You are here

Χαραλάμπους: Έρευνες για κατάχρηση αγοράς

27/08/2007 10:20
Για τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να περιορίσει τα φαινόμενα χειραγώγησης των τιμών στο ΧΑΚ, μιλά σε συνέντευξη του στη StockWatch o πρόεδρος της ΕΚ Γιώργος Χαραλάμπους. Ο κ. Χαραλάμπους σχολιάζει τις απότομες διακυμάνσεις μετοχών της περιφέρειας το τελευταίο διάστημα και τις συζητήσεις που γίνονται στο διαδικτύο για μετοχές, εξηγώντας το πότε και πώς θα παρέμβει η Επιτροπή σε φαινόμενα χειραγώγησης της αγοράς. Αναφέρεται ακόμη στη δικαίωση της Marfin Popular στην προσφυγή που κατέθεσε κατά της ΕΚ, επισημαίνοντας παράλληλα τα νομοθετικά κενά που υπάρχουν. Μιλά ακόμη για τα εναρμονιστικά νομοσχέδια που βρίσκονται ενώπιον της Επιτροπής και για το πώς αυτά θα διαμορφώσουν το χρηματιστηριακό πεδίο τα επόμενα χρόνια.

Του Σωκράτη Ιωακείμ

Ερ.: Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με την οποία δικαίωσε τη Marfin Popular για την προσφυγή που κατάθεσε όσον αφορά τις Δημόσιες Προτάσεις εξαγοράς των τραπεζών Κύπρου και Πειραιώς, θα αποτελέσει πλήγμα στο κύρος και στην αξιοπιστία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Τι απαντάτε;

Απ.:
Επί του θέματος έχει ήδη εκδοθεί ανακοίνωση από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Θα ήθελα όμως να τονίσω, ιδιαίτερα, ότι η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν δικαιώνει οποιονδήποτε εφόσον δεν υπεισέρχεται, ούτε και αναφέρεται στην ουσία της συγκεκριμένης απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για τις Δημόσιες Προτάσεις της Marfin Popular Bank. Ας σημειωθεί περαιτέρω ότι η απόφαση της Επιτροπής ήταν η ίδια επί της ουσίας με την απόφαση για το ίδιο θέμα, που ελήφθη λίγες μέρες αργότερα και από το Συμβούλιο του ΧΑΚ - το οποίο με βάση την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήταν αρμόδιο για λήψη απόφασης επί του συγκεκριμένου θέματος.

Συνεπώς, είναι σαφές ότι το θέμα, όπως ετέθη ενώπιον του Δικαστηρίου, ξεκάθαρα σχετίζεται με τις σοβαρές αδυναμίες για το ρόλο και τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς σε σχέση με το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, που παρουσίαζε, την περίοδο έκδοσης της απόφασης της Επιτροπής, η σχετική νομοθεσία. Η ύπαρξη των αδυναμιών αυτών επισημάνθηκε από την πολιτεία, η οποία με νέες νομοθεσίες, που έχουν ήδη εισαχθεί πρόσφατα ή προωθούνται, εξαλείφει τις αδυναμίες αυτές και εναρμονιζόμενη πλήρως με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, εναποθέτει πλέον στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς την εποπτεία της κεφαλαιαγοράς. Με αυτά τα δεδομένα, θεωρούμε παντελώς αβάσιμη, ατεκμηρίωτη και επικίνδυνη την προσπάθεια που κατεβλήθη (από ανώνυμες πηγές) να χρησιμοποιηθεί η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για να αμφισβητηθεί η ακεραιότητα και ανεξαρτησία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Ερ.: Υπάρχουν ακόμη νομοθετικά κενά τα οποία δεν σας επιτρέπουν να ανταποκριθείτε με επάρκεια στο έργο που επιτελείτε; Ποιά άλλα προβλήματα εμποδίζουν το έργο σας;

Απ.:
Όπως ανέφερα προηγουμένως, κάποια νομοθετικά κενά έχουν πολύ πρόσφατα εξαλειφθεί. Παραμένουν όμως ακόμη μερικές νομοθετικές αδυναμίες, οι οποίες αναμένεται να τύχουν σύντομα αποτελεσματικού χειρισμού με αλλαγές στο Νόμο περί Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στη νομοθεσία και κανονισμούς που διέπουν το Χρηματιστήριο, καθώς και με την αναμενόμενη έγκριση από τη Βουλή δύο νέων νομοσχεδίων, που πηγάζουν από αντίστοιχες Ευρωπαϊκές Οδηγίες και αφορούν τις Αγορές Χρηματοπιστωτικών Μέσων (MiFID) και τη Διαφάνεια (Transparency Directive). Το έργο μας επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό από το γεγονός ότι λειτουργούμε σε μια ανώριμη αγορά, σε σύγκριση με τις μεγάλες Ευρωπαϊκές Αγορές. Η γνώση, η ερμηνεία και η εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανονισμών που διέπουν την Κεφαλαιαγορά από τα εμπλεκόμενα μέρη χαρακτηρίζονται από αδυναμίες, τις οποίες εντοπίζουμε και επιδιώκουμε να αντιμετωπίσουμε. Το φαινόμενο αυτό επηρεάζει δυστυχώς την κουλτούρα των εποπτευόμενων έναντι των εποπτικών αρχών. Διαπιστώνουμε επίσης ότι οι γνώσεις του κοινού για τα χρηματοοικονομικά πράγματα είναι πτωχές, με αποτέλεσμα οι ιδιώτες επενδυτές να μην μπορούν συνήθως να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις.

Ερ.: Το χρηματιστήριο την τελευταία διετία καταγράφει σημαντικά κέρδη. Τί κινήσεις κάνει η ΕΚ ώστε να μην βρεθούμε εξ’ απροόπτου στα πρόθυρα μιας νέας χρηματιστηριακής φούσκας;

Απ.:
Σε σχέση με την περίοδο 1999 – 2000, όταν εκδηλώθηκε η χρηματιστηριακή φούσκα, έχουν ενισχυθεί τα εις τη διάθεση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μέσα (νομοθετικά και άλλα) για την αποτελεσματική παρακολούθηση και εποπτεία της αγοράς. Συνεπώς, μπορούμε να πούμε ότι κρούσματα κατάχρησης αγοράς, που πιθανό να επηρεάζουν υπερβολικά και αδικαιολόγητα τις τιμές των μετοχών, έχουν περιορισθεί. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος συνδέεται με το ενδεχόμενο δημιουργίας νέου κλίματος υπερβολικής ευφορίας στην αγορά που να παρασύρει το επενδυτικό κοινό και να οδηγήσει τις τιμές των μετοχών σε υπερβολικά ψηλά επίπεδα. Διαβλέποντας αυτό τον κίνδυνο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αποφάσισε να προχωρήσει στην εφαρμογή προγράμματος επιμόρφωσης και προστασίας του επενδυτικού κοινού, λεπτομέρειες του οποίου θα ανακοινωθούν σύντομα.

Ερ.: Όσον αφορά την περιφέρεια, βλέπουμε αρκετές μετοχές να καταγράφουν σημαντικά κέρδη, χωρίς όμως να υπάρχει και ανάλογη διαφοροποίηση στα θεμελιώδη τους στοιχεία. Σας απασχολεί αυτό το φαινόμενο;

Απ.:
Βεβαίως μας απασχολεί, διότι το φαινόμενο αυτό παραπέμπει σε ενδεχόμενη κατάχρηση της αγοράς υπό την μορφή: Πρώτον, της χειραγώγησης της τιμής της μετοχής, εφόσον η συμπεριφορά της τιμής της μετοχής δεν συνάδει με τα οικονομικά δεδομένα και τις προοπτικές της εταιρείας ή δεύτερον, της χρήσης εμπιστευτικών πληροφοριών από ορισμένα πρόσωπα, γεγονός που θα διαφανεί στην περίπτωση που τη σημαντική αύξηση της τιμής της μετοχής ακολουθήσει ανακοίνωση εξαγοράς της συγκεκριμένης εταιρείας ή άλλη σημαντική εταιρική δραστηριότητα, η οποία θα μπορούσε να δικαιολογήσει, εκ των υστέρων όμως, τη συμπεριφορά της τιμής της μετοχής.

Ερ.: Είναι, δηλαδή, αντικείμενο ερευνών κάποιες από αυτές τις υποθέσεις;

Απ.:
Έχουμε εντοπίσει μερικές περιπτώσεις, στις οποίες η συμπεριφορά της τιμής της μετοχής δημιουργεί εύλογα ερωτήματα και τις οποίες εξετάζουμε. Ανάλογα με τα στοιχεία, που κατ’ αρχήν θα προκύψουν, πιθανό να προχωρήσουμε και σε έρευνες για ενδεχόμενη κατάχρηση της αγοράς.

Ερ.: Αναφερθήκατε, παλαιότερα, σε «παπαγαλάκια» που διοχετεύουν φήμες μέσω του διαδικτύου. Εξακολουθεί να προβληματίζει την Κεφαλαιαγορά αυτό το θέμα;

Απ.:
Την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς την προβληματίζει κάθε συμπεριφορά προσώπων η οποία έγκειται στη διάδοση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου ή άλλων μέσων, οι οποίες δίνουν ή έχουν σκοπό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα, περιλαμβανομένης της διάδοσης φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων. Η συμπεριφορά αυτή συνιστά χειραγώγηση της αγοράς, εάν το πρόσωπο που διέδωσε τις πληροφορίες γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι οι πληροφορίες ήταν ψευδείς ή παραπλανητικές. Γνωρίζοντας ότι συμπεριφορές όπως τις περιγράφουμε πιο πάνω δεν φαίνεται να έχουν εκλείψει, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει προβεί στη λήψη αποφάσεων που αποβλέπουν σε αποτελεσματικό χειρισμό του φαινομένου.

Ερ.: Πού σταματά η εποπτεία και πού αρχίζει ο περιορισμός της ελευθερίας του λόγου, την οποία μπορεί κάλλιστα κάποιος να επικαλεστεί σε σχέση με τις συζητήσεις στο διαδίκτυο;

Απ.:
Η νομοθεσία είναι απόλυτα σαφής στο σημείο αυτό. Εάν οποιοδήποτε πρόσωπο διαδίδει πληροφορίες μέσω του διαδικτύου οι οποίες δίνουν ή έχουν σκοπό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με τα χρηματοοικονομικά μέσα, περιλαμβανομένης της διάδοσης φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων και το πρόσωπο αυτό γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι οι πληροφορίες ήταν ψευδείς ή παραπλανητικές, τότε αυτό συνιστά χειραγώγηση της αγοράς και τιμωρείται.

Ερ.: Ποιά μέτρα λαμβάνετε για τις συζητήσεις στο διαδίκτυο για τις μετοχές;

Απ.:
Παρακολουθούμε τις συζητήσεις και εξετάζουμε τις περιπτώσεις που μας δημιουργούνται υπόνοιες για χειραγώγηση της αγοράς ως προσδιορίζεται από το άρθρο 20(1) (γ) του σχετικού νόμου, δηλαδή η διάδοση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου οι οποίες δίνουν ή έχουν σκοπό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με τα χρηματοοικονομικά μέσα, περιλαμβανομένης της διάδοσης φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων, εάν το πρόσωπο που διέδωσε τις πληροφορίες γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι οι πληροφορίες ήταν ψευδείς ή παραπλανητικές.

Στις περιπτώσεις που μας δημιουργούνται υπόνοιες παράβασης του νόμου, τότε προσπαθούμε να προσδιορίσουμε την ταυτότητα του προσώπου για το οποίο υπάρχει η σχετική υπόνοια, ούτως ώστε να διαπιστώσουμε το ενδεχόμενο παράβασης.

Ερ.: Ενώπιον της ΕΚ βρίσκονται αρκετά εναρμονιστικά νομοσχέδια. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτά.

Απ.:
Υποβάλλονται πολύ σύντομα στη Βουλή δύο νομοσχέδια που μεταφέρουν στο Κυπριακό δίκαιο δύο Ευρωπαϊκές Οδηγίες: Αυτή για Αγορές Χρηματοπιστωτικών Μέσων (MiFID) και αυτή για Διαφάνεια (Transparency Directive).

Με το πρώτο νομοσχέδιο ελευθεροποιείται η αγορά για χρηματιστήρια (καταργείται το σημερινό μονοπώλιο του ΧΑΚ). Εισάγονται επίσης πολλές και σημαντικές ρυθμίσεις που αφορούν την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία των ΕΠΕΥ, οι οποίες αποκτούν Ευρωπαϊκό διαβατήριο με δυνατότητα επέκτασης των εργασιών τους στη Ευρωπαϊκή Ένωση. Εισάγονται επίσης σημαντικές πρόνοιες που αποβλέπουν στην ενισχυμένη πληροφόρηση και προστασία των επενδυτών.

Μαζί με το εν λόγω νομοσχέδιο εισάγονται και Οδηγίες για κεφαλαιακές απαιτήσεις, οι οποίες θα είναι ανάλογες με τους κινδύνους που θα αναλαμβάνουν και την ποιότητα των συστημάτων ελέγχου που θα διαθέτουν οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί.

Το νομοσχέδιο για διαφάνεια αναμένεται να συμβάλει στη δημιουργία αποτελεσματικής, διαφανούς και ενοποιημένης αγοράς κινητών αξιών στη Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς τούτο, θέτει σημαντικές απαιτήσεις για τους εκδότες κινητών αξιών ως προς την τακτική ροή και κοινολόγηση ακριβών και περιεκτικών πληροφοριών προς το επενδυτικό κοινό. Με αυτό τον τρόπο παρέχεται η δυνατότητα στους επενδυτές να αξιολογούν καλύτερα τις επιδόσεις των εκδοτών κινητών αξιών και τελικά εμπεδώνεται η εμπιστοσύνη του κοινού στο σύστημα.

Ερ.:Ποιό το μέλλον του κυπριακού χρηματιστηρίου μετά την οδηγία MiFID;

Απ.:
Με τη μεταφορά της Οδηγίας MiFID στο Κυπριακό Δίκαιο δημιουργούνται οι συνθήκες για έντονο ανταγωνισμό στο χώρο των συναλλαγών σε κινητές αξίες. Εκτός από το ενδεχόμενο δημιουργίας και δεύτερου χρηματιστηρίου από τον ιδιωτικό τομέα, αναμένεται ότι θα διενεργούνται συναλλαγές εκτός ΧΑΚ στα πλαίσια μιας νέας γενιάς οργανωμένων συστημάτων διαπραγμάτευσης, των Πολυμερών Μηχανισμών Διαπραγμάτευσης.

Οι εν λόγω εξελίξεις αποτελούν σημαντική πρόκληση για το ΧΑΚ, το οποίο για να μπορέσει να αναπτύσσεται κερδοφόρα θα πρέπει να επιδείξει ευελιξία και προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα, υιοθετώντας στρατηγικές που θα οδηγήσουν σε εμπλουτισμό των υπηρεσιών και εσόδων του και παράλληλα σε μείωση των λειτουργικών δαπανών του.