Α. Ορφανίδης: Κακοί χειρισμοί «δολοφόνησαν» τον Συνεργατισμό

Ο Συνεργατισμός δεν απεβίωσε από φυσικά αίτια αλλά δολοφονήθηκε από τους κακούς χειρισμούς των αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας τα τελευταία χρόνια, δήλωσε ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιος Ορφανίδης.

«Υπήρχαν προβλήματα αλλά ήταν διαχειρίσιμα και δεν χρειαζότανε να βάλουμε και το 2013 και φέτος τον φορολογούμενο ουσιαστικά να επωμίζεται κόστος δισεκατομμυρίων ευρώ για να λυθεί ένα πρόβλημα το οποίο έχουν δημιουργήσει άλλοι, να πληρώσουν τα εκατομμύρια που πλήρωσαν το 2013», ανέφερε ο κ. Ορφανίδης.

Ο κ. Ορφανίδης ο οποίος κατηγόρησε ευθέως την διακυβέρνηση Χριστόφια είπε ότι «όταν πήγε στις Βρυξέλλες αποφασίστηκε να ανεβούν τα κεφάλαια Core Tier 1 στο 9% συν να γίνουν προβλέψεις από τη λογιστική αποτίμηση της αγοραίας αξίας σε κρατικά ομόλογα, η συμφωνία αυτή είχε ημερομηνία λήξης είπε σημειώνοντας ότι ο ίδιος διαφώνησε.

«Ήταν μια απόφαση που είχε πάρει ο κ. Χριστόφιας με τους ομολόγους του. Δεν είχε την διακριτική ευχέρεια οποιοσδήποτε επόπτης να διαφωνήσει και να μην το υλοποιήσει οπότε η απάντηση μου είναι ότι αυτό είναι τρελό και δεν έπρεπε να συμφωνήσει η Κυπριακή Δημοκρατία».

Ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε ακόμη ότι το μεγαλύτερο μέρος του ελλείμματος στον Συνεργατισμό, που είχε «φουσκώσει» το 2011 σε €816 εκ., ήταν συνέπεια της απόφασης που έλαβαν στις 26 Οκτωβρίου 2011, ο τότε πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας και οι ομόλογοί του στην ΕΕ, με την οποία ζητούσαν από τις εποπτικές αρχές της Δημοκρατίας να ζητήσουν από τα τραπεζικά ιδρύματα απομείωση των κρατικών ομολόγων που διατηρούσαν, και η ΣΚΤ είχε πολλά κυπριακά και αρκετά ελληνικά ομόλογα τα οποία ήταν «σκουπίδια». «Αυτά είναι κενά τα οποία με σωστούς χειρισμούς από τις κυβερνήσεις δεν θα υπήρχαν και δεν τα θεωρώ το ίδιο σημαντικά όπως τα κεφαλαιουχικά κενά, τα οποία υπήρχαν ένεκα μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία ήταν πρόβλημα που έπρεπε να λυθεί», είπε.

Βαριές ευθύνες στη μεθοδολογία της  Pimco

Σε άλλο σημείο της κατάθεσης η οποία γινότανε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο κ. Ορφανίδης επέρριψε ευθύνες στην Pimco.

Κληθείς από τον πρόεδρο της επιτροπής να εκφράσει τη θέση του για την κατάληξη της ΣΚΤ, ο κ. Ορφανίδης επέρριψε ευθύνες στη Pimco λέγοντας ότι «εάν ρωτάτε για το πότε ξεκίνησαν τα προβλήματα στη Συνεργατική, πρέπει να ξεκινήσετε από τη Pimco».

«Ουσιαστικά βρέθηκε ένα κενό δισεκατομμυρίων σε όλες τις τράπεζες, στο Συνεργατισμό κατά την άποψη μου έγινε με λανθασμένα στοιχεία και υποθέσεις από το οποίο κατά την άποψη μου άρχισε η πτώση του Συνεργατικού Κινήματος».

Υποστήριξε στη συνέχεια ότι «όπως οι αρχές της Δημοκρατίας και η ΚΤ τέλος του 2012 αρχές του 2013 με τους χειρισμούς τους έριξαν μια τράπεζα, με τους ίδιους ακριβώς χειρισμούς έριξαν και τη Συνεργατική».

Σημείωσε ότι με άρθρο του εξηγούσε τις συνέπειες αυτών των χειρισμών και τις επιπτώσεις που είχε η μεθοδολογία της Pimco και του φουσκώματος των κεφαλαιουχικών αναγκών την οποία υποκινούσε τότε η ΚΤ.

«Παίχθηκε το παιγνίδι έτσι ώστε ο Συνεργατισμός να φαίνεται ότι είναι σε καλύτερη κατάσταση», είπε και υποστήριξε ότι με τις υποθέσεις οι οποίες έγιναν τα νούμερα βγήκαν τόσο πολύ πάνω που ξεπερνούσαν τα €10 δις, που ήταν ο στόχος που είχε η ΚΤΚ, και έριξαν κάπως τα νούμερα του Συνεργατισμού», πρόσθεσε.

Ο κ. Ορφανίδης σημείωσε ακόμη πως οι ίδιες παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν στην άσκηση της Pimco «έμειναν εκεί» και χρησιμοποιήθηκαν από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) στην περίπτωση του Συνεργατισμού. «Ποιος ήταν ο υπεύθυνος της εποπτείας στην ΚΤΚ τον Γενάρη του 2013; μήπως είναι τα ίδια άτομα που είναι στον SSM τώρα; Τα άτομα τα οποία δέχθηκαν τις παραδοχές της Pimco, είναι τα ίδια αυτά άτομα που έριξαν τις τράπεζες τότε και έριξαν και τον Συνεργατισμό», είπε.

Καζαμίας και Σιαρλή προσπάθησαν να σώσουν την Συνεργατική

Απαντώντας σε ερώτηση του μέλους της επιτροπής Γεώργιου Χαραλάμπους, είπε ότι οι υπουργοί Κίκης Καζαμίας και Βάσος Σιαρλή επί διακυβέρνησης Χριστόφια, έκαναν προσπάθειες για τον Συνεργατισμό πλην όμως αυτές έπεσαν στο κενό ενώ αναφερόμενος στα €670 εκ. που έδωσε ο Συνεργατισμός στο κράτος υποστήριξε πως αντί να δώσει το κράτος €300 εκ. για τις κεφαλαιακές ανάγκες του Συνεργατισμού ο Συνεργατισμός δάνεισε το κράτος με τα €670 εκ. για να πληρωθούν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων.

Η ΣΠΕ Στροβόλου ήταν το πιο επικίνδυνο ΣΠΙ

Στο πλαίσιο της κατάθεσής του, ο κ. Ορφανίδης ανέφερε ότι η ΣΠΕ Στροβόλου ήταν από τα πιο επικίνδυνα ΣΠΙ και ο γραμματέας της θα έπρεπε να απομακρυνθεί προ πολλού.

Ο κ. Ορφανίδης, είπε ότι η ΚΤ πρώτη φορά κατάφερε να πάρει πληροφόρηση για τη Συνεργατική το 2009 λόγω αλλαγής της νομοθεσίας.

«Στις 20/6/2011 με επιστολή σας κατευθείαν στον κ. Σταύρου της ΣΠΕ Στροβόλου θέτεται θέμα καταλληλότητας» παρατήρησε ο πρόεδρος της ερευνητικής επιτροπής καλώντας τον κ. Ορφανίδη να απαντήσει.

Ο κ. Ορφανίδης είπε ότι «ο γραμματέας της ΣΠΕ Στροβόλου, ο κ. Σταύρου θα έπρεπε να απομακρυνθεί από τα καθήκοντα του από πολύ καιρό ώστε να αναλάβει μια άλλη διοίκηση για να προσπαθήσει να σώσει τη Συνεργατική».

Πρόσθεσε ότι «από όλες τις επιστολές που έλαβα η πιο απογοητευτική ήταν η επιστολή από τον Κωνσταντίνο Λύρα το 2011 διότι διαπίστωσα ότι το κύκλωμα ήταν τόσο κλειστό που δεν μπορούσε να σπάσει από την ΚΤ, χρειαζότανε η παρέμβαση της κυβέρνησης για να γίνουν διορθώσεις».

Του έκαμε άσχημη εντύπωση, όπως είπε, όταν το 2009 διαπιστώθηκε ότι στη ΣΠΕ Στροβόλου υπήρχαν μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) σε σημαντικά ποσά που είχαν δοθεί στον τότε γενικό διευθυντή της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) Ερωτόκριτο Χλωρακιώτη και στον τότε πρόεδρο της επιτροπής ελέγχου της ΣΚΤ, Νίκο Νικολάου.
 
Ερωτηθείς γιατί θεωρούσε πλασματική την κερδοφορία της ΣΠΕ Στροβόλου, ο κ. Ορφανίδης εξήγησε ότι υπήρχε σημαντική ανεπάρκεια στις προβλέψεις για ΜΕΔ, τις οποίες αν η ΣΠΕ έκανε ακολουθώντας σωστές πρακτικές, θα κατέγραφε ζημιές.
 
Ήταν πρόβλημα, όπως ανέφερε, το ότι τα βιβλία τους εξετάζονταν από μια ανεξάρτητη ελεγκτική υπηρεσία που εξέταζε τα Συνεργατικά και η οποία δεν ζητούσε να γίνουν σωστές προβλέψεις.

Σοβαρά προβλήματα διακυβέρνησης

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του προέδρου της ερευνητικής επιτροπής Γεώργιου Αρέστη είπε ότι «αν θυμάμαι καλά ενημέρωσα για πρώτη φορά τον κ. Χλωρακιώτη για τα προβλήματα που υπήρχαν στη Συνεργατική», ανέφερε.

Υπήρχε σοβαρό πρόβλημα διακυβέρνησης στα ΣΠΙ, επανέλαβε.

Ο κ. Ορφανίδης που διετέλεσε διοικητής στην ΚΤ της Κύπρου από τον Μάιο του 2007 μέχρι το Μάιο του 2012, είπε ότι «υπήρχαν κεφαλαιακά ελλείμματα και ζητούσαμε συνεχώς από τη ΣΚΤ να κάνει προσπάθειες για να καλύψει το έλλειμμα.

«Μερικές εκατοντάδες ήταν τα ελλείμματα στα ΣΠΙ ενώ υπήρχαν και μεγάλες διαφορές από ΣΠΙ σε ΣΠΙ. Τα επαγγελματικά δεν είχαν προβλήματα ενώ η ΣΠΕ Στροβόλου είχε φοβερά προβλήματα», ανέφερε.

Όπως ανέφερε, το 2011 είχε διαπιστώσει ως έναν από τους λόγους του προβλήματος το ότι η εταιρική διακυβέρνηση του Συνεργατισμού έπασχε και ότι υπήρχε αδυναμία και σε σχέση με τα άτομα που βρίσκονταν σε υπεύθυνες θέσεις.