Οινοτουρισμός: Αναξιοποίητο brand ο Διόνυσος

Σε εμβρυακό στάδιο βρίσκεται ο οινοτουρισμός στην Κύπρο, παρότι η χώρα έχει οινική παράδοση πέραν των 3.500 χρόνων. Η Κύπρος είναι γνωστή ως η οικία του Διονύσου, θεού του κρασιού, ενώ στη χώρα έχει παραχθεί το παλαιότερο κρασί στην ιστορία, το κυπριακό νάμα.

Την ίδια ώρα ο οινικός τουρισμός αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια σε πολλές οινοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου, οι οποίες ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητα τους ως τουριστικοί προορισμοί, εμπλουτίζοντας την εικόνα τους και ως προορισμοί οίνου.

Ειδικότερα, χώρες στην Ευρώπη όπως οι Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα με το ίδιο ή μικρότερο παρελθόν στην αμπελουργία και οινοποιεία προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια λάτρεις και γνώστες του κρασιού.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της διεθνούς οργάνωση κρασιού OIV, η παγκόσμια κατανάλωση κρασιού σημείωσε άνοδο κατά 1,8% το 2017 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ μόνο η Γαλλία από τα κρασιά της, εισπράττει κάθε χρόνο πέραν των €40 δισ.

Σημειώνεται επίσης ότι στην αγορά των εξαγωγών, η Ισπανία παραμένει η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής σε όγκο με παγκόσμιο μερίδιο αγοράς 20,5%.

Από την άλλη πλευρά, στην Κύπρο έχουν γίνει κάποια βήματα για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου είδους τουρισμού την τελευταία 20ετία, με κυριότερο τη δημιουργία των Δρόμων του Κρασιού και τον διαγωνισμό κυπριακού οίνου, χωρίς ωστόσο το κράτος να χαράξει μία ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης του.

Χωρίς στρατηγική ανάπτυξης ο οινοτουρισμός

Ο οίνο-γαστρονομικός τουρισμός αντιμετωπίζεται ως μια δράση ή υποκατηγορία που προσφέρεται στο πλαίσιο του κλασικού μοντέλου τουρισμού της Κύπρου, του ήλιου-θάλασσα, ανέφερε σε δηλώσεις στη StockWatch η αρμόδια λειτουργός του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ) Μαρία Σωκράτους.

«Ως εκ τούτου, ο βασικός σκοπός των επισκεπτών στην Κύπρο είναι άλλος, όπως ήλιος και θάλασσα ή ο αθλητισμός, τα οποία και συνδυάζουν με την επίσκεψη σε κάποιο οινοποιό», ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Σωκράτους ερωτηθείς εάν υπάρχουν συγκροτημένες δράσεις για την ανάπτυξη του τουρισμού οίνου στην Κύπρο.

Πρόσθεσε ότι αυτός είναι και ο λόγος που δεν υπάρχουν και μετρήσιμα στατιστικά στοιχεία για την ανάπτυξη του οίνο-γαστρονομικού τουρισμού στη χώρα μας. Εκτίμησε περαιτέρω ότι ελάχιστοι είναι σήμερα οι επισκέπτες στην Κύπρο που έρχονται ειδικά για να γνωρίσουν τα κρασιά της.

Δρόμοι του κρασιού με 28 επισκέψιμα οινοποιεία

Όσον αφορά τις δράσεις του ΚΟΤ για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού, η κ. Σωκράτους ανέφερε το έργο των «Δρόμων του Κρασιού», το οποίο σήμερα έχει επτά διαδρομές σε 41 οινοποιεία σ’ όλη την Κύπρο. Τόνισε πως αυτές οι διαδρομές είναι πολύ ελκυστικές στους τουρίστες, καθώς πέραν των επισκέψεων σε οινοποιεία προτείνουν αξιοθέατα και υπηρεσίες καθ’ οδόν, όπως αρχαιολογικούς χώρους, εκκλησίες και χώρους εστίασης.

Η κ. Σωκράτους είπε ότι ενδιαφέρον για τους «Δρόμους του κρασιού» υπάρχει και από μεγάλη μερίδα κυπρίων και ειδικά τον Νοέμβριο που πραγματοποιούνται οργανωμένες εκδρομές σε οινοποιεία.

Επεσήμανε επίσης ότι το φυλλάδιο με τους «Δρόμους του Κρασιού» είναι το πρώτο φυλλάδιο που εξανεμίζεται από τους πάγκους των εκθέσεων που συμμετέχει ο Οργανισμός αλλά και από τα γραφεία του, καθώς όπως είπε το κρασί και το φαγητό είναι κάτι που ενδιαφέρει τους πάντες. Βάσει αυτού, σημείωσε ότι η Κύπρος έχει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης ως οινικός προορισμός, καθώς υπάρχει το ενδιαφέρον αλλά και το ποιοτικό προϊόν.

Στις 79000 στρέμματα ο κυπρ. αμπελώνας

Στο μεταξύ, παρά την απουσία εθνικής στρατηγικής, όλο και περισσότερα οινοποιεία επενδύουν στις άρτιες υποδομές, διεκδικώντας θέση σε ένα από τα δυναμικότερα κομμάτια της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας.

Μιλώντας στη StockWatch, ο ανώτερος λειτουργός του τμήματος Γεωργίας Κυριάκος Αλεξάνδρου ανέφερε ότι τα ποιοτικά άλματα που έχει σημειώσει το κυπριακό κρασί τα τελευταία χρόνια δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες και για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού.

Πρόσθεσε ότι τα επισκέψιμα οινοποιεία προσφέρουν στους τουρίστες, ντόπιους και ξένους, τη δυνατότητα να δοκιμάσουν εξαιρετικά δείγματα γηγενών και διεθνών ποικιλιών κρασιών, νέες και παλιές γεύσεις, αλλά και να λάβουν μέρος στη διαδικασία εάν το επιθυμούν παραγωγής κρασιού και να γνωρίσουν τον τόπο μέσα από την εμπειρία της.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ο αμπελώνας σήμερα στην Κύπρο εκτείνεται σε 79.000 περίπου στρέμματα, ενώ υπάρχουν 75 οινοποιεία εκ των οποίων τα 28 επισκέψιμα. Η πλειοψηφία των οινοποιείων βρίσκεται στη Λεμεσό και συγκεκριμένα τα 36, ακολουθεί η Πάφος με 23, η Λευκωσία με 14 και η Λάρνακα με 2.

Ο κ. Αλεξάνδρου είπε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια, λειτούργησαν μικρά οικογενειακά οινοποιεία που έδωσαν έμφαση στις τοπικές ποικιλίες και άρχισαν να παράγονται ιδιωτικές ετικέτες με εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Στο 7% οι εξαγωγές κρασιών

Παράλληλα αυξήθηκε και η παραγωγή οινοποιήσιµων σταφυλιών κατά 20% την τελευταία διετία. Το 83% των κυπριακών κρασιών προορίζεται για εγχώρια κατανάλωση και μόλις το 7% πηγαίνει σε εξαγωγές, σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, Εσθονία και Γερμανία

Ο κ. Αλεξάνδρου ανέφερε επίσης ότι τα πιο γνωστά στο εξωτερικό κυπριακά κρασιά είναι η Κουμανδαρία, το Ξυνιστέρι και το Μαραθεύτικο. Ερωτηθείς επίσης για τον τζίρο από την παραγωγή κρασιού, ανέφερε ότι με βάση τη Στατιστική Υπηρεσία το 2015, η αξία των οινοποιήσιμων σταφυλιών ήταν €6.000.000.

Υπενθυμίζεται ότι μαύρη σελίδα στην ιστορία του κυπριακού αμπελώνα και κρασιού, αποτέλεσε η απόφαση να ξεριζωθούν οι γηγενείς ποικιλίες και να φυτευτούν ξένες τη δεκαετία του 1980. Ευτυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια νέοι οινολόγοι και οινοποιοί με μεράκι, αγάπη και γνώση παράγουν πολύ καλά και ποιοτικά κρασιά.

Σημειώνεται ότι οινικός τουρισμός είναι οι επισκέψεις σε οινοποιεία, αμπελώνες ή γιορτές κρασιού, όπου πρωταρχικός σκοπός είναι η «γνωριμία» με τις διάφορες ποικιλίες κρασιού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής.

Ο οινοτουρισμός, απαιτεί βέβαια, στρατηγική και σύνδεση του αμπελώνα και του κρασιού με το τοπίο και τον πολιτισμό. Απαιτεί ακόμα προϋποθέσεις οργάνωσης, συμπεριφορών, δραστηριοτήτων, εξυπηρετήσεων και παροχών, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ελκυστικό πλέγμα-κίνητρο για επισκέψεις.

Σε άλλες χώρες επίσης συνδυάζεται με άλλες ειδικές μορφές τουρισμού, όπως θρησκευτικός, περιπέτειας, αγροτουρισμός, ομορφιάς και χαλάρωσης.