You are here

Μπουλούτας: Πλησιάζουμε τον πάτο της κρίσης

08/03/2011 08:31
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται κοντά στο κατώτερο σημείο της κρίσης εκτιμά ο διευθύνων σύμβουλος της Marfin Popular Bank, Ευθύμιος Μπουλούτας, δηλώνοντας ότι ακόμα και στο ακραίο σενάριο ενός hair cut η τράπεζα έχει τα κεφάλαια για να αντέξει το σοκ. Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο κ. Μπουλούτας μιλά για το τέλος της κρίσης, για τις συγχωνεύσεις στην Ελλάδα, το «βολικό» μνηστήρα για τη Marfin και για τις προοπτικές που δημιουργούν οι ενεργειακές εξελίξεις στη γύρω περιοχή.

Της Ηρώς Ευθυμίου

Ερ: Τελικά πέτυχε η έκδοση κεφαλαίου. Τι θα κάνετε τα κεφάλαια;

Απ.:
Τα κεφάλαια ουσιαστικά βοηθούν στη συνέχιση της απρόσκοπτης παροχής πιστώσεων η οποία κατά την άποψη μας είναι κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αύξηση του ΑΕΠ μιας χώρας. Εάν οι τράπεζες συνεχίσουν να δανειοδοτούν, όχι βέβαια με τους ρυθμούς του 2008 – 2009 αλλά με του 2010 στα επίπεδα του 5-7%, τότε εκτιμούμε ότι αυτό θα λειτουργήσει θετικά επί του ΑΕΠ διότι θα θέσει τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά.

Ερ: Έχει κλείσει το θέμα αύξησης κεφαλαίου για τη Marfin και τον τραπεζικό κλάδο;

Απ.:
Για τον τραπεζικό κλάδο δεν μπορώ να μιλήσω.

Νομίζω ότι οι συνθήκες της Βασιλείας ΙΙΙ στην οποία θα υπάρξει μια σταδιακή προσαρμογή αμέσως μετά την ανάκαμψη θα υπάρξουν μεγαλύτερες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Άρα εκτιμώ ότι συνολικά στην Ευρώπη όλα τα πιστωτικά ιδρύματα θα θέλουν να λειτουργούν με ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.

Για μας το θέμα αύξησης κεφαλαίου έχει τελειώσει. Με βάση απόφασης της γενικής συνέλευσης έχουμε προγραμματίσει και μια έκδοση μετατρέψιμων αξιόγραφων κεφαλαίων κατά τη διάρκεια του 2011, οπότε η επόμενη κίνηση θα είναι η έκδοση αξιόγραφων κεφαλαίων. Δεν έχουμε θέσει ωστόσο χρονικό περιθώριο διότι αυτή τη στιγμή έχουμε πολύ καλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας επομένως δεν έχουμε κάποια ανάγκη για άμεση χρήση αυτών των κεφαλαίων.

Ερ: Μιλήσατε πρόσφατα για το έτος των συγχωνεύσεων...

Απ.:
Εκτιμώ ότι το 2011 θα είναι μια χρονιά στην οποία θα δούμε κάποιες κινήσεις κυρίως στον ελληνικό τραπεζικό χώρο λόγω του ότι οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται υπό πίεση αναφορικά με τη ρευστότητα τους.

Η σχέση δάνεια προς καταθέσεις συνολικά στο τραπεζικό σύστημα είναι πάνω από 100% και παράλληλα με την εκροή καταθέσεων περίπου κατά €28 δισ. την προηγούμενη χρονιά, έχει φέρει τις τράπεζες σε ένα μεγάλο δανεισμό, της τάξεως των €90 δισ. από την ΕΚΤ. Πρέπει σιγά - σιγά αυτό να αρχίσει να αμβλύνεται. Και κατά την εκτίμηση μου η ΕΚΤ θα αρχίσει να αντιστρέφει τα μέτρα πρόσθετης ρευστότητας που έχει παράσχει, άρα και οι τράπεζες θα πρέπει να είναι μεγαλύτερες για να μπορούν να αντλήσουν αυτή τη ρευστότητα από το εξωτερικό.

Εκτιμώ επίσης ότι πρέπει να υπάρξουν οικονομίες κλίμακος ούτως ώστε να αυξηθεί η προ προβλέψεων κερδοφορία των τραπεζών και να έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν περισσότερες προβλέψεις στην Ελλάδα γιατί θα χειροτερεύσει το δανειακό χαρτοφυλάκιο και το 2011.

Ερ: Πόσο χρονικό περιθώριο υπάρχει ώστε να ξεκινήσουν οι συγχωνεύσεις;

Απ.:
Εκτιμώ στα επόμενα δύο χρόνια και μάλλον θα είναι και καθυστερημένα.

Ερ: Υπάρχει μια τράπεζα με ένα πρόβλημα ρευστότητας και μια άλλη με κανένα. Όταν συγχωνεύονται μένει μισό πρόβλημα; Γιατί να θεωρήσουμε ότι αυτός είναι καλός λόγος συγχώνευσης;

Απ.:
Το πρόβλημα στο άθροισμα του παραμένει ακριβώς το ίδιο αν μια τράπεζα είναι στο ένα και η άλλη στο μηδέν.

Η διαφορά όμως έγκειται στο ότι η νέα τράπεζα θα είναι πολύ μεγαλύτερη έτσι θα έχει τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από το εξωτερικό όχι μόνο από την ΕΚΤ.

Ερ: Γιατί;

Απ.:
Διότι μια μεγαλύτερη τράπεζα εξ’ ορισμού έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων. Ως μεγαλύτερο χρηματοδοτικό ίδρυμα, όταν παρουσιάσει ένα business plan με το οποίο θα υπάρχουν συνέργειες που μετατρέπονται σε κέρδη, βελτιώνεται η πιστοληπτική τους διαβάθμιση.

Αυτό διαφαίνεται από το επιχειρηματικό πλάνο που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε μια ανάλογη περίπτωση στην Ελλάδα.

Ερ: Η Marfin Laiki που μπαίνει σε αυτό το κύκλο των συγχωνεύσεων;

Απ.:
Εμείς παρακολουθούμε τις εξελίξεις για να δούμε σε ποιο σημείο θα ισορροπήσει το σύνολο της αγοράς. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι σε εξέλιξη όσον αφορά τη Marfin Laiki, ωστόσο έχουμε δηλώσει εδώ και αρκετό καιρό ότι ως Όμιλος είμαστε υπέρ των εξαγορών και συγχωρέσεων. Απ’ εκεί και πέρα, δεν σχολιάζουμε φήμες.

Ερ: Υπάρχουν γάμοι που είναι πιο βολικοί από άλλους για τη Marfin;

Απ.:
Κοιτάξτε εκείνο το οποίο έχει σημασία είναι το πιστωτικό ίδρυμα το οποίο θα προκύπτει μετά από την οποιαδήποτε προσπάθεια συγχώνευσης να είναι ισχυρό και να στέκεται στα πόδια του. Να μην έχει ανάγκες κεφαλαιακής ενίσχυσης από κράτη ή από την ΕΚΤ. Αυτά είναι τα βασικά και ουσιαστικά θέματα.

Ερ: Υπάρχουν τέτοια ιδρύματα σήμερα στην Ελλάδα;

Απ.:
Υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή όχι μόνο στην Ελλάδα.

Ερ: Δεν αποκλείεται δηλαδή τη συγχώνευση με τράπεζα εκτός Ελλάδος;

Απ.:
Ενδέχεται η Marfin Laiki να αυξήσει την έκθεση της στο εξωτερικό αγοράζοντας μια τράπεζα στο εξωτερικό. Αυτό δεν είναι ακριβώς συγχώνευση. Μπορεί να μεγαλώσουμε την έκθεση μας σε μια συγκεκριμένη χώρα, ωστόσο δεν είναι στους άμεσους στόχους μας για την ώρα.

Ερ: Οι ελληνικές τράπεζες βλέπουν τα πιστωτικά ιδρύματα ανατολικών χωρών;

Απ.:
Εκείνο που είναι ενδιαφέρον στις ανατολικές χώρες είναι ότι μέσα από τα οικονομικά αποτελέσματα του 2010 φαίνεται ότι άρχισαν σιγά - σιγά να ξεφεύγουν από την κρίση. Άρα το 2012 θα είναι πολύ καλύτερη χρονιά.

Και η αλήθεια είναι ότι οι πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης βρίσκονται σε οικονομίες οι οποίες έχουν χαμηλό δείκτη μόχλευσης, χαμηλό δείκτη δανείων προς ΑΕΠ και τέτοιες είναι οι οικονομίες της Ρουμανίας, της Ουκρανίας και λιγότερο της Σερβίας και άλλες.

Ερ: Υπάρχει αρκετά μεγάλο πρόβλημα στη χώρα όπου έχετε το μεγαλύτερο κομμάτι του δανειστικού χαρτοφυλακίου σας. Βλέπετε φως στην άκρη του τούνελ;

Απ.:
Στην Ελλάδα έχουν γίνει διαρθρωτικές αλλαγές αρκετά μεγάλης φύσεως. Βεβαίως η οικονομία της Ελλάδας ακόμη βρίσκεται σε πτωτική πορεία και το 2011 αναμένεται ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα παραμείνουν σε αρνητικά επίπεδα της τάξης του -3%.

Τα οφέλη που θα έχουν στην οικονομία οι διαρθρωτικές αλλαγές δεν μπορούν ακόμη να διαφανούν. Εμείς έχουμε υπολογίσει ότι ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα μεγαλώνει κατά 20% με τα μέτρα που έχουν ληφθεί εφ’ όσον εφαρμοστούν σωστά όπως για παράδειγμα το άνοιγμα της αγοράς εργασίας, τα ελεύθερα επαγγέλματα και τα λοιπά. Όσο περνά ο καιρός και πλησιάζουμε στο 2012, ένα έτος το οποίο έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα ως αναπτυξιακό έτος, τα πράγματα θα βελτιώνονται.

Ενδιαφέρον έχει επίσης και το γεγονός ότι στις πρόσφατες εκτιμήσεις του ΔΝΤ και της ΕΕ δεν έχουν αλλάξει την άποψη τους ότι το 2012 θα είναι θετική χρονιά για την Ελλάδα.

Άρα μπορούμε να πούμε ότι είμαστε πολύ κοντά στο κατώτερο σημείο. Κι αυτό μάλλον τοποθετείται στο τρίτο τρίμηνο του 2011.

Ερ: Υπάρχει μια ανοδική πορεία των επισφαλειών λόγω των συνθηκών σε Ελλάδα και Κύπρο. Πότε προσδιορίζετε χρονικά τη μείωση των επισφαλειών;

Απ.:
Εκτιμούμαι ότι θα συνεχιστεί η επιδείνωση του δανειακού χαρτοφυλακίου και αναμένουμε ότι ο ρυθμός αύξησης των επισφαλειών θα διατηρηθεί τα επόμενα τρίμηνα και ίσως γίνει και το ίδιο στην Κύπρο.

Πιθανώς όμως στα μέσα του 2012, θα αρχίσει να μειώνεται ο ρυθμός αύξησης των επισφαλειών στην Ελλάδα.

Πέρασε η πρώτη φάση που τα καταναλωτικά δάνεια εμφανίζονταν με υψηλό ποσοστό επισφαλειών, ακολούθησαν οι μικρομεσαίες εταιρείες και τώρα κάποιες μεγάλες, μη εύρωστες εταιρείες, αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Ερ: Η Marfin Laiki διαθέτει κεφάλαια για να απορροφήσει το σοκ;

Απ.:
Διαθέτει σημαντικά κεφάλαια για να αντιμετωπίσει όχι μόνο το σοκ αλλά και ενδεχόμενο μακροοικονομικό σοκ στην Ελλάδα. Έχουμε κάνει τα stress tests μας και είμαστε σε εξαιρετικά καλή και υγιή κεφαλαιακή βάση.

Ερ: Ακόμη και με ένα hair cut;

Απ.:
Ακόμη και με ένα hair cut ομολόγων της τάξης του 50% η τράπεζα μας δεν χρειάζεται κεφαλαιακή ενίσχυση. Βεβαίως ως τραπεζικός όμιλος δεν εκτιμούμε ότι θα υπάρξει hair cut ομολόγων στην Ελλάδα.

Ερ: Η πρόσφατη υποβάθμιση των κυπριακών τραπεζών από τον οίκο Moody’s, πόσο θα πλήξει την πορεία τους;

Απ.:
Η υποβάθμιση της Τράπεζάς μας κατά μία βαθμίδα από τους Moody’s ήταν η αναπόφευκτη συνέχεια της υποβάθμισης κατά δύο μονάδες της αξιολόγησης της οικονομίας της Κύπρου. Είναι βέβαιον ότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των όρων δανεισμού των τραπεζών αλλά και την περιστολή της ρευστότητας που μπορούν να προσφέρουν στην οικονομία.

Αποδεικνύεται με τον τρόπο αυτό, πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη δημοσιονομική προσαρμογή στις νέες συνθήκες και πόσο σημαντικό είναι να προχωρήσουν άμεσα οι διαθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η οικονομία.

Ξέρετε οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης συνήθως καθυστερούν να εκδώσουν τις εκθέσεις τους και συχνά προκαλούν μεγαλύτερη ζημία στην οικονομία αλλά λειτουργούν με αυτοματισμούς. Από τη στιγμή που υποβαθμίστηκε η κυπριακή οικονομία, θα ακολουθούσε η υποβάθμιση και των τραπεζών. Γι αυτό η ευθύνη της κυβέρνησης αλλά και της αντιπολίτευσης στην υιοθέτηση διαθρωτικών αλλαγών και δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι μεγάλες.

Ερ: Η κερδοφορία της Marfin Laiki υποχωρεί τα τελευταία χρόνια. Το 2011 θα ανακάμψει;

Απ.:
Κατ’ αρχήν ξεκινούμε με ένα σημαντικό ποσοστό κερδών τα οποία είναι μη οργανικά κέρδη από την πώληση της Αυστραλίας από την οποία θα έχουμε €53 εκ. κέρδη. Αν δει κάποιος τα €53 εκ. ως ποσοστό των κερδών για το 2010 είναι αρκετά σημαντικό ποσό.

Άρα έχοντας αυτό ως ξεκίνημα και υποθέτοντας ότι κατά τη διάρκεια του 2011 θα εξισορροπηθεί η οικονομία της Ελλάδας και ταυτόχρονα θα είναι για την Κύπρο μια σημαντικά καλύτερη χρονιά από πλευράς ανάπτυξης, αυτά τα δύο συνθέτουν μια καλύτερη εικόνα για το δικό μας σταθμισμένο ενεργητικό.

Ερ: Η μετοχή ήτανε €11 και τώρα €1, χάνοντας πολύ περισσότερο από άλλες. Προβληματίζεστε για τον τρόπο που σας βλέπει η αγορά;

Απ.:
Η μετοχή και η κεφαλαιοποίηση της τράπεζας, κατά την άποψή μου, δεν αποδίδουν την πραγματική αξία της επιχείρησης.

Στην καλή χρηματιστηριακά εποχή η μετοχή πιθανότατα να υπερ-απέδωσε σε σύγκριση με άλλες. Οπότε δυστυχώς όταν έχουμε αυτές τις κινήσεις η μετοχή υπο-αποδίδει στις χρηματιστηριακά κακές εποχές.

Εντούτοις θεωρώ ότι μακροχρόνια σε οποιαδήποτε αγορά βρίσκεται κανείς η πραγματική αξία της επιχείρησης διαφαίνεται, οπότε εκτιμώ ότι με τη σταδιακή ανάκαμψη σε Κύπρο και Ελλάδα η αγορά θα αρχίσει να αποδίδει τη σωστότερη κεφαλαιοποίηση στην τράπεζα.

Ερ: Η Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα εξαγόρασε δύο ελληνικές τράπεζες, την Εγνατία και τη Marfin, από τις οποίες έχει σήμερα μόνο ζημιές. Μήπως ήταν λάθος η επικέντρωση στην Ελλάδα;

Απ.:
Δεν είναι σωστό να βλέπει κανείς έτσι τα πράγματα διότι κατ’ αρχήν η επικέντρωση στην Ελλάδα ήταν η συγχώνευση τριών τραπεζικών ιδρυμάτων, τα οποία όταν συγκεντρώθηκαν είχαν περίπου 135 καταστήματα τα οποία έγιναν ακολούθως 185.

Η αύξηση δηλαδή των καταστημάτων δεν είναι δραματική. Δεν διπλασιάσαμε ούτε τριπλασιάσαμε την έκθεση μας στην Ελλάδα. Ήτανε το άθροισμα και επίσης μια κερδοφορία και μια μεγέθυνση την οποία μας έδωσε η αγορά.

Νομίζω αν κάποιος προσπαθήσει να δει την πραγματικότητα και βλέποντας 5 χρόνια προς τα πίσω, θα δει ότι η Marfin Laiki έχει αυξήσει περίπου τέσσερις φορές το ενεργητικό της, τα δάνεια της και τις καταθέσεις της, οπότε αυτό που πρέπει να δει κανείς είναι πως θα ήταν η Marfin Laiki χωρίς τη συγχώνευση.

Η εκτίμηση μου είναι ότι χωρίς τη συγχώνευση θα ήταν σε χειρότερη μοίρα. Θα ήταν μια πολύ μικρότερη περιφερειακή τράπεζα, η οποία θα αντιμετώπιζε δύσκολα τις προκλήσεις της συγκυρίας.

Ερ: Η οποία θα είχε κυρίως παρουσία στην Κύπρο που παραμένει πολύ κερδοφόρα σε σχέση με τις άλλες εργασίες.

Απ.:
Ναι δεν είναι όμως από μόνη της η Κύπρος. Το πελατολόγιο μιας τράπεζας έχει αρχίσει να δένεται και γίνεται διεθνώς.

Υπάρχουν πελάτες οι οποίοι είναι Κύπριοι και κάνουν δουλειά μαζί μας στη Ρουμανία και υπάρχουν Ρουμάνοι που κάνουν δουλειά μαζί μας στην Κύπρο γιατί έχουν αντιληφθεί ότι μέσω του διαύλου της τράπεζας μας μπορούν να κάνουν international business banking.

Η μεγέθυνση της τράπεζας έχει βοηθήσει πάρα πολύ το κυπριακό κομμάτι και επίσης το κυπριακό κομμάτι έχει βοηθήσει τις διεθνείς επιχειρήσεις. Αυτό ήταν μέρος της στρατηγικής διαβλέποντας τις δυνατότητες που έχει ο συγκεκριμένος κλάδος. Άρα πηγαίνοντας 5 χρόνια πίσω δεν θα ήταν σε καλύτερη μοίρα. Μάλλον σε χειρότερη θα ήταν αν δεν γινότανε η συγχώνευση.

Ερ: Ίσως υπάρχει αυτή η σκιά για το πώς βλέπετε το κομμάτι Κύπρος λόγω της συζήτησης που έχει γίνει για την έδρα;

Απ.:
Όχι, διότι όπως γνωρίζεται το κομμάτι Κύπρος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής της τράπεζας.

Επιπλέον υπάρχει σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή μια πιθανή ενεργειακή ανάπτυξη στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή η οποία μπορεί να αλλάξει παντελώς όλη τη δυναμική του ΑΕΠ.

Άλλωστε ένας από τους λόγους που προχωρήσαμε στην αύξηση του κεφαλαίου είναι και αυτός.

Αισθανόμαστε ότι χωρίς να υπάρχει εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων από την Κυπριακή Δημοκρατία μόνο και μόνο από το Leviathan που έχει βρει το Ισραήλ, θα αλλάξει πολύ η δυναμική στην Κύπρο.

Άρα θα πρέπει να μεγαλώσουν οι τράπεζες για να μπορούν να στηρίξουν αναπτυξιακά έργα στον τομέα της ενέργειας τα οποία θα είναι πάρα πολύ μεγάλα.

Και αν σε 3-6 μήνες ανακαλυφθούν και τα κοιτάσματα στα χωρικά ύδατα πλέον της Κύπρου, τότε θα αλλάξουν ριζικά τα πράγματα για την Κύπρο. Χρειάζεται όμως πολύ καλή διαχείριση.

Ερ: Τι συμβαίνει με τη Marfin Laiki στην Κίνα;

Απ.:
Η Κίνα γίνεται το μεγαλύτερο κέντρο συναλλακτικών ροών κεφαλαίων από την ανατολή προς τη δύση. Το ερώτημα είναι πως μπορούμε να δρομολογήσουμε τις εξελίξεις ώστε μικρό τμήμα των τεράστιων αυτών ροών, να χρησιμοποιήσει την Κύπρο.

Αυτός είναι και ο σκοπός της παρουσίας μας στην Κίνα και θέλω να υπογραμμίσω ότι είμαστε η πρώτη κυπριακή τράπεζα που ανοίγει τη μεγάλη αυτή αγορά. Θέλουμε να διερευνήσουμε την πιθανότητα να γίνουν αναπτυξιακά έργα σε άλλες περιοχές είτε Κίνα είτε νοτιανατολική Ασία όπως έχει γίνει με τη Ρωσία. Αισθανόμαστε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Βεβαίως θα χρειαστεί και κάποια πολιτική ρύθμιση και πιθανώς φορολογική συνεννόηση μεταξύ Κύπρου – Κίνας.