You are here

Χ. Σταυράκης: Δεν αλλάζει η φιλοσοφία Χριστόφια

09/08/2010 15:08
Η κυβέρνηση Χριστόφια δεν μπορεί να αλλάξει φιλοσοφία στο θέμα της φορολόγησης του πλούτου και δεν αποκλείεται να επαναφέρει το θέμα της αύξησης της εταιρικής φορολογίας, αναφέρει σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο υπουργός Οικονομικών, Χαρίλαος Σταυράκης. Μιλώντας για τις προσπάθειες που θα καταβάλει η κυβέρνηση για μείωση του ελλείμματος σε επίπεδα κάτω από το περσινό 6%, ο υπουργός διαμηνύει ότι ο βασικός άξονας της οικονομικής προσέγγισης της κυβέρνησης είναι να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος αυτοί που έχουν οικονομική επιφάνεια. Ελπίζει πάντως ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα περιορίσει την ανάγκη για λήψη επώδυνων μέτρων, όπως το πάγωμα των προσαυξήσεων, δημιουργώντας πρόσθετα έσοδα που μπορεί να φθάσουν τα €100 εκ. Χαμηλώνει τον πήχη των προσδοκιών στο θέμα των κρατικών συντάξεων, παρόλο που αναγνωρίζει ότι πρόκειται περί ωρολογιακής βόμβας. Και δηλώνει πικραμένος για την εξέλιξη του θέματος της στόχευσης των παροχών, γιατί ενώ δήλωναν να συμφωνούν όλα τα κόμματα, τώρα κάνουν πίσω.

Ερ: Κύριε υπουργέ, πριν επτά μήνες κάνατε μια δημοσιογραφική διάσκεψη στην οποία παρουσιάσατε 7 μέτρα για μείωση του ελλείμματος κατά €500 εκ. Δεν εφαρμόστηκε κανένα από αυτά, λένε οι επικριτές σας. Πως απαντάτε;

Απ.:
Είναι γεγονός ότι πολλά από αυτά τα μέτρα ή έχουν απορριφθεί από τη βουλή ή δεν έχουν εγκριθεί ακόμη όπως για παράδειγμα το θέμα της στόχευσης των κοινωνικών παροχών και της πάταξης της φοροδιαφυγής.

Σημασία όμως έχει ότι η κυβέρνηση παρά την αρνητική αντιμετώπιση από την πλειοψηφία των κομμάτων έχει προχωρήσει με τα μέτρα τα οποία μπορεί από μόνη της να σχεδιάσει και να υλοποιήσει με κυριότερο τη μείωση των λειτουργικών δαπανών του δημοσίου και τη συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου.

Αυτά τα μέτρα έχουν συμβάλει στη συγκράτηση του δημοσιονομικού ελλείμματος το οποίο παρουσιάζεται βελτιωμένο κατά €80 εκ. το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σχέση με πέρσι.

Ερ: Τα δύο φορολογικά μέτρα που απέρριψε η βουλή δεν ήταν μέσα σε αυτά που προτείνατε το Δεκέμβριο, ούτε στις συστάσεις σας προς τον Πρόεδρο το Φεβρουάριο, ούτε στις συζητήσεις με τα κόμματα. Από πού ξεφύτρωσαν;

Απ.:
Ο εταιρικός φόρος σχεδιάστηκε σταδιακά μέσα από το διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους. Ως κυβέρνηση κρίναμε ότι λόγω της αδυναμίας των κομμάτων να εγκρίνουν τα άλλα μέτρα με άμεσα αποτελέσματα, η ανεπαίσθητη αύξηση του εταιρικού φόρου κατά 1% με προκαθορισμένη ημερομηνία λήξεως θα έφερνε σημαντικά έσοδα με ελάχιστο διαχειριστικό κόστος με ένα κοινωνικά δίκαιο τρόπο και χωρίς να επηρεαστεί σημαντικά η επιχειρηματικότητα.

Ερ: Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας πρότεινε ή δεν πρότεινε στον Πρόεδρο αύξηση του εταιρικού φόρου;

Απ.:
Η οικονομική πολιτική διαμορφώνεται συλλογικά από την κυβέρνηση μέσω ενός δημιουργικού διαλόγου. Νομίζω είναι άσκοπο να λέμε ποιου ιδέα ήταν να μπει κάθε συγκεκριμένο μέτρο στο τραπέζι. Το σημαντικό είναι ότι στο τέλος της ημέρας τα μέτρα αυτά εκφράζουν όλη την κυβέρνηση.

Δημοσιονομική εξυγίανση

Ερ: Στηρίζεστε, είπατε, στα τρία πακέτα νομοσχεδίων για στόχευση παροχών, πάταξη της φοροδιαφυγής και πολεοδομική αμνηστία. Από τα τρία αυτά μέτρα όμως θα εισπράξετε ή εξοικονομήσετε μόλις €65 εκ. ετησίως. Τα υπόλοιπα €235 εκ. που ζητά η ΕΕ για μείωση του ελλείμματος από πού θα έρθουν;

Απ.:
Είναι επιπόλαιο να μιλούμε για συγκεκριμένους αριθμούς. Άλλωστε στην τελευταία συνεδρία της βουλής αναφέρθηκαν αριθμοί που ξεκινούσαν από €300 εκ. και σύμφωνα με κάποιους βουλευτές έφθαναν στο €1,5 δισ. ως ανάγκες της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπολογίσει κάποιος με ακρίβεια το ακριβές ποσό που χρειάζεται για μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3%.

Χρειάζεται να προβλεφθεί με ακρίβεια ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό καθορίζει τα έσοδα του κράτους και επίσης σε κάποιο βαθμό κάποιες δαπάνες όπως για παράδειγμα το ανεργιακό επίδομα.

Άρα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αποκλίσεων από οποιαδήποτε πρόβλεψη, ενώ υπάρχουν και κάποιοι σημαντικοί φόροι, όπως ο εταιρικός φόρος που επηρεάζεται από εξωγενείς καταστάσεις όπως για παράδειγμα η οικονομία της Ρωσίας ή άλλων χωρών στις οποίες δραστηριοποιούνται ξένες εταιρείες που φορολογούνται στην Κύπρο.

Ερ: Δηλαδή δεν ξέρουμε πόσα χρειαζόμαστε για να μειώσουμε το έλλειμμα στο 4,25% του ΑΕΠ το 2011 και στο 3% το 2012;.

Απ.:
Το λέω αυτό για να καταδείξω τους κινδύνους, όταν λέμε ότι χρειαζόμαστε €300 εκ.

Μπορεί να χρειαστούμε πολύ λιγότερα εάν ανακάμψει η οικονομία και έχουμε ικανοποιητικά έσοδα, ενώ οι ανάγκες μπορεί να είναι ελαφρώς μεγαλύτερες εάν η ανάκαμψη της οικονομίας δεν καρποφορήσει.

Το βασικό θέμα όμως είναι ότι για το 2010 μιλούσαμε για την ανάγκη εξοικονομήσεων €170 εκ. τα οποία θα καλύπτονταν σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που έχουν απορριφθεί από τη βουλή.

Μετά από αυτή την εξέλιξη η κυβέρνηση προχώρησε στη μείωση των δαπανών και στη συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου.

Άρα νοιώθω ότι, με τη μόνη επιφύλαξη της πορείας του εταιρικού φόρου ο οποίος παραμένει αστάθμητος παράγοντας, να υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να πετύχουμε το στόχο του ελλείμματος 6% ή λίγο πιο κάτω παρά την αρνητική στάση της βουλής για το 2010.

Για το 2011 σίγουρα θα χρειαστούν επιπρόσθετα μέτρα για να καλυφθεί ο στόχος της μείωσης του ελλείμματος στο 4,25%.

Ερ: Ποια αναμένετε να είναι η επίδραση στα έσοδα του κράτους από την ανάκαμψη της οικονομίας; Αν η οικονομία αναπτυχθεί το 2011 με 2%, πόσα θα είναι τα πρόσθετα έσοδα που θα έρθουν στα κρατικά ταμεία;

Απ.:
Δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί η επίπτωση αλλά σίγουρα θα υπάρχει μια πολύ θετική επίπτωση στα δημόσια οικονομικά τα οποία μπορεί να ξεπεράσουν τα €100 εκ.

Περικοπές δαπανών και… μαγειρέματα

Ερ: Σε σχέση με τις δαπάνες, κατηγορείστε πάντως ότι μαγειρεύετε τους αριθμούς. Ποια ανεξάρτητα στοιχεία δείχνουν ότι μειώνονται οι λειτουργικές δαπάνες;

Απ.:
Υπάρχουν επίσημα στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία η οποία ενεργεί ανεξάρτητα κατά την ετοιμασία τους.

Αυτά ελέγχονται συνεχώς και εγκρίνονται και από την Eurostat.

Άρα είναι εξαιρετικά επιπόλαιο και ζημιογόνο για την οικονομία να δημιουργείται η εντύπωση από κάποια κόμματα ότι τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα.

Ερ: Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Μειώσατε τον προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου κατά €5 εκ. στο πλαίσιο των περικοπών λειτουργικών δαπανών. Όπως προκύπτει, όμως, το Πανεπιστήμιο θα αναβάλει κατασκευές κτιρίων για να περισώσει τα €5 εκ. Υπάρχει η εντύπωση ότι στις λειτουργικές δαπάνες περιλαμβάνεται αναπτυξιακής φύσης κονδύλια…

Απ.:
Όταν μειώνεις γενικά προϋπολογισμούς ενός ανεξάρτητου οργανισμού δεν μπορείς να ξέρεις εκ των προτέρων και με ακρίβεια τι ακριβώς θα περικοπεί.

Επιπρόσθετα, η ταξινόμηση ανάμεσα σε λειτουργικές και άλλες δαπάνες δεν είναι εύκολη.

Το βασικό όμως είναι ότι όσο σφίγγεις τα ζωνάρια κόβονται οι σπατάλες.

Τώρα αν ανασταλεί και ένα κτίριο το οποίο δεν είναι αναγκαίο ή μπορεί να γίνει με λιγότερο κόστος αυτό δεν σημαίνει ότι σταματά η ανάπτυξη.

Το σίγουρο είναι ότι οι δαπάνες έχουν συγκρατηθεί και με αυτό τον τρόπο μειώνεται και η σπατάλη στη δημόσια υπηρεσία.

Δεν υπάρχει θέμα προσαυξήσεων

Ερ: Υπάρχει σε πολλούς η εντύπωση, πάντως, ότι η κυβέρνηση Χριστόφια δεν τολμά να κάνει τομές στο κρατικό μισθολόγιο…

Απ.:
Εγώ πιστεύω ακριβώς το αντίθετο. Μια από τις πιο σημαντικές τομές που έγιναν εδώ και πάρα πολλά χρόνια στην Κύπρο είναι η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Να επαναλάβω ότι εδώ και 20 χρόνια οι δημόσιοι υπάλληλοι αυξάνονταν κατά 1000 άτομα μέσο όρο ετησίως από τέσσερις διαφορετικές κυβερνήσεις.

Εμείς σταδιακά μειώνουμε τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, δηλαδή έχουμε καταλήξει στον ίδιο στόχο της συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, μειώνοντας τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων παρά μέσω της μείωσης των μισθών.

Ερ: Έχετε αποκομίσει την εντύπωση ότι ο Πρόεδρος επιδιώκει το πάγωμα των προσαυξήσεων των δημοσίων;

Απ.:
Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων άμεσο θέμα για πάγωμα των προσαυξήσεων, παρότι ο διάλογος με τις συντεχνίες είναι συνεχής.

Σίγουρα όμως αν τα πράγματα χειροτερεύσουν ή δεΝ βελτιωθούν, πιστεύω ότι και οι δημόσιοι υπάλληλοι πιθανώς θα συμφωνήσουν συναινετικά σε περαιτέρω παραχωρήσεις για να βοηθήσουν την οικονομία.

Ερ: Είπατε πριν επτά μήνες ότι θα εξοικονομήσετε €150 εκ. ετησίως από τις κρατικές συντάξεις. Όνειρα θερινής νυχτός, τελικά;

Απ.:
Παραμένει σημαντικός στόχος αυτής της κυβέρνησης η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού στον ευρύτερο δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα.

Η θέση μου είναι ότι το θέμα αυτό αποτελεί ωρολογιακή βόμβα για την οικονομία και με αυτό συμφωνούν οι πλείστες πολιτικές ομάδες οι οποίες ζητούν να ξεκινήσει συζήτηση για το πιο πάνω θέμα και να γίνουν τομές.

Πιστεύω όμως ότι δεν θα είναι εύκολο να υπάρξει συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών εταίρων παρόλο που θα κάνουμε ότι είναι δυνατό.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι η στόχευση των κοινωνικών παροχών που ήταν επιθυμία όλων των κομμάτων συζητείται εδώ και 8 μήνες χωρίς αποτέλεσμα, φαντασθείτε τι δυσκολίες θα αντιμετωπίσουμε για το συνταξιοδοτικό το οποίο είναι πολύ πιο περίπλοκο.

Δεν τέλειωσε το θέμα φορολόγησης πλούτου

Ερ: Αφήσατε σε δηλώσεις και άρθρα σας μια υπόνοια ότι ίσως χρειαστούν πρόσθετα έσοδα. Από πού θα έρθουν;

Απ.:
Υπάρχουν δεκάδες μέτρα που έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία και σε άλλες χώρες που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στην Κύπρο. Το ζητούμενο είναι η καλή πίστη των κομμάτων.

Τα δύο μέτρα που έχουν προωθηθεί και απορριφθεί από τη βουλή ήταν λογικά και κοινωνικά δίκαια ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις που ήταν υπερβολικές.

Ειδικά το μέτρο φορολόγησης της ακίνητης ιδιοκτησίας η οποία φορολογείται σε τιμές του 1980, αφού για διάφορους λόγους οι τιμές δεν έχουν αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω, ήταν πιο ξεκάθαρα σωστό και κοινωνικά δίκαιο μέτρο.

Ερ: Έχει τελειώσει για πάντα το θέμα της αύξησης της εταιρικής φορολογίας;

Απ.:
Δεν θα ήθελα αυτή τη στιγμή να αποκαλύψω ποια μέτρα πιθανώς να ξαναμπούν στο τραπέζι του διαλόγου με τα κόμματα και τους κοινωνικούς εταίρους.

Σίγουρα όμως η φιλοσοφία της κυβέρνησης δεν μπορεί να αλλάξει. Τα μέτρα θα πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαια.

Βασικός άξονας είναι αυτοί που έχουν τις μεγάλες οικονομικές δυνατότητες να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος της εξυγίανσης.

Ταυτόχρονα, τα μέτρα πρέπει να έχουν τη μικρότερη δυνατή επίπτωση στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις είτε από ξένους είτε από Κύπριους.

Ερ: Κάποιοι λένε ότι ακριβώς δηλαδή δεν επηρεάζει τις ξένες εταιρείες. Υπάρχει η σκέψη για φορολογία της άμυνας;

Απ.:
Επαναλαμβάνω ότι καλόπιστα θα μπουν στο τραπέζι του διαλόγου μεγάλος αριθμός πιθανών μέτρων.

Ερ: Κάτι τελευταίο: Τελικά τα ειδικά τριετή ομόλογα των €3 δισ. θα μετρήσουν στον υπολογισμό του δημοσίου χρέους της Κύπρου ή όχι;

Απ.:
Κάποιοι ξένοι οίκοι φαίνεται ότι θα τα προσμετρήσουν στο δημόσιο χρέος με αρνητικές συνέπειες στην αξιολόγηση της οικονομίας μας.

Αυτός ήταν και ο δικός μας προγραμματισμός πέρσι όταν είχε δημιουργηθεί πολύς σάλος για τα χρεόγραφα και η πολύ παραπλανητική εντύπωση ότι θα έλυναν δια μαγείας τα προβλήματα της οικονομίας.

Νοιώθω πλήρως δικαιωμένος (με την κακή έννοια) διότι το είχα πει ξεκάθαρα ότι αυτά τα χρεόγραφα δεν θα έλυναν τα προβλήματα της οικονομίας. Τα γεγονότα μας έχουν δικαιώσει.

Ερ: Οι Standard and Poor’s περιμένουν να δουν σημάδια πολιτικής συναίνεσης και βούλησης για δημοσιονομική εξυγίανση. Σε ποια μέτρα εκτιμάται ότι ενδέχεται να υπάρχει συναίνεση;

Απ.:
Είναι γεγονός ότι ξεκάθαρα οι Standard and Poor’s έχουν εκφράσει την απαρέσκεια τους για την έλλειψη πολιτικής συναίνεσης στην ψήφιση των μέτρων της κυβέρνησης.

Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους η αξιολόγηση της Κύπρου έχει αλλοιωθεί και έχει μπει σε αρνητικό ορίζοντα.

Πιστεύω, εάν τα κόμματα επιδείξουν καλή θέληση, υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός μέτρων για τα οποία θα μπορούσαμε όλοι μαζί ή τουλάχιστον η μεγάλη πλειοψηφία των κομμάτων να συμφωνήσει, ωστόσο δεν θα ήταν σωστό στο σημείο αυτό να αποκαλύψω τα πιθανά μέτρα τα οποία θα υποβάλουμε στα κόμματα στην προσπάθεια εξεύρεσης κοινά αποδεκτών μέτρων.

Επαναλαμβάνω ότι το κλειδί είναι η καλή θέληση και ανάποδα, εάν δεν υπάρξει καλή θέληση ακόμα και με μέτρα για τα οποία όλοι είχαμε συμφωνήσει, δύσκολα θα εγκριθούν από τη βουλή.

Ενδεικτικά αναφέρω το κλασικό παράδειγμα της κοινωνικής στόχευσης, όπου ενώ ήταν κοινή επιθυμία όλων των κομμάτων η αντιμετώπιση του κυβερνητικού νομοσχεδίου το οποίο με ένα κοινωνικά δίκαιο τρόπο σκοπεύει στην καλύτερη στόχευση του κοινωνικού κράτους, δεν είχε γίνει προς το παρόν αποδεκτό.