Παραμένουν τα μελανά σημεία για το Εστία

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκρίνει το πρόγραμμα Εστία δεν αναιρεί τα μελανά σημεία που υπάρχουν στο πρόγραμμα, σύμφωνα με τους πλείστους οικονομολόγους, που τονίζουν τον ηθικό κίνδυνο που δημιουργεί η πληρωμή μέρους του δανείου των κακοπληρωτών από τους φορολογούμενους.

Η Επιτροπή στηρίχθηκε κυρίως στο ότι το πρόγραμμα δεν στρεβλώνει τον ανταγωνισμό, δίνοντας λιγότερη έμφαση στην έμμεση κρατική στήριξη που χορηγείται στις τράπεζες.

Η έγκριση του προγράμματος θα εξαρτηθεί από τη στάση που θα τηρήσουν τα κόμματα κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού τις επόμενες μέρες.

Το υπουργείο οικονομικών μελετά ήδη νέα χρονοδιαγράμματα για το πρόγραμμα λόγω της καθυστερημένης έγκρισης της Επιτροπής.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Νησιώτης σημειώνει ότι η απόφαση της ΓΔ Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να μην φέρει αντιρρήσεις στο σχέδιο Εστία αφορά αποκλειστικά στα θέματα ανταγωνισμού του τραπεζικού συστήματος και μόνο έτσι μπορεί να ερμηνευτεί.

«Στη δημόσια ανακοίνωση της, παρόλο που η επιτροπή αναγνωρίζει ότι το σχέδιο Εστία αποτελεί έμμεση χρηματοδότηση τραπεζών, αριθμεί κάποια ελαφρυντικά στοιχεία τα οποία οδήγησαν στην απόφαση της, όπως το ότι το σχέδιο είναι στοχοθετημένο προς όλες τις τράπεζες και έτσι δεν επηρεάζει τον ανταγωνισμό (όλες οι τράπεζες μπορούν να συμμετέχουν)», σημειώνει.

«Η απόφαση αυτή όμως δεν αναιρεί ούτε καν ασχολείται με άλλες σοβαρές αδυναμίες του σχεδίου Εστία οι οποίες επισημαίνονται κατ’ επανάληψη τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και από εγχώριους θεσμούς όπως η Κεντρική Τράπεζα και ο γενικός ελεγκτής. Αυτές οι αδυναμίες αφορούν στο ότι καλύπτονται από το σχέδιο δανειολήπτες με υψηλής αξίας κατοικίες, καθώς και δανειολήπτες με επαρκή εισοδήματα και άλλη περιουσία για να καλύψουν τα δάνεια τους, πράγμα που συνιστά σοβαρό θέμα ηθικού κινδύνου με βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες», τονίζει.

Επίσης, προσθέτει, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο καθώς το προηγούμενο σχέδιο προστασίας πρώτης κατοικίας είχε παρόμοια προβληματικά χαρακτηριστικά. 

«Δανειολήπτες οι οποίοι ενθαρρύνθηκαν από εκείνο το σχέδιο να σταματήσουν να πληρώνουν αμείβονται τώρα από το σχέδιο Εστία και ο κύκλος συνεχίζεται».

Μείωση ΜΕΔ

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο πανεπιστήμιο του Λέστερ και πρώην διοικητής της ΚΤ Πανίκος Δημητριάδης, αναφέρει ότι η ΕΕ διαπιστώνει ότι το σχέδιο δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση προς τους δικαιούχους αλλά αποτελεί έμμεση στήριξη προς τις τράπεζες που χορήγησαν τα ΜΕΔ.

«Το εγκρίνει γιατί θεωρεί ότι δεν δημιουργεί στρέβλωση στον ανταγωνισμό αφού δεν αποκλείεται καμιά τράπεζα. Η ΕΕ τονίζει ότι το σχέδιο θα βοηθήσει στην μείωση των ΜΕΔ και εμμέσως πλην σαφώς επισημαίνει ότι το ποσό στην στήριξη είναι πολύ μικρό», επισημαίνει.

«Και πάλι βλέπουμε εμμέσως πλην σαφώς ότι στις αποφάσεις της Κομισιόν υπεισέρχονται και βραχυπρόθεσμοι πολιτικοί παράγοντες, όπως η ανάγκη γρήγορης μείωσης των ΜΕΔ, ο οποίος είναι απαραίτητος για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης. Σε αντίθεση, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις του σχεδίου π.χ. τον ηθικό κίνδυνο που αλλάζει τα κίνητρα αποπληρωμής στο μέλλον», τονίζει.

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο CIIM Γιώργος Θεοχαρίδης αναφέρει ότι το σχέδιο Εστία που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, προσφέρει το δίχτυ προστασίας σε ευάλωτους δανειολήπτες που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους λόγω οικονομικών δυσκολιών και βοηθά ώστε να μειωθούν περαιτέρω τα ΜΕΔ στον τραπεζικό τομέα, που αυτό σημαίνει πιο υγιείς τράπεζες που θα μπορούν να λειτουργήσουν σε πιο ομαλό κλίμα και να στηρίξουν την οικονομία της χώρας.

«Το σχέδιο δεν είναι τέλειο και μπορεί κάποιος να πει ότι είναι έμμεση στήριξη των τραπεζών. Αυτό όμως επιβάλλεται αν δεν θέλουμε να δούμε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας, αφού οι τράπεζες και εδικά τώρα ο κρατικός φορέας, έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από ΜΕΔ για πρώτη κατοικία. Οι τράπεζες μας εδώ και αρκετά χρόνια αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και προκλήσεις, οι καινούργιοι μέτοχοι χάνουν ένα πολύ σημαντικό μέρος της επένδυσης τους, και χρειάζονται στήριξη για το καλό του τόπου και της οικονομίας. Δυστυχώς χωρίς υγιές τραπεζικό τομέα δεν μπορεί να υπάρξει η αναμενόμενη ανάπτυξη της οικονομίας μας», αναφέρει.