You are here

Χρυστάλλα Γιωρκάτζη: Υπήρχε σενάριο για κούρεμα €2,3 δισ.

15/11/2018 09:51

Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη στην κατάθεση της ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής παραδέχθηκε ότι υπήρχε σενάριο για κούρεμα καταθέσεων €2,3 δισ.

Συγκεκριμένα, το μέλος της επιτροπής Γεώργιος Γεωργίου, επικαλέστηκε επιστολή της διοικήτριας προς τον ΥΠΟΙΚ τον προηγούμενο Φεβρουάριο ότι υπήρχε ένα σενάριο για λήψη μέτρων εξυγίανσης που προνοούσε κούρεμα καταθέσεων €2,3 δισ. και απευθυνόμενος προς την κ. Γιωρκάτζη της είπε ότι «κάνατε και έναν υπολογισμό ότι τα ΜΕΔ μπορούν να τιμολογηθούν στο 10%, τα εξυπηρετούμενα στο 90% και αυτό θα δημιουργούσε μια ζημία €3,5 δισ. στη Συνεργατική και πιθανόν κούρεμα €2,3 δισ.»

Επίσης, ο κ. Γεωργίου είπε ότι οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν διορίσει ελεγκτικό οίκο για προκαταρτική αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων της Συνεργατικής, προσθέτοντας ότι εάν υπήρχε αυτή η σκέψη και υλοποιείτο δεν θα μπορούσαν να εξευρεθούν αγοραστές για το καλό κομμάτι της ΣΚΤ. «Αυτό δεν θα διακύβευε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα;», διερωτήθηκε.

Η απάντηση της κ. Γιωρκάτζη προς τα μέλη της επιτροπής ήταν η εξής:

«Η μεγάλη δική μας έγνοια ως εθνική εποπτική αρχή ήταν η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η μη διαταραχή. Ειδικά όταν άρχισαν οι εκροές είχαμε ανησυχήσει πάρα πολύ ότι αυτό μπορούσε να μεταδοθεί και στις άλλες τράπεζες. Άρα έχετε δίκαιο αυτό που λέτε ότι μας ανησυχούσε. Ανησυχούσαμε ότι θα μπορούσε να μεταδοθεί και στις άλλες τράπεζες και να επέλθει ένας πανικός και ένα «bank run».

Μπροστά στην επιμονή του κ. Γεωργίου γιατί οι ευρωπαϊκές αρχές δεν δέχθηκαν να γίνει μια εξαίρεση κρατικής ενίσχυσης προς το Συνεργατισμό για να ικανοποιηθούν οι αυξημένες προβλέψεις που θα προέκυπταν από τον επιτόπιο έλεγχο, η κ. Γιωρκάτζη απάντησε :

«Στο €1,5 δισ. κρατικής στήριξης και στα €175 εκ. μεταγενέστερα η θέση της ΚΤ ήταν βάλτε περισσότερα διότι δεν θα επαρκέσουν τα ποσά που βάζετε. Αυτό που λέτε έγινε βάζοντας €3,5 δισ. ως κρατική βοήθεια για να μην οδηγηθούμε σε ακραίες καταστάσεις», σημείωσε.

Στην ερώτηση του προέδρου της επιτροπής Γεώργιου Αρέστη πότε μπήκαν αυτά τα χρήματα, η κ. Γιωρκάτζη περιορίστηκε να πει ότι «είναι τεχνοκρατικά θέματα αυτά και αν θέλετε να σας τα στείλουμε γραπτώς».

Επενδύθηκαν χαμηλά ποσά για ΣΚΤ

Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη απαντώντας σε άλλη ερώτηση απέδωσε την κατάρρευση του Συνεργατισμού στο ότι επενδύθηκαν πιο χαμηλά ποσά από ότι έπρεπε για τη διάσωση του.

«Τελικά φάνηκε ότι δεν ήταν αρκετό το €1,5 δισ. που έβαλε ο κύπριος φορολογούμενος εξ' ου και θα πληρώσουν πολύ περισσότερα τώρα. Το €1,5 δισ. εάν γινόταν €2 δισ. ή τα €174 εκ. γίνονταν €400 εκ., θα μπορούσε να σωθεί η ΣΚΤ», σημείωσε και πρόσθεσε ότι «ήταν αμέλεια μας το γεγονός ότι είχαμε χρήματα τα οποία τιμολογούνταν σε πολύ χαμηλά επιτόκια, τα είχαμε εκεί και τα επιστρέψαμε πίσω».

Σε ερώτηση εάν το υπέδειξε η ΚΤ απάντησε καταφατικά λέγοντας «σε μια επιστολή την οποία χαρακτήρισα τραγική, δραματική μάλιστα».

Πυρά κατά Αναστασιάδη

Στη σημερινή της κατάθεση, η κ. Γιωρκάτζη άφησε αιχμές για τη στάση του προεδρικού στο θέμα της ΣΚΤ.

Επεσήμανε ότι από το 2016 «είχαμε συνάντηση με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη για να του μεταφέρουμε τις ανησυχίες μας για το Συνεργατισμό».

Η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε ότι «οι ανησυχίες μας ήταν ότι η ΣΚΤ δεν πήγαινε καλά και ότι ο SSM φαινότανε ότι θα έπαιρνε μέτρα». «Με αυτά που έγιναν αποφύγαμε ακόμη και χειρότερα. Υπήρχαν και χειρότερα να γίνουν και πήγαμε να ενημερώσουμε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για να λάβει τα ηνία και να φέρει τους Συνεργατιστές σε συνάντηση μαζί του».

Την ίδια ημέρα που έγινε συνάντηση με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 19/1/2018 αλλά και στις 29/2/2018, ανέφερε, «στείλαμε και σχετικές επιστολές στον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στη συνέχεια έγινε μια σύσκεψη στο προεδρικό με τον υπουργό οικονομικών, το ΔΣ της ΣΚΤ ενώ η ΚΤ δεν είχε προσκληθεί». «Αυτό δεν το θεωρείται απρέπεια;», είπε η κ. Γιωρκάτζη για ν’ απαντήσει ο πρόεδρος της επιτροπής ότι «όχι, δεν θα σχολιάσω, εμείς θα εκδώσουμε ένα πόρισμα».

Διευκρινίσεις για συναντήσεις

Αμέσως μετά το διάλλειμα, η κ. Γιωρκάτζη μάζεψε τα όσα ανέφερε νωρίτερα για τις συναντήσεις με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας διευκρινίζοντας ότι «από τον Ιανουάριο του 2018 έγιναν πέντε συναντήσεις με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και παραδόθηκαν και δυο επιστολές.

Στις 19/1/2018 ήταν η μια συνάντηση, η άλλη στις 19/2/2018 που παραδόθηκαν και οι δύο επιστολές, μετά στις 14/3/2018 όπου έγινε σύσκεψη με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον υπουργό οικονομικών, τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και ένα αξιωματούχο της ΚΤ και έγινε συζήτηση και για το Εστία. Στις 15/3/2018 έγινε συνάντηση με όλους τους αρχηγούς των κομμάτων που ζητούσαν περαιτέρω στοιχεία για το Εστία και στις 22/6/2018 έγινε ακόμη μια συνάντηση».

Στο σημείο αυτό η κ. Γιωρκάτζη σημείωσε ότι και η αναφορά που γίνεται είναι για σκοπούς της αλήθειας και μόνο της αλήθειας.

«Οι συναντήσεις έγιναν και με πρωτοβουλία δική μου για να ενημερώσω τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για το Συνεργατισμό, αλλά και ο πρόεδρος ανησύχησε πάρα πολύ και ακολούθησαν εκτενείς συναντήσεις», σημείωσε.

Σε παρατήρηση του προέδρου της επιτροπής ότι οι δύο συναντήσεις αφορούσαν το σχέδιο Εστία, η κ. Γιωρκάτζη απάντησε ότι αφορούσε και τα δύο και ότι αν και είχαν ληφθεί αποφάσεις για το Συνεργατισμό υπήρχαν κίνδυνοι να ληφθούν μέτρα πολύ χειρότερα από τους ευρωπαίους».

Σε ερώτηση του κ. Αρέστη εάν υπάρχουν σχετικά έγγραφα για να κατατεθούν στην επιτροπή η κ. Γιωρκάτζη επικαλέστηκε το απόρρητο που απορρέει από τον SSM.

Άλλαξαν τα δεδομένα

Νωρίτερα η κ. Γιωρκάτζη κλήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση του μέλους της επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους ότι οι επιστολές της ΚΤ μιλούσαν για θετικά αποτελέσματα σε ότι αφορά την επίτευξη των στόχων των ΜΕΔ και ότι η μόνη αδυναμία που επισήμανε πολύ συχνά είναι ότι δεν πήγαινε καλά η διαχείριση των πρώτων καθυστερήσεων. «Μήπως αυτές οι τοποθετήσεις σας έδιναν την εντύπωση στο Συνεργατισμό ότι τα πράγματα πήγαιναν καλά;», ρώτησε ο κ. Χαραλάμπους.

Η κ. Γιωρκάτζη απάντησε ότι «λέγαμε και άλλα πράγματα τα οποία τα έλεγε και ο SSM. Μέχρι μια περίοδο φαινότανε ότι τα πράγματα πηγαίνανε καλά και μετά δεν υπήρχε καμία προσπάθεια για μείωση των ΜΕΔ και η δικαιολογία ήταν η συγχώνευση των ΣΠΙ και ο συνδυασμός συστημάτων τόσων πολλών ΣΠΙ».

«Είχαν πολλές ευθύνες που δεν τους επέτρεπαν να δώσουν την δέουσα σημασία στα ΜΕΔ και ξαφνικά βλέπουμε μια αύξηση τους και η εξήγηση ήταν ότι άλλαξαν τα δεδομένα. Δηλαδή την 31/12/2013 είχαμε €6 δισ. ΜΕΔ και το 2018 €6,1 δισ. ενώ έπρεπε να είχε σημειωθεί δραστική μείωση», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι αυτά που λέγονται ότι ο SSM έβαλε στο μάτι το Συνεργατισμό και ήθελε να τον διαλύσει δεν ισχύουν, επισημαίνοντας ότι θα μπορούσε να το κάνει πολύ πιο πριν διότι ενώ παρακολουθούσε την πορεία του Συνεργατισμού, άφηνε περιθώριο.

Ξανά η θυσία της Ιφιγένειας

Ο πρόεδρος της επιτροπής Γεώργιος Αρέστη ρώτησε τη μάρτυρα αν συμμερίζεται τις απόψεις ότι κάποιοι στην Κύπρο είχαν προαποφασίσει, το είχαν σχεδιάσει και είχαν προγραμματίσει το κλείσιμο της ΣΚΤ.

«Δεν διανοούμαι ότι γνώριζαν ότι θα είναι το τέλος του δρόμου, σήκωσαν τα χέρια ψηλά και τα άφησαν τα πράγματα να πάρουν το δρόμο τους», απάντησε η κ. Γιωρκάτζη για να προσθέσει ότι «ίσως, να μην πίστευαν ότι ο SSM θα το οδηγούσε στα άκρα, είτε η πεποίθηση τους ήταν ότι θα βρισκόταν επενδυτής είτε για πολιτικούς λόγους λόγω της σημασίας του Συνεργατισμού».

Πρόσθεσε: «Αδυνατώ να πιστέψω ότι υπάρχει Κύπριος που θα οδηγούσε σε κλείσιμο τον Συνεργατισμό».

Ο κ. Αρέστη αναφέρθηκε στη συνέχεια στη μαρτυρία του προέδρου της επιτροπείας, Γιώργου Χατζηνικόλα, ότι ο Συνεργατισμός θυσιάστηκε ως Ιφιγένεια για να σωθεί το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. «Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως να εξυπηρετούντο άλλα συμφέροντα με το κλείσιμο του Συνεργατισμού», επεσήμανε.

«Δεν μπορώ να το δεχθώ, δεν το συμμερίζομαι», ήταν η απάντηση της διοικήτριας της ΚΤ.

Καλοδεχούμενη η συμφωνία με Altamira

Σχετικά με τη συμφωνία της ΣΚΤ με την Altamira, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι «χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες είχαμε τοποθετηθεί ότι θα γινότανε για άμβλυνση του προβλήματος των ΜΕΔ. Θεωρούσαμε καλοδεχούμενη τη συμφωνία. Δεν είχαμε όμως εμπλακεί καθόλου διότι δεν είναι δουλειά μας το πώς μια τράπεζα επιλέγει τους συμβούλους της».

Πρότεινα παύση μελών της επιτροπείας

Απαντώντας σε ερώτηση αν στο πλαίσιο μιας ειλικρινούς κριτικής των πραγμάτων θεωρεί ότι άργησε να θέσει πιο αυστηρές απαιτήσεις απάντησε «έχετε δίκαιο, ότι καθυστερήσαμε, θα έπρεπε να είχαμε ενεργήσει νωρίτερα».

Πρόσθεσε, ότι «είχαμε και εμείς την κρυφή ελπίδα ότι με ενέργειες που θα έκανε ο Συνεργατισμός θα έδειχνε στον SSM ότι κινούνταν τα πράγματα». Σύμφωνα με την ίδια, ο SSM ήξερε ότι δεν μπορούσαν να γίνουν θαύματα. Αυτό που ήθελε, ήταν να γίνουν μερικές ενέργειες προς διόρθωση του ζητήματος των ΜΕΔ. «Και μας το έλεγαν», σημείωσε η κ. Γιωρκάτζη, «ότι δεν περιμένουμε θαύματα».

Η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας και κατά τη χθεσινή και τη σημερινή της κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής ανέφερε κατ’ επανάληψη ότι επόπτης της ΣΚΤ δεν ήταν η ίδια η Κεντρική Τράπεζα αλλά ο SSΜ.

Σε ερωτήσεις για το ζήτημα ανησυχιών που ήγειρε ο SSM για το ζήτημα της εταιρικής διακυβέρνησης, είπε ότι «έπρεπε ο επόπτης αφού είχε τόσες ανησυχίες για την εταιρική διακυβέρνηση να πει να παυθούν τα μέλη».

Πρόσθεσε ότι «εγώ προσωπικά το εισηγήθηκα στην πρόεδρο», χωρίς να μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω λεπτομέρειες. Σε επιπρόσθετη ερώτηση επ’ αυτού είπε ότι «υπήρχε δισταγμός στο να ληφθεί τόσο δραστικό μέτρο».

Η κ. Γιωρκάτζη επεσήμανε επίσης ότι κατά τη συνάντηση που είχε με τον τότε πρόεδρο του ΔΣ της ΣΚΤ Τάκη Ταουσιάνη, ο κ. Ταουσιάνης είχε εισηγηθεί την αλλαγή όλου του συμβουλίου.

Διόρθωση δήλωσης

Η κ. Γιωρκάτζη στην αρχή της κατάθεσης της προχώρησε σε διόρθωση χθεσινής της δήλωσης, σημειώνοντας ότι τα δάνεια που βρίσκονται στα ντοσιέ του γενικού εισαγγελέα αφορούν αξιωματούχους του Συνεργατισμού και όχι πολιτικών προσώπων.

Σε ερώτηση του προέδρου της επιτροπής Γεώργιου Αρέστη γιατί αυτές οι πληροφορίες πήγαν στον γενικό εισαγγελέα απάντησε ότι «εάν ένας αξιωματούχος παίρνει ένα δάνειο και δεν έχει επαρκές collateral τότε είναι ποινικά κολάσιμο».

Η επιστολή Hourican προς τον SSM

Στην αρχή της σημερινής της κατάθεσης, η κ. Γιωρκάτζη κατέθεσε και επιστολή του Διευθύνοντος Σύμβουλου της Τράπεζας Κύπρου John Hourican προς τον SSΜ με κοινοποίηση προς την ίδια στις 21/9/2015 αναφορικά με τον Νικόλα Χατζηγιάννη.

«Οι φήμες μέσα στην τράπεζα μιλούν για παρεμβάσεις προς τον κ. Hourican», είπε η διοικήτρια της ΚΤ, προσθέτοντας όμως ότι «δεν ξέρω ονόματα κ. πρόεδρε. Πολιτικές παρεμβάσεις».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής Γεώργιο Αρέστη, το περιεχόμενο αυτής της επιστολής συγκρούεται με το περιεχόμενο της επιστολής την οποία απέστειλε η Τράπεζα Κύπρου στην επιτροπή.

«Έχουμε γράψει στην Τράπεζα Κύπρου και έχουμε απάντηση για τις δύο πειθαρχικές υποθέσεις», είπε. Για τη δεύτερη, πρόσθεσε, «μας λένε ότι προχωρούσε η πειθαρχική διαδικασία για το πλέον σοβαρό, θα το έλεγα, τραπεζικό αδίκημα, το ότι επέτρεψε να πληρωθούν επιταγές ενώ είχε απαγόρευση από την Κεντρική Τράπεζα, ότι ξεκίνησε η διαδικασία και ότι ο κ. Χατζηγιάννης στην πορεία της διαδικασίας παραδέχθηκε τη διάπραξη».

Ο κ. Αρέστη συνέχισε λέγοντας ότι δεν του επιβλήθηκε ποινή γιατί στο μεταξύ πήρε το σχέδιο εθελούσιας εξόδου από την τράπεζα και αποχώρησε, «αλλά μας γράφουν ότι αποφασίστηκε αυτά τα στοιχεία να κατατεθούν στο φάκελο του. Επομένως τα θεωρούσαν σοβαρά. «Άλλα λέει στην επιστολή του ο κ. Hourican τώρα», πρόσθεσε.

Της Ηρώς Ευθυμίου