You are here

Κ. Καδής: Αυστηρή παρακολούθηση λειτουργίας Εθνικού Πάρκου Ακάμα

28/05/2022 06:00

Ο υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής απορρίπτει τα όσα λέγονται για διάσπαρτες αναπτύξεις σε αγροτικά τεμάχια στον Ακάμα.

Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο υπουργός αναγνωρίζει ότι μέσα από το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα θα επιτρέπεται η δημιουργία νέων οικιστικών ζωνών κατά κανόνα σε περιοχές που εφάπτονται των κοινοτήτων, οι οποίες ουσιαστικά θα επεκτείνουν τις κοινότητες.

Ξεκαθαρίζει ότι οι περιοχές Natura 2000 δεν είναι περιοχές απόλυτης απαγόρευσης κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας.

Ο κ. Καδής, εξηγεί γιατί είναι πολύ δύσκολη η διαχείριση του Ακάμα λέγοντας ότι ο καθένας μπορεί να έχει ένα όραμα για τον Ακάμα και όλοι ζητούν την προστασία, την ορθή χρήση και την αειφόρο διαχείριση της Χερσονήσου, όμως όταν φτάνουμε στο «πώς» θα γίνει αυτό, οι απαντήσεις είναι πολύ διαφορετικές.

Αναλύει επίσης τις δράσεις που προγραμματίζονται για τη σωστή διαχείριση και λειτουργία του Εθνικού Πάρκου Ακάμα το οποίο μετά τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου θα ξεκινήσει μια νέα εποχή για τον Ακάμα, στην οποία κεντρικό ρόλο θα διαδραματίζει η συστηματική παρακολούθηση και η συνεχής βελτίωση των μέτρων που θα εφαρμόζονται.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Καδής παραθέτει τις τεράστιες προσπάθειες που έχουν γίνει από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να καλυφθούν οι αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για προστασία και επέκταση των περιοχών στο Δίκτυο Natura 2000.

Η συνέντευξη

Ερ.: Θέμα μερικών εβδομάδων είναι η επίσημη ανακοίνωση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, μια διαδικασία η οποία πέρασε «από σαράντα κύματα», θα έλεγα. Εσείς ως Υπουργός Γεωργίας αισθάνεστε ότι επιτυγχάνεται ο στόχος που έχετε θέσει για τη χερσόνησο του Ακάμα;

Απ.: Ο κεντρικός στόχος που έχουμε θέσει για τον Ακάμα είναι να προστατεύσουμε τη μοναδικότητά του, τη φύση και τη βιοποικιλότητα που φιλοξενεί, περιορίζοντας τις πιέσεις που δέχεται από τις εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες που φτάνουν εκεί κάθε χρόνο και παράλληλα να δημιουργήσουμε συνθήκες αειφόρου ανάπτυξης για τις κοινότητες της περιοχής. Πιστεύω ότι με τη δημοσίευση και εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου και παράλληλα με τη λειτουργία του Εθνικού Δασικού Πάρκου του Ακάμα, οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται.

Ερ.: Πώς απαντάτε στην έντονη κριτική από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις ότι ο Ακάμας θα θυσιαστεί στο βωμό της ανάπτυξης και των συμφερόντων, διότι όπως υποστηρίζουν προτείνεται μέσα από το ΤΣ, διάσπαρτη ανάπτυξη σε γεωργική γη και επέκταση πολεοδομικών ζωνών σε περιοχές Natura, εκτός των ορίων των κοινοτήτων την ώρα που ο βαθμός κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών είναι πολύ χαμηλός;

Απ.: Ακούγοντας την ερώτησή σας με τον τρόπο που διατυπώνεται, κάποιος που δεν γνωρίζει τις πρόνοιες του σχεδίου, θα αντιληφθεί ότι ο Ακάμας θα χτιστεί από άκρη σε άκρη. Δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Έγινε πολύ προσεκτικός σχεδιασμός. Εντός της περιοχής Natura 2000 η προσοχή μας επικεντρώνεται στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Μια σειρά από δράσεις διατήρησης εφαρμόζονται ή προγραμματίζονται με αποκλειστικό σκοπό τη διατήρηση του φυσικού πλούτου του Ακάμα. Μόλις πρόσφατα έχω εκδώσει διάταγμα για τη δημιουργία 7 μνημείων της φύσης και 22 φυσικών μικροαποθεμάτων, περιοχών δηλαδή που έχουν ιδιαίτερη σημασία ως προς τη βιοποικιλότητα που φιλοξενούν και στις οποίες θα εφαρμόζονται ενεργά μέτρα διατήρησης. Σε μια πολύ μικρή ζώνη στην περιφέρεια της περιοχής Natura, θα επιτρέπoνται ήπιες δραστηριότητες συμβατές με τους στόχους διατήρησης της περιοχής Natura. Συγκεκριμένα στη ζώνη αυτή θα επιτρέπεται η δημιουργία μικρού αριθμού επισκέψιμων αγροκτημάτων χωρίς δυνατότητα διανυκτέρευσης. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να διευκρινίσω κάτι, το οποίο στην Κύπρο συχνά παρερμηνεύεται. Οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 δεν είναι περιοχές απόλυτης απαγόρευσης κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας. Αντίθετα, είναι περιοχές όπου ο άνθρωπος μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με το περιβάλλον, αναπτύσσοντας δραστηριότητες που είναι συμβατές με αυτό που θέλουμε να προστατεύσουμε στην κάθε περιοχή. Η περιοχή ανάμεσα στις κοινότητες του Ακάμα και το κρατικό δάσος ήταν ανέκαθεν αγροτικές περιοχές με ανθρώπινη παρουσία. Άρα η δημιουργία μικρού αριθμού αγροκτημάτων, στα οποία ο επισκέπτης θα μπορεί με οργανωμένο τρόπο να έρχεται σε επαφή με τις αγροτικές δραστηριότητες και την παραγωγή τοπικών προϊόντων, θεωρώ ότι όχι μόνο δεν είναι ασύμβατη με τους στόχους διατήρησης της περιοχής, αλλά αντίθετα συμβάλλει στη διατήρηση και ανάδειξη της ταυτότητας και της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ως προς τη δημιουργία οικιστικών ζωνών εκτός των ορίων των κοινοτήτων, την ώρα που ο βαθμός κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών είναι χαμηλός, θα ήθελα να κάνω τρία σχόλια:

Πρώτον, σύμφωνα με το Σχέδιο, η δημιουργία νέων οικιστικών ζωνών γίνεται κατά κανόνα σε περιοχές που εφάπτονται των κοινοτήτων, άρα δεν μιλάμε για διάσπαρτη ανάπτυξη, αλλά ουσιαστικά για επέκταση των κοινοτήτων.

Δεύτερο, ένα τοπικό σχέδιο δεν δημιουργείται για να ισχύσει μόνο τη χρονιά την οποία δημοσιεύεται, αλλά πρέπει να αντιμετωπίζει την προοπτική που δημιουργείται σε βάθος χρόνου. Θεωρούμε ότι η προοπτική αυτή δημιουργείται με τη λειτουργία του Πάρκου, στο οποίο οι επισκέπτες θα μπορούν να έχουν μόνο στοιχειώδεις υπηρεσίες. Με την άμεση διασύνδεση που επιδιώκουμε ανάμεσα στο Πάρκο και τις κοινότητες, οι χιλιάδες επισκέπτες που φτάνουν στο Πάρκο εκτιμούμε ότι θα καταλήγουν στις γύρω κοινότητες για σκοπούς εστίασης, διαμονής και αναψυχής. Και είναι αυτή η διασύνδεση που εκτιμούμε ότι θα φέρει και την αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων.

Τρίτο, έχει παγιωθεί η αντίληψη, η οποία τεκμηριώνεται από πάρα πολλές περιπτώσεις στη βιβλιογραφία, ότι διαχειριστικά σχέδια και μέτρα διατήρησης προστατευόμενων περιοχών, για να είναι αποτελεσματικά θα πρέπει να εξασφαλίζουν τουλάχιστο τη συναίνεση και κατά προτίμηση τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Σε αντίθετη περίπτωση, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι καταστροφικό και για τις κοινότητες αλλά και για τη φύση. Στην περίπτωση του Ακάμα πιστεύω ότι έχει εξασφαλιστεί σε μεγάλο βαθμό η στήριξη των τοπικών κοινοτήτων στους σχεδιασμούς μας, γεγονός που μας καθιστά αισιόδοξους για το αποτέλεσμα που θα δούμε με την εφαρμογή τους. 

Ερ.: Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν επίσης ανησυχία ότι το όραμα σας για τον Ακάμα, τελειώνει στη δημιουργία του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, γι’ αυτό έχετε επικεντρώσει όλες τις προσπάθειες σας σε αυτό με αποτέλεσμα να περάσει σε δεύτερη μοίρα η υπόλοιπη περιοχή της χερσονήσου;

Απ.: Νομίζω αυτό που σας περιέγραψα πιο πάνω παρουσιάζει τη συνολική εικόνα και τη φιλοσοφία των ενεργειών μας και δεν επικεντρώνεται μόνο στο Πάρκο. Είναι ένας συνδυασμός μέτρων διατήρησης της βιοποικιλότητας του Ακάμα και αειφόρου ανάπτυξης των κοινοτήτων της περιοχής.

Ερ.: Τελικά θα έχουμε Ακάμα δύο ταχυτήτων, το προστατευόμενο κομμάτι που αποτελείται από το Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) και το υπόλοιπο συν το χρόνο θα καταστραφεί με τη σωρεία αναπτύξεων που θα επιτρέπονται μέσα από το Τοπικό Σχέδιο;

Απ.: Σε καμία περίπτωση δεν θα το χαρακτήριζα έτσι. Να επαναλάβω με δυο λόγια ότι έχουμε την περιοχή του δικτύου Natura 2000, εντός της οποίας επικεντρωνόμαστε στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στην οποία επιτρέπονται μόνο περιορισμένες δραστηριότητες συμβατές με τους στόχους διατήρησης της περιοχής, περιφερειακά έχουμε την περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στις κοινότητες και την περιοχή Natura όπου και εκεί θα επιτρέπονται περιορισμένες δραστηριότητες συμβατές με τους στόχους διατήρησης της γειτονικής περιοχής Natura και ακολούθως έχουμε και τις κοινότητες, στις οποίες επιτρέπεται ήπια ανάπτυξη για την ικανοποίηση των προοπτικών που θα δημιουργήσει η διασύνδεσή τους με το Πάρκο.

Ερ.: Οι κοινότητες πώς θα επωφεληθούν σε βάθος χρόνου όταν γίνουν τουριστικές και άλλες αναπτύξεις από μεγάλους ιδιώτες πέριξ των κοινοτήτων;

Απ.: Ο στόχος είναι να υπάρξει ήπια ανάπτυξη από την τοπική κοινωνία για εξυπηρέτηση των επισκεπτών που θα κινούνται από και προς το Πάρκο αλλά και για την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της περιοχής. Θεωρώ βέβαιο ότι με αυτή την προοπτική θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, οι κοινότητες θα αναβαθμιστούν και θα αποκτήσουν και πάλι την αίγλη που είχαν παλαιότερα, ανατρέποντας τις σημερινές τάσεις μείωσης και γήρανσης του πληθυσμού τους.

Ερ.: Ποιες είναι οι ασφαλιστικές δικλίδες για την προστασία του ΕΔΠ Ακάμα, ειδικά λόγω του μεγάλου αριθμού εισόδων που προνοούνται μέσα από το σχέδιο;

Απ.: Ένας από τους βασικούς στόχους του Σχεδίου Αειφορικής Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα είναι και η ορθολογική διαχείριση των εκατοντάδων χιλιάδων επισκεπτών που φτάνουν κάθε χρόνο εκεί και η αποσυμφόρηση της πίεσης που δέχονται τα φυσικά οικοσυστήματα από την παρουσία των επισκεπτών αυτών. Με τη λειτουργία του Πάρκου οι επισκέπτες δεν θα κινούνται ανεξέλεγκτα όπως σήμερα, αλλά σε οριοθετημένες διαδρομές. Θα έχουν την ευκαιρία να ενημερώνονται για τον φυσικό πλούτο της περιοχής και τους κανόνες λειτουργίας του Πάρκου και να απολαμβάνουν στοιχειώδεις υπηρεσίες σε κόμβους εξυπηρέτησης επισκεπτών που θα δημιουργηθούν από το Τμήμα Δασών. Η λειτουργία του Πάρκου και οι θετικές ή και αρνητικές επιπτώσεις της στο περιβάλλον της περιοχής θα παρακολουθούνται και θα αξιολογούνται συνεχώς στη βάση Σχεδίου Παρακολούθησης, το οποίο έχει εκπονηθεί από ειδικούς επιστήμονες. Στη βάση των αποτελεσμάτων αυτής της παρακολούθησης θα λαμβάνονται τα ανάλογα μέτρα όπου και όταν χρειάζεται.

Ερ.: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προειδοποιήσει αρκετές φορές την κυπριακή κυβέρνηση με κυρώσεις λόγω των κενών στη διαχείριση και της ελλιπούς προστασίας των περιοχών Natura 2000. Ποιες οι ενέργειες σας προς αυτή την κατεύθυνση;

Απ.: Τα τελευταία χρόνια καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες για να καλύψουμε τις αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έχουμε επεκτείνει υφιστάμενες και έχουμε εντάξει νέες περιοχές στο Δίκτυο Natura 2000, ολοκληρώνοντας ουσιαστικά το χερσαίο του τμήμα. Έχουμε, επίσης, εντάξει μια υπεράκτια περιοχή, ενώ αρχίσαμε την εκπόνηση μελετών για να προσδιορίσουμε την αξία και καταλληλόλητα νέων θαλάσσιων περιοχών για σκοπούς ένταξής τους στο δίκτυο. Άρχισαν επίσης να εκδίδονται τα Διατάγματα για τη διαχείριση των περιοχών του δικτύου. Παράλληλα, εκδόθηκαν Διατάγματα με βάση την εθνική νομοθεσία για δημιουργία προστατευόμενων περιοχών στο χερσαίο και θαλάσσιο τμήμα της Κύπρου. Τα αρμόδια στελέχη του Υπουργείου βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τα αρμόδια στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέσα από αυτή την επικοινωνία προσπαθούμε να βελτιώνουμε συνεχώς τις διαδικασίες μας, ώστε ουσιαστικά και τυπικά να καλύπτουμε τα όποια κενά υπάρχουν. Τέλος, ένα σημαντικό εγχείρημα που βρίσκεται σε εξέλιξη και θα συμβάλει καθοριστικά στην αποτελεσματική διαχείριση του δικτύου Natura 2000 αλλά και γενικότερα της φύσης της Κύπρου, είναι η δημιουργία της Διεύθυνσης Φύσης και Βιοποικιλότητας κάτω από τη νέα Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Η Διεύθυνση θα αντιμετωπίζει με ολοκληρωμένο και ορθολογικό τρόπο όλα τα ζητήματα που προκύπτουν γύρω από τη διαχείριση της βιοποικιλότητας στον τόπο μας.

Ερ.: Οι κοινότητες αντιδρούν και ετοιμάζονται να υποβάλουν προσφυγή στο Ανώτατο για τον κατακερματισμό τους σε δύο σχέδια, αυτό του Ακάμα και αυτό της Πέγειας. Τι πήγε λάθος με αποτέλεσμα να δημιουργούνται και αντιπαλότητες μεταξύ των κοινοτήτων;

Απ.: Θεωρούμε ότι η αρχική μας πρόταση θα λειτουργούσε πολύ ευνοϊκότερα για τις ίδιες τις κοινότητες, το περιβάλλον, και τον χαρακτήρα που θέλουμε να διαφυλάξουμε για την περιοχή. Η ενσωμάτωση των οκτώ κοινοτήτων στους υφιστάμενους Δήμους Πέγειας και Πόλης Χρυσοχούς δυνατό να επιφέρει πιέσεις για εντατικοποίηση της ανάπτυξης. Μάλιστα εκτιμούμε ότι οι πιέσεις θα αφορούν μορφές μη επιθυμητές και ασύμβατες με το χαρακτήρα της περιοχής και εκτός ορίου ανάπτυξης, σε μια ευαίσθητη οικολογικά περιοχή που ενδέχεται, αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, να οδηγήσει σταδιακά την ευρύτερη περιοχή των κοινοτήτων σε αστικοποίηση. Εμείς θεωρούμε ότι οι οκτώ κοινότητες του Ακάμα θα είχαν μεγαλύτερες προοπτικές αειφόρου ανάπτυξης εάν παρέμεναν σε μια ενιαία λειτουργική και διοικητική οντότητα, που θα διασφάλιζε την ιστορικότητα και την κοινή τους κληρονομιά, προς όφελος των ίδιων των κοινοτήτων, του τοπίου και του περιβαλλοντικού πλούτου της περιοχής.

Θεωρούμε ότι με τη λύση που τελικά πέρασε με απόφαση της Βουλής, ο Ακάμας τριχοτομείται και θα χρειαστεί μεγάλη προσοχή για να διατηρηθούν τα φυσικά στοιχεία της περιοχής και κυρίως το μοναδικό τοπίο των κοινοτήτων, που αποτελεί και το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής. Τα μοναδικά αυτά στοιχεία τυγχάνουν ειδικού χειρισμού μέσα από το Τοπικό Σχέδιο, το οποίο προνοεί ήπιες μορφές ανάπτυξης, ώστε η περιοχή να διατηρήσει τη φυσικότητά της και τον αγροτικό της χαρακτήρα. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να υπενθυμίσω ότι η ενιαία αντιμετώπιση των οκτώ κοινοτήτων του Ακάμα λήφθηκε υπόψη και στη διαμόρφωση, από ομάδα τοπικών και διεθνών εμπειρογνωμόνων, του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα. Κεντρική, διάσταση του Σχεδίου αποτελεί, όπως ανέφερα και προηγουμένως, η άμεση διασύνδεσή του με τις οκτώ κοινότητες, σε υποδομές που λαμβάνουν υπόψη τα κοινά φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κοινοτήτων. Αυτή η ρύθμιση αναμένεται ότι θα διασφαλίσει και την αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων. Σημειώνεται ότι, τόσο για το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, όσο και για το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα, έγινε εκτεταμένη διαβούλευση με τις οκτώ κοινότητες της περιοχής, οι οποίες αντιμετωπίζονταν πάντοτε με ενιαίο και ομοιόμορφο τρόπο. Σίγουρα για μας η απόφαση της Βουλής φέρνει ανατροπές, οι οποίες όπως θα τύχουν διαχείρισης μέσα από πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου. Ήδη, εξ όσων γνωρίζω, ο Υπουργός Εσωτερικών με τους συνεργάτες του μελετούν τρόπους με τους οποίους οι αποφάσεις που έλαβε η Βουλή θα αντιμετωπιστούν με ειδικές πρόνοιες του τοπικού σχεδίου, ώστε να αποφευχθούν οι κίνδυνοι που έχω προαναφέρει.

Ερ.: Υπάρχουν στοιχεία για τον ετήσιο αριθμό των επισκεπτών στην περιοχή Ακάμα; Ποιος είναι ο αριθμός των επισκεπτών που στοχεύετε μετά την ολοκλήρωση των σχεδιασμών σας;

Απ.: Οι εκτιμήσεις από τις μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα ανεβάζουν τον αριθμό των επισκεπτών στον Ακάμα γύρω στο ένα εκατομμύριο ετησίως. Αυτό αφορά και τους επισκέπτες διά θαλάσσης, που ανέρχονται σε πολλές χιλιάδες. Με αυτούς τους αριθμούς, αντιλαμβάνεστε την ανάγκη ρύθμισης της παρουσίας τόσων ανθρώπων στη χερσόνησο. Οι δυνατότητες της χερσονήσου και ιδιαίτερα του Πάρκου να δεχτεί επισκέπτες δεν είναι αξεπέραστες και για αυτό τους μήνες αιχμής θα παρέχεται η δυνατότητα να ρυθμίζεται ο μέγιστος αριθμός επισκεπτών που θα μπορούν ταυτόχρονα να βρίσκονται μέσα στο Πάρκο. Πρώτιστος μας στόχος είναι να διαχειριστούμε σωστά τον υφιστάμενο μεγάλο αριθμό επισκεπτών που φτάνουν στον Ακάμα και να βελτιώσουμε την εμπειρία τους. Εάν γίνει αυτό, θεωρώ ότι θα μπορούμε να μιλάμε στη συνέχεια και για ελεγχόμενη αύξηση των επισκέψεων.

Ερ.: Σε λιγότερο από εννιά μήνες θα έχουμε προεδρικές εκλογές, πιστεύετε ότι μέχρι τότε θα έχει επιτευχθεί το όραμα σας για την περιοχή Ακάμα;

Απ.: Θέλω να πιστεύω ότι σήμερα, είμαστε τόσο κοντά όσο ποτέ και έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να λυθεί το θέμα του Ακάμα που ταλανίζει την περιοχή για δεκαετίες. Πιστέψτε με ότι αυτό έγινε με πολλή και προσεκτική εργασία, με εκτεταμένη διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, με αξιοποίηση της δουλειάς που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια από Πανεπιστήμια της Κύπρου και του εξωτερικού, επιστήμονες, στελέχη της δημόσιας υπηρεσίας, μη κυβερνητικούς οργανισμούς και φορείς της περιοχής, που θα ήθελα με αυτή την ευκαιρία να ευχαριστήσω θερμά. Θεωρώ ότι ο επόμενος μήνας θα είναι καθοριστικός, αφού αναμένεται εντός Ιουνίου να έχουμε τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου και παράλληλα την προκήρυξη των προσφορών για τις υποδομές εξυπηρέτησης του κοινού μέσα στο Πάρκο. Παράλληλα βρίσκονται σε εξέλιξη οι προσφορές για τη βελτίωση του οδικού δικτύου στο Πάρκο. Αυτά τα βήματα θεωρώ ότι είναι καθοριστικά και εφόσον υλοποιηθούν, θεωρώ ότι περνάμε οριστικά από το στάδιο του σχεδιασμού στο στάδιο της υλοποίησης του οράματός μας.

Ερ.: Ποιο είναι το δικό σας όραμα για την περιοχή, που θα μπορούσε να αποτελέσει την κοινή συνισταμένη σε όλες αυτές τις αντικρουόμενες τάσεις και να εξασφαλίσει επιτέλους την οριστική λύση του προβλήματος που ακούει στο όνομα «Ακάμας»;

Απ.: Προσωπικά γνωρίζω την περιοχή από την περίοδο των φοιτητικών μου χρόνων, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980, και από τότε ασχολούμαι με αυτήν ανελλιπώς, ως φοιτητής, ερευνητής, πανεπιστημιακός και τώρα ως Υπουργός Περιβάλλοντος. Ακούγοντας τη λέξη «Ακάμας», πέρα από τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις που με συνδέουν με την περιοχή, μου έρχεται στο μυαλό μια από τις πιο όμορφες περιοχές της χώρας μας, η οποία αποτελείται από μία αξιοσημείωτη ποικιλομορφία φυσικών τοπίων, με μεγάλη εναλλαγή οικοτόπων, γεωλογίας, τοπογραφίας, φαραγγιών, ακτών και παραλιών, και η οποία περιλαμβάνει γραφικά και όμορφα χωριά με ωραίους ανθρώπους, αμέτρητα πολιτιστικά στοιχεία, μύθους και παραδόσεις.  Είναι γεγονός ότι υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για τον Ακάμα. Αν ήταν εύκολο να διαχειριστεί κανείς το θέμα του Ακάμα, αυτό θα γινόταν εδώ και δεκαετίες. Σχεδόν ο καθένας μας στην Κύπρο, λιγότερο ή περισσότερο, διεκδικεί ένα όραμα και μιας μορφής σύνδεση με τον Ακάμα. Όλοι ζητούν την προστασία, την ορθή χρήση και την αειφόρο διαχείριση της Χερσονήσου, ο καθένας από τη θέση του, το ρόλο του και τη σύνδεσή του με την περιοχή. Όταν όμως φτάνουμε στο «πώς» θα γίνει αυτό, οι απαντήσεις είναι πολύ διαφορετικές.

Θεωρώ ότι μέσα από την προσπάθειά μας, έχει ωριμάσει το όλο θέμα και έχουμε καταλήξει σε σχεδιασμούς που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κοινό μας όραμα, που δεν είναι άλλο από την προστασία και αειφόρο διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και αειφόρου ανάπτυξης των κοινοτήτων.

Ερ.: Όλα αυτά ακούγονται ωραία. Πώς θα διασφαλίσετε όμως ότι θα εφαρμοστούν και θα λειτουργήσουν σωστά;

Απ.: Σας μίλησα προηγουμένως για το Σχέδιο Παρακολούθησης της λειτουργίας του Πάρκου του Ακάμα, το οποίο είναι και ένα καλό παράδειγμα για το πώς θα διασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία όσων σχεδιάζουμε. Γενικότερα, οι σχεδιασμοί μας περιλαμβάνουν τη θέσπιση μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης της ορθής εφαρμογής των μέτρων που αναπτύσσουμε, αλλά και τη συνεχή «αυτοβελτίωση» της διαχείρισης και προστασίας της περιοχής. Θα αντλήσουμε επίσης εμπειρίες από άλλα επιτυχημένα Εθνικά Πάρκα του εξωτερικού. Το ερχόμενο Φθινόπωρο προγραμματίζουμε ειδικό εργαστήριο με προσκεκλημένους ομιλητές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την IUCN, διαχειριστές επιτυχημένων Εθνικών Πάρκων και εκπροσώπους κοινοτήτων που έχουν επωφεληθεί από αυτά, την EUROPARC Federation κ.ά. Άρα δεν θεωρούμε ότι η δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου και η έναρξη της λειτουργίας του Πάρκου ολοκληρώνει τις δράσεις μας για τον Ακάμα. Αντίθετα, μετά τις ενέργειες αυτές, αρχίζει μια νέα εποχή για τον Ακάμα, στην οποία κεντρικό ρόλο θα διαδραματίζει η συστηματική παρακολούθηση και η συνεχής βελτίωση των μέτρων που θα εφαρμόσουμε.

Της Ηρώς Ευθυμίου