You are here

Προβληματίζει η έρευνα και το Ίδρυμα

16/09/2010 16:47
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ερευνητική κοινότητα της Κύπρου σχετικά με τις διαδικασίες και τις πρακτικές που υιοθετεί το ίδρυμα Προώθησης Έρευνας αλλά και το γεγονός ότι η Κύπρος βρίσκεται στον πάτο στον τομέα της έρευνας, τέθηκαν κάτω από το μικροσκόπιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου.

Στις πολυσέλιδες καταγγελίες που απέστειλαν στην επιτροπή η ερευνητική κοινότητα Κύπρου και το ΚΕΒΕ γίνονται αναφορές σε θέματα διαφάνειας, διαδικασιών, και καθυστερήσεων και σε ένα νέο γραφειοκρατικό ιστό που αναπτύχθηκε σε ένα οργανισμό που έπρεπε να λειτουργεί ευέλικτα και αποτελεσματικά.

Πολλά προβλήματα φαίνεται να προέκυψαν όπως υποστηρίζουν οι επηρεαζόμενοι και από το γεγονός ότι το Ίδρυμα ήταν ακέφαλο για 20 μήνες.

Της συζήτησης προηγήθηκε επιστολή του ΚΕΒΕ στον Πρόεδρο της Επιτροπής Λευτέρη Χριστοφόρου με την οποία τον ενημερώνεται ότι κατά τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις που είχαν με το ΙΠΕ για ερευνητικά προγράμματα του Ιδρύματος, παρατηρήθηκε ότι άλλαξε η διαδικασία διαπραγμάτευσης με αποτέλεσμα να παραβιάζονται οι κανονισμοί στην προκήρυξη της δέσμης 2009-2010 στην οποία στηρίχθηκαν οι ερευνητικές ομάδες της Κύπρου για συγγραφή των προτάσεων.

Παράλληλα, υποστηρίζει ότι παρατηρήθηκαν παρερμηνείες σε πρόνοιες και κανονισμούς της προκήρυξης και των πρακτικών που ακολουθούσε μέχρι σήμερα το ίδρυμα.

Το ΚΕΒΕ, ζητά την απόσυρση του εντύπου δεσμευμένου χρόνου ερευνητών ενώ την ίδια ώρα κάνει λόγο για υπέρβαση των εξουσιών της διαπραγμάτευσης.

Πρέπει να βρεθούν ισορροπίες

Ο αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΙΠΕ, Μιχάλης Σαρρής, ανέφερε ότι το ίδρυμα διαχειρίζεται τόσο διαρθρωτικά ταμεία όσο και κονδύλια του Κράτους, υπογραμμίζοντας ότι «τα διαρθρωτικά ταμεία τα οποία έχουν ένα πλαίσιο το οποίο είναι αρκετά αυστηρό, αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ισχύει και για τα λεφτά του φορολογούμενου».

Την ίδια ώρα, ανέφερε ότι πρέπει να βρεθεί ισορροπία της χρηστής διοίκησης και να λαμβάνονται σωστές αποφάσεις.

Ο κ. Σαρρής παραδέκτηκε ότι έγιναν κάποια λάθη στο παρελθόν, χαρακτηρίζοντας αναμενόμενα τα παράπονα από την ερευνητική κοινότητα, και προσθέτοντας ότι το ΔΣ μέσα από ένα δομημένο διάλογο θα επεξηγήσει στους ερευνητές τους σχεδιασμούς του Ιδρύματος.

Αργούν τα στοιχεία

Εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετώπιζε το ΙΠΕ, ο έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων του Ιδρύματος γινόταν με ρυθμούς χελώνας.

Εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ενημερώνοντας τους βουλευτές ανέφερε ότι οι τελευταίες οικονομικές καταστάσεις που ελέχθησαν ήταν το 2007, υπογραμμίζοντας ότι «υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην υποβολή των οικονομικών καταστάσεων του 2008 εξαιτίας τον προβλημάτων του ΔΣ».

Μάλιστα, η Ελεγκτική Υπηρεσία έλαβε τα τελευταία στοιχεία για το 2008, μόλις το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η εξέταση τους.

Δεν φταίμε σε τίποτα

Στην αντεπίθεση πέρασε το ΙΠΕ, δια του πρώτου λειτουργού του Αντώνη Ιουλιανού, ο οποίος ανέφερε ότι τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αφού όπως εξήγησε, για κάθε δέσμη που εξαγγέλλει το ίδρυμα, γίνεται προηγουμένως δημόσια διαβούλευση.

Υπογράμμισε επίσης ότι για εννέα ολόκληρους μήνες το Ίδρυμα ήταν χωρίς Διοικητικό Συμβούλιο και για είκοσι μήνες ήταν ακέφαλο.

Αναφερόμενος στα στατιστικά στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι η Κύπρος βρίσκεται στον πάτο του καταλόγου που αφορά την έρευνα και τα δημοσιεύματα που ακολούθησαν, είπε ότι το 2008 η συνολική επένδυση σε δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογίας ήταν €73,4 εκ.

Τα €13,2 εκ, εξήγησε, τα παραχώρησε το ίδρυμα συμπληρώνοντας ότι «είναι το 20% της συνολικής δαπάνης για έρευνα και τεχνολογία άρα το ίδρυμα δεν είναι υπεύθυνο ότι το ποσοστό επί του ΑΕΠ είναι χαμηλό».

Απέρριψε και τα όσα λέχθηκαν περί αδιαφάνειας ενώ τόνισε ότι δεν μπορεί να γίνεται ονομαστική αναφορά των αποτελεσμάτων των ερευνητών εξαιτίας της εμπιστευτικότητας.

Καταλήγοντας, υπέδειξε ότι είναι φυσικό το Πανεπιστήμιο Κύπρου να λαμβάνει τις περισσότερες έρευνες αφού οι περισσότεροι ερευνητές προέρχονται από την ερευνητική κοινότητα του Πανεπιστημίου.

Εν τω μεταξύ, σε συνεδρία του το νέο ΔΣ του ΙΠΕ ενέκρινε τη διάθεση εντός του 2010, ποσού ύψους €31,1 εκ. για τη χρηματοδότηση έργων και δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας.

Επίσης, σε ανακοίνωση του διαβεβαιώνει ότι οι οποιεσδήποτε εξοικονομήσεις από τη διαπραγμάτευση των προϋπολογισμών, των ερευνητικών προτάσεων ή από τις διαδικασίες ελέγχου διατίθενται σε νέα έργα προς όφελος των ερευνητών και των επιχειρήσεων της Κύπρου.

Απροβίβαστη η Κύπρος

Σχολιάζοντας τα στατιστικά στοιχεία ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Σταύρος Ζένιος, ανέφερε ότι πάνω από το μέσο όρο στον τομέα της έρευνας βρίσκονται πολλές μικρές χώρες, υποδεικνύοντας ότι «το ανησυχητικό δεν είναι ότι είμαστε στον πάτο, αλλά το ότι είμαστε απροβίβαστοι».

Αποκάλυψε, ταυτόχρονα, ότι η Κύπρος κατά αναλογία πληθυσμού είναι πρώτη στον κατάλογο ευρωπαϊκών χωρών που πέρασαν από ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα του ευρωπαϊκού ερευνητικού κέντρου.

Αναφερόμενος στα προβλήματα του ΙΠΕ, ο κ. Ζένιος σημείωσε ότι αυτά είναι σε δύο επίπεδα τα οποία αφορούσαν το διορισμό του Γενικού Διευθυντή αλλά και τη δομή του ΔΣ.

Κατά τη συζήτηση για αναδόμηση του ΔΣ, το Πανεπιστήμιο Κύπρου πρότεινε και υιοθετήθηκε, όπως στο συμβούλιο να μην διορίζονται πρόσωπα τα οποία συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα

Ωστόσο, δεν έχει υιοθετηθεί η πρόταση τους με την οποία ζητούσαν από το ΔΣ να έχει νέα δομή και να εκπροσωπείται από ερευνητές, την Κυβέρνηση και από τις παραγωγικές δυνάμεις της οικονομίας.

Την ίδια ώρα εξέφρασε την ικανοποίηση του για το διορισμό γενικού διευθυντή με προδιαγραφές διεθνούς επιπέδου, ενώ ζήτησε την εφαρμογή φιλελεύθερου συστήματος ελέγχου, στέλλοντας το μήνυμα «αντί να ελέγχουμε το κάθε ευρώ να ελέγχουμε το αποτέλεσμα».

Νοσεί η έρευνα

Η έρευνα στην Κύπρο νοσεί, δήλωσε σήμερα ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου Λευτέρης Χριστοφόρου, προσθέτοντας ότι η Κύπρος παρόλο που βρίσκεται στην κορυφή όσον αφορά το ποσοστό νέων επιστημόνων και νέων ανθρώπων που μπορούν να προσφέρουν στην έρευνα και την οικονομία του τόπου, αντί να πρωταγωνιστεί, βρίσκεται τελευταία.

Σε δηλώσεις του, μετά από τη συζήτηση στην Επιτροπή της οποίας προεδρεύει των προβλημάτων στο Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας, ο κ. Χριστοφόρου είπε ότι «αντί η Κύπρος μέσα από την έρευνα και την καινοτομία να δημιουργεί θέσεις εργασίας, για το 20% των ανέργων νέων επιστημόνων φαίνεται πως σε ότι αφορά την έρευνα και την καινοτομία καρκινοβατεί».

Εκ μέρους της ΕΔΕΚ, ο βουλευτής Γιώργος Βαρνάβα, εκφράζοντας την ανησυχία του, επισήμανε ότι η Κύπρος βρίσκεται στον πυθμένα με την προώθηση της έρευνας.

Η Επιτροπή, σημείωσε, θα πρέπει να διερευνήσει τις καταγγελίες που έχει ενώπιον της και αφορούν κακοδιαχείριση των κονδυλίων και της δυσμενούς μεταχείρισης αιτητών σε σχέση με άλλους, προσθέτοντας ότι εάν ευσταθούν οι καταγγελίες κάποιοι, θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Της Ελευθερίας Παϊζάνου