Νικολαΐδης: Εγκλωβιστήκαμε στη γραφειοκρατία

Σε λιγότερη γραφειοκρατία ποντάρει ο υπουργός Συγκοινωνιών, Νίκος Νικολαΐδης, επιχειρώντας να παρακάμψει παραδοσιακές διαδικασίες και να δώσει ώθηση στο στόχο αύξησης του αναπτυξιακού προγράμματος της κυβέρνησης μέχρι και 85%. Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο κ. Νικολαΐδης σταχυολογεί τις προσπάθειες για παράκαμψη της γραφειοκρατίας και επίσπευση των έργων, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν πρόκειται για εύκολο εγχείρημα αφού το κράτος είναι εγκλωβισμένο στις διαδικασίες αυτοπροστασίας που επέβαλε το ίδιο. Αναλύοντας τους σχεδιασμού του για τις δημόσιες συγκοινωνίες, δηλώνει οπαδός της δοκιμής νέων μεθόδων παρά της αδράνειας, ζητώντας την κατανόηση των πολιτών στην εφαρμογή του μέτρου 2+. Ο εκ Λεμεσού ορμώμενος υπουργός της ΕΔΕΚ κρατώντας αποστάσεις από το διάλογο που γίνεται για διαμοιρασμό των ημικρατικών οργανισμών μεταξύ των κομμάτων της συγκυβέρνησης, υποδεικνύει με νόημα ότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα, αφήνοντας να νοηθεί ότι η μεγάλη μάχη γίνεται για τους μεγάλους ημικρατικούς οργανισμούς. Της Ηρώς Ευθυμίου Αναπτυξιακά έργα Ερ: Κύριε Νικολαΐδη υπάρχει η εντύπωση ότι τα αναπτυξιακά έργα δεν προχωρούν, παρά τις αρχικές σας προσδοκίες. Απ.: Να σας εξηγήσω. Υπάρχουν τριών ειδών αναπτυξιακά έργα. Τα πολύ μεγάλα, δηλαδή αυτά των οποίων το κόστος ανέρχεται σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια όπως για παράδειγμα ο δρόμος Πάφου – Πόλης, το έργο ανάπλασης του ενιαίου χώρου του λιμανιού και μαρίνας Λάρνακας και άλλα του ίδιου μεγέθους τα οποία για διαδικαστικούς και γραφειοκρατικούς λόγους έχουν εμπλακεί στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών και δεν προχωρούν. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει μεγάλα έργα μικρότερου κόστους όπως είναι ο κόμβος του ΓΣΠ, ένα έργο των €30 εκ., ο κάθετος δρόμος λιμανιού Λεμεσού που οδηγεί προς τον αυτοκινητόδρομο Πάφου με κόστος περίπου €80 εκ. συμπεριλαμβανομένου και του έργου των όμβριων υδάτων καθώς και η διαπλάτυνση σε έξι λωρίδες του αυτοκινητόδρομου από το νέο ΓΣΠ μέχρι την Αλάμπρα με κόστος €40 εκ. Σε αυτή την κατηγορία των έργων έχουν ήδη επισπευσθεί οι διαδικασίες έτσι αναμένεται να ξεκινήσει η εκτέλεση τους προς το τέλος του χρόνου και ως εκ τούτου τα έργα θα ολοκληρωθούν νωρίτερα. Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία έργων στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα μικρότερα έργα τα οποία εκτελούνται είτε από τα δημόσια έργα, είτε από τις κοινότητες μέσα στα πλαίσια των €7 εκ. που θα δώσουμε στις κοινότητες για να κατασκευάσει ένα έργο προτεραιότητας της. Στα έργα που εκτελούνται από τα δημόσια έργα υπάρχει επίσης επίσπευση της τάξης του 20% στον αναπτυξιακό προϋπολογισμό. Άρα η εντύπωση ότι δεν προωθούνται τα αναπτυξιακά έργα προέρχεται κυρίως από τα πολύ μεγάλα έργα τα οποία όντως δεν προχωρούν οι διαδικασίες για τους γνωστούς λόγους. Ερ: Είπατε ότι θα αυξηθεί ο βαθμός υλοποίησης των αναπτυξιακών έργων στο 80%. Εμμένετε στον αρχικό στόχο; Απ.: Φυσικά μπορούμε να κατακτήσουμε αυτό το στόχο διότι έχουν μπει στη σειρά υλοποίησης αρκετά έργα τα οποία θα ξεκινήσουν εντός του έτους. Άρα είναι εφικτός ο στόχος της αύξησης του ποσοστού υλοποίησης του προϋπολογισμού λαμβανομένου υπόψη ότι τα μεγάλα έργα είναι εκτός προϋπολογισμού διότι θα γίνουν με τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης (B.O.T.), τα οποία θα αρχίσουν να αποπληρώνονται μετά την αποπεράτωση τους όπως ο δρόμος Πάφου Πόλης. Ερ: Ακούμε τακτικά από την κυβέρνηση για γραφειοκρατία. Τι κάνει όμως και τι μπορεί να αλλάξει θεσμικά ώστε να περιοριστεί η γραφειοκρατία; Απ.: Μέσα από τη συνήθη οδό μπορούμε να βρούμε εκείνους τους τρόπους ώστε να υπερβούμε παραδοσιακές διαδικασίες. Να σας αναφέρω ένα απλό παράδειγμα. Μέχρι προσφάτως βγάζαμε προσφορές για την κατασκευή ενός δρόμου μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των απαλλοτριώσεων (δημοσίευση διατάγματος για την απαλλοτρίωση). Αυτή η διαδικασία διαρκεί από 8-18 μήνες, έτσι ακολουθώντας τον παραδοσιακό τρόπο το Τμήμα Δημοσίων Έργων ανέμενε την ολοκλήρωση της διαδικασίας για να είναι απόλυτα σίγουρο ότι δεν θα προκύψει καμία απαλλοτρίωση που να μην έχει ολοκληρωθεί και να μπει σε περιπέτειες. Τι λέμε τώρα εμείς: Εφόσον από τη στιγμή που θα βγεις σε προσφορές για την κατασκευή ενός δρόμου μεσολαβεί συνήθως μια περίοδος από 8-12 μήνες, αν μέσα σε αυτό το διάστημα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε το έργο και πριν την έκδοση του διατάγματος που, όπως σημειώσαμε, χρειάζεται 8-18 μήνες, με τη γνωστοποίηση μόνο της απαλλοτρίωσης βγαίνουμε σε προσφορά με μια διαδικασία έκδοσης επίταξης ρισκάροντας αν κάποιες περιπτώσεις απαλλοτριώσεων προσφύγουν τελικά στα δικαστήρια διότι τα πρόστιμα που θα καταβάλει η κυβέρνηση είναι χαμηλότερα από το κόστος που θα καταβάλει εάν καθυστέρηση το έργο ένα ή ενάμιση χρόνο. Άρα αυτό είναι ένα μέτρο που υπερβαίνει τη γραφειοκρατία και που επισπεύδει τη διαδικασία εκτέλεσης του έργου μέχρι και ένα περίπου χρόνο. Ερ: Επομένως πιστεύετε ότι δεν χρειάζεται αλλαγή το θεσμικό πλαίσιο; Απ.: Πιθανώς να χρειάζεται αλλαγή και στο θεσμικό πλαίσιο κυρίως σε ότι αφορά τις ιεραρχικές προσφορές. Θα πρέπει και εντός του θεσμικού πλαισίου να κινηθούμε εντοπίζοντας που είναι τα προβλήματα, αλλά και αν χρειάζεται επιπρόσθετη νομοθεσία ή τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, να επισπεύσουμε ακόμη περισσότερο την εκτέλεση και υλοποίηση των έργων. Ερ: Γίνονται κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση; Απ.: Γίνονται διάφορες κινήσεις όπως για παράδειγμα στους όρους προσφορών, στις συμφωνίες με τις υπηρεσίες (ΑΤΗΚ, ΑΗΚ, Αρχή Υδάτων) για καλύτερο συντονισμό και συμβατική διασύνδεση στα συγκεκριμένα projects ώστε να μη υπάρχουν καθυστερήσεις εξαιτίας της μη συμβατικής υποχρέωσης με τα συγκεκριμένα έργα. Άρα γίνονται προσπάθειες προς όλες τις κατευθύνσεις, όμως δεν καταπολεμάτε εύκολα η γραφειοκρατία η οποία αν και δημιουργήθηκε για να προστατεύει το κράτος, εγκλώβισε το κράτος στις ίδιες τις διαδικασίες που επέβαλε. Η γραφειοκρατία είναι ο εχθρός της εκτέλεσης έργων. Συγκοινωνίες Ερ: Σε τι στοχεύει το 2+ που εισάγετε αυτές τις μέρες; Απ.: Στόχος είναι χωρίς να δημιουργήσουμε ανυπέρβλητα προβλήματα να εξαγάγουμε εκείνα τα χρήσιμα συμπεράσματα που θα μας βοηθήσουν να πάρουμε αποφάσεις για τη μόνιμη εφαρμογή του μέτρου που θα αρχίσει με το νέο σύστημα των λεωφορείων. Για 40-50 ημέρες θα εφαρμόσουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα ζητώντας την κατανόηση των πολιτών, ώστε να δούμε τα προβλήματα που επικρατούν στους δρόμους υπό τις υφιστάμενες συνθήκες με στόχο να εφαρμοσθεί στην πλήρη έκταση του όταν είναι έτοιμο το νέο σύγχρονο σύστημα των λεωφορείων. Τώρα και να θέλουμε να το εφαρμόσουμε δεν μπορούμε εφόσον δεν έχουμε τα λεωφορεία. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που εάν αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στην πράξη, δεν θα εφαρμοσθεί. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν πρέπει να δοκιμάζουμε νέες μεθόδους γι’ αυτό είναι που ζητούμε την κατανόηση των πολιτών. Ερ: Επικρίνεστε όμως ότι δεν ενημερώσετε επαρκώς τους εμπλεκόμενους φορείς… Απ.: Αυτό είναι λάθος διότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ενημερώθηκαν και έδωσαν τη συγκατάθεση τους σε αλλεπάλληλες συσκέψεις. Ενημερώθηκε και η αστυνομία και οι δήμαρχοι της Λευκωσίας, της Αγλατζιάς, του Στροβόλου που είναι οι άμεσα επηρεαζόμενοι δήμοι αλλά και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Συγκοινωνιών και Έργων και έδωσαν όλοι τη συναίνεση τους. Η εφαρμογή του μέτρου εντούτοις αναβάλλεται για κάποιες ημέρες ώστε να ενημερωθούν καλύτερα και οι πολίτες. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν αντιδράσεις από πολίτες που δεν ήταν ενημερωμένοι, έτσι εμείς σεβόμενοι το δικαίωμα των πολιτών να γνωρίζουν, προχωρούμε σε αναβολή του μέτρου προς καλύτερη και πληρέστερη ενημέρωση των πολιτών. Ερ: Τι σας κάνει αισιόδοξους ότι ο κύπριος οδηγός θα εφαρμόσει το «2+»; Απ.: Αυτό θα το δούμε. Σίγουρα δεν νομίζω ότι ο κύπριος είναι ο λιγότερο σωστός πολίτης από ότι ο πολίτης μιας σύγχρονης χώρας. Άλλωστε όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό είναι καθόλα νομοταγής, όπως και όταν ταξιδεύουν σε κάποιες περιοχές εντός της Κύπρου που αστυνομεύονται. Ως εκ τούτου, δεν πιστεύω ότι είναι κακοαναθρεμμένοι αρκεί να έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να αποδείξουν το αντίθετο. Πολλοί πίστευαν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να χρησιμοποιήσουν λεωφορεία οι Κύπριοι για να μεταβούν στο αεροδρόμιο γιατί είναι κακομαθημένοι και δεν αφήνουν το ιδιωτικό τους όχημα στο σπίτι. Όταν όμως ωρίμασαν οι συνθήκες οι χρήστες του μέτρου έχουν πλησιάσει τις 200 χιλ. Μέσα από το μέτρο των λεωφορείων στα αεροδρόμια έχει αποδειχθεί ότι όταν προσφερθεί στον Κύπριο μια διαφορετική προοπτική δεν έχει πρόβλημα να την αγκαλιάσει αρκεί να είναι βάσιμη η καινοτομία που θα του προσφέρεις. Ερ: Κάτι διαφορετικό: Λέτε ότι πέτυχε ο θεσμός των δημοσίων συγκοινωνιών στα σχολεία. Που το στηρίζετε; Απ.: Πρώτο διότι χρησιμοποιείται μαζικά. Τα μηνύματα που παίρνουμε από τους γονείς και το υπουργείο Παιδείας είναι ότι το μέτρο εκτός του ότι βοήθησε στην άμβλυνση του κυκλοφοριακού και στην απαλλαγή των γονέων από αυτή την υποχρέωση, βοήθησε πάρα πολύ και στην κοινωνικοποίηση των μαθητών. Κυρίως όμως το μέτρο έδωσε μια πειστικότητα, αξιοπιστία και εγκυρότητα στην προοπτική της δημόσιας συγκοινωνίας και στην Κύπρο. Πιστεύω ότι εάν πριν δύο χρόνια κάποιος μιλούσε για δημόσιες συγκοινωνίες πιθανόν να μη γινόταν πιστευτός, σήμερα με την εμπειρία του αεροδρομίου και των μαθητών μπορεί να γίνουν πιστευτές οι δημόσιες συγκοινωνίες. Ερ: Για να ολοκληρωθεί το μέτρο τι πρέπει να γίνει; Απ.: Στόχος είναι να καλύψουμε όλους τους μαθητές στη μέση και κατώτερη εκπαίδευση. Ωστόσο πιστεύω ότι κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα στα πλαίσια της εφαρμογής ενός αναβαθμισμένου συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να συνεχίσουμε να προσπαθούμε να κτίσουμε στον τομέα αυτό ώστε μέσω του να εξυπηρετήσουμε και όλους τους μαθητές. Εξάλλου η βασική φιλοσοφία του συστήματος ποια είναι; Να διαθέσουμε με το κονδύλι που ξοδεύουμε αποσπασματικά σήμερα στο να δημιουργηθούν συγκοινωνίες για όλους. Ξοδεύουμε πέραν των €30 εκ. αποσπασματικά για μαθητές, ηλικιωμένους και άλλους χωρίς να δημιουργούνται δημόσιες συγκοινωνίες για το ευρύτερο κοινό. Εμείς λέμε ότι εάν αυτό το ποσό το κατευθύνουμε στοχευμένα προς την κατεύθυνση των δημόσιων συγκοινωνιών με οτιδήποτε επιπρόσθετο κόστος χρειαστεί, θα μπορούμε να κάνουμε ένα σύστημα που να εξυπηρετεί και τους μαθητές και ευρύτερα την κοινωνία. Αυτός είναι ο βασικός μας στόχος. Συγκυβέρνηση Ερ: Οι διαφωνίες των κομμάτων της συγκυβέρνησης εισέρχονται και στο Υπουργικό; Απ.: Στο Υπουργικό Συμβούλιο δεν εργαζόμαστε ως εκπρόσωποι κομμάτων. Είμαστε υπουργοί της κυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια και στόχο έχουμε την υλοποίηση του προγράμματος του προέδρου. Εργαζόμαστε μέσα σε συνθήκες πλήρους συνεργασίας, αλληλοσεβασμού, αλληλοβοήθειας και αυτό συμβάλει στην παραγωγή του έργου που κατά την άποψη μου είναι πασίδηλο και έκδηλο το πόσο έργο έχει παραχθεί, ασχέτως αν δεν έχει προβληθεί στο βαθμό που θα έπρεπε να προβληθεί. Εμείς πιστεύουμε ότι μέσα σε αυτούς τους 16 μήνες έγιναν πράγματα που δεν έγιναν τα προηγούμενα πάρα πολλά χρόνια. Ερ: Συμφωνείτε σε όλα με τους συναδέλφους σας; Απ.: Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξαν έντονες διαφωνίες σε πολλά θέματα μεταξύ των υπουργών. Η ολότητα των αποφάσεων ήταν σχεδόν με κοινή απόφαση γιατί προωθούνται αποφάσεις μέσα στο γενικότερο πνεύμα και γράμμα του προγράμματος Χριστόφια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει μονολιθικότητα. Υπάρχει ομοιογένεια χωρίς να σημαίνει ότι η μονολιθικότητα δεν είναι καλό στοιχειό διότι μέσα από μια πετυχημένη σύνθεση απόψεων εκφράζεται η μέγιστη δυνατή συναίνεση. Ερ: Τι σημαίνει για τη συμμετοχή της ΕΔΕΚ στα συμβούλια των ημικρατικών οργανισμών η βελτίωση των εκλογικών της ποσοστών; Απ.: Μια πολιτική παράταξη που συμμετέχει στη διακυβέρνηση του τόπου έχει ευθύνη να συμμετέχει και στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας, στην προκειμένη περίπτωση η ΕΔΕΚ συμμετέχει με δύο υπουργούς στο Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά και στην άσκηση της εκτελεστικής της εξουσίας των ημικρατικών οργανισμών. Θεωρώ ότι είναι ευθύνη της ΕΔΕΚ να εκφραστεί και μέσα από την ουσιαστική συμβολή της στους ημικρατικούς οργανισμούς. Ερ: Όταν λέτε ουσιαστική συμμετοχή τι εννοείτε; Απ.: Δεν αφορά πάντα θέμα αριθμών αλλά μιας πιο ποιοτικής συμμετοχής στους ημικρατικούς οργανισμούς με ότι συνεπάγεται. Ερ: Μπορείτε να εξηγήσετε στους πολίτες γιατί πρέπει να περιμένουν σοβαρή τεχνοκρατική δουλειά από συμβούλους ημικρατικών οργανισμών που λαμβάνουν ετήσια αμοιβή €800 το χρόνο για δουλειά εκατοντάδων ωρών; Απ.: Το κίνητρο δεν μπορεί να είναι άλλο από τη διάθεση για προσφορά. Σίγουρα όμως σε μια κοινωνία που δεν είναι αγγελικά πλασμένη σηκώνει συζήτηση. Ωστόσο πιστεύω ότι πρόκειται για ένα συνδυασμό διάθεσης και προσφοράς, αλλά και επιθυμίας να είναι κάποιος στα κοινά με οτιδήποτε σημαίνει αυτό, καλοπροαίρετης επιθυμίας για προβολή, κτλ. Σίγουρα επαναλαμβάνω, το κίνητρο δεν θα πρέπει να είναι οποιαδήποτε πρόθεση να αξιοποιήσει κανείς το συγκεκριμένο πόστο για οποιαδήποτε μη θετικά κίνητρα ή στόχους. Ερ: Η γυναίκα του Καίσαρα δεν θα πρέπει να είναι αλλά και να φαίνεται τίμια… Και το θεσμικό πλαίσιο φωτογραφίζει διαπλοκή… Απ.: Συμφωνώ μαζί σας. Πέραν τούτου όμως, πρέπει να γνωρίζετε ότι πολλοί από εμάς έχουμε αναλώσει πολλά χρόνια στην κομματική ζωή, οι ώρες που αναλώσαμε στο κόμμα είναι αναρίθμητες χωρίς κανένα οικονομικό όφελος, άρα δεν μπορεί κάποιος να πει ότι το κίνητρο πάντα είναι ιδιοτελές. Νομίζω πρέπει να πιστώσουμε αρκετό κόσμο ότι ελαύνετε από μη ιδιοτελή κίνητρα.