Π. Αγαθαγγέλου: Είμαστε πολύ πίσω στους εμβολιασμούς

Το εμβολιαστικό πρόγραμμα πρέπει να συνεχιστεί με όλα τα διαθέσιμα εμβόλια και θα ήταν λάθος να επιτρέψουμε το όποιο πισωγύρισμα, σημειώνει ο πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), Δρ Πέτρος Αγαθαγγέλου.

Όπως αναφέρει σε συνέντευξη στη StockWatch, για να έρθει το τέλος της πανδημίας πρέπει να συντρέξουν τρεις παράγοντες:

• Η πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος. Τα εμβόλια είναι το κλειδί. Όσο πιο σύντομα επιτύχουμε τους στόχους μας σε ότι αφορά τη μαζική εμβολιαστική κάλυψη για να έχουμε ανοσία της αγέλης, τόσο περισσότερο σύντομα θα μπορούμε να φθάσουμε στο τέλος της πανδημίας, αναφέρει.

• Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τη σωστή εφαρμογή και τήρηση των αναγκαίων μέτρων

• Τρίτο,. η διαμόρφωση της τελικής θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου Covid-19, που ο κ. Αγαθαγγέλου τοποθετεί μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο.

Επίσης ο πρόεδρος των γιατρών σημειώνει την ανάγκη να εμβολιαστούν γιατροί και νοσηλευτές, υπογραμμίζει τη σημασία των δημόσιων νοσηλευτηρίων και ότι πρέπει να ενισχυθούν – εκσυγχρονιστούν και επισημαίνει ότι θα έπρεπε να τρέξει πιο γρήγορα το εμβολιαστικό πρόγραμμα και φέρνει ως παράδειγμα τη Μάλτα που έχει μέχρι στιγμής πετύχει εμβολιαστική κάλυψη της τάξης του 35%.

Ερ.: Ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, πόσο μπορεί να αντέξει ακόμη το σύστημα υγείας;

Απ.: Είναι γεγονός ότι το σύστημα υγείας δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται ακόμη. Η πανδημία εκδηλώθηκε και εξαπλώθηκε, δυστυχώς, προτού να επιλυθούν χρόνιες παθογένειες που ταλανίζουν ακόμη τα δημόσια νοσηλευτήρια που είναι η ραχοκοκαλιά του συστήματος υγείας και χρειάζονται στήριξη. Να μην ξεχνούμε όμως ότι έχει περάσει περισσότερο από ένας χρόνος από την εκδήλωση της πανδημίας. Επιστημονικά κάποια πράγματα δεν είναι πια πρωτόγνωρα καθώς τον τελευταίο χρόνο έχουμε αποκομίσει πλούσια γνώση και εμπειρία. Είναι για αυτό που σήμερα μπορούμε να δρούμε πιο άμεσα, πιο ευέλικτα με σωστή οργάνωση και συντονισμό με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς αξιοποιώντας επίσης και τη σύγχρονη τεχνολογία.

Ο ρόλος της ιατρικής κοινότητας και ιδιαίτερα των θεσμικών αλλά και άλλων οργάνων εκπροσώπησης της, ήταν και είναι καίριας σημασίας και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζονται. Ιδιαίτερα όταν αναφερόμαστε στο σύστημα υγείας, στην κλινική διαχείριση, προετοιμασία και αντιμετώπιση, οι επαγγελματίες υγείας και ιδιαίτερα ως γιατροί διαδραματίζουμε καθοριστικό ρόλο.

Τρεις παράγοντες για το τέλος της πανδημίας

Ερ.: Μπορείτε να προσδιορίσετε το τέλος αυτής της πανδημίας;

Απ.: Αυτό εξαρτάται από τρεις σημαντικούς παράγοντες: Πρώτο και κύριο, την πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος. Τα εμβόλια είναι το κλειδί που θα μας βοηθήσει να πλησιάσουμε στην πόρτα εξόδου από την πανδημία και κατ’ επέκταση στη σταδιακή και κλιμακωτή άρση των περιοριστικών μέτρων. Όσο πιο σύντομα επιτύχουμε τους στόχους μας σε ότι αφορά τη μαζική εμβολιαστική κάλυψη για να έχουμε ανοσία της αγέλης, τόσο περισσότερο σύντομα θα μπορούμε να φθάσουμε στο τέλος της πανδημίας. Όσο πιο ευέλικτοι είμαστε και επισπεύσουμε έξυπνα τους εμβολιασμούς, τόσο πιο γρήγορα θα εξέλθουμε αυτής της δυσάρεστης κατάστασης.

Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τη σωστή εφαρμογή και τήρηση των αναγκαίων μέτρων ώστε να αποφεύγουμε πισωγυρίσματα και να μπορούμε να κρατούμε υπό έλεγχο τις νοσηλείες.

Τρίτον, μετά την ολοκλήρωση των μεγάλων κλινικών μελετών τα αποτελέσματα των οποίων θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση της τελικής θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου Covid-19, όπως αυτό αφορά και κάθε κατευθυντήρια οδηγία και για άλλα νοσήματα. Βρισκόμαστε ήδη στην τελική διαμόρφωση της κλινικής και παθοφυσιολογικής κατανόησης του Covid-19 και μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο είμαι βέβαιος ότι θα εκδοθούν και επίσημα οι οδηγίες για την κλινική διαχείριση του.

Συνέχιση εμβολιασμών με όλα τα εμβόλια

Ερ.: Η συμβουλή των γιατρών προς τους πολίτες είναι να ακολουθούν το εμβολιαστικό πρόγραμμα και όχι τα εμβόλια. Παρόλα αυτά βλέπουμε όλο και περισσότερους πολίτες να αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο της AstraZeneca. Τι έχετε να πείτε;

Απ.: Η ανταπόκριση στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, η σωστή και όσο το δυνατό πιο γρήγορη μαζική του εφαρμογή, παραμένει, όπως είχα προαναφέρει, το κλειδί της πόρτας εξόδου από την πανδημία.

Η Επιστημονική Επιτροπή του Π.Ι.Σ. έχει προτείνει συνέχιση του προγράμματος με όλα τα διαθέσιμα εμβόλια και συνεχή προσπάθεια από την πολιτεία για την εξασφάλιση, όσο το δυνατό περισσοτέρων εμβολίων και μεγαλύτερων ποσοτήτων. Έχει προτείνει παράλληλα συνεχή παρακολούθηση των νεότερων δεδομένων της διεθνούς πρακτικής και των συστάσεων των Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών για έγκαιρη και ασφαλή επικαιροποίηση της πρακτικής σε ότι αφορά ειδικές κατηγορίες ασθενών και χρόνιων πασχόντων, εκεί και όπου προκύπτει επιστημονική τεκμηρίωση.

Στόχος μας είναι να ξεπεράσουμε την υγειονομική κρίση που ταλανίζει τον τόπο μας για περισσότερο από ένα χρόνο. Κι εμείς ως γιατροί στηριζόμαστε στα ισχυρά επιστημονικά δεδομένα τα οποία εξελίσσονται και υπερισχύουν της οποιασδήποτε ανεπίσημης τοποθέτησης.

Ερ.: Αληθεύει ότι ενώπιον σας και ενώπιον του ΠΙΣ έχουν φθάσει πληροφορίες ότι εμβολιάστηκαν άτομα που δεν έπρεπε διότι μπήκαν από την πίσω πόρτα; Περιγράψτε μας κάποιες από τις καταγγελίες χωρίς να δώσετε ονόματα.

Απ.: Δεν είχα τέτοια πληροφόρηση.

Rapid test σωστών προδιαγραφών

Ερ.: Εσείς οι γιατροί εκτιμάτε ότι ο μεγάλος αριθμός ταχείας ανίχνευσης, δηλαδή τα rapid test είναι καθοριστικής σημασίας για την ανίχνευση και μείωση των κρουσμάτων κορωνοϊού; Κάποιοι του ιατρικού κλάδου αμφισβητούν την εγκυρότητα τους, τι λέτε;

Απ.: Tα rapid test αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο και δεν αμφισβητούμε τη χρήση τους φτάνει όμως αυτά να εκτελούνται σωστά και επιστημονικά από εκπαιδευμένο προσωπικό. Τα τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι εγκεκριμένα και να τηρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές όσον αφορά τη διαγνωστική ευαισθησία και ειδικότητα τους. Είναι ευθύνη της πολιτείας και του κράτους να τα ελέγχει όλα αυτά και να φροντίζει να παρέχει στους πολίτες ενδεδειγμένης ποιότητας τεστ. Συνεπώς γι’ αυτό που είχε ασκηθεί κριτική δεν ήταν γενικά η εγκυρότητα των τεστ, όπως λέτε, αλλά η ορθότητα των διαδικασιών που ακολουθούνται στη εκτέλεση αυτών των τεστ και τα κριτήρια βάσει των οποίων η πολιτεία έχει κάνει τις επιλογές της, προκειμένου να διασφαλίζεται η εγκυρότητα τους. Όπως προανέφερα υπάρχουν επιστημονικά κριτήρια και προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται.

Από τη μια έχουμε εύκολη διάγνωση με τα τεστ, αλλά από την άλλη αναγνωρίζουμε και τις πιθανότητες των ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων ή/και θετικών. Σημασία έχει το ιστορικό των πολιτών σε ό,τι αφορά τυχόν στενή επαφή και η συμπτωματολογία.

Η Μάλτα μας έβαλε όλους γυαλιά

Ερ.: Είσαστε ικανοποιημένος από την εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα μας, ή μήπως θα μπορούσε να γίνει με πιο ταχύς ρυθμούς; Τι έφταιξε; Θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ισραήλ;

Απ.: Είναι σημαντικό να επαναλάβω ότι βασικός τρόπος εξόδου από την πανδημία είναι ο εμβολιασμός επαρκούς μέρους του πληθυσμού. Η πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος θα μπορούσε να ήταν καλύτερη και θα μπορούσαμε να είχαμε αξιοποιήσει εγκαίρως τα παραδείγματα χωρών που έχουν επιτύχει τους στόχους τους. Ένα εύστοχο παράδειγμα είναι η Μάλτα, που επίσης είναι μέλος της Ε.Ε. Στη Μάλτα έχει ήδη εμβολιαστεί το 35% του πληθυσμού σε σύγκριση με 13% των εμβολιασθέντων στην Κύπρο. Η Μάλτα διαπραγματεύτηκε και προμηθεύτηκε περισσότερα εμβόλια από την Ε.Ε. και εφάρμοσε με συνέπεια ένα πρόγραμμα το οποίο φαίνεται να αποδίδει πιο αποτελεσματικά. Οι ρυθμοί μας ναι, θα έπρεπε να ήταν ταχύτεροι. Ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες θα ήταν η επαρκής διαθεσιμότητα εμβολίων.

Ερ.: Πως εκτιμάτε τη μέχρι στιγμής διαχείριση κατά της Covid-19 από την κυβέρνηση. Τα κρούσματα σταθεροποιήθηκαν αλλά σε ψηλά επίπεδα, γιατί κατά την άποψη σας;

Απ.: Η εκάστοτε κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μία υγειονομική κρίση, λαμβάνοντας υπόψη πολλούς παράγοντες. Πέραν του επιστημονικού, η πολιτεία ευρύτερα καλείται να λάβει αποφάσεις συνυπολογίζοντας επιστημονικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα κόστους, διαθεσιμότητας, διοικητικής οργάνωσης και υποδομών. Ως ΠΙΣ στηρίζουμε την Πολιτεία, βασιζόμενοι αυστηρώς σε επιστημονικά κριτήρια. Στόχος και αποστολή μας είναι η συμβολή στη βάση της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της ιατρικής επιστήμης. Αυτό είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσει διότι η κριτική που ως θεσμικό όργανο ασκούμε, αφορά την ιατρική επιστημονική πτυχή και το ρόλο της ιατρικής κοινότητας.

Από την πρώτη στιγμή που είχε ξεσπάσει η πανδημία ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε ισχυρά παρόντες και ενεργά προσηλωμένοι. Συνεχίζουμε με υπευθυνότητα και επιστημονική τεκμηρίωση, να συμβάλλουμε στην ενίσχυση και τη βελτίωση, εκεί και όπου χρειάζεται, της διαχείρισης της πανδημίας. Ειδικά ο ρόλος μας καθίσταται καθοριστικός και πολύ σημαντικός σε ότι αφορά την κλινική διαχείριση.

Είναι γεγονός ότι το επιδημιολογικό φορτίο δυστυχώς παραμένει ψηλό. Και όσο δεν ενισχύουμε και δεν επισπεύδουμε ακόμη περισσότερο την επαρκή μαζική εμβολιαστική κάλυψη, προκύπτουν θέματα που αφορούν την ασφαλή επιστροφή στην κανονικότητα. Ρόλο παίζουν επίσης οι ενδοοικογενειακές μολύνσεις αλλά και η κόπωση του πληθυσμού. Να μην ξεχνάμε ότι διανύουμε τον 13^ο μήνα σε κλοιό πανδημίας. Ως ιατροί επικεντρωνόμαστε όχι μόνο στα νοσοκομεία που το τελευταίο διάστημα έχει επιβαρυνθεί με σημάδια όμως σταθεροποίησης αλλά και στην κοινωνικο-ψυχολογική επίδραση της όλης κατάστασης.

Πολύτιμες γνώσεις

Ερ.: Η νόσος του Covid-19 τι δίδαξε τον ιατρικό κόσμο;

Απ.: Όπως και κάθε άλλη νέα νόσος για τον ιατρικό και ευρύτερα τον επιστημονικό κόσμο, έτσι και η Covid-19, έχει προσφέρει πολύτιμες γνώσεις τις οποίες έχουμε αποκτήσει μέσα από την αξιοποίηση της τεχνολογίας ως παγκόσμια επιστημονική και ιατρική κοινότητα. Αυτές οι ραγδαίες γνώσεις έχουν οδηγήσει στην παρασκευή, έγκριση και διάθεση των εμβολίων τα οποία αναμφίβολα αποτελούν καθοριστικό εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση και εκρίζωση της πανδημίας Covid-19. Η έγκριση και διάθεση εμβολίων κατά του νέου κορωνοϊού είναι μια από τις νίκες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Ευρύτερα αυτό που μας έχει διδάξει είναι ότι οι αντοχές μας κάτω από υγειονομική πίεση λόγω της πανδημίας, απαιτούν λύσεις που περιλαμβάνουν την αξιοποίηση όλων των ιατροφαρμακευτικών εργαλείων και τα εμβόλια αποτελούν μέρος αυτής της διαδικασίας.

Εκείνο επίσης που μας έχει διδάξει είναι η αναγνώριση της δημοκρατίας της γνώσης. Το πνεύμα της διεπιστημονικής συνεργασίας είναι εκείνο που θα μας οδηγήσει στον έγκαιρο τερματισμό της πανδημίας ωςένα φωτεινό υπόδειγμα στον τελικό επιστημονικό απολογισμό.

Να ενισχυθούν τα δημόσια νοσηλευτήρια

Ερ.: Εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια ανέλαβαν το μεγαλύτερο - σχεδόν εξ ολοκλήρου - το βάρος της πανδημίας. Μήπως αυτό αποδεικνύει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν και να παραμείνουν ο βασικός πυλώνας του συστήματος υγείας;

Απ.: Αυτό το λέμε εξ υπαρχής ακόμη και προ της εκδήλωσης της πανδημίας στις τοποθετήσεις μας για το ΓεΣΥ. Τα δημόσια νοσηλευτήρια πρέπει να είναι η ραχοκοκαλιά του συστήματος με τον ιδιωτικό τομέα να διαδραματίζει επικουρικό και ενισχυτικό ρόλο. Είναι δυστυχώς ένα γεγονός ότι η πανδημία του κορωνοϊού βρήκε τα δημόσια νοσηλευτήρια με άλυτα διαχρονικά προβλήματα, με την αναδιοργάνωση να μην έχει προχωρήσει και στο πλαίσιο ενός καινούργιου συστήματος υγείας που βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο και που πρώιμα δοκιμάζεται. Ως θέμα αρχής όμως τα δημόσια νοσηλευτήρια πρέπει να ενισχυθούν ώστε να μπορούν να παραμείνουν ο βασικός πυλώνας του συστήματος υγείας με τον ιδιωτικό τομέα να συμβάλλει ενισχυτικά. Έτσι θα μπορεί να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του συστήματος.

Να εμβολιαστούν γιατροί και νοσηλευτές

Ερ.: Κύριε Αγαθαγγέλου, από τη μια γίνεται μια γιγάντια προσπάθεια για αναχαίτιση της εξάπλωσης του ιού και από την άλλη βλέπουμε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό να αρνείται να εμβολιαστεί. Πώς κρίνετε αυτές τις συμπεριφορές πέραν του ότι ο εμβολιασμός δεν είναι υποχρεωτικός;

Απ.: Χωρίς υγιείς γιατρούς, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Είναι για αυτόν ακριβώς το λόγο που από την πρώτη στιγμή είχαμε επισημάνει τη σημασία της προστασίας των επαγγελματιών υγείαςγια να μπορούν να εκπληρώνουν στο ακέραιο τα αυξημένα καθήκοντα τους. Είχαμε ζητήσει μάλιστα από το Υπουργείο Υγείας όπως δοθεί και προτεραιότητα προς τα μέλη μας για τους πιο πάνω λόγους. Κατά κύριο λόγο, με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, ο εμβολιασμός προστατεύει τους ίδιους τους επαγγελματίες υγείας και ευρύτερα τους πολίτες από τον ιό. Δεν είναι θέμα «συμπεριφοράς» όπως λέτε αλλά ζήτημα προσωπικής επιλογής μίας πολύ μικρής μειοψηφίας που πρέπει να είναι σεβαστή. Διότι αυτή τη στιγμή, η πλειοψηφία των ιατρών εμβολιάζεται ή έχει ήδη εμβολιαστεί. Αυτό έχει σημασία και ας επικεντρωθούμε όλοι σε αυτά τα θετικά δεδομένα.