You are here

Πιέσεις στην πιστωτική επέκταση τραπεζών

29/11/2022 06:54

Κατά τη διάρκεια του 2023 θα ασκηθούν αυξημένες πιέσεις στην πιστωτική επέκταση και στην ιδιωτική κατανάλωση, τονίζει το δημοσιονομικό συμβούλιο στην ετήσιά του έκθεση.

Όπως αναφέρει, η πολιτική νομισματικής συρρίκνωσης συνεχίζεται καθώς οι νομισματικές αρχές έχουν πλέον εγκλωβιστεί σε μια κούρσα αυξήσεων η οποία δεν μπορεί εύκολα να ανατραπεί.

Σημειώνεται πως ενώ είναι νωρίς για τη διαμόρφωση σαφών τάσεων, προκύπτει ήδη από τα στοιχεία πως η νομισματική πολιτική ασκεί τις αναμενόμενες μειωτικές πιέσεις στην πιστωτική επέκταση, με προφανείς προεκτάσεις για την οικονομική ανάπτυξη. Σημειώνεται πως τα πραγματικά επιτόκια παραμένουν ακόμα αρνητικά, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν σημειώνεται ούτε αύξηση στη συνολική επιβάρυνση (καθαρό επιτόκιο, ΣΕΠΕ), καθώς οι τράπεζες απορροφούν προσωρινά τις αυξήσεις στα καθαρά νέα δάνεια, και δη στα στεγαστικά.

«Η πίεση στην πιστωτική επέκταση φαίνεται πως οφείλεται προς το παρόν στη στάση αναμονής και γενικότερα σε ψυχολογικούς παράγοντες ενόψει των αναμενόμενων αυξήσεων στα επιτόκια, του αυξημένου κόστους παραγωγής και της εκτίμησης για μείωση της συνολικής ζήτησης. Αναμένεται ωστόσο πως η πίεση θα ενταθεί όταν η νομισματική πολιτική θα διαχυθεί μέσα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.  Ήδη διαφαίνονται ποιοτικές ενδείξεις για υποχώρηση της ζήτησης στο δανεισμό», τονίζεται.

Σύμφωνα με το συμβούλιο, καταγράφεται επίσης σημαντική επιβράδυνση στις πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις, γεγονός που αναμένεται πως θα μεταφραστεί σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας μέσα στους επόμενους μήνες. Οι πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις καταγράφουν ρηχή επιβράδυνση μέσα στο έτος που διανύουμε. Πιο σημαντική, όμως, είναι η διαπίστωση πως συνεχίζεται η πτωτική τάση που ξεκίνησε από το 2020, όταν οι συνθήκες πανδημίας φυσιολογικά μείωσαν το ενδιαφέρον και αύξησαν το ρίσκο για νέες επενδύσεις από τις επιχειρήσεις.

Τονίζεται ότι δεν καταγράφεται μετά-την-πανδημία ανάκαμψη στον επιχειρηματικό δανεισμό, παρά τις ενδείξεις για μειωμένη μόχλευση τους και παρά μια μικρή αύξηση στο τέλος του 2021 και τις αρχές του 2022.

«Παρατηρούνται, επομένως αυξημένες πιέσεις, οι οποίες αναμένεται πως θα ενταθούν ενόψει αυξήσεων στα επιτόκια αναφοράς από τις νομισματικές αρχές», προστίθεται.

Παρόμοια είναι και η εικόνα σε σχέση με τις πιστώσεις προς τα νοικοκυριά, όπου αναμένεται μείωση της ζήτησης για δανεισμό, ιδίως για σκοπούς απόκτησης κατοικίας («στεγαστικά δάνεια»). Στο παρόν στάδιο, τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας καταδεικνύουν πως το Συνολικό Ετήσιο Πραγματικό Επιτόκιο (ΣΕΠΕ) δεν έχει αυξηθεί για τα καθαρά νέα στεγαστικά δάνεια, αφού οι κυπριακές τράπεζες έχουν απορροφήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων και έχουν διατηρήσει τη συνολική επιβάρυνση των δανειοληπτών στα ίδια επίπεδα με εκείνα των περιόδων που προηγήθηκαν των αυξήσεων των επιτοκίων αναφοράς της ΕΚΤ.

Ωστόσο, υπογραμμίζεται, η αύξηση των επιτοκίων για τα νέα καθαρά δάνεια, πρέπει να αναμένεται ως φυσιολογική έως και αναπόφευκτη στο επόμενο διάστημα, μεταδίδοντας έτσι τη νομισματική πολιτική και στον ιδιωτικό δανεισμό. Σημειώνεται, πάντως, η αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων στα υφιστάμενα δάνεια, με τη συνεπακόλουθη αύξηση στο κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού, τόσο των νοικοκυριών όσο και των επιχειρήσεων, σε μια περίοδο μειωμένων διαθέσιμων εισοδημάτων.

Μέχρι τον Αύγουστο] σημειώνεται μεν αύξηση στα οικιστικά δάνεια, αλλά ο ρυθμός αύξησης της εν λόγω κατηγορίας καταγράφει συνεχιζόμενη επιβράδυνση από το Μάιο, κάτι που θεωρείται φυσιολογικό λόγω της αβεβαιότητας και του πληθωρισμού ο οποίος μειώνει τα διαθέσιμα εισοδήματα. Επιπλέον, οι αυξήσεις στο κόστος παραγωγής του κατασκευαστικού τομέα, οι οποίες οδηγούν σε αυξήσεις τιμών στα ακίνητα, έχουν μειώσει τη ζήτηση από τα εγχώρια νοικοκυριά. 

«Η υπό διαμόρφωση εικόνα στην οικονομία συνεπάγεται δυνητική αύξηση του πιστωτικού ρίσκου, γεγονός που θα επηρεάσει, τόσο την τιμολόγηση των νέων δανείων, όσο και τον συνολικό τους όγκο, καθώς συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα κεφάλαια των τραπεζών. Επομένως, η πιστωτική επέκταση δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα», τονίζεται.

Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Κεντρική Τράπεζα, το σύνολο των δανείων στις τράπεζες ανήλθε τον Οκτώβριο του 2022 στα €28 δισ., από €28,3 δισ. το Σεπτέμβριο του 2022 και €29,6 δισ. τον Οκτώβριο του 2021 και €34,1 δισ. τον Οκτώβριο του 2019.

Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης ανέρχεται στο 0,9%, από 1,4% το Σεπτέμβριο του 2022, 1,3% τον Οκτώβριο του 2021 και 1,3% τον Οκτώβριο του 2019.

Όπως διαφαίνεται από την τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων της Κεντρικής Τράπεζας, η ζήτηση για δάνεια στην Κύπρο, κατρακυλά.

Η αύξηση των επιτοκίων μαζί με την ενισχυμένη αβεβαιότητα, βάζει φρένο στα δανειοδοτικά ανοίγματα, τόσο από επιχειρήσεις, όσο και από νοικοκυριά.

Της Γεωργίας Χαννή