Κ. Τσιμίλλης: Συρρικνώνεται η προστασία του Ακάμα

Ο πρόεδρος των Φίλων του Ακάμα και μέλος της ΚΕ των Οικολόγων Κυριάκος Τσιμίλλης, επικρίνει την κυβέρνηση ότι αθέτησε τις δεσμεύσεις της όσον αφορά τη δημιουργία Εθνικού Πάρκου Ακάμα.

Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Τσιμίλλης χαρακτηρίζει εκτός λογικής προστασίας τα όσα προωθούνται μέσα από τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για αναπτύξεις μέσα στο δάσος ή έξω από το δάσος του Ακάμα.

Τονίζει ότι οι υποδομές εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου προβλέπουν διακίνηση ιδιωτικών οχημάτων, χώρους στάθμευσης, σημαντική αναβάθμιση των προσβάσεων και ασφαλτοστρώσεις, αναψυκτήρια, καταστήματα ακόμα και μέσα στη ζώνη προστασίας της παραλίας.

Ο κ. Τσιμίλλης, αφήνει επίσης σαφείς αιχμές για μεθοδεύσεις εκ μέρους της κυβέρνησης με την ετοιμασία δυο χωριστών Τοπικών Σχεδίων, ενός (προσχεδίου) για τις κοινότητες του Ακάμα και ενός για την Πέγεια, υποδεικνύοντας ότι σηματοδοτούν μια δραματική γεωγραφική συρρίκνωση της περιοχής προστασίας αλλά και του ίδιου του επίπεδου προστασίας.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί σχολιάζει επίσης την ανέγερση των πολυώροφων κτηρίων τα οποία εξυπηρέτησαν συγκεκριμένο στόχο όπως τονίζει, την κλιματική αλλαγή αλλά και την αλόγιστη ανάπτυξη στην παραλία Αγίας Θέκλας και Κάβο Γκρέκο.

Ερ.: Η κήρυξη από την κυβέρνηση της Χερσονήσου του Ακάμα ως Εθνικό Δασικό Πάρκο θα προστατεύσει την περιοχή από την αλόγιστη ανάπτυξη;

Απ.: Η συγκεκριμένη κυβερνητική απόφαση ουδόλως βοηθά στην προστασία της Χερσονήσου. Το Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) ουδεμία σχέση έχει με τον στόχο που είχε τεθεί για κήρυξη της περιοχής σε Εθνικό Πάρκο διεθνών προδιαγραφών. Αυτό, όχι μόνο παραμένει αμετάθετος στόχος του περιβαλλοντικού κινήματος αλλά αποτελεί και υποχρέωση της Πολιτείας ήδη από την προενταξιακή διαδικασία. Το ΕΔΠ περιορίζεται μόνο στα κρατικά δάση που είναι, ούτως ή άλλως, προστατευμένα από τον περί Δασών Νόμο. Συγκρίνοντας με τα ΕΔΠ που υπάρχουν στην Κύπρο, θα επιβεβαιώσουμε πως ουδεμία ομοιότητα ή αναλογία υπάρχει με τον Ακάμα. Η εξέλιξη αυτή μαζί με τις μεθοδεύσεις της ετοιμασίας δυο χωριστών Τοπικών Σχεδίων, συγκεκριμένα του (προσχεδίου) για τις κοινότητες του Ακάμα (που αποτελεί αντικείμενο συζήτησης τις τελευταίες βδομάδες) και για την Πέγεια (που βρίσκεται ακόμα σε επεξεργασία) σηματοδοτούν μια δραματική γεωγραφική συρρίκνωση της περιοχής προστασίας αλλά και του ίδιου του επίπεδου προστασίας.

Ερ.: Εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση αθέτησε τις υποσχέσεις της σχετικά με τον Ακάμα για ορθολογιστική ανάπτυξη;

Απ.: Σαφέστατα! Η εγκατάλειψη της δέσμευσης για Εθνικό Πάρκο προωθήθηκε εν τω κρυπτώ, χωρίς οποιαδήποτε διαβούλευση, χωρίς εξήγηση, χωρίς τεκμηρίωση. Η κατάτμηση της Χερσονήσου και η χρήση επιμέρους εργαλείων (ΕΔΠ, τοπικά σχέδια) δυσχεραίνει την προσπάθεια για συνολική προστασία και ανάπτυξη. Στην περίπτωση του Ακάμα, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, δεν έχει νόημα μια μεσαία λύση. Δηλαδή αν πρόκειται να επιτρέψεις τη μεμονωμένη κατοικία εκτός των ζωνών ανάπτυξης των κοινοτήτων, τελικά θα διαπιστώσεις (λόγω αριθμού) πως δεν θα πρόκειται για μεμονωμένες. Ούτε αποτελεί λύση να εγκρίνεις π.χ. «μόνο» 50 αντί 100! Το ίδιο ισχύει και με τα περίφημα «επισκέψιμα αγροκτήματα». Δεν αντιμετωπίζεις το πρόβλημα αν μειώσεις την απόσταση από τις κοινότητες από τα 500 στα 300 μέτρα. Όλα αυτά είναι εκτός λογικής προστασίας την ώρα που υπάρχει τεράστια διαθέσιμη δυναμικότητα μέσα στις ουσιαστικά άδειες (σε ποσοστό μέχρι και 80% ή και 90%) ζώνες ανάπτυξης των κοινοτήτων. Την ώρα που μας ανησυχεί η επέκταση των πόλεων μας, πώς να δεχτούμε την οικοδόμηση μέσα σε περιοχές προστασίας; Οι υποδομές του ΕΔΠ προβλέπουν διακίνηση ιδιωτικών οχημάτων, χώρους στάθμευσης για 500 από αυτά και «επομένως» σημαντική αναβάθμιση των προσβάσεων ακόμα και ασφαλτοστρώσεις, αναψυκτήρια, καταστήματα (μέχρι και σουβενίρ!), ακόμα και μέσα στη ζώνη προστασίας της παραλίας (κοντά στις χελώνες). Η απάντηση στους ορατούς κινδύνους δεν βρίσκεται στη μείωση των αριθμών αλλά στην εγκατάσταση όλων των υπηρεσιών (εκτός των χώρων υγιεινής) αποκλειστικά μέσα στις κοινότητες, στην περιφέρεια των οποίων μπορούν οι επισκέπτες να σταθμεύουν πριν επιβιβαστούν στα λεωφορειάκια του πάρκου (ή τα ποδήλατα ή τα γαϊδουράκια) ή πορευτούν πεζή για απόλαυση του ιδιαίτερου αυτού χώρου που μόνο έτσι θα είναι στο μέγιστο βαθμό απαλλαγμένος από ποικίλες αρνητικές επιπτώσεις.

Ερ.: Τι πρέπει να γίνει ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος η Χερσόνησος Ακάμα να τσιμεντοποιηθεί όπως πολλές άλλες περιοχές στο νησί;

Απ.: Ουσιαστικά χρειάζεται να γυρίσουμε στις βασικές θέσεις και δεσμεύσεις της Πολιτείας. Οι θέσεις του περιβαλλοντικού κινήματος, ήδη από το 1986 όταν ξεκινήσαμε οι Φίλοι του Ακάμα με τη συνεργασία στην πορεία και άλλων οργανώσεων, της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών και Οικολογικών Οργανώσεων και του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, προέβαλλαν την ανάγκη συνολικής προστασίας της Χερσονήσου με κήρυξή της σε Εθνικό Πάρκο, με περιοχές διαβαθμισμένης προστασίας μέχρι τις κοινότητες. Σ΄ αυτές τις κοινότητες και στους κατοίκους τους επικεντρώναμε την έγνοια και το ενδιαφέρον μας και με συγκεκριμένες εισηγήσεις υπογραμμίζαμε την ανάγκη ενίσχυσής τους ώστε οι άνθρωποι της περιοχής να είναι οι αποδέκτες των ωφελημάτων της ανάπτυξης. Οι θέσεις αυτές παραμένουν σήμερα και μάλιστα ενισχύονται σημαντικά μέσα και από τις διεθνείς συγκυρίες.

Ερ.: Πώς χαρακτηρίζετε την ανάπτυξη που προωθεί η κυβέρνηση στη Χερσόνησο του Ακάμα;

Απ.: Η ίδια η προστασία του περιβάλλοντος είναι μια μορφή ανάπτυξης και μάλιστα αειφόρου που δίνει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στην προστατευόμενη περιοχή. Μέσα από αρνητικές εμπειρίες επιβεβαιώνεται η αποτυχία του μαζικού τουρισμού και αναζητούνται άλλες μορφές φιλικές προς το περιβάλλον που δεν το «υπερκαταναλώνουν». Τα προβλήματα που εντοπίζονται στις κυβερνητικές προτάσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με ποσοτικές αλλά μόνο με ποιοτικές αλλαγές, αλλαγές αντίληψης και προσέγγισης.

Διακριτική ευχέρεια για τους ημετέρους

Ερ.: Η Κύπρος έχει λάβει προειδοποιητικές επιστολές από την Κομισιόν για την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη στην περιοχή Αγίας Θέκλας και Κάβο Γκρέκο. Εκτιμάτε ότι μπορεί να ανατραπεί η καταστροφή που επήλθε στην περιοχή;

Απ.: Φαίνεται πως ούτε οι προειδοποιήσεις (και τα πρόστιμα που εμείς που τα πληρώνουμε) ούτε και η λαϊκή κατακραυγή δεν έχουν μέχρι τώρα ανακόψει την καταστροφική πορεία. Στα περιβαλλοντικά προβλήματα οι συνέπειες συχνά δεν είναι αναστρέψιμες. Για να κατεδαφίσεις ένα παράνομο όροφο, χρειάζεται πολιτική βούληση. Πριν φτάσεις σ’ αυτό χρειάζεται εφαρμογή της νομοθεσίας, πολεοδομικής και περιβαλλοντικής. Χρειάζεται παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους όποιους όρους έχουν τεθεί σε μια πολεοδομική άδεια. Χρειάζεται πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής πριν αρχίσεις να χτίζεις. Εμείς ανακαλύψαμε τις χαλαρώσεις, ύστερα τις παρεκκλίσεις, φτιάξαμε και συμβούλιο γι’ αυτές και το υπουργικό συμβούλιο τελικά κάνει αυτό που θα βοηθήσει τους δικούς του. Έχουμε και τη διακριτική ευχέρεια που είναι πάντα γενναιόδωρη στον επενδυτή και μάλιστα χωρίς κάποιο αντισταθμιστικό όφελος στο δημόσιο...

Στόχος η εξυπηρέτηση της βιομηχανίας των διαβατηρίων

Ερ.: Στο βωμό της ανάπτυξης από το 2015 και μετά είδαμε να ξεφυτρώνουν δεκάδες πολυώροφα κτήρια ειδικά κατά μήκος της ακτής της Λεμεσού αρκετοί από τους οποίους σήμερα είναι άδειοι. Πώς σχολιάζετε;

Απ.: Η αδειοδότηση πολυώροφων κτηρίων προϋποθέτει μελέτες πολεοδομικές και επιπτώσεων στο περιβάλλον καθώς και λειτουργικής ένταξής τους στην πόλη. Χρειάζεται αξιολόγηση των υποδομών (κυκλοφοριακό, στάθμευση, υπηρεσίες), γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, κοινωνικοί παράγοντες, δημογραφικά στοιχεία κ.α. Δεν είδαμε τέτοιες μελέτες και τέτοιες αξιολογήσεις. Προβάλλεται το επιχείρημα πως τέτοια πολυώροφα και πύργοι στοχεύουν να αναστείλουν την εξάπλωση των πόλεων, συχνά σε βάρος πολύτιμης γεωργικής γης. Στην πράξη αυτό δεν επιβεβαιώθηκε. Βασικός στόχος ήταν η εξυπηρέτηση της βιομηχανίας διαβατηρίων που είδαμε που μας έχει οδηγήσει. Μακάρι η ζημιά να ήταν μόνο τα άδεια πολυτελή διαμερίσματα! Το πραγματικό όμως δίλημμα δεν είναι αν η αστική ανάπτυξη είναι οριζόντια ή κατακόρυφη αλλά αν με την ανεπάρκεια πολιτικής θα αφήσουμε την αστυφιλία να αυξάνει τον υδροκεφαλισμό των πόλεών μας!

Στην Κύπρο δεν φαίνεται να ανησυχούμε για την κλιματική αλλαγή

Ερ.: Η Κύπρος είναι ένα από τα κράτη της Μεσογείου που απειλείται άμεσα από την κλιματική αλλαγή. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για αναστροφή αυτή της καταστροφής που βρίσκεται προ των πυλών όπως τονίζουν οι ειδικοί;

Απ.: Ολόκληρος ο πλανήτης απειλείται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με αρκετά συμπτώματά της να είναι ήδη χειροπιαστά. Τα νησιωτικά κράτη έχουν πρόσθετους λόγους να ανησυχούν. Θεωρούμε πως το μικρό μας μέγεθος, μας απαλλάσσει από ευθύνες. Όμως, στο πρόβλημα έχουμε όλοι την κατά κεφαλή συμμετοχή μας. Άλλωστε δεν ζούμε ανεξάρτητα, αυτόνομα και ανεπηρέαστα από τις περιφερειακές και τις ευρύτερα διεθνείς εξελίξεις. Η αειφόρα διαχείριση των ενεργειακών, των υδάτινων, των ορυκτών, των περιβαλλοντικών και των άλλων φυσικών πόρων είναι εκ των ων ουκ άνευ.  Άλλες συγκυρίες, όπως η πανδημία και οι επιπτώσεις της και η οικονομική κρίση, ενεργοποίησαν διεθνώς και ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό χώρο ένα έντονο προβληματισμό για την πορεία της οικονομίας, τις κοινωνικές παραμέτρους, την έννοια της ανάπτυξης. Έχουμε ήδη φτάσει στην Πράσινη Συμφωνία και το Σχέδιο Ανάκαμψης. Είναι φανερό πως χρειάζεται μια αναπροσαρμογή της Παιδείας και των αξιών, με στόχο όχι μόνο τη γνώση αλλά και την αντίληψη της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και της ευθύνης για το κοινό μας μέλλον.