέρδους είναι η πώληση σε ψηλότερη τιμή», τονίζει.

«Μεταξύ των δύο αυτών άκρων υπάρχει πληθώρα κρυπτοστοιχείων, αφού στα τέλη Νοεμβρίου 2022, υπήρχαν 9,300 κρυπτοστοιχεία», τονίζει.

Κληθείς να αναφερθεί στους κινδύνους από τα κρυπτονομίσματα, ο κ. Μαρκίδης σημειώνει ότι στο παρόν στάδιο δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι «καθώς αυτά υπάρχουν και λειτουργούν παράλληλα και σχετικά απομονωμένα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα».

Της Γεωργίας Χαννή

Η συνέντευξη

Ερ.: Σε τι διαφέρουν τα κρυπτονομίσματα από το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα;

Απ.: Ο όρος κρυπτονόμισμα είναι παραπλανητικός. Τα κρυπτοστοιχεία αναλόγως του πώς λειτουργούν μπορεί να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά πολύπλοκων κινητών αξιών (όπως αξιόγραφα, options ή και swaps), ή στην πιο απλή τους μορφή να λειτουργούν όπως τους βαθμούς των αεροπορικών εταιρειών (δηλαδή να ‘ανταμείβουν’ τον καταναλωτή αφού έχει αγοράσει συγκεκριμένο ποσό παρεμφερών ή και συνδεδεμένων κρυπτοστοιχείων).

Μεταξύ των δύο αυτών άκρων, υπάρχει πληθώρα κρυπτοστοιχείων, αφού στα τέλη Νοεμβρίου 2022 υπήρχαν 9,300 κρυπτοστοιχεία. Για σύγκριση, σκεφτείτε πως υπάρχουν περίπου 200 κράτη σε όλο τον πλανήτη χωρίς το κάθε ένα από αυτά να διαθέτει το δικό του εθνικό νόμισμα.

Τα κρυπτοστοιχεία δεν είναι βεβαίως νομίσματα, δηλαδή δεν είναι μέσο σταθερής αξίας που χρησιμοποιείται ως μέσο συναλλαγής για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών (όπως πχ το ευρώ ή το δολάριο ή το κινέζικο γιουάν), παρόλες τις απόπειρες που έχουν γίνει για να εδραιωθούν ως τέτοια, όπως πχ. εσχάτως στο Ελ Σαλβαδόρ, τη μόνη χώρα στον κόσμο που υποχρέωσε επιχειρήσεις δια νόμου να δέχονται bitcoin. Παρά την αρχική ευφορία, η χρήση του ως μέσο συναλλαγής φαίνεται να φθίνει.

Ερ.: Πως προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών και τι κινδύνους ενέχουν αυτοί οι τρόποι προσέλκυσης;

Απ.: Δυστυχώς πολλοί που αγοράζουν κρυπτοστοιχεία, ελπίζουν σε κέρδος με βάση το greater fool’s theory, δηλαδή για να κερδίσουν κάποιο κέρδος από τα κρυπτοστοιχεία πρέπει να βρουν αγοραστή πρόθυμο να τα αγοράσει σε τιμή μεγαλύτερη από εκείνη που οι ίδιοι αγόρασαν, επειδή τα κρυπτοστοιχεία δεν είναι ομόλογα που αποδίδουν τόκους ή μετοχές εταιρειών που παράγουν κέρδη και αποδίδουν μέρισμα και έτσι ο μόνος τρόπος κέρδους είναι η πώληση σε ψηλότερη τιμή.

Για να προσελκύουν συνέχεια αγοραστές, οι εκδότες ή miners, ήτοι αυτοί που δημιουργούν κρυπτοστοιχεία, ξοδεύουν πάρα πολλά λεφτά για διαφημίσεις, χρησιμοποιώντας διάσημους αθλητές, μοντέλα, ηθοποιούς κ.α. προωθώντας τα συγκεκριμένα στοιχεία μέσω παραδοσιακών μέσων μαζικής επικοινωνίας (όπως τηλεόραση), αλλά κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Επίσης είναι αρκετά σύνηθες στο χώρο, να παρουσιάζονται παραπλανητικοί λογαριασμοί στα ΜΚΔ με άτομα που δήθεν κέρδισαν πλούτη επενδύοντας στα κρυπτοστοιχεία, επιδεικνύοντας πολυτελή σπίτια ή αυτοκίνητα για την προσέλκυση αγοραστών.

Αυτό έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες σε αρκετές χώρες όπως το ΗΒ όπου η Αρχή Διαφημιστικών Προτύπων (Advertising Standards Authority) είχε σημάνει κόκκινο συναγερμό το 2021, για τις παραπλανητικές διαφημίσεις κρυπτοστοιχείων.

Επίσης οι αρχές στις ΗΠΑ, έχουν ξεκινήσει να επιβάλλουν πρόστιμα στους διάσημους προωθητές κρυπτοστοιχείων όπως πχ. το πρόστιμο 1.3 εκατομμυρίων δολαρίων που επιβλήθηκε στη γνωστή Κίμ Καρντάσιαν διότι προωθούσε κρυπτοστοιχείο σε ΜΚΔ, χωρίς να αποκαλύψει πως το έκανε επί πληρωμή.

Ερ.: Ποιοι οι κίνδυνοι για το χρηματοπιστωτικό σύστημα από τη χρήση κρυπτονομισμάτων;

Απ.: Στο παρόν στάδιο δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι από τη χρήση κρυπτοστοιχείων καθώς αυτά υπάρχουν και λειτουργούν παράλληλα και σχετικά απομονωμένα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η κρίση του 2022, που είδε το bitcoin (το μεγαλύτερο σε μέγεθος κρυπτοστοιχείο) να χάνει το 65% της ονομαστικής αξίας του και μέχρι σήμερα να μην έχει ανακάμψει καθώς και η κατάρρευση της FTX, του δεύτερου μεγαλύτερου ανταλλακτηρίου κρυπτοστοιχείων διεθνώς, δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να έχουν αντίκτυπο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, λόγω ακριβώς αυτής της απομόνωσης των κρυπτοστοιχείων.

Ερ.: Οι ιδιοκτήτες κρυπτονομισμάτων καλύπτονται από ευρωπαϊκούς κανονισμούς προστασίας του καταναλωτή;

Απ.: Όπως έχουμε πει, τα κρυπτοστοιχεία παρουσιάζουν διάφορα χαρακτηριστικά πχ. ως κινητές αξίες ή σαν utilities (π.χ. όπως τα ‘μίλια’ – οι βαθμοί αεροπορικών εταιριών) και οτιδήποτε ενδιάμεσο.

Οι κανονισμοί προστασίας καταθέσεων, οι οποίοι αφορούν καταθέτες σε τραπεζικά ιδρύματα, διαφέρουν από τους κανονισμούς προστασίας επενδυτών, οι οποίοι αφορούν ιδιώτες επενδυτές, ή και τους κανονισμούς για τα utilities.

Συνεπώς και εν τη απουσία νομοθετικού πλαισίου για τα κρυπτοστοιχεία, είναι αμφίβολο κατά πόσον υπάρχει έστω και η στοιχειώδης κάλυψη από τον οποιοδήποτε κανονισμό, αφού αυτά δεν φαίνεται να εμπίπτουν αυτόματα στην ομπρέλα κάποιου υφιστάμενου κανονισμού.  

Ερ.: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να συμβάλει στην ανάπτυξη και τη χρήση των κρυπτοστοιχείων εντός της κοινότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα το μετριασμό των κινδύνων και την προστασία των χρηστών τους, μέσω της θέσπισης ενός νομοθετικού πλαισίου, με τίτλο «Πρόταση Κανονισμού για τη ρύθμιση των αγορών των κρυπτοστοιχείων». Πόσο πιστεύετε θα βοηθήσει η θέσπιση του πλαισίου;

Απ.: Υπάρχουν δύο σχολές σκέψης για τα κρυπτοστοιχεία.

Η πρώτη λέει πως δεν πρέπει επ’ ουδενί να ψηφιστεί το οποιοδήποτε πλαίσιο, διότι αυτό θα δημιουργήσει την ψευδαίσθηση στο κοινό πως τα κρυπτοστοιχεία είναι αποδεκτά, θα διευκολύνει την πρόσβαση σε αυτά και θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες για τους επενδυτές.

Επιπλέον με τη ‘νομιμοποίηση’ τους και την ένταξη τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, πιθανώς να προκαλέσουν κρίσεις παρόμοιες αν όχι πολλαπλάσιες σε μέγεθός με εκείνη του 2008, διότι έως σήμερα τα κρυπτοστοιχεία είναι εν πολλοίς αποξενωμένα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οι υποστηρικτές της στάσης αυτής (που έχει βαφτιστεί από τον τύπο ως η σχολή του let it burn) λένε πως αν αφήσουμε τα πράγματα να κυλήσουν ως έχουν, τα κρυπτονομίσματα θα καταρρεύσουν από μόνα τους και ως εκ τούτου είναι καλύτερα να μην προωθηθεί κανένα πλαίσιο.

Στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εκφράζοντας προσωπικές απόψεις στο επίσημο ιστολόγιο της ΕΚΤ, φαίνονται να ενστερνίζονται το πιο πάνω καθώς και διάφοροι ακαδημαϊκοί ή και πολιτικοί.

Η δεύτερη σχολή σκέψης που είναι και η επικρατέστερη, θεωρεί ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει και υπάρχουν πολλοί μικροεπενδυτές που έχουν υποστεί απώλειες από κακές συμπεριφορές παικτών στο χώρο όπως πχ. οι MtGox, FTX, Three Arrows Capital, Terra/Luna και άλλοι.

Ως εκ τούτου, πρέπει να μπουν πλαίσια λειτουργίας των εκδοτών (και miners) και των παρόχων υπηρεσιών σε κρυπτοστοιχεία για να αποφευχθούν κι άλλες απώλειες. Στο πλαίσιο αυτής της σχολής, η ΕΕ προωθεί την πρόταση για Κανονισμό για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων (αγγλιστί Markets in Crypto Assets Regulation), η οποία αναμένεται να ψηφιστεί από το ευρωκοινοβούλιο εντός του 2023.

Ποια από τις 2 σχολές σκέψης θα αποδειχτεί ορθότερη, θα διαφανεί στην πορεία.

Προς το παρόν επαναλαμβάνουμε πως το κοινό δεν πρέπει να τοποθετεί στα κρυπτοστοιχεία χρήματα τα οποία δεν δύναται να χάσει, δηλαδή να τοποθετεί μόνο χρήματα που του περισσεύουν, και ότι δεν υπάρχει μεγάλο κέρδος χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος και μεγάλες πιθανότητες απώλειας χρημάτων.