You are here

Σφήνα υπουργείου για κόστος και κέρδη στις τράπεζες

06/05/2022 11:09

Οι τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά την κερδοφορία και το κόστος τους, τονίζει το Υπουργείο Οικονομικών.

Εν μέσω της εξαγγελίας πλεονασμών 350 ατόμων από την Ελληνική Τράπεζα, το Υπουργείο τονίζει ως μεγάλη πρόκληση το κόστος των τραπεζών.

O διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Τράπεζας απέστειλε αρχές Μαΐου επιστολή προς τις συντεχνίες ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΕΤΥΚ, επισημαίνοντας ότι στο πλαίσιο της κατάθεσης του νέου επιχειρηματικού πλάνου της τράπεζας που έχει τεθεί υπόψη του υπουργείου Εργασίας, προβλέπεται και η μείωση του προσωπικού κατά 300- 350 άτομα, με τη διαδικασία του πλεονασμού σε μία προσπάθεια να γίνουν δραματικές εξοικονομήσεις και να επανέλθει η τράπεζα σε πορεία κερδοφορίας.

Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που υποβλήθηκε στην ΕΕ, αναφέρεται ότι οι τράπεζες μέχρι σήμερα έχουν αντιμετωπίσει αρκετά καλά τον αντίκτυπο της πανδημίας στην οικονομία.

«Ενώ οι άνετες θέσεις κεφαλαίου και ρευστότητας παρέχουν κάποια άνεση, οι τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις όσον αφορά την κερδοφορία και το κόστος τους», τονίζεται.

Όπως αναφέρεται, η ποιότητα του ενεργητικού έχει βελτιωθεί περαιτέρω ενώ ο τραπεζικός τομέας αυξήθηκε κατά €7 δισ. ως προς το ενεργητικό το 2021.

Σε αναλογία με το ΑΕΠ, το μέγεθος του κλάδου αυξήθηκε από 273% σε 287% το 2021. Καθώς η αύξηση του ενεργητικού αποδίδεται στα μετρητά, αυτή η εξέλιξη θεωρείται ότι ενέχει χαμηλούς κινδύνους.

Όσον αφορά την ανάλυση, οι τράπεζες ακολουθούν γενικά μια στροφή προς λιγότερο επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή μετρητά και κρατικά ομόλογα, τα οποία μαζί αποτελούν περίπου το ήμισυ του ισολογισμού τους. Τα δάνεια παραμένουν φυσικά η μεγαλύτερη κατηγορία ενεργητικού με 42% του συνόλου του ενεργητικού, αν και είναι χαμηλότερα από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Τον Μάρτιο του 2022, η RCB Bank, η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα από άποψη μεγέθους ενεργητικού, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να εγκαταλείψει την τραπεζική της άδεια, να αποπληρώσει όλες τις καταθέσεις και να μετατραπεί σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ως αποτέλεσμα γεωπολιτικών εξελίξεων που είχαν επηρεάσει το επιχειρηματικό μοντέλο και τις προοπτικές της.

«Αυτή η εξέλιξη θα εδραιώσει περαιτέρω τον τραπεζικό τομέα ως προς το μέγεθος του ενεργητικού και τον αριθμό των ιδρυμάτων. Επιπλέον, με δεδομένο το απόθεμα δανείων μη κατοίκων της RCB Bank, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας θα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου προσανατολισμένος στην εγχώρια αγορά», αναφέρεται.

Ο τραπεζικός τομέας παραμένει καλά κεφαλαιοποιημένος

Όσον αφορά το δείκτη CET1, σημειώνεται ότι έφτασε στο 17,5% στο τέλος του 2021 σημειώνοντας μικρή μείωση σε σύγκριση με 17,7% στο τέλος του 2020, λόγω της σταδιακής εφαρμογής του ΔΠΧΑ9.

Ο δείκτης φερεγγυότητας αυξήθηκε ελαφρά από 20,4% σε 20,5% μετά την έκδοση ομολόγου Tier II από την Τράπεζα Κύπρου.

«Ενώ βελτιώθηκε η κερδοφορία το 2021, λόγω των χαμηλότερων προβλέψεων για ζημιές, η κερδοφορία παραμένει πρόκληση, εν μέσω περιβάλλοντος χαμηλών επιτοκίων και δυσκαμψιών κόστους», υπογραμμίζεται.

Όσον αφορά τη ρευστότητα, οι κυπριακές τράπεζες συνεχίζουν να διατηρούν σχετικά υψηλά αποθέματα ασφαλείας, με τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας και τον δείκτη καθαρής σταθερής χρηματοδότησης να υπερβαίνουν σημαντικά την ελάχιστη ρυθμιστική απαίτηση.

Η ρευστότητα χρηματοδοτείται με καταθέσεις στην Κύπρο, με το μερίδιο άλλων μέσων, όπως τα ομόλογα, να είναι αρκετά χαμηλό.

Οι εγχώριες καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αυξήθηκαν το 2021 ως αποτέλεσμα τόσο της αύξησης της οικονομικής δραστηριότητας όσο και της προληπτικής συσσώρευσης αποταμιεύσεων.

Οι καταθέσεις μη κατοίκων, παρά το γεγονός ότι κατέγραψαν μικρές αυξήσεις το 2021, διατήρησαν μερίδιο 18% στο σύνολο των καταθέσεων, παρόμοιο με το τέλος του 2020 και χαμηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Οι συνολικές καταθέσεις στο σύστημα των ρωσικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων ήταν €0,6 δισ. επί συνόλου €51,5 δισ. στο τέλος του 2021.

Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων

Σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σημειώνεται ότι μειώθηκαν από €5,3 δισ. σε €3,0 δισ. μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Δεκεμβρίου 2021 ως αποτέλεσμα κυρίως των πωλήσεων και των διαγραφών. Ο δείκτης ΜΕΔ μειώθηκε από 18% σε 11% αντίστοιχα.

Τονίζεται ότι η συνεχής και σταθερή πρόοδος στην ποιότητα του ενεργητικού είναι αποτέλεσμα συλλογικών προσπαθειών όλων των ενδιαφερόμενων μερών και επιτεύχθηκε μέσω της χρήσης διαφόρων εργαλείων διαχείρισης και αντιμετώπισης των ΜΕΔ, ρυθμιστικών μεταρρυθμίσεων και εποπτικών ενεργειών.

Όσον αφορά τη δυνατότητα για νέα ΜΕΔ, το ΥΠΟΙΚ αναφέρει ότι η πανδημία δεν έχει προκαλέσει μέχρι σήμερα σημαντικές νέες εισροές ΜΕΔ. Επιπλέον, το γεγονός ότι μετά το τέλος του μορατόριουμ των δόσεων , οι αποπληρωμές ξεκίνησαν εκ νέου με πολύ χαμηλές καθυστερήσεις είναι ενθαρρυντικό, αλλά είναι απαραίτητη η περαιτέρω παρακολούθηση και οι προληπτικές αναδιαρθρώσεις από τις τράπεζες.

Ο αριθμός των δανείων του Σταδίου 2 αυξήθηκε κατά 34% από €2,9 δισ. σε €3,8 δισ. μεταξύ της διετίας Δεκεμβρίου 2019 και Δεκεμβρίου 2021. Επιπλέον, λόγω των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εξελίξεων, που ενδέχεται να επηρεάσουν ορισμένους τομείς της οικονομίας, νέες εισροές ΜΕΔ στο εγγύς μέλλον είναι ένα πιθανό σενάριο. Το Υπουργείο εξετάζει την εισαγωγή ενός ακόμη στοιχείου στο ισχύον πλαίσιο για την αντιμετώπιση των εναπομεινάντων ΜΕΔ, το οποίο θα αφορά το κοινωνικά ευαίσθητο τμήμα των ΜΕΔ που εξασφαλίζονται από την κύρια κατοικία.

Η προτεινόμενη κυβερνητική πολιτική, δηλαδή το Σχέδιο Υποθηκών προς Ενοικίαση, θα αναλάβει η κρατική ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία διαχειρίζεται επί του παρόντος τα κακά περιουσιακά στοιχεία της πρώην ΣΚΤ και είναι η μεγαλύτερη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων στην Κύπρο.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Mortgage to Rent, η ΚΕΔΙΠΕΣ θα αποκτήσει με όρους αγοράς πρώτες κατοικίες ή βασικούς επαγγελματικούς χώρους και θα νοικιάζει αυτά τα ακίνητα σε οφειλέτες.

Επομένως, οι οφειλέτες θα διατηρήσουν την κατοχή του ακινήτου αλλά όχι την ιδιοκτησία του.

Το Υπουργείο εργάζεται επί του παρόντος για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων δεσμεύσεων για την ΚΕΔΙΠΕΣ βάσει της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις πριν από την πιθανή έναρξη του Σχεδίου.

Επιπλέον, το Υπουργείο έχει προτείνει περαιτέρω ενίσχυση του νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ με μη τραπεζικές οντότητες.

Η τρέχουσα πρόταση στο νομοθετικό πλαίσιο αφορά την πρόσβαση στο πιστωτικό μητρώο και στο κτηματολόγιο από τους φορείς παροχής υπηρεσιών πιστώσεων και τους αγοραστές πιστώσεων.

Τα σχετικά νομοσχέδια αποτελούν αντικείμενο κοινοβουλευτικής συζήτησης από τον Μάρτιο του 2021. Το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των ΜΕΔ έχει ενισχυθεί όλα αυτά τα χρόνια και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων και μεταρρυθμίσεων.

Της Γεωργίας Χαννή