«Ευάλωτοι» κακοπληρωτές με οικίες €350 χιλ. στο Εστία

Τη θέση ότι το σχέδιο Εστία που ενέκρινε χθες το υπουργικό συμβούλιο επιβραβεύει αντί να αποθαρρύνει τους κακοπληρωτές εκφράζουν οικονομολόγοι, κακίζοντας τα κριτήρια που θέσπισε το υπουργικό για προστασία «ευάλωτων» κοινωνικών ομάδων από τις εκποιήσεις.

Οι ακαδημαϊκοί με τους οποίους συνομίλησε χθες η StockWatch εκτιμούν ότι τα κριτήρια επιτρέπουν σχεδόν σε όλους να συμμετέχουν στο σχέδιο κρατικής επιχορήγησης των υποχρεώσεων τους και κουρέματος των δανείων.

Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν χθες στη βουλή, στο σχέδιο θα μπορούν να συμμετέχουν 15 χιλ. κακοπληρωτές με δάνεια πέραν των €3 δισ., που δεν πλήρωσαν για τουλάχιστον 3 μήνες τα δάνεια τους μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2017.  Το εισοδηματικό κριτήριο που τέθηκε προκάλεσε εντύπωση, καθώς περιλαμβάνει όσους κακοπληρωτές έχουν ετήσια εισοδήματα, σε επίπεδο νοικοκυριού, μέχρι €50 χιλ., δηλαδή κοντά στις €4 χιλ. το μήνα.

Ο φορολογούμενους θα τους πληρώνει το ένα τρίτο της δόσης τους, επιβραβεύοντας τη στρατηγική – σε αρκετές περιπτώσεις – επιλογή να μην πληρώνουν τα δάνεια τους.

Ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Μάριος Ζαχαριάδης, αναφέρει στη StockWatch ότι το σχέδιο αυτό επιβραβεύει στρατηγικούς και άλλους κακοπληρωτές και δημιουργεί κακό προηγούμενο το οποίο θα επηρεάσει αρνητικά το χρηματοοικονομικό σύστημα σε βάθος χρόνου.

«Θα επιβαρύνει επίσης περαιτέρω τις ήδη βεβαρημένες δημοσιονομικές υποχρεώσεις του κράτους. Επιπρόσθετα, συγκεκριμένες πρόνοιες του όπως η αγοραία αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τις €350 χιλ. και το συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του δανειολήπτη να μην υπερβαίνει τις €50 χιλ., θέτουν υπερβολικά ψηλά όρια που δεν αφορούν, βεβαίως, αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες», τονίζει.

Ο κ. Ζαχαριάδης επισημαίνει επίσης ότι στο βαθμό που συγκεκριμένες πρόνοιες του δεν έχουν συζητηθεί επαρκώς με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, δυνατόν να δημιουργήσει και προβλήματα όσον αφορά τις απαιτούμενες από τον επόπτη κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου Ανδρέας Μιλιδώνης αναφέρει ότι σημαντική προϋπόθεση για να μπει κάποιος στο Εστία, θα πρέπει να είναι η απόδειξη ότι δεν είναι ή ήταν στρατηγικός κακοπληρωτής.  

«Χθες προωθήσαμε μια πρόταση για τον ορισμό του στρατηγικού κακοπληρωτή μαζί με τον Σταύρο Ζένιο και την Φιόνα Μούλλεν που εν συντομία λέει «Στρατηγικός κακοπληρωτής δύναται να είναι ένας δανειζόμενος που έχει μηνιαίο καθαρό εισόδημα ίσο με δύο φορές ή περισσότερο από τη μηνιαία δόση (σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα) και δεν θέλει να πληρώσει», σημειώνει, προσθέτοντας ότι θα χρειαστεί και η άμεση εμπλοκή της Κεντρικής.

Επίσης, ο κ. Μιλιδώνης αναφέρει ότι τα κύρια κριτήρια δεν φαίνεται να αγγίζουν μόνο τις ευάλωτες ομάδες.

Συγκεκριμένα το εισοδηματικό όριο από μόνο του καλύπτει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Με βάση στοιχεία από τη Eurostat το «διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριού» (disposable income) για σχεδόν όλο τα νοικοκυριά είναι κοντά στις €50,000, αν και η πρόταση Εστία αναφέρεται μάλλον στο συνολικό ακαθάριστο εισόδημα. Σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία πέραν του ενυπόθηκου δανείου, πάλι ο πήχης φαίνεται να έχει μπει πολύ χαμηλά».

Ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σωφρόνης Κληρίδης επίσης αναφέρει στη StockWatch ότι το σχέδιο δεν φαίνεται να εστιάζεται σε ευάλωτες ομάδες.

«Τα ανώτατα όρια των εισοδημάτων, της αξίας της κατοικίας, και της αξίας της υπόλοιπης περιουσίας φαίνονται να είναι πολύ ψηλά. Είναι αδιανόητο να ζητείται από τον φορολογούμενο να επιδοτήσει κατοικίες των €350.000. Για όσους έκτισαν ή αγόρασαν μεγάλες κατοικίες σε περιόδους ευμάρειας υπάρχει η επιλογή της μετακίνησης σε μικρότερη κατοικία που να είναι στα πλαίσια των οικονομικών τους δυνατοτήτων», σημειώνει ο κ. Κληρίδης

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Imperial College Business School Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, συμφωνώντας με τις επισημάνσεις των συναδέλφων του αναφέρει ότι την επόμενη φορά που θα κάνει τέτοια νομοσχέδια το υπουργείο θα ήταν καλά να εξηγήσει γιατί διάλεξε τους αριθμούς που διάλεξε.

«Γιατί €50 χιλ. και γιατί €350 χιλ. για την κατοικία, για παράδειγμα. Τι αναμένει το υπουργείο από την πολιτική πρόταση του; Πόσο αναμένεται να είναι το κόστος; Υπάρχει οροφή στο κόστος για τον φορολογούμενο;», διερωτάται.

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σταύρος Ζένιος αναφέρει ότι τα κριτήρια είναι υπερβολικά χαλαρά με κίνδυνο να επιδεινωθεί αντί να λυθεί το πρόβλημα των ΜΕΔ.

Τονίζει την ανάγκη πιο αυστηρού ορισμού των κακοπληρωτών στη βάση της πρότασης που έχει κάνει με άλλους δύο συναδέλφους του.

Το σχέδιο Εστία εγκρίθηκε χθες από το υπουργικό συμβούλιο με στόχο, όπως τονίστηκε, να συμβάλει στην αντιμετώπιση των ΜΕΔ, στηρίζοντας τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.