You are here

Απαλλάσσεται εγγυητής από τις υποχρεώσεις του

29/03/2019 15:47

Απόφαση που εκδόθηκε από τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο Παύλο Ιωάννου καλεί την εναπομείνουσα οντότητα του πρώην Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα (ΣΕΔΙΠΕΣ/ΚΕΔΙΠΕΣ), σε απαλλαγή παραπονούμενου καταναλωτή από τις εγγυητικές του υποχρεώσεις, λόγω καθυστέρησης από πλευράς του δανειστή να ενημερώσει τον εγγυητή για την αδυναμία του πρωτοφειλέτη να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις σε αντίθεση με αυτό που προέβλεπε η σύμβαση εγγύησης που είχε υπογραφεί.

Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος αναφέρει ότι υπάρχουν πολλές συμβάσεις εγγύησης του πρώην Συνεργατισμού που περιέχουν τη ρήτρα για ενημέρωση του εγγυητή «χωρίς καθυστέρηση»  και οι καταναλωτές-εγγυητές οφείλουν να ελέγχουν, προκειμένου να προστατεύσουν τα συμφέροντα τους, το βαθμό στον οποίο ο δανειστής τους ενημέρωσε εγκαίρως, και χωρίς καθυστέρηση, για τις αδυναμίες του πρωτοφειλέτη να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις. Προφανώς δε, να διαμαρτυρηθούν στην ΚΕΔΙΠΕΣ αν δεν επισυνέβηκε τέτοια ενημέρωση.
 
Σύμφωνα με τον παραπονούμενο, η πρώην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα απέτυχε να τον ενημερώσει (υπό την ιδιότητα του ως εγγυητή των δανειακών υποχρεώσεων τρίτου προσώπου) «χωρίς καθυστέρηση», όπως θα έπρεπε, σχετικά με την αδυναμία του πρωτοφειλέτη (τον οποίον εγγυήθηκε ο παραπονούμενος) να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις.
 
Η ενημέρωση έγινε ύστερα από δεκαεπτά μήνες -αν και προέκυψε ότι η καθυστέρηση πληρωμής των δόσεων επεσυνέβει εικοσιεννεά μήνες πριν την ενημέρωση του εγγυητή- και αφού συσσωρεύθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις, σύμφωνα με το αδιάσειστο μαρτυρικό υλικό που κατατέθηκε ενώπιον του Επιτρόπου, σε σχέση με το παράπονο.
 
«Προφανώς, ενημέρωση μετά την πάροδο 17 μηνών από την έναρξη της δημιουργίας υπερημεριών ουδόλως συνιστά ‘χωρίς καθυστέρηση’ ενημέρωση» αναφέρεται σε ενημερωτικό σημείωμα του Επιτρόπου, στο οποίο σημειώνεται ότι «αναπόφευκτα η πιο πάνω απόφαση εκδόθηκε υπέρ του καταναλωτή και καλεί την ΚΕΔΙΠΕΣ σε άμεση απαλλαγή του παραπονούμενου από τις εγγυητικές του υποχρεώσεις».
 
Όπως σημειώνεται, η Σύμβαση Εγγύησης προέβλεπε ρητώς ότι το «το Ταμιευτήριο υποχρεούται να ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση τον Εγγυητή γραπτώς με επιστολή στη διεύθυνση που σημειώνεται στη Σύμβαση Εγγύησης ή στην τελευταία γνωστή διεύθυνση του για κάθε εκ μέρους του Πρωτοφειλέτη υπερημερία ή αθέτηση οποιασδήποτε υπόσχεσης ή υποχρέωσης δυνάμει της Συμφωνίας Δανείου ή άρση ή μεταβολή οποιασδήποτε επιβάρυνσης που έχει τεθεί στην περιουσία του προς όφελος του Ταμιευτηρίου για τους σκοπούς της Συμφωνίας Δανείου.»
 
Ο Επίτροπος υπογραμμίζει επιπλέον ότι ανεξάρτητα από την ύπαρξη στη Σύμβαση Εγγύησης του πιο πάνω όρου, ή ανάλογης ερμηνευτικής συνέπειας, άλλου όρου, η υποχρέωση του δανειστή να ενημερώνει «χωρίς καθυστέρηση και γραπτώς τον εγγυητή», επιτάσσεται και από το Άρθρο 12 του Περί της Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμο του 2003 (197(Ι)/2003).
 
Σύμφωνα με τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο, το νομικό πλαίσιο της Κυπριακής Δημοκρατίας παρέχει σημαντική προστασία στους εγγυητές και καθορίζει σαφέστατες υποχρεώσεις των δανειστών απέναντί τους. Οι εν λόγω υποχρεώσεις των δανειστών (και επομένως τα δικαιώματα των εγγυητών), άρχονται πριν ακόμα υπογραφεί η Συμφωνία Εγγύησης (πλήρης διαφάνεια στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τον πρωτοφειλέτη, προς τους εν δυνάμει εγγυητές) και συνεχίζουν μετά τη σύναψη της Συμφωνίας Εγγύησης (έγκαιρη ενημέρωση του εγγυητή για αθέτηση του πρωτοφειλέτη να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις κλπ, μεταξύ άλλων).
 
Ειδικότερα επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που μια Σύμβαση Εγγύησης περιλαμβάνει πρόνοια για υποχρέωση του δανειστή να ενημερώνει τον εγγυητή, «χωρίς καθυστέρηση» και γραπτώς, στην διεύθυνση που υπάρχει στη Σύμβαση Εγγύησης ή την τελευταία γνωστή διεύθυνση, ο περί Συμβάσεων Νόμος, Κεφ149, παρέχει στον εγγυητή σημαντική προστασία σε περίπτωση αθέτησης του δανειστή από την εν λόγω υπόσχεση του. Περαιτέρω σημειώνεται ότι παρέχεται στους εγγυητές προστασία από τον περί της προστασίας ορισμένης κατηγορίας εγγυητών Νόμο του 2003, ο οποίος αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά την τροποποίηση του 2015, εξαιτίας του γεγονότος ότι, εκτός των άλλων, έχει καταστήσει, το σύνολο του Νόμου, αναδρομικό.
 
«Τυχόν καταστρατήγηση της υποχρέωσης για ‘χωρίς καθυστέρηση’ ενημέρωση συνεπάγεται κατά τα ανωτέρω απαλλαγή τους από την εγγυητική υποχρέωση. Το ίδιο ισχύει για τις εγγυητικές συμβάσεις με οποιαδήποτε άλλη τράπεζα. Αυτό συνεπάγεται και πάλι ότι οι εγγυητές οφείλουν να εξετάζουν τις εγγυητικές συμβάσεις για το κατά πόσο ρητώς αναφέρεται η ρήτρα ενημέρωσης. Ανεξάρτητα από αυτό, ‘η χωρίς καθυστέρηση’ ενημέρωση των εγγυητών επιτάσσεται και από τον περί Προστασίας Ορισμένης Κατηγορίας Εγγυητών Νόμο» τονίζεται, καταληκτικά, στο σημείωμα του Επιτρόπου.
 
Χρήζει χειρισμού από τον νομοθέτη το πρόβλημα των προστατευτικών μέτρων επί ακίνητης περιουσίας

Στο ενημερωτικό σημείωμα, ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος σημειώνει ότι το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) θεωρείται «ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εθνική οικονομία μας, και όντως είναι τέτοια».
 
Προβαίνει δε σε ειδική αναφορά για τα MEMO, τα γνωστά δηλαδή προστατευτικά μέτρα επί της ακίνητης περιουσίας των εγγυητών, τονίζοντας ότι «αυτό δημιουργεί νέους περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα και πλήττει μεταξύ άλλων, το Real Estate Sector και τις κατασκευές», θέτοντας σε πλήρη λειτουργία τον φαύλο κύκλο ΜΕΔ – αναστολής της ανάπτυξης– περισσότερα ΜΕΔ.
 
«Σημειώνουμε ότι, πολλάκις, η αξία της ακίνητης περιουσίας επί της οποίας λαμβάνονται τα προστατευτικά μέτρα, είναι υπερπολλαπλάσια των υποχρεώσεων του πρωτοφειλέτη. Το πρόβλημα αυτό, φρονώ ότι χρήζει χειρισμού από το Νομοθέτη, το συντομότερο δυνατό», εκτιμά ο Επίτροπος.
 
Πλήγματα στην κοινωνική συνοχή

Επιπρόσθετα, αναφέρει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, «η ενεργοποίηση των εγγυητικών υποχρεώσεων αρχίζει να επιφέρει πλήγματα στην κοινωνική συνοχή, για προφανέστατους λόγους. Οι προηγουμένως καλοί φίλοι και συγγενείς του πρωτοφειλέτη, που έσπευσαν να εγγυηθούν τη δανειακή του σύμβαση, μετατρέπονται σε εχθρούς που απαιτούν τη συμμόρφωσή του με τις δανειακές του υποχρεώσεις, ώστε οι ίδιοι να απαλλαγούν από τις επιπτώσεις της εγγυητικής δέσμευσης. Πιέσεις, μεμψιμοιρίες, οικογενειακοί διαπληκτισμοί.

Η πορεία του φαινομένου των ΜΕΔ στην Κύπρο έχει εισέλθει πλέον στα τελευταία στάδια της φάσης της αμέσου μεταδοτικότητας. Αυτό προκύπτει αβίαστα από πολλά παράπονα τα οποία κατατίθενται στο Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου από εγγυητές και τις συζητήσεις που έχω μαζί τους. Τα αποτελέσματα της εξέλιξης αυτής ήδη έχουν εκδηλωθεί. Δυστυχώς όμως θα τα διαπιστώσουμε σε μεγαλύτερη έκταση και ένταση τα επόμενα χρόνια. Αυτό προκύπτει και από τα εν λόγω παράπονα εγγυητών, τα οποία συχνά δεν μπορώ να εξετάσω διότι υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις».