You are here

Κ. Παπαστυλιανού: Σκοπιμότητες για Τοπικό Σχέδιο Ακάμα

19/06/2022 06:00

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία πρωτοφανής προσπάθεια επίσπευσης των διαδικασιών επαναξιολόγησης του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα γεγονός που παραπέμπει σε σκοπιμότητες πίσω από αυτές τις διεργασίες, δηλώνει ο Επιστημονικός και Διοικητικός Λειτουργός της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ), Κλείτος Παπαστυλιανού.

Στη συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Παπαστυλιανού κάνει επίσης λόγο για αδιαφανείς διαδικασίες και αφήνει σαφείς αιχμές για την πρόσληψη εξωτερικών εμπειρογνωμόνων σε μία προσπάθεια να ανατραπούν τα συμπεράσματα της επικαιροποιημένης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ενώ υποστηρίζει ότι σε σύσκεψη υπό τον πρόεδρο Αναστασιάδη επανήλθαν πρόνοιες που είχαν απορριφθεί από την περιβαλλοντική αρχή.

Τονίζει ότι με βάση τα στοιχεία και τις μελέτες που έχουν παρουσιαστεί και αξιολογηθεί στις αρμόδιες επιστημονικές και τεχνικές επιτροπές αρκετές και σημαντικές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τοπίο της Χερσονήσου Ακάμα.

Εξηγεί ότι οι επιπτώσεις αυτές αναμένεται να προκύψουν από τις προτεινόμενες πολιτικές ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας και επισκέψιμου αγροκτήματος, οι οποίες προωθούν τη διάσπαρτη δόμηση σε περιοχές της υπαίθρου και γεωργική γη υψηλής φυσικής αξίας.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Παπαστυλιανού σχολιάζει επίσης τη δήλωση του υπουργού Γεωργίας Κώστα Καδή, ότι έπεσαν θύμα παραπληροφόρησης οι 400 καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων και τεχνών που υπέγραψαν κοινό υπόμνημα εκφράζοντας την ανησυχία τους για τα τεκταινόμενα στον Ακάμα.

Διευκρινίζει ακόμη ότι η διαδικασία των ενστάσεων στην οποία αναφέρθηκε ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, αφορά πολεοδομικές και όχι περιβαλλοντικές παραμέτρους και ότι οι ενστάσεις αξιολογούνται από την Πολεοδομική Αρχή και όχι την Περιβαλλοντική Αρχή, δηλαδή από την κυβερνητική υπηρεσία που εξαρχής προτείνει τις προβληματικές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες.

Η συνέντευξη

Ερ.: Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής, απηύθυνε έκκληση να αφεθούν οι κυβερνητικές υπηρεσίες να κάνουν τη δουλειά τους, διότι όπως είπε κάνουν πολύ σωστά τη δουλειά τους. Πως σχολιάζετε;

Απ.: Αυτό ακριβώς λέμε και εμείς. Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιοι δεν αφήνουν τις κυβερνητικές υπηρεσίες να κάνουν τη δουλειά τους; Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και η κοινωνία πολιτών, που ζητούν από τις κυβερνητικές υπηρεσίες να λάβουν ουσιωδώς υπόψη τα επιστημονικά στοιχεία και τα συμπεράσματα των μελετών που έχουν ενώπιον τους; Ή μήπως αυτοί οι οποίοι ζητούν από τις κυβερνητικές υπηρεσίες να αναιρέσουν τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους που οι ίδιες έχουν θέσει, μέσω των γνωμοδοτήσεων και τοποθετήσεων τους;

Γιατί ασκούνται πιέσεις στις κυβερνητικές υπηρεσίες να αποστείλουν επιστολές και να αλλάξουν τις επιστημονικές θέσεις και τεκμηριωμένες αναλύσεις τους; Γιατί προσλαμβάνονται εξωτερικοί εμπειρογνώμονες, εκτός προβλεπόμενης διαδικασίας, για να αξιολογήσουν τις επιστημονικές θέσεις και τεκμηριωμένες αναλύσεις των κυβερνητικών υπηρεσιών, οι οποίες ουσιαστικά αποτελούν τους εμπειρογνώμονες του κράτους; Γιατί τίθενται ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για την περιβαλλοντική έγκριση και δημοσίευση του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, την ίδια στιγμή που η Περιβαλλοντική Αρχή δηλώνει ενώπιον των συναρμόδιων Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Περιβάλλοντος και Εσωτερικών ότι θα λάβει όσο χρόνο χρειάζεται για να εκδώσει μία επαρκή και τεκμηριωμένη περιβαλλοντική γνωμάτευση; Γιατί τις τελευταίες εβδομάδες γίνονται επίσημες δηλώσεις από τους αρμόδιους υπουργούς, σύμφωνα με τις οποίες το Αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα θα εγκριθεί και θα δημοσιευτεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου, ενώ δεν έχουν καν ολοκληρωθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων;

Ερ.: Ο Υπουργός απέρριψε επίσης τα περί τσιμεντοποίησης του Ακάμα. Ποια η θέση σας σχετικά με τις πρόνοιες του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου και τι προνοούν με βάση την ενημέρωση που έχετε;

Απ.: Με βάση τα στοιχεία και τις μελέτες που έχουν παρουσιαστεί και αξιολογηθεί στις αρμόδιες επιστημονικές και τεχνικές επιτροπές – και αυτό μπορεί να ειπωθεί πέραν κάθε εύλογης αμφιβολίας και επιστημονικής επιφύλαξης – αρκετές και σημαντικές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τοπίο της Χερσονήσου Ακάμα.

Οι επιπτώσεις αυτές αναμένεται να προκύψουν από τις προτεινόμενες πολιτικές ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας και επισκέψιμου αγροκτήματος, οι οποίες προωθούν τη διάσπαρτη δόμηση σε περιοχές της υπαίθρου και γεωργική γη υψηλής φυσικής αξίας, από τον καθορισμό τριών περιοχών χωροθέτησης εξειδικευμένων αναπτύξεων πλησίον περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών όπως τα Φαράγγια Νέου Χωριού, Ανδρολίκου και Δρούσειας, οι Βράχοι Ίνειας και Δρούσειας και τα Φαράγγια Πάνω Αρόδων και Κάθικα, από τη συμπερίληψη όλων των αργακιών, ποταμών, εκβολών ποταμών και της παράκτιας ζώνης, από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι το Λατσί, στις προτεινόμενες Τουριστικές Ζώνες Νέου Χωριού, καθώς και από τη δημιουργία δύο νέων πολεοδομικών ζωνών, αφενός της νέας Λατομικής Ζώνης που εφάπτεται με τα Φαράγγια της Ανδρολίκου και αφετέρου της νέας Τουριστικής Ζώνης που εφάπτεται με τους Βράχους της Ίνειας και χωροθετείται στο υψηλότερο σημείο της κορυφογραμμής της Χερσονήσου Ακάμα.

Ερ.: Ο Υπουργός σχολιάζοντας το κοινό υπόμνημα το οποίο υπογράφουν πέραν των 400 ανθρώπων από το χώρο των γραμμάτων, των τεχνών και του πολιτισμού και εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το μέλλον του Ακάμα, είπε ότι έπεσαν θύμα παραπληροφόρησης. Εσείς πιστεύετε ότι όντως έπεσαν θύμα παραπληροφόρησης;

Απ.: Δεν θεωρώ ορθό να υποτιμάται κατ’ αυτόν τον τρόπο η νοημοσύνη των πολιτών και κυρίως ατόμων που προέρχονται από το χώρο των γραμμάτων, των τεχνών και του πολιτισμού, μεταξύ των οποίων άνθρωποι με ενεργή συμμετοχή στα κοινά και ακαδημαϊκοί με επαρκή γνώση και κριτική αντίληψη των προβλημάτων, τα οποία έχει ήδη επιφέρει στον τόπο μας η διάσπαρτη δόμηση και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη.

Ερ.: Ο Υπουργός ξεκαθαρίζει επίσης ότι οι περιοχές Natura 2000 δεν είναι περιοχές απόλυτης απαγόρευσης κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας, ως εκ τούτου επιτρέπεται η ανάπτυξη υπό όρους σε περιοχές περιβαλλοντικά ευαίσθητες. Ποια η δική σας θέση;

Απ.: Πράγματι, οι περιοχές Natura 2000 δεν είναι περιοχές απόλυτης προστασίας. Στις περιοχές αυτές δεν απαγορεύεται εξ’ ορισμού οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα και χρήση γης. Για παράδειγμα, υπάρχουν προστατευόμενες περιοχές με λιβάδια, στις οποίες είναι απαραίτητη η συνέχιση της κτηνοτροφίας, ή προστατευόμενες περιοχές με γεωργική γη υψηλής φυσικής αξίας, στις οποίες είναι απαραίτητη η συνέχιση της γεωργίας, ή προστατευόμενες δασικές περιοχές, στις οποίες μπορούν να λαμβάνουν χώρα ήπιες δραστηριότητες δασικής αναψυχής, όπως μονοπάτια μελέτης της φύσης, εκδρομικοί ή ακόμη και κατασκηνωτικοί χώροι, ανάλογα με τα οικολογικά χαρακτηριστικά αυτών των περιοχών.

Ωστόσο, οι κοινοτικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέτουν κάποιους θεμελιώδεις κανόνες για την προστασία και διαχείριση των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν να καθορίζουν τα αναγκαία μέτρα διατήρησης, λαμβάνοντας ουσιωδώς υπόψη τα ειδικά ενδεδειγμένα σχέδια διαχείρισης, καθώς και τα δέοντα κανονιστικά, διοικητικά ή συμβατικά μέτρα που ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις αυτών των περιοχών.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν να θεσπίζουν τα κατάλληλα μέτρα, ώστε στις περιοχές Natura 2000 να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικοτόπων και των ενδιαιτημάτων των ειδών, καθώς και οι ενοχλήσεις που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα είδη για τα οποία έχουν καθοριστεί αυτές οι περιοχές.

Ωστόσο, ειδικά όσον αφορά τη Χερσόνησο Ακάμα, σημειώνεται ότι δεν έχουν ακόμη εκδοθεί τα αναγκαία Διατάγματα Προστασίας και Διαχείρισης – τόσο για την Ειδική Ζώνη Διατήρησης, η οποία έχει καθοριστεί για την προστασία των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας, όσο και για τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας, η οποία έχει καθοριστεί για τη διατήρηση της πτηνοπανίδας – παρότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα – πέραν της δεκαετίας – από την κήρυξη των εν λόγω περιοχών.

Οι κοινοτικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προνοούν επίσης ότι κάθε έργο ή σχέδιο, το οποίο δεν συνδέεται άμεσα ή δεν είναι αναγκαίο για τη διαχείριση μίας περιοχής Natura 2000, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά την εν λόγω περιοχή, από μόνο του ή από κοινού με άλλα έργα και σχέδια, πρέπει να υποβάλλεται σε δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του στην περιοχή.

Στο πλαίσιο αυτής της δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων, γνωστής και ως ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, πρέπει να λαμβάνεται ουσιωδώς υπόψη ο δυνητικός επηρεασμός των στόχων διατήρησης της περιοχής. Βάσει των συμπερασμάτων της δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων στην περιοχή, οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους μπορούν να εγκρίνουν το συγκεκριμένο έργο ή σχέδιο, μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν πρόκειται να παραβλάψει την ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.

Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με το Αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα. Η αρχική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, η οποία εκπονήθηκε από ομάδα μελετητών για λογαριασμό του Πολεοδομικού Συμβουλίου και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως το Φεβρουάριο 2021, καθώς και η αρχική Γνωμάτευση που εξέδωσε το Τμήμα Περιβάλλοντος τον Οκτώβριο 2021, αναγνωρίζουν ξεκάθαρα αυτές τις σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.

Επιπλέον, οι επιπτώσεις αυτές επισημαίνονται στην επικαιροποιημένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης που εκπονήθηκε το Φεβρουάριο 2022, από τα συμπληρωματικά και διευκρινιστικά στοιχεία του Τμήματος Περιβάλλοντος και της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, τα οποία υποβλήθηκαν το Μάιο 2022, καθώς και από τις τελικές τοποθετήσεις και αιτιολογημένες εισηγήσεις των μελών των αρμόδιων επιστημονικών και τεχνικών επιτροπών.

Παρόλα αυτά, το Πολεοδομικό Συμβούλιο και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως συνεχίζουν να προτείνουν αρκετές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες, οι οποίες απορρίφθηκαν ήδη, με βάση τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους της αρχικής Γνωμάτευσης που εξέδωσε το Τμήμα Περιβάλλοντος, τον Οκτώβριο 2021.

Τονίζεται ότι, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, οι προτεινόμενες πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες που απορρίφθηκαν ήδη, δεν έπρεπε καν να τίθενται προς συζήτηση, ακριβώς επειδή αξιολογήθηκαν και κρίθηκε ότι θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τοπίο της Χερσονήσου Ακάμα.

Ερ.: Ποιες είναι οι βασικότερες ανησυχίες σας σχετικά με το τελικό κείμενο και τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα;

Απ.: Όπως προανέφερα, οι βασικότερες ανησυχίες μας αφορούν τις προτεινόμενες πολιτικές ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας και επισκέψιμου αγροκτήματος, τον καθορισμό τριών περιοχών χωροθέτησης εξειδικευμένων αναπτύξεων πλησίον περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, τη συμπερίληψη όλων των υδατορεμάτων και της παράκτιας ζώνης, από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι το Λατσί, στις προτεινόμενες Τουριστικές Ζώνες Νέου Χωριού, καθώς και τη δημιουργία δύο νέων πολεοδομικών ζωνών, αφενός της νέας Λατομικής Ζώνης που εφάπτεται με τα Φαράγγια της Ανδρολίκου και αφετέρου της νέας Τουριστικής Ζώνης που εφάπτεται με τους Βράχους της Ίνειας και χωροθετείται στο υψηλότερο σημείο της κορυφογραμμής της Χερσονήσου Ακάμα.

Επιπλέον, σοβαρές επιφυλάξεις και έντονοι προβληματισμοί προκύπτουν λόγω της προώθησης ασύμβατων αναπτύξεων εντός και πλησίον του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα και της Πολεοδομικής Ζώνης Προστασίας, της δυνητικής εφαρμογής Σχεδίων Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων στις προτεινόμενες Τουριστικές Ζώνες της περιοχής, οι οποίες εφάπτονται με περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, της προτεινόμενης Οικιστικής Ζώνης στην κοινότητα Νέου Χωριού, η οποία εφάπτεται με το Φαράγγι Πετράτης, την ανεπαρκή προστασία των περιοχών αρδευόμενου αναδασμού στο Νέο Χωριού, ξηρικού αναδασμού στις Πάνω Αρόδες και μικτού – αρδευόμενου και ξηρικού – αναδασμού στη Δρούσεια, καθώς και την Κτηνοτροφική Ζώνη στο Νέο Χωριό, η οποία εμπίπτει εντός των περιοχών Natura 2000.

Ερ.: Πιστεύετε ότι υπάρχουν σκοπιμότητες πίσω από τις διεργασίες για την εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα;

Απ.: Ναι, φαίνεται να υπάρχουν σκοπιμότητες πίσω από τις διεργασίες για να εγκριθεί το Αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι το Πολεοδομικό Συμβούλιο και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως συνεχίζουν να προτείνουν αρκετές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες, οι οποίες απορρίφθηκαν ήδη, με βάση τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους της αρχικής Γνωμάτευσης που εξέδωσε το Τμήμα Περιβάλλοντος, τον Οκτώβριο 2021.

Οι συγκεκριμένες πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες φαίνεται ότι προτάθηκαν εκ νέου, μετά από συναντήσεις των συναρμόδιων Υπουργών Εσωτερικών και Γεωργίας με τους κοινοτάρχες και τους ιδιοκτήτες γης, καθώς και μετά από συσκέψεις που έγιναν στο Προεδρικό Μέγαρο, υπό το συντονισμό του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας και τη συμμετοχή των συναρμόδιων αρχών. Οι προτεινόμενες πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες που απορρίφθηκαν ήδη, με βάση τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους της αρχικής Γνωμάτευσης του Τμήματος Περιβάλλοντος, δεν έπρεπε να τίθενται καν προς συζήτηση με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, καθότι θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τοπίο της Χερσονήσου Ακάμα.

Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία πρωτοφανής προσπάθεια επίσπευσης των διαδικασιών επαναξιολόγησης του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, μέσω μίας συστηματικής προσπάθειας επιβολής ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων για την περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου ανάπτυξης, χωρίς να ακολουθούνται οι νενομισμένες διαδικασίες.

Παράλληλα, σημειώνεται η επίμονη προσπάθεια αλλαγής των επιστημονικών θέσεων των συναρμόδιων αρχών, κυρίως της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας και του Τμήματος Περιβάλλοντος. Επιπλέον, οι υπόλοιπες συναρμόδιες αρχές για την προστασία και διαχείριση των περιοχών Natura 2000, όπως το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, δεν υπέβαλαν καν απόψεις, ακόμη και για προτεινόμενες πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες, οι οποίες απορρίφθηκαν αρχικά στο πλαίσιο και των δικών τους υποδείξεων και εισηγήσεων, ενώ πλέον επανήλθαν ακόμη και σε μεγαλύτερη έκταση από αυτήν που είχε αρχικά προταθεί, όπως ισχύει για παράδειγμα με την νέα Τουριστική Ζώνη στους Βράχους της Ίνειας.

Πέραν των πιο πάνω, το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος φαίνεται να προωθούν την πρόσληψη εξωτερικών εμπειρογνωμόνων με αδιαφανείς διαδικασίες, σε μία προσπάθεια να ανατραπούν τα συμπεράσματα της επικαιροποιημένης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, τα συμπληρωματικά και διευκρινιστικά στοιχεία που υποβλήθηκαν από το Τμήμα Περιβάλλοντος και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, καθώς και οι τελικές τοποθετήσεις και αιτιολογημένες εισηγήσεις των μελών των αρμόδιων επιστημονικών και τεχνικών επιτροπών.

Ερ.: Σύμφωνα με την πρακτική που ακολουθείται μετά την εξαγγελία του Τοπικού Σχεδίου όπως δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, μπορούν να υποβληθούν ενστάσεις από όσους δεν συμφωνούν σε συγκεκριμένα σημεία των προνοιών. Άρα παρέχεται η δυνατότητα βελτίωσης του σχεδίου. Ποια η θέση σας;

Απ.: Εάν μία προτεινόμενη πρόνοια και πολεοδομική ζώνη επιφέρει σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τοπίο μίας προστατευόμενης περιοχής, αυτή πρέπει να απορριφθεί με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες, κατά το στάδιο της αξιολόγησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Όχι να εγκριθεί και στη συνέχεια να παρέχεται η δυνατότητα υποβολής ενστάσεων, οι οποίες μάλιστα θα πρέπει να αφορούν πολεοδομικές και όχι περιβαλλοντικές παραμέτρους.

Επιπλέον, οι ενστάσεις αξιολογούνται από την Πολεοδομική Αρχή και όχι την Περιβαλλοντική Αρχή, δηλαδή από την κυβερνητική υπηρεσία που εξαρχής προτείνει τις προβληματικές πρόνοιες και πολεοδομικές ζώνες, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους της Περιβαλλοντικής Αρχής, όπως οφείλει με βάση τις κοινοτικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εναρμονιστική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πιο σημαντικό όλων, βέβαια, είναι το γεγονός ότι από τη στιγμή που δημοσιεύεται ένα Τοπικό Σχέδιο, αυτόματα εκχωρούνται αναπτυξιακά δικαιώματα, τα οποία στη συνέχεια είναι πολύ δύσκολο να ανατραπούν, λόγω της ανάγκης καταβολής αποζημιώσεων και του συνεπακόλουθου οικονομικού κόστους.

Ερ.: Ποια η θέση σας για τις κοινότητες που έχουν χάσει το δικαίωμα για αξιοποίηση των τεμαχίων τους;

Απ.: Καταρχήν, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι το συνολικό επίπεδο κορεσμού των υφιστάμενων οικιστικών και παραθεριστικών ζωνών στις κοινότητες Ακάμα είναι εξαιρετικά χαμηλό και ανέρχεται σε μόλις 17%.

Επιπλέον, το συνολικό επίπεδο κορεσμού των υφιστάμενων τουριστικών ζωνών στις κοινότητες Ακάμα είναι εξίσου χαμηλό και ανέρχεται σε μόλις 19%. Δηλαδή, περίπου 80% των υφιστάμενων οικιστικών, παραθεριστικών και τουριστικών ζωνών παραμένει ανεκμετάλλευτο και αναξιοποίητο. Συνεπώς, τίθεται εν αμφιβόλω η σκοπιμότητα της υπέρμετρης επέκτασης των ήδη υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης. Θεωρούμε ότι τα ποσοτικά αυτά δεδομένα θα πρέπει να ληφθούν ουσιωδώς υπόψη, δεδομένων μάλιστα των σοβαρών, αρνητικών, συσσωρευτικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων που αδιαμφισβήτητα θα επιφέρει η υπέρμετρη επέκταση των ήδη υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης.

Πέραν του γεγονός ότι η υπέρμετρη επέκταση των πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης, όπως προτείνεται από το Πολεοδομικό Συμβούλιο και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, δεν αιτιολογείται επαρκώς και δεν στηρίζεται σε ποσοτικοποιημένους δείκτες αειφόρου ανάπτυξης, το Αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα δεν περιλαμβάνει τα αναγκαία αντισταθμιστικά μέτρα και πολεοδομικά εργαλεία για διασφάλιση τόσο της περιβαλλοντικής προστασίας, όσο και της κοινωνικής συνοχής.

Για παράδειγμα, θα πρέπει να προωθηθεί η απαλλοτρίωση περίκλειστων ιδιωτικών περιουσιών σε κρατική δασική γη, στη βάση της πραγματικής, τρέχουσας και αντικειμενικής τους αξίας, για σκοπούς καλύτερης οριοθέτησης, προστασίας και διαχείρισης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα.

Επιπλέον, θα πρέπει να προωθηθεί η δυνατότητα μεταφοράς συντελεστή δόμησης από ιδιωτικά τεμάχια σε περιοχές προστασίας της φύσης, της υπαίθρου, του τοπίου, των δασών και των υδάτων σε ιδιωτικά τεμάχια εντός καθορισμένου ορίου ανάπτυξης και υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης.

Τέλος, το Πολεοδομικό Συμβούλιο και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως θα πρέπει να προβούν στην αναγκαία αναθεώρηση και ριζική τροποποίηση αρκετών και σημαντικών προτεινόμενων προνοιών και μέτρων πολιτικής του Αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής μελέτης, το οποίο δεν είναι άλλο από το μοναδικό και αναλλοίωτο φυσικό περιβάλλον και τοπίο της Χερσονήσου Ακάμα.

Ο στόχος αυτός δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διάσπαρτης δόμησης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, αλλά αντιθέτως πρέπει να επιτευχθεί μέσω της συμπαγούς ανάπτυξης και της ορθολογικής ανάπτυξης, η οποία πρέπει να χωροθετείται εντός ή να επεκτείνεται πλησίον – όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο και αιτιολογείται επαρκώς – των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων της Χερσονήσου Ακάμα, καθότι αυτά παραμένουν μέχρι σήμερα σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα και αναξιοποίητα.

Της Ηρώς Ευθυμίου