Π. Ιωάννου: Τοκογλυφική πρακτική από ΣΠΙ

Σε καθαρά τοκογλυφική πρακτική εκ μέρους των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων σε σχέση με το θέμα της υπόθεσης με τα καταχρηστικά επιτόκια, αναφέρθηκε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου, κατά την κατάθεσή του ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό.

Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι αιφνιδίως προς τα μέσα και τέλος του 2008 παρατηρήθηκε σε κάποια ΣΠΙ να αλλάζει το βασικό επιτόκιο ανεξάρτητα από τις μεταβολές που είχε το επιτόκιο της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται αδίκως ο δανειολήπτης. Αυτό, όπως είπε, εκδηλώνει μια ξεκάθαρα τοκογλυφική συμπεριφορά, ενώ ανεξάρτητα αν ήταν εσκεμμένο ή ακούσιο λάθος, η χρονική διάρκεια του λάθους, ενδεχομένως να συνεπάγεται πολλαπλά ποινικά αδικήματα.

Ανέφερε ακόμα ότι κατά την περίοδο 2005-2007 άρχισαν να εφαρμόζονται οι συμβάσεις που περιέχουν τον όρο του οποίου η κακή εφαρμογή προκάλεσε το λάθος με το επιτόκιο, το οποίο ο Επίτροπος εντόπισε και για το οποίο η ΣΚΤ κατέβαλε αποζημιώσεις σε δανειολήπτες.

Ανέφερε, επίσης, ότι το κόστος αυτού του λάθους δεν είναι μόνο €125 εκατ. σε υπερχρεώσεις, αλλά πολύ περισσότερα λεφτά.

Ο ίδιος, ανέφερε, ότι συγκλονίστηκε όταν διαπίστωσε το θέμα με τα καταχρηστικά επιτόκια, αφού όπως είπε ήταν μια καθαρά τοκογλυφική πρακτική που καταδυνάστευε δανειολήπτες και ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με αυτό που πρέσβευε ο Συνεργατισμός ως μια κοινωνικοοικονομική κατάκτηση.

Προκύπτει, ανέφερε ακόμα, ότι ορισμένα από τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) του Συνεργατισμού εμπεριείχαν ένα μεγάλο ποσοστό υπερχρεώσεων που ήταν αποτέλεσμα αυτού του λάθους. Υπήρχε περίπτωση, ανέφερε, που το δάνειο κάποιου ήταν €250.000 - €300.00 και περιλάμβανε υπερχρεώσεις 80-100 χιλιάδες ευρώ. Στη διαπραγμάτευση που γινόταν, ανέφερε, ζητούσαν απομείωση 50-60 χιλιάδες ευρώ, την οποία δεν δέχτηκαν τα ΣΠΙ γιατί το θεωρούσαν κούρεμα. Ωστόσο, ο κ. Ιωάννου, ανέφερε ότι αυτό δεν ήταν κούρεμα και αν εφάρμοζαν αυτή την πρακτική σύμφωνα και με την οδηγία και της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ), τότε θα ήταν πολύ μικρότερο το πρόβλημα των ΜΕΔ. Πρόσθεσε πως αν κάποιος βλέπει ότι πληρώνει και αντί να μειώνεται το ποσό του δανείου του αυξάνεται, τότε ενδεχομένως να απογοητευτεί και να σταματά να πληρώνει.

Αναφέρθηκε επίσης σε εγκύκλιο του Εφόρου Συνεργατικής Ανάπτυξης Κωνσταντίνου Λύρα το 2008, ο οποίος είχε εισηγηθεί στα ΣΠΙ να χρησιμοποιούν τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ή ενός από τα επιτόκια Euribor. Αυτή είπε ήταν μια πελατοκεντρική εγκύκλιος από τον Έφορο σε σχέση και με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και όπως είπε «μακάρι να εφαρμόζετο αυτή η εισήγηση σε όλα τα ΣΠΙ».

Ανέφερε ότι μετά την έκδοση της απόφασης του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, η ΣΠΕ Στροβόλου με επιστολή του διευθυντή προς τον ίδιο, του γνωστοποιούσε ότι θεωρεί λανθασμένα τα ευρήματά του και δεν τα αποδέχεται.  Η επιστολή αυτή ανέφερε, του προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, επειδή ο ίδιος ερευνούσε το θέμα για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να είναι απολύτως σίγουρος. Στη συνέχεια, ανέφερε, τηλεφώνησε στον διευθυντή της ΣΠΕ Στροβόλου για να του εξηγήσει γιατί δεν είναι λανθασμένη η απόφασή του και ότι θα εξηγήσει το ίδιο και στον ενδιαφερόμενο δανειολήπτη ώστε αν θέλει να κινηθεί δικαστικά. Μερικές μέρες μετά, ανέφερε, η ΣΠΕ Στροβόλου επανήλθε για να του πει ότι θα δεχθούν την απόφασή του και διερωτήθηκε γιατί άλλαξε η θέση της Συνεργατικής σε ελάχιστο χρονικό διάστημα;

Είπε επίσης ότι το κόστος από το καταχρηστικό επιτόκιο δεν είναι μόνο €125 εκ ευρώ, αφού πλήρωσαν μόνο όσους εξόφλησαν το δάνειο μέχρι το 2011, ενώ από την απόφαση δεν προκύπτει χρονικό όριο 5-6 χρόνια πίσω. Τα λεφτά είπε, θα πρέπει να αποζημιωθούν ανεξάρτητα με το χρονικό όριο.

Ανέφερε επίσης ότι είναι σκανδαλώδες ότι δεν εξετάζουν περιπτώσεις στις οποίες υπήρχε απόφαση δικαστηρίου ή διαιτητική απόφαση, αφού αναγνωρίζουν ότι υπήρξε πλάνη και εγκαταλείπουν αυτούς για τους οποίους βγήκε απόφαση διαιτησίας. Όπως είπε, κάποιοι έχουν υποστεί τεράστιο κόστος εξαιτίας αυτού του θέματος, και πιθανόν να έχουν χάσει τις περιουσίες τους.
Ο κ. Ιωάννου είπε επίσης, ότι η διαφοροποίηση έγινε όταν άρχισε να πέφτει το επιτόκιο της ΕΚΤ και αμέσως αντέδρασαν και το άλλαξαν. Όπως είπε, όταν μειώθηκε δραστικά το επιτόκιο της ΕΚΤ, άλλαξαν το επιτόκιο και επέβαλαν το δικό τους επιτόκιο ώστε να είναι σταθερό σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο.

Ερωτηθείς κατά πόσο στα εν λόγω ΣΠΙ υπήρχε κακή διαχείριση του επιτοκιακού κινδύνου, ο κ. Ιωάννου συμφώνησε με τη συγκεκριμένη διαπίστωση.

Ανέφερε ακόμα ότι πριν ακόμα βγει η υπόθεση με τα επιτόκια στη δημοσιότητα, έτυχε περίπτωση που ανώτερο στέλεχος της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας παραδέχτηκε ότι υπήρχε αυτό το θέμα και το γνώριζε.

Ερωτηθείς κατά πόσο δέχτηκε παρεμβάσεις για το θέμα, ανέφερε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον συνεχάρη και δημοσίως και κατ’ ιδίαν για τα ευρήματά του, ενώ κάποιοι διαμαρτυρήθηκαν στον Υπουργό Οικονομικών ότι θα τους δημιουργήσει πρόβλημα. Ο ΥΠΟΙΚ, όπως είπε, τον ρώτησε τι συνέβαινε και αφού τον ενημέρωσε αναλυτικά, του είπε ότι τα πράγματα είναι ακριβώς όπως του τα είχε περιγράψει και τον παρότρυνε να συνεχίσει τη δουλειά του όπως την κάνει.

Ο Συνεργατισμός τέλειωσε το 2013

Περαιτέρω ο κ. Ιωάννου εξέφρασε την άποψη ότι ο Συνεργατισμός τέλειωσε το 2013 εξαιτίας μιας σειράς από λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, αλλά και λόγω της αλλαγής του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Κύπρο και στην Ευρώπη.

Σημείωσε ότι υπήρχαν αντιφάσεις, αφού ενώ υπήρχε σαφέστατη μνημονιακή υποχρέωση για ιδιωτικοποίηση, μετά την κρατικοποίηση του 2013, υπήρχαν αντιφατικές διαφημίσεις που έλεγαν «ίδιες αξίες, νέες προοπτικές». Όπως είπε, από τη στιγμή που έγινε οιονεί ιδιωτική τράπεζα, έπαψαν να ισχύουν οι αξίες και οι αρχές του Συνεργατισμού. Διερωτήθηκε αν ο σκοπός τους ήταν να στήσουν  μια άλλη τράπεζα που να ήταν εμπορική και να την ονόμαζαν Συνεργατική. Ανέφερε ακόμα ότι υπήρχε επιμονή να χρησιμοποιούν παράνομα το πρόθεμα Συνεργατική, παρόλο που ο νόμος κατάργησε από το 2013 την απεριόριστη ευθύνη των μελών, που είναι η βασική αρχή του Συνεργατισμού. Από τη στιγμή που καταργήθηκε αυτό το πράγμα, ανέφερε, δεν υπήρχε Συνεργατισμός.

Εξέφρασε, επίσης, την άποψη ότι η αποκρατικοποίηση ή ιδιωτικοποίηση έπρεπε να γίνει με τρόπο που να είναι όσο το δυνατό πιο επωφελής για τους πολίτες. Όπως είπε, αν γινόταν πιο καλή διαχείριση, πιθανότητα θα μπορούσαν να διασωθούν κάποιες πολύ καλές δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνεργατικές εταιρείες που βοήθησαν και βοηθούν τη γεωργία και τη συνεργατική ανάπτυξη της υπαίθρου. Αλλά, πρόσθεσε, δεν θα μπορούσε να αναστηθεί το Συνεργατικό Πιστωτικό Ίδρυμα.