Δικαστήριο: 13 καταχρηστικές ρήτρες στο συμβόλαιο της Societe

Καταχρηστικές και αδιαφανείς χαρακτηρίζονται δεκατρείς ρήτρες συμβολαίου στεγαστικού δανείου της Societe Generale, στην απόφαση που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας την περασμένη εβδομάδα.

Η δικαστική απόφαση εκδόθηκε στις 25/2/2021, κατόπιν προώθησης στη Νομική Υπηρεσία σχετικής απόφασης της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή ημερομηνίας 27/11/2017. Όπως σημειώνεται στη δικαστική απόφαση, όλοι οι όροι περιλαμβάνονται σε έντυπο συμφωνίας στεγαστικού δανείου της Societe Generale, ημερομηνίας 19/5/2009.

Για ορισμένους από τους όρους σημειώνεται πως η Τράπεζα έχει ήδη προχωρήσει σε τροποποίηση.

Την Τράπεζα εκπροσώπησε στο δικαστήριο, το δικηγορικό γραφείο Κούσιος, Κορφιώτης και ΠαπαχαραλάμπουςΔ.Ε.Π.Ε.

Οι επίμαχες συμβατικές ρήτρες

Η απόφαση εξετάζει έναν προς έναν 14 όρους της σύμβασης που θεωρήθηκαν καταχρηστικοί από τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή (ΥΠΚ), κρίνοντας τους 13 εξ αυτών καταχρηστικούς και αδιαφανείς.

Μόνο σε μια περίπτωση η απόφαση κρίνει ότι λανθασμένα ο όρος κρίθηκε ως καταχρηστικός από το Διευθυντή της ΥΠΚ και αυτή αφορά τον τρόπο ειδοποίησης που μπορεί να δοθεί στον οφειλέτη.

Στην απόφαση γίνεται αναφορά σε όρους που εκτός από ασάφεια επιφέρουν διατάραξη της συμβατικής ισορροπίας σε βάρος του καταναλωτή, ενάντια στις απαιτήσεις της καλής πίστης και σε όρους που προκαλούν έμμεσα αύξηση του επιτοκίου κατά τρόπο που δεν επιτρέπει στον καταναλωτή να πληροφορηθεί το πραγματικό ετήσιο επιτόκιο.

Γίνεται ακόμα αναφορά, σε όρο που δίνει στην Τράπεζα το δικαίωμα να τροποποιεί μονομερώς τη συμφωνία επί ουσιωδώς όρου, καθώς και σε όρους που έχουν σχέση με τα επιτόκια και τους οποίους η Τράπεζα έχει τροποποιήσει.

Επίσης, καταχρηστικός χαρακτηρίζεται όρος που δίνει το δικαίωμα στην τράπεζα να εγείρει αγωγή εναντίον του καταναλωτή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, καθώς όπως σημειώνεται, μπορεί να καταστήσει δυσχερή την παρουσία του καταναλωτή και να τον αποθαρρύνει ή να τον εμποδίσει λόγω κόστους να λάβει δικαστικά μέτρα προς υπεράσπιση του.

Οι επίμαχοι συμβατικοί όροι αφορούν ειδικότερα, θέματα σταδιακής εκταμίευσης δανείου, υπολογισμούς επιτοκίου, το δικαίωμα της Τράπεζας να ζητήσει πλήρη αποπληρωμή του δανείου ανά πάσα στιγμή και χωρίς να προβάλει λόγο και να δώσει προθεσμία στον καταναλωτή, το δικαίωμα της Τράπεζας να μεταβάλλει το βασικό επιτόκιο, το επιτόκιο euribor ή labor και την περίοδο διάρκειας του, προσαυξήσεις, τόκους υπερημερίας, τις προμήθειες ή και τα τραπεζικά δικαιώματα της Τράπεζας και το δικαίωμα της Τράπεζας να μεταβάλλει μονομερώς το ύψος των επιτοκίων, των χρεώσεων και των προμηθειών.

Αφορούν επίσης, τη χρέωση εξόδων προπληρωμής του δανείου, το δικαίωμα συμψηφισμού λογαριασμών του καταναλωτή έναντι υποχρεώσεων του προς την Τράπεζα κατά τον τερματισμό της συμφωνίας, την υποχρέωση του καταναλωτή να συνάψει συμφωνία ασφαλιστικής κάλυψης θανάτου χωρίς προσδιορισμό του ύψους ασφαλίστρων, τον όρο ότι δικαιώματα, δαπάνες και καταβολές οποιουδήποτε είδους δημιουργούνται άμεσα ή έμμεσα συνεπεία του δανείου θα επιβαρύνουν τον καταναλωτή και το δικαίωμα της Τράπεζας να εγείρει αγωγή εναντίον του καταναλωτή σε οποιοδήποτε δικαστήριο άλλης χώρας.

Δεν μπορεί να συνεχίσει η εφαρμογή της σύμβασης

«Λαμβάνοντας υπόψη μου τις θέσεις του Διευθυντή στην προκαταρκτική του απόφαση, τις απαντήσεις των συνηγόρων της Καθ’ης η Αίτηση, όπως και την τελική απόφαση του Διευθυντή και έχοντας λάβει υπόψη μου τις αγορεύσεις και των δύο πλευρών αναφορικά με τις εν λόγω ρήτρες είναι η θέση μου, ότι όντως οι επίδικες ρήτρες των συμβάσεων ως έχω καταλήξει στην απόφαση μου ανωτέρω, είναι καταχρηστικές και αδιαφανείς», σημειώνει στη απόφαση του ο δικαστής.

Όπως αναφέρεται, «το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί τώρα, είναι κατά πόσον, σε περίπτωση που συγκεκριμένη ή συγκεκριμένες ρήτρες κριθούν καταχρηστικές, μπορεί η σύμβαση να υπάρξει, χωρίς την καταχρηστική ή τις καταχρηστικές ρήτρες». Στην παρούσα περίπτωση, ο δικαστής εκφράζει την άποψη ότι ενόψει της πληθώρας των όρων της σύμβασης που έχουν κριθεί ως καταχρηστικές και/ή αδιαφανείς, η συγκεκριμένη σύμβαση, δεν μπορεί να εξακολουθεί να ισχύει και να εφαρμόζεται.

Δεν δημιουργείται προηγούμενο

Σε δημόσιες δηλώσεις του, ο αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή Αντώνης Ιωάννου, ανέφερε ότι οι προεκτάσεις του θέματος είναι μεγάλες και πως αναμένεται με βάση την απόφαση να υπάρξουν θετικές εξελίξεις.

Διευκρίνισε ότι με την απόφαση η τράπεζα δεν θα μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί αυτές τις ρήτρες και πως το συμβόλαιο που τις περιλαμβάνει καθίσταται άκυρο. Ο επηρεαζόμενος καταναλωτής είπε, θα πρέπει να διεκδικήσει αποζημιώσεις με βάση την απόφαση, καθώς η τράπεζα δεν θα προχωρήσει από μόνη της σε αυτό. Πρόσθεσε ωστόσο, πως η τράπεζα αναμένεται να προχωρήσει σε έφεση.

Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι όποιος έχει αντίστοιχο συμβόλαιο με τη συγκεκριμένη τράπεζα, έχει πλέον την απόφαση στα χέρια του, ωστόσο δεν καλύπτεται από αυτήν, καθώς δεν είναι άμεσα εκτελεστή. «Ο καθένας θα πρέπει να απευθυνθεί στο δικαστήριο ο ίδιος και να δούμε που θα καταλήξει», είπε.

Σημείωσε ότι σύντομα αναμένεται να υπάρξουν αποφάσεις και για υποθέσεις που αφορούν άλλες τράπεζες και πως οι καταναλωτές θα πρέπει να περιμένουν για να κινηθούν ανάλογα.

Την ίδια στιγμή, δεν παρέλειψε να αφήσει αιχμές για τη μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση της διαδικασίας από τη Νομική Υπηρεσία στο δικαστήριο, ενώ τόνισε τη σημασία του πολυνομοσχεδίου που εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής για βελτίωση της εκτελεστότητας αποφάσεων της υπηρεσίας.

Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή τον περασμένο Νοέμβριο, δίνει τη δυνατότητα στην υπηρεσία, να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα ύψους έως και €500 χιλ., για όλες τις παραβάσεις του νόμου.

Δίνει επίσης, τη δυνατότητα στην υπηρεσία να καταχωρεί αιτήσεις στο δικαστήριο για έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων στις περιπτώσεις κατά τις οποίες, είτε μετά από καταγγελία είτε μετά από διαπίστωση λειτουργών, υπάρχουν παραβάσεις.

Επισυνάπτεται η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.