Τράπεζες: Διαφωνούν με αλλαγές στον ορισμό καταναλωτών

Τη διαφωνία του με την πρόταση νόμου που τροποποιεί τον Περί της Συγκρισιμότητας των Τελών, της Αλλαγής Λογαριασμού Πληρωμών και της Πρόσβασης σε Λογαριασμούς Πληρωμών Νόμο, εκφράζει ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου.

Με αφορμή τη σημερινή συζήτηση του θέματος στην επιτροπή ενέργειας, ο σύνδεσμος σε σημείωμά του εκφράζει διαφωνία σε ότι αφορά τις τροποποιήσεις που προτείνονται και αφορούν (α) τη διεύρυνση του ορισμού του όρου «καταναλωτής» ώστε να περιλαμβάνει και πολύ μικρές επιχειρήσεις, μετόχους πολύ μικρών επιχειρήσεων, καθώς και αυτοτελώς εργαζομένους στο πλαίσιο άσκησης των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων, και (β) τη δυνατότητα διατήρησης λογαριασμού πληρωμών με βασικά χαρακτηριστικά σε περισσότερα από ένα πιστωτικά ιδρύματα.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, η παρέμβαση στον υφιστάμενο νόμο, ο οποίος εναρμόνισε το εθνικό δίκαιο με την Ευρωπαϊκή Οδηγία (2014/92/ΕΕ) (Οδηγία), θα θέσει τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα (Π.Ι.) σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με αντίστοιχα ΠΙ στην ΕΕ.

«Από ενημέρωση που ζητήσαμε και λάβαμε από 22 χώρες μέλη της Ε.Ε. (σε σύνολο 27 κρατών μελών), επιβεβαιώθηκε ότι το άνοιγμα/διατήρηση Λογαριασμού Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά (Λ.Π.Β.Χ.) ισχύει μόνο για Φυσικά Πρόσωπα και μόνο για ένα Λ.Π.Β.Χ. σε ένα Π.Ι.», αναφέρεται.

Τονίζεται ότι η διεύρυνση του ορισμού «καταναλωτής» ώστε να περιλαμβάνει, πέραν του φυσικού προσώπου, και τις επιχειρήσεις, τους μετόχους των επιχειρήσεων, και τους αυτοτελώς εργαζόμενους «είναι εκτός του σκοπού και πεδίου της οδηγίας».

Επισημαίνεται ότι ο βασικός σκοπός της οδηγίας είναι η αποτροπή της διάκρισης και της αποκοπής από τις βασικές τραπεζικές υπηρεσίες συγκεκριμένων κατηγοριών φυσικών προσώπων όπως είναι οι αιτητές πολιτικού ασύλου, πρόσωπα που δεν κατέχουν άδεια διαμονής, πρόσωπα χωρίς σταθερή διεύθυνση και πρόσωπα των οποίων η απέλαση είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.

Στο δε προοίμιο 12 της οδηγίας, αναφέρεται ρητά ότι λογαριασμοί τους οποίους τηρούν επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών ή πολύ μικρών επιχειρήσεων, με εξαίρεση εκείνους που τελούν υπό προσωπικό καθεστώς, δεν θα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της. Ως εκ τούτου, τονίζεται, «θέσπιση τέτοιας νομοθεσίας θα υπόκειται σε έλεγχο ως προς τη συνταγματικότητα της και ως προς τη συμβατότητα της με το κοινοτικό κεκτημένο».

Με το ίδιο σκεπτικό της πρόσβασης σε βασικές τραπεζικές υπηρεσίες ενσωματώθηκε και η δυνατότητα διατήρησης ενός Λ.Π.Β.Χ. στο τραπεζικό σύστημα ενός κράτους μέλους.

Συνεπώς, επισημαίνεται, η προτεινόμενη τροποποίηση που αφορά την υποχρέωση των Π.Ι. να αποδέχονται άνοιγμα πέραν του ενός Λ.Π.Β.Χ. είναι και πάλι εκτός του σκοπού της Οδηγίας και αντίκειται στο άρθρο 16 (5) αυτής.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, το εδάφιο (7) του άρθρου 17 του βασικού Νόμου αποτελεί εναρμονιστική πρόνοια της Οδηγίας (άρθρο 16(3) της Οδηγίας). Ως εκ τούτου, η αντίστοιχη πρόνοια για την τροποποίηση αυτού στην πρόταση νόμου δεν είναι συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο.

Το εδάφιο (11) του άρθρου 17 του βασικού Νόμου αποτελεί εναρμονιστική πρόνοια της Οδηγίας (άρθρο 19(3) της Οδηγίας). Ως εκ τούτου, η αντίστοιχη πρόνοια για τη διαγραφή αυτού στην Πρόταση Νόμου δεν είναι συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο.

Αντισυνταγματικότητα και παραβίαση ευρωπαϊκού κεκτημένου

Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει ότι η τροποποίηση του ορισμού του «καταναλωτή» και η συμπερίληψη ορισμένων μόνο επιχειρήσεων εγείρει ερωτήματα ως προς το κατά πόσο (α) δημιουργεί άνιση μεταχείριση άλλων επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται και (β) παραβιάζει το κοινοτικό κεκτημένο, καθ’ ότι δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις κυπριακές επιχειρήσεις και στρεβλώνει τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά.

Επιπρόσθετα, ο σύνδεσμος αναφέρει ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο παράβασης του άρθρου 26 του Συντάγματος.

«Αρκετές αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου σε σχέση με άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις που επηρέαζαν τις τραπεζικές εργασίες και συμβάσεις, έχουν καταστήσει σαφές πως το άρθρο 26 προστατεύει την ελευθερία καθορισμού του περιεχομένου των συμβάσεων και εκεί και όπου έγιναν περιορισμοί και/ή επεμβάσεις στο περιεχόμενο συμβάσεων αυτές κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές», αναφέρεται.

Η πρόταση νόμου κατατέθηκε από τους Κώστα Κώστα, Γιαννάκη Γαβριήλ και Ανδρέα Πασιουρτίδη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΑΚΕΛ.