You are here

Απόκλιση €2 δισ. από τον προϋπολογισμό το 2020

14/10/2021 16:54

Τις μεγάλες αποκλίσεις που καταγράφηκαν κατά την υλοποίηση του προϋπολογισμού του 2020, ανέλυσε ο βοηθός Γενικός Λογιστής Στέλιος Κουντούρης, στη συνεδρία της επιτροπής Ελέγχου, εξηγώντας πως απαιτήθηκαν €1,9 δισ. σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό.

Σύμφωνα την Δημοσιονομική Έκθεση, η οποία τέθηκε σήμερα επί τάπητος για συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου, στον κρατικό προϋπολογισμό του 2020, καταγράφηκε έλλειμμα ύψους €1,1 δισ., σε σύγκριση με πλεόνασμα ύψους €423 εκατ. το 2019.

Όπως αναφέρθηκε κατά τη συνεδρία, ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2020 προέβλεπε έσοδα ύψους €8,4 δισ. και δαπάνες €11,2 δισ. Ο αρχικός προϋπολογισμός προνοούσε δαπάνες €9,3 δισ., όμως κατά τη διάρκεια του έτους εγκρίθηκαν συμπληρωματικές πιστώσεις €1,9 δισ. Οι συνολικές πραγματικές εισπράξεις ανήλθαν για το 2020 στα €12,1 δισ. ευρώ και οι συνολικές πραγματικές πληρωμές ανήλθαν στα €10,1 δισ.

Αρνητική επίδραση πανδημίας, λειτουργικών και επενδυτικών δραστηριοτήτων

Σύμφωνα με βοηθό Γενικό Λογιστή, οι μεγάλες αποκλίσεις που παρουσιάστηκαν κατά την υλοποίηση του Προϋπολογισμού του 2020 οφείλονται κυρίως στην πανδημία, η οποία είχε επηρεάσει αρνητικά τόσο τα έσοδα όσο και τα έξοδα του 2020.

Επίσης, είπε ότι οι μεγάλες αποκλίσεις που παρουσιάστηκαν κατά την υλοποίηση του Προϋπολογισμού του 2020, προέκυψαν και από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες του κράτους (δηλ. από εισπράξεις φόρων, τελών κλπ και πληρωμές χορηγιών προς οργανισμούς, δαπάνες προσωπικού, λειτουργικά έξοδα, δαπάνες έργων/εξοπλισμού κλπ».

Σημείωσε ότι οι συνολικές πραγματικές εισπράξεις για το 2020 ανήλθαν στα €12,1 δισ. και αφορούσαν έσοδα από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες ύψους €6 δισ., και εισπράξεις από χρηματοδοτικές δραστηριότητες, όπως αναλήψεις νέων δανείων, οι οποίες ανήλθαν σε €6,1 δισ.

Όσον αφορά τις συνολικές πραγματικές πληρωμές για το 2020 ανέφερε ότι ανήλθαν σε €1Ο,1 δισ. και αναλύονται σε πληρωμές για λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες ύψους €7,1 δισ., αποπληρωμές δανείων που αφορούν χρηματοδοτικές δραστηριότητες ύψους €2,5 δισ. και καθαρό κόστος για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, δηλαδή τόκους, ύψους €457 εκατ.

Κυριότερη πηγή εσόδων η φορολογία

Τα συνολικά έσοδα του κράτους το 2020, από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες ανήλθαν σε €6 δις. (€6,6 δις. το 2019). Αναφέρθηκε ότι η μείωση των εσόδων κατά 9,5% περίπου σε σχέση με το 2019 οφείλεται κυρίως στην πανδημία. Πρόσθεσε ότι η κύρια πηγή εσόδων είναι η φορολογία, η οποία αποτελεί το 84,8% των συνολικών δημοσίων εσόδων.

Συγκεκριμένα ανέφερε ότι οι καθαρές εισπράξεις έμμεσων φόρων μειώθηκαν κατά €70 εκατ. σε σχέση με το 2019, σημειώνοντας ότι η μείωση οφείλεται κυρίως στις μειωμένες εισπράξεις από φόρους κατανάλωσης, στα μειωμένα τέλη μεταβιβάσεων και στη μείωση των εισπράξεων από τέλη χαρτοσήμων, ενώ επηρεάζεται αντίστροφα από την αύξηση στις καθαρές εισπράξεις φόρου προστιθέμενης αξίας.

Ο κ. Κουντούρης ανέφερε ότι οι εισπράξεις από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ανήλθαν το 2020 σε €2,17 δις, σε σχέση με  €2,14 δις το 2019. Όσο αφορά τις εισπράξεις των άμεσων φόρων είπε ότι μειώθηκαν κατά €388 εκ. σε σχέση με το 2019.

Πρόσθεσε ότι η μείωση οφείλεται κατά κύριο λόγο στις μειωμένες εισπράξεις εταιρικού φόρου, φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και φόρων περιουσίας, καθώς και στη μείωση των εισπράξεων που προέρχονται από τη μείωση των απολαβών από μισθούς του δημόσιου τομέα.

Ανέφερε περαιτέρω ότι το κράτος εισέπραξε επίσης από προσφορά υπηρεσιών και πώληση αγαθών συνολικά €212 εκ., ενώ το  2019 τα έσοδα ήταν στα €274 εκ.. Επίσης από χορηγίες που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση εισπράχθηκαν €85,5 εκ. σε σχέση με €162 εκ. το 2019.

Ακριβοπληρωμένα τα υπουργεία Παιδείας, Υγείας και Δικαιοσύνης

Ο κ. Κουντούρης είπε αναφορικά με τις πληρωμές ότι ανήλθαν σε €7,1 δισ., σε σύγκριση €6,2 δισ. το 2019 και σε σχέση με τις προϋπολογισθείσες που ήταν €8,1 δισ., προσθέτοντας πως σημειώθηκε ποσοστό υλοποίησης 88%, το οποίο ήταν ακριβώς το ίδιο με το 2019. Επεσήμανε ότι οι πληρωμές το 2020 αυξήθηκαν κατά 15%,  κυρίως λόγω της αύξησης των κοινωνικών παροχών σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που επηρεάστηκαν από την πανδημία.

Οι κυριότερες κατηγορίες δαπανών του κράτους, είναι οι μεταβιβάσεις και οι δαπάνες προσωπικού.

Οι μεταβιβάσεις οι οποίες αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών του Κράτους κατά το έτος 2020 ανήλθαν σε €3,3 δισ. σε σχέση με €2,6 δισ. το 2019, σύμφωνα με το βοηθό λογιστή.

Αναφορικά με τις δαπάνες προσωπικού είπε ότι ανήλθαν σε €2,1 δισ. σε σχέση με το 2019 που ήταν  €2,0 δισ.,  σημειώνοντας αύξηση 3,2%, ενώ οι συντάξεις και τα φιλοδωρήματα ανήλθαν σε €686 εκατ. (2019: €645 εκ.) σημειώνοντας αύξηση 6,3%.

Τόνισε ότι το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών προσωπικού αφορά προσωπικό του υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (35%), ενώ το δεύτερο μεγαλύτερο είναι το υπουργείο Υγείας (14%) και το τρίτο το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως (12%).

Ο κ. Κουντούρης ανέφερε ακόμα ότι οι λειτουργικές δαπάνες για το 2020 αυξήθηκαν συνολικά κατά €51 εκατ. σημειώνοντας ότι η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της αγοράς φαρμάκων και ιατρικών προμηθειών λόγω της πανδημίας.

Αύξηση δημόσιου χρέους

Όσον αφορά το δανεισμό, είπε ότι το ύψος του Δημοσίου Χρέους στις 31/12/2020 ανήλθε στα €24,4 δισ. περίπου (117,2% του ΑΕΠ) από €20,7 δισ. που ήταν στις 31/12/2019.

Πρόσθεσε ότι η αύξηση αυτή οφείλεται στον νέο δανεισμό που λήφθηκε λόγω COVID, τονίζοντας όμως πως στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται ο ενδοκυβερνητικός δανεισμός ύψους €8.975 εκατ. και τα εγγυημένα από την Κυβέρνηση δάνεια των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης των οποίων οι πληρωτέες δόσεις έχουν αναληφθεί από την Κυβέρνηση ύψους €244 εκατ.

Ο βοηθός Γενικός Λογιστής δήλωσε επίσης ότι το δημόσιο χρέος σήμερα σήμερα ανέρχεται σε €24 δις περίπου (111,6% του ΑΕΠ), με μέσο επιτόκιο 1,71%.

Όπως εξήγησε στα πλαίσια της Συμφωνίας Διευκόλυνσης Χρηματοδοτικής Στήριξης η οποία υπογράφηκε με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας το 2013, η Κυπριακή Δημοκρατία έλαβε δανειοδότηση συνολικού ύψους €6,3 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και περίπου €700 εκατ. από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Το Δάνειο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας θα αποπληρωθεί σταδιακά μέχρι τον Οκτώβριο 2031, ενώ το δάνειο από το ΔΝΤ έχει αποπληρωθεί πρόωρα το 2020.

Πρόσθεσε ότι το 2020 η Κυπριακή Δημοκρατία έλαβε δάνεια από το μηχανισμό SURE συνολικού ύψους €603 εκατ.

Στο €1,74 δισ. οι κυβερνητικές Εγγυήσεις το 2021

Όσον αφορά τις κυβερνητικές Εγγυήσεις αναφέρθηκε ότι το υπόλοιπό τους στις 30 Ιουνίου 2021 ανήλθε σε €1,74 δισ. Από το εν λόγω ποσό, δάνεια ύψους €0,1 δισ. (7,19%) είναι Μη Εξυπηρετούμενα ενώ τα υπόλοιπα είναι Εξυπηρετούμενα (92,81%).

Από την πλευρά του ο γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέφερε μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, ότι πριν το τέλος του χρόνου θα είναι έτοιμη η έκθεση του για την Δημοσιονομική Έκθεση του κράτους. Πρόσθεσε ότι η γνώμη του είναι ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικά σφάλματα, σημειώνοντας όμως ότι κάποιες εισπράξεις και πληρωμές δεν παρουσιάζονται στα έσοδα του κράτους.

Της Ελένης Χαραλάμπους