Moody’s στη StockWatch: Προσγείωση εκτιμήσεων για οικονομία

Σε σημαντική αναθεώρηση προς τα κάτω των εκτιμήσεων του για την κυπριακή οικονομία, προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Moody’s.

O αντιπρόεδρος και ανώτατος αναλυτής των Moody’s Heiko Peuters σε συνέντευξή του στη StockWatch σημειώνει ότι οίκος αναθεώρησε τις προβλέψεις για το ΑΕΠ για το 2022 και το 2023 σε 2,4% και 2,1%, αντίστοιχα, από 4,3% και 3,3%, λόγω των αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων από τη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

«Προβλέπουμε ασθενέστερη αύξηση του ΑΕΠ και υποστηρίζουμε μέτρα από τις αρχές για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις των έντονα αυξημένων τιμών της ενέργειας», τονίζει.

Σημειώνει ότι η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει αυξήσει σημαντικά τη μακροοικονομική αβεβαιότητα.

Από πλευράς του, ο Αντιπρόεδρος των Moody’s και Ανώτερος Αναλυτής Χρίστος Θεοφίλου σχολιάζει τις κινήσεις των τραπεζών για μείωση του κόστους τους.

Επισημαίνει ότι οι τράπεζες στοχεύουν σε μείωση του δείκτη κόστος προς έσοδα, εν μέσω περαιτέρω πρωτοβουλιών ψηφιοποίησης, μειώσεων προσωπικού και εξορθολογισμού των υποκαταστημάτων.

Η συνέντευξη

Ερ.: Ποιες είναι οι εκτιμώμενες επιπτώσεις της ρωσο-ουκρανικής κρίσης στην Κύπρο;

Απ.: Η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει αυξήσει σημαντικά τη μακροοικονομική αβεβαιότητα.

Αναθεωρήσαμε τις προβλέψεις μας για το ΑΕΠ για το 2022 και το 2023 σε 2,4% και 2,1%, αντίστοιχα, από 4,3% και 3,3%, λόγω των αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων από τη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Οι οικονομικές και δημοσιονομικές μας προοπτικές για το 2022 και το 2023 είναι εξαιρετικά αβέβαιες λόγω της συνεχιζόμενης στρατιωτικής σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας και του κινδύνου περαιτέρω κλιμάκωσης ή/και διεύρυνσης της σύγκρουσης.

Η αύξηση του ΑΕΠ θα υποστηριχθεί ουσιαστικά από τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Η Κύπρος θα λάβει επιχορηγήσεις και δάνεια από την ΕΕ ύψους €1 δισ. (ή 4,1% του ΑΕΠ) και €0,2 δισ. (ή 0,8% του ΑΕΠ), αντίστοιχα.

Η οικονομική ανάκαμψη της Κύπρου ήταν ισχυρή πριν ξεκινήσει η στρατιωτική σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας.

Ενώ η σταθερή ανάπτυξη του ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχιστεί το 2022 και το 2023 με τη στήριξη κονδυλίων της ΕΕ και περαιτέρω ανάκαμψη του τουρισμού, αναθεωρήσαμε την πρόβλεψή μας για την ανάπτυξη του ΑΕΠ χαμηλότερα για την Κύπρο λόγω της άμεσης και έμμεσης επίδρασης από τη διένεξη Ρωσίας-Ουκρανίας και τις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία.

Οι οικονομικές προοπτικές για το 2022-23 παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και του κινδύνου περαιτέρω κλιμάκωσης ή/και διεύρυνσης της σύγκρουσης.

Η Κύπρος είναι άμεσα εκτεθειμένη στη στρατιωτική σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας μέσω της εξάρτησης από το εμπόριο υπηρεσιών και τις ΑΞΕ και έμμεσα μέσω της ενέργειας.

Η κύρια έκθεση της κυπριακής οικονομίας στη Ρωσία είναι στις εξαγωγές υπηρεσιών. Οι εξαγωγές υπηρεσιών της Κύπρου ως μερίδιο των συνολικών εξαγωγών αγαθών και οι υπηρεσίες ανήλθαν στο 82% σε ονομαστικούς όρους το 2021. Η Ρωσία αντιπροσώπευε το 19% των συνολικών εξαγωγών υπηρεσιών το 2021 που ως επί το πλείστον περιλαμβάνει μεταφορές, ταξίδια, τηλεπικοινωνίες καθώς και οικονομικές και άλλες επιχειρηματικές υπηρεσίες. Το 2021, το 27% των αφίξεων τουριστών ήρθε από τη Ρωσία και 5% από την Ουκρανία σε σύγκριση με μόνο 4% και 2% το 2020 και κατά μέσο όρο 21% και 2% την περίοδο 2015-19.

Οι άμεσες και έμμεσες συνεισφορές του τουριστικού τομέα στην οικονομία ήταν 13,4% του ΑΕΠ το 2019 (και μόνο 3,7% το 2020) σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών & Τουρισμού.

Όσον αφορά την ενεργειακή εξάρτηση, η Κύπρος δεν βασίζεται άμεσα στις εισαγωγές από τη Ρωσία, αλλά έχει πολύ μεγάλη εξάρτηση στο εισαγόμενο πετρέλαιο που την εκθέτει σε αλλαγές στις παγκόσμιες τιμές ενέργειας. Συνολικά, η εξάρτηση της Κύπρου από τις εισαγωγές ενέργειας ήταν 93,1% των συνολικών ενεργειακών αναγκών το 2020, το δεύτερο υψηλότερο στην ΕΕ μόνο πίσω από τη Μάλτα (97,6%).

Η έκθεση της Ρωσίας στον κυπριακό τραπεζικό τομέα είναι αρκετά περιορισμένη. Από την πλευρά του ενεργητικού, η έκθεση σε Ρωσία και Ουκρανία ανήλθε σε 0,7% και 0,1% του συνολικού ενεργητικού, αντίστοιχα, στο τέλος του 2021. Από την πλευρά του παθητικού η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν το 3,8% και το 1% (κυρίως καταθέσεις από πιστωτικά ιδρύματα) του συνόλου των υποχρεώσεων στο τέλος του 2021.

Ερ.: Πώς χαρακτηρίζετε τις κινήσεις της κυβέρνησης για στήριξη της οικονομίας εν μέσω πανδημίας και πολέμου;

Απ.: Τα μέτρα κρατικής στήριξης και η σημαντική χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιορίζουν τον αντίκτυπο της πανδημίας και οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις από την κρίση πιθανότατα θα παραμείνουν συγκρατημένες.

Προβλέπουμε ασθενέστερη αύξηση του ΑΕΠ και υποστηρίζουμε μέτρα από τις αρχές για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις των έντονα αυξημένων τιμών της ενέργειας

Ερ.: Ποιες οι εκτιμήσεις σας για τον πληθωρισμό;

Απ.: Ο ετήσιος πληθωρισμός θα αυξηθεί κατά 3,7% το 2022 και κατά 2,5% το 2023. Οι οικονομικές μας προοπτικές για το 2022-23 παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες λόγω της συνεχιζόμενης στρατιωτικής σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας και του κινδύνου περαιτέρω κλιμάκωσης ή/και διεύρυνσης της σύγκρουσης».

Αυτό περιλαμβάνει σημαντική ανοδική πίεση στις τρέχουσες προβλέψεις μας για τον πληθωρισμό.

Ερ.: Ποιες οι εκτιμήσεις σας για τα δημοσιονομικά;

Απ.: Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να διευρυνθεί στο 3,3% του ΑΕΠ το 2022 και στο 2,3% του ΑΕΠ το 2023 σε σύγκριση με προηγούμενη πρόβλεψη 1,2% και 1,0%, αντίστοιχα.

Παρά την προσδοκία για μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα το 2022-2023, το χρέος προς το ΑΕΠ θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία πέφτοντας σε 100,1% του ΑΕΠ το 2022 και στο 99,3% του ΑΕΠ το 2023.

Το κυπριακό δημόσιο χρέος παραμένει προσιτό, αντανακλώντας το μεγάλο μερίδιο των πιστωτών του επίσημου τομέα στο συνολικό χρέος.

Αναμένεται ότι η προσιτότητα του χρέους θα παραμείνει ευνοϊκή με μέση αναλογία τόκων προς έσοδα 4,9% το 2022-23.

Τράπεζες

Ερ.: Πώς σχολιάζετε τις εξελίξεις με την RCB και την απόφαση να μετατραπεί σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων; Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τον τραπεζικό τομέα από το κλείσιμο της RCB Bank;

Απ.: Η απόφαση της RCB Bank να καταργήσει εθελοντικά τις τραπεζικές της δραστηριότητες, με στόχο να μετατρέψει την Τράπεζα σε ρυθμιζόμενη εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, είχε περιορισμένο αντίκτυπο στο τραπεζικό σύστημα.

Αυτό αντανακλά τη σαφή δήλωση τόσο της RCB Bank όσο και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι οι καταθέτες της τράπεζας θα πληρωθούν πλήρως, με την RCB Bank να διατηρεί επαρκή ρευστότητα για να αποπληρώσει όλες τις εκκρεμείς υποχρεώσεις καταθέσεων πελατών. Αυτό αντικατοπτρίζει επίσης την ανακοίνωση πώλησης δανείων ύψους €356 εκατ. στην Ελληνική Τράπεζα.

Το χαρτοφυλάκιο δανείων περιλαμβάνει δύο δόσεις, τη δόση Α’ που περιλαμβάνει ανοίγματα της Κύπρου ύψους €292 εκατ., ενώ το υπόλοιπο περιλαμβάνει δάνεια του εξωτερικού.

Ερ.: Από ποιους παράγοντες θα εξαρτηθούν οι μελλοντικές αξιολογήσεις των τραπεζών;

Απ.: Καθώς οι τράπεζες ολοκληρώνουν την εκκαθάριση του ισολογισμού τους, με μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η εστίαση στρέφεται στην οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης κερδοφορίας, μέσω της αύξησης των εσόδων και της μείωσης του κόστους.

Ερ.: Πώς σχολιάζετε το αυξημένο κόστος των τραπεζών και τί πρέπει να γίνει;

Απ.: Όσον αφορά το κόστος, τα επόμενα πέντε χρόνια, οι τράπεζες στοχεύουν σε μείωση του δείκτη κόστος προς έσοδα, εν μέσω περαιτέρω πρωτοβουλιών ψηφιοποίησης, μειώσεων προσωπικού και εξορθολογισμού των υποκαταστημάτων.

Η συνεχής επένδυση των τραπεζών στον ψηφιακό μετασχηματισμό θα αυξήσει το κόστος βραχυπρόθεσμα, αλλά θα τις βοηθήσει να εξορθολογίσουν τις λειτουργίες, να βελτιώσουν την ποιότητα εξυπηρέτησης πελατών, να ενισχύσουν τις προσφορές προϊόντων και υπηρεσιών και να μειώσουν το κόστος μακροπρόθεσμα. Έχουμε ήδη δει μεγαλύτερο μερίδιο συναλλαγών που εκτελούνται μέσω ψηφιακών καναλιών.