Κατρακυλά η ζήτηση για δάνεια στην Κύπρο

Κατρακυλά η ζήτηση για δάνεια στην Κύπρο, όπως διαφαίνεται από τη νέα έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων της Κεντρικής Τράπεζας.

Η αύξηση των επιτοκίων μαζί με την ενισχυμένη αβεβαιότητα, βάζει φρένο στα δανειοδοτικά ανοίγματα, τόσο από επιχειρήσεις, όσο και από νοικοκυριά.

Η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο από επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά το τρίτο τρίμηνο του 2022, κατέγραψε μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η καθαρή μείωση της ζήτησης επιχειρηματικών δανείων αποδίδεται κυρίως στη μειωμένη ζήτηση για χρηματοδότηση πάγιων επενδύσεων, η οποία φαίνεται να επηρεάζεται από την αυξημένη αβεβαιότητα καθώς και την αυξητική τάση των επιτοκίων.

Άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν στην καθαρή μείωση της ζήτησης, σύμφωνα πάντα με την Έρευνα, αφορούσαν το γενικό επίπεδο των επιτοκίων καθώς και τις μειωμένες άλλες ανάγκες χρηματοδότησης που σχετίζονται με συγχωνεύσεις ή εξαγορές επιχειρήσεων και αναδιαρθρώσεις χρεών.

Από την άλλη, παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση χρηματοδότησης αποθεμάτων και κεφαλαίων κίνησης, ενδεχόμενα λόγω των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας και πρώτων υλών καθώς και λόγω των διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Όσον αφορά τα νοικοκυριά, η καθαρή μείωση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια αποδίδεται από τις τράπεζες στην αυξητική τάση των επιτοκίων, στην επιδείνωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στις λιγότερο ευνοϊκές εκτιμώμενες προοπτικές της αγοράς κατοικιών.

Αντίστοιχα, η μείωση της ζήτησης για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια οφείλεται σύμφωνα με την Έρευνα στη μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, στο αυξημένο επίπεδο των επιτοκίων και στη μείωση των δαπανών για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών.

Η αρνητική επίδραση του πληθωρισμού στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών φαίνεται να αναβάλλει τις καταναλωτικές τους αποφάσεις. Σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών για το τέταρτο τρίμηνο του 2022, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, τόσο από επιχειρήσεις όσο και για όλες τις κατηγορίες δανείων από νοικοκυριά.

Αυστηρότερα τα κριτήρια

Σύμφωνα με την Έρευνα, το τρίτο τρίμηνο του 2022, τα κριτήρια χορήγησης δανείων τόσο προς επιχειρήσεις όσο και για όλες τις κατηγορίες δανείων προς νοικοκυριά έγιναν αυστηρότερα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Στην υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης δανείων συνέβαλε η αντίληψη των τραπεζών για αυξημένο κίνδυνο καθώς και η μειωμένη ανοχή τους στον κίνδυνο όσον αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια.

Συγκεκριμένα, η εκτίμηση των τραπεζών για αυξημένο κίνδυνο αφορούσε τη γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές, τη φερεγγυότητα των δανειοληπτών, τις προοπτικές της αγοράς κατοικίας και τις ζητούμενες εξασφαλίσεις των επιχειρηματικών δανείων.

Για το τέταρτο τρίμηνο του 2022, οι τράπεζες αναμένουν ακόμη πιο αυστηρά κριτήρια χορήγησης δανείων στην Κύπρο για όλες τις κατηγορίες δανείων, ενδεχομένως λόγω της αναμενόμενης επιβράδυνσης στην οικονομική δραστηριότητα απόρροια των αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων των γεωπολιτικών εξελίξεων, καθώς και της αρνητικής επίδρασης των εντεινόμενων πληθωριστικών πιέσεων τόσο στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, όσο και στα κέρδη των επιχειρήσεων.

Στο πλαίσιο της αυξημένης οικονομικής αβεβαιότητας και των υψηλότερων επιτοκίων, η αυστηρότερη δανειακή πολιτική των τραπεζών φαίνεται να στοχεύει στη βιωσιμότητα του νέου δανεισμού.

Το τρίτο τρίμηνο του 2022, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις έγιναν αυστηρότεροι. Συγκεκριμένα, το περιθώριο των τραπεζών (διαφορά έναντι σχετικού επιτοκίου αναφοράς) για δάνεια υψηλότερου κινδύνου, οι απαιτήσεις για παροχή εξασφαλίσεων καθώς και άλλοι όροι και προϋποθέσεις όπως οι ρήτρες και η διάρκεια των δανείων έγιναν αυστηρότεροι. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά, σύμφωνα με την Έρευνα, την αυξημένη αντίληψη κινδύνου από τις τράπεζες και τη μειωμένη ανοχή τους στον κίνδυνο. Κατά το υπό αναφορά τρίμηνο, πιο αυστηροί έγιναν και οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά (στεγαστικά, καταναλωτικά και λοιπά δάνεια).

Η αυστηροποίηση αφορούσε τόσο το περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια, όσο και για δάνεια υψηλότερου κινδύνου (αύξηση περιθωρίου). Επιπρόσθετα αναφέρθηκαν και άλλοι περιορισμοί που αφορούσαν το μέγεθος του δανείου. Και σε αυτή την κατηγορία δανείων οι τράπεζες υπέδειξαν την εκτίμηση για αυξημένο κίνδυνο και τη μειωμένη ανοχή τους στον κίνδυνο ως τον λόγο για την αυστηροποίηση.