Πολιτικές διαφωνίες «ροκανίζουν» χρόνο και ρευστότητα

Βροχή προτάσεων ετοιμάζονται να υποβάλουν τα κόμματα για τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, την ίδια στιγμή που οι επιχειρήσεις εκλιπαρούν για άμεσες λύσεις καθώς η ρευστότητα τους εξαντλείται.

Δύο βδομάδας μετά το αυστηρό lock down που έχει κλείσει εκατοντάδες επιχειρήσεις, τα κόμματα προσπαθούν να διανθίσουν με τις δικές τους εισηγήσεις τα μέτρα της κυβέρνησης, με τον χρόνο όμως να κυλά σε βάρος όλων.   Οι διαφωνίες μεταξύ τους, όμως, παραμένουν με αποτέλεσμα να καθυστερεί η παραχώρηση έκτακτης ρευστότητας σε χιλιάδες μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις που βλέπουν τα αποθέματα τους να εξαντλούνται.

Μέχρι το τέλος της ημέρας τα κόμματα αναμένεται να καταθέσουν τις προτάσεις τους στη γραμματεία της κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών, ακολούθως το σύνολο των εισηγήσεων θα σταλεί στον υπουργό οικονομικών ο οποίος θα εξετάσει τα περιθώρια υιοθέτησης τους.

Παρά τη δέσμευση να εξετάσει τις προτάσεις των κομμάτων, ο υπουργός οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης τονίζει σε κάθε ευκαιρία την ανάγκη όπως εγκριθεί η πρόταση της κυβέρνησης για κρατικές εγγυήσεις με σκοπό την παραχώρηση νέων δανείων, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα επιβιώσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Τα κόμματα έχουν ήδη ξεκαθαρίσει τη στάση τους έναντι της συγκεκριμένης πρότασης, η οποία ως έχει δεν συγκεντρώνει αρκετή στήριξη για να περάσει από τη βουλή, καθώς δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες αναφορικά με τους μηχανισμούς ελέγχου της διαδικασίας δανειοδοτήσεων, τα κριτήρια δανειοδότησης και τη στάση των τραπεζών ως διαμεσολαβητές στην εν λόγω διαδικασία.

Δεδομένων των αντιδράσεων για το εν λόγω νομοσχέδιο, αλλά και την επιμονής της κυβέρνησης για την έγκρισή του, το υπουργείο οικονομικών δεν αποκλείεται να το επαναφέρει σε αναθεωρημένη μορφή υιοθετώντας μέρος των εισηγήσεων των κομμάτων, με σκοπό να δημιουργηθεί η αναγκαία πλειοψηφία για τη ψήφισή του.

Την ίδια ώρα, ο κ. Πετρίδης, με δηλώσεις του προεξοφλεί την στάση της κυβέρνησης έναντι μέρους των εισηγήσεων των κομμάτων, χαρακτηρίζοντάς τις ως εντελώς μη υλοποιήσιμες και σημειώνοντας πως εάν εισακουστούν θα οδηγήσουν τη χώρα στη χρεοκοπία.

Τι προτείνουν τα κόμματα

Οι προτάσεις των κομμάτων κινούνται προς διάφορες κατευθύνσεις αν και φαίνεται να συνάδουν σε ορισμένα επιμέρους ζητήματα.

ΔΗΣΥ

Το κυβερνών κόμμα που υποστηρίζει το νομοσχέδιο για την παραχώρηση κρατικών εγγυήσεων για νέο δανεισμό, έχει θέσει προτεραιότητες σε ότι αφορά τη στήριξη της οικονομίας.

Ως πρώτη προτεραιότητα θέτει τον δανεισμό από το κράτος για τις ανάγκες στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων και των υπολοίπων υποχρεώσεων του κράτους. Ως δεύτερη προτεραιότητα ορίζει την επέκταση του έκτακτου πακέτου στήριξης των εργαζομένων και αυτοτελώς εργαζομένων με βάση τις δυνατότητες των δημοσίων οικονομικών. Τρίτον υποστηρίζει την ενίσχυση ρευστότητας νοικοκυριών και επιχειρήσεων, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για να γίνει αυτό, πέραν των κρατικών εγγυήσεων.  Τέταρτον, σημειώνει την ανάγκη αποφάσεων σε σχέση με τα ενοίκια, σημειώνοντας ότι μια τέτοια ρύθμιση θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει με βάση το πρότυπο της αναστολής δόσεων.

ΑΚΕΛ

Συνδυασμό μέτρων κυρίως με απευθείας στήριξη από το κράτος και όχι με δανειοδότηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μέσω των τραπεζών, περιλαμβάνει η πρόταση του ΑΚΕΛ. Συγκεκριμένα, η εισήγηη αφορά εσωτερικό δανεισμό του κράτους μέσω της έκδοσης ομολόγου, αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και στοχευμένες δράσεις και σχέδια εφαρμογής.

Η πρόταση του κόμματος θα περιλαμβάνει συνδυασμό πηγών χρηματοδότησης και δραστηριοτήτων από πλευράς του κράτους, οι οποίες μπορεί να έχουν τη μορφή μείωσης οφειλών προς το κράτος και ταυτόχρονης επιδότησης.

Σε ότι αφορά το νομοσχέδιο για τις κρατικές εγγυήσεις, το ΑΚΕΛ δεν εντοπίζει περιθώρια βελτίωσης, επισημαίνοντας ότι το ιδιωτικό χρέος και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Κύπρο είναι από τα ψηλότερα στην Ευρώπη.

Το κόμμα υπογραμμίζει ότι σε αυτή τη φάση προέχει η προστασία θέσεων εργασίας και η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων και υποστηρίζει ότι η διοχέτευση πόρων από το κράτος με στόχο την άμβλυνση των προβλημάτων στα νοικοκυριά και την επιβίωση της οικονομίας, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για γρήγορη ανάκαμψη μετά το τέλος της κρίσης του κορωνοϊού.

Παράλληλα, εισηγείται ρύθμιση του ζητήματος των ενοικίων, μέσω συνεισφοράς του κράτους, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ιδιοκτητών των ακινήτων σε ένα ποσοστό, καθώς και ρύθμιση σχετικά με τις τρέχουσες οφειλές προς το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες δεν επιτρέπεται να εισπραχθούν εάν δεν εξοφληθούν πρώτα όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το ΑΚΕΛ εισηγείται όπως επιτραπεί η καταβολή ενός μέρους (ενός μήνα) της ληξιπρόθεσμης οφειλής και ταυτόχρονα ενός μέρους (ενός μήνα) της τρέχουσας οφειλής προς το ΤΚΑ. Το ζήτημα αφορά όλους τους οφειλέτες ληξιπρόθεσμων κοινωνικών εισφορών, οι οποίοι δεν εντάχθηκαν σε Σχέδιο Ρύθμισης Ληξιπρόθεσμων Κοινωνικών Εισφορών.

ΔΗΚΟ

Το ΔΗΚΟ θέτει ως προτεραιότητα τον δανεισμό του κράτους με ποσό ύψους €2 δισ., τα οποία να διοχετευθούν απευθείας στην οικονομία, μέσω επιδομάτων και χρηματοδότησης, προς κάλυψη μισθών, λειτουργικών και επενδυτικών δαπανών. Υποστηρίζει ότι η στήριξη των μισθών και των εισοδημάτων θα επιτευχθεί μέσω εσωτερικού δανεισμού του κράτους από τις τράπεζες αλλά και με αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Το κόμμα υποστηρίζει ότι αποτελεί πρώτιστη υποχρέωση του κράτους, να παρέμβει προκειμένου να περιορίσει τη διάρκεια και την ένταση του κύκλου της ύφεσης και υπογραμμίζει την ανάγκη απευθείας στήριξης των εργαζομένων με διαφάνεια και έλεγχο.

Παράλληλα, συμφωνεί πως ο δανεισμός και η χρηματοδότηση της αγοράς είναι κινήσεις αναγκαίες για την επιβίωση της οικονομίας, εντούτοις υποστηρίζει πως η στήριξη της ρευστότητας μέσω του δανεισμού από το τραπεζικό σύστημα με κρατικές εγγυήσεις, χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία. Το κόμμα εισηγήθηκε μάλιστα, την συμμετοχή του γενικού ελεγκτή ή εκπροσώπου του, ως παρατηρητή στην όλη διαδικασία, για ενίσχυση του επιπέδου ελέγχου.

Το κόμμα, θέτει και το θέμα των ενοικίων ως ένα από αυτά που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν άμεσα.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος εισηγήθηκε ρύθμιση μέσω επιμερισμού του ενοικίου σε τρία ίσα μέρη, τo 1/3 να καταβάλλεται από το κράτος, το 1/3 από τον ενοικιαστή και το υπόλοιπο να το επιβαρύνεται ο ιδιοκτήτης. Σημειώνεται ότι ο τρόπος εφαρμογής του μέτρου και τα κριτήρια των δικαιούχων, θα πρέπει να εξεταστούν στην συνέχεια, ώστε το μέτρο να μην τύχει κατάχρησης ή και εκμετάλλευσης. 

ΕΔΕΚ

Στοχευμένες παροχές που να προέρχονται από το κράτος και όχι από τις τράπεζες προτείνει η ΕΔΕΚ, ώστε να είναι αποδοτικές.

Το κόμμα υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δοθούν κίνητρα σε πολίτες  και επιχειρήσεις που δεν έχουν πληγεί από την κρίση ή το πλήγμα ήταν μικρής έκτασης, για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος ώστε να διατηρηθεί κάποια εισροή χρημάτων στα κρατικά ταμεία.

Σημειώνεται ότι για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται η διατήρηση ικανοποιητικού επιπέδου λειτουργίας τμημάτων της δημόσια υπηρεσίας, μέσα από την αξιοποίηση και αναβάθμιση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Η ΕΔΕΚ προτείνει παράλληλα, είτε οι τράπεζες να προχωρήσουν σε πλήρη παγοποίηση τόκων, είτε οικειοθελώς, στο διάστημα των 9 μηνών αναστολής δόσεων και τόκων, να μειωθεί ο τόκος στο 0,5%-1% και να γίνουν περαιτέρω ρυθμίσεις που θα είναι προς όφελος των δανειοληπτών και θα συμβάλουν στην οικονομική στήριξή τους.

Σε ότι αφορά τις τράπεζες, η ΕΔΕΚ σημειώνει επίσης, πως θα μπορούσαν οικειοθελώς να μειώσουν αυτό το 9μηνο το επιτόκιο σε όσους δανειολήπτες θέλουν να συνεχίσουν να καταβάλλουν τη δόση των δανείων τους.

Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών

Το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών επισημαίνει την ανάγκη άμεσης χρηματοδότησης προγραμμάτων κοινωνικής στήριξης, στήριξης της εργασίας και της βιώσιμης επιχειρηματικότητας. 

Σε αυτό το πλαίσιο συμφωνεί με την επίσπευση διαδικασιών έγκρισης πολιτογραφήσεων στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιλαμβάνουν τροποποίηση του νόμου σύμφωνα με τις υποδείξεις της αρμόδιας επιτροπής και τις προτάσεις των Οικολόγων, πλήρη έλεγχο της νομιμότητας των επενδυτών, κατάθεση κανονισμού στη βουλή που να περιλαμβάνει το νέο επενδυτικό σχέδιο και συμπερίληψη προνοιών στο νέο σχέδιο, αναφορικά με την κατάθεση του κύριου μέρους της επένδυσης σε δημόσιους οργανισμούς ή ταμεία για χρηματοδότηση των προγραμμάτων ανασυγκρότησης και αναζωογόνησης της οικονομίας, αντί αγοράς πολυτελούς κατοικίας.

Το κόμμα προτείνει επίσης, να μην υπολογιστούν οι τόκοι για το διάστημα που εφαρμόζεται η αναστολή καταβολής δανείων και τόκων και καλεί τόσο τις τράπεζες, όσο και την Κυβέρνηση να μελετήσουν την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις και της καταχρηστικές ρήτρες με βάση τις αποφάσεις της βουλής. Επίσης, καλεί προς ενίσχυση του πλαισίου αφερεγγυότητας, αναστολή της λειτουργίας του ΚΑΠ και ΑΡΤΕΜΙΣ και πάγωμα για εννέα μήνες των διαδικασιών των εκποιήσεων.

Οι Οικολόγοι έχουν επίσης καταθέσει πρόταση για αποκοπή των επιδομάτων παραστάσεως, φιλοξενίας και οδοιπορικών για όλο το δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα (με εξαίρεση λειτουργών υγείας) , για την περίοδο που ισχύουν τα μέτρα περιορισμού της μετακίνησης και της απαγόρευσης των συναθροίσεων και αξιοποίηση του ποσού που θα εξοικονομηθεί στις δράσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.

Σε ότι αφορά τα ενοίκια, το κόμμα υποστηρίζει ότι πέραν της τροποποίησης του νόμου για τις εξώσεις, που ψήφισε πριν μερικές μέρες η βουλή, πρέπει να προωθηθεί η αναστολή της καταβολής ή για η επιδότηση του ενοικίου, όπως έγινε σε άλλες χώρες.

Συμμαχία Πολιτών

Οι προτάσεις της Συμμαχίας Πολιτών για αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού έχουν ήδη αποσταλεί στον πρόεδρο της επιτροπής οικονομικών και στον υπουργό οικονομικών και με βάση μοντέλα που ακολουθήθηκαν σε άλλες χώρες, περιλαμβάνουν κατηγοριοποίηση των οικονομικά πληγέντων σε 3 κατηγορίες και αλλαγή των ορισμών  του τι εστί το μέγεθος της κάθε επιχείρησης, που προτείνει η κυβέρνηση μέσα από το νομοσχέδιο για τις κρατικές εγγυήσεις, ώστε να υπάρξει στόχευση σε εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη στήριξης. Για τους άμεσης ανάγκης και απευθείας πληγέντες γίνεται εισήγηση να μελετηθούν προτάσεις για αναβολή καταβολής εισφορών και φόρων προς το κράτος, παραχώρηση κατευθείαν ρευστότητας για κάλυψη συγκεκριμένων λειτουργικών εξόδων (ενοίκιο, ρεύμα, νερό, τηλεπικοινωνίες), απευθείας επιχορήγηση μισθολογίου του προσωπικού, μείωση του εταιρικού φόρου.

Σημειώνεται ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε, μεταξύ άλλων να μελετηθεί κατά πόσο υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για αξιοποίηση του Κανονισμού «De Minimis» (ενισχύσεις ήσσονος σημασίας) της ΕΕ, για μικρές η πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Για τις επιχειρήσεις που έμμεσα επηρεάζονται προτείνεται να μελετηθεί παγοποίηση εταιρικών χρεώσεων, δημιουργία εγγυοδοτικού μηχανισμού για στήριξη και παροχή δανείων μέσω δημιουργίας ειδικού Fund
 
Επίσης, γίνεται εισήγηση όπως ανασταλεί είτε με διάταγμα είτε με νόμο η καταβολή ενοικίου που πληρώνουν μικρές / πολύ μικρές επιχειρήσεις για τα επαγγελματικά υποστατικά τους.

Κίνημα Αλληλεγγύη

Το Κίνημα Αλληλεγγύη καλεί την κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τα €250 εκ. που έχει προϋπολογίσει για να καλύψει την επιδότηση μέρους του επιτοκίου εξυπηρετούμενων δανείων να τα διαθέσει για ρύθμιση ελαφρύνσεων στα δάνεια που εξαιρούνται από την αναστολή δόσεων.

Το κόμμα έχει προαναγγείλει ότι θα αναλάβει πρωτοβουλία για να βρεθεί τρόπος για δανειακή ανακούφιση των δανειοληπτών που δεν θα έχουν εισόδημα να εξυπηρετούν τα δάνεια τους και εξαιρούνται από τη ρύθμιση της αναστολής δόσεων.

Σε ότι αφορά το θέμα των τόκων και του ανατοκισμού καλεί τις τράπεζες ως ελάχιστη ένδειξη εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εν μέσω κρίσης, να μην επιβάλουν επιπλέον χρεώσεις στα δάνεια αναστολής και να διαγράψουν από αυτά μέρος των τόκων του 9μήνου.

Κίνημα Ανεξάρτητων

Το Κίνημα Ανεξάρτητων εισηγείται όπως η επιπλέον ρευστότητα διοχετευτεί με συγκεκριμένους τρόπους κάθε μήνα και χωρίς οποιαδήποτε εισοδηματικά κριτήρια για σκοπούς επιβίωσης και στήριξης της κατανάλωσης. Συγκεκριμένα, γίνεται εισήγηση να διπλασιαστούν τα μηνιαία ποσά της κοινωνικής σύνταξης (επιπλέον €5.000.000), των ληπτών ΕΕΕ (επιπλέον €20.500.000), ώστε να καλύπτονται πλήρως τα ενοίκια και των χαμηλοσυνταξιούχων (επιπλέον €2.000.000), σύνολο επιπλέον €27,5 εκ.

Προτείνεται να διπλασιαστούν οι μηνιαίες συντάξεις βάση του Ταμείου των κοινωνικών ασφαλίσεων (επιπλέον €32 εκ.).

Επίσης, προτείνεται €600 εκ. τον μήνα να διοχετευτούν χωρίς εισοδηματικά κριτήρια μέσω του συστήματος των κοινωνικών ασφαλίσεων σε όλους  τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό της χώρας, είτε εργάζονται είτε έχουν αναστείλει εργασίες, συμπεριλαμβανομένων των ανέργων (ήτοι περίπου 400 χιλιάδες άτομα και ισοδυναμεί με €1500 τον μήνα), με αποκλειστικό σκοπό την κατανάλωση ή την πληρωμή υποχρεώσεων.

Σημειώνεται ότι το κράτος μπορεί να δανειστεί το εν λόγω ποσό α)μέσω έκδοσης κρατικού ομολόγου 5ετούς διάρκειας με δυνατότητα ανανέωσης με απόδοση 0% που θα αγοράζεται από τις τράπεζες οι οποίες με την σειρά τους θα μπορούν να πουλήσουν το ομόλογο στην ΕΚΤ και να είναι κερδισμένες, β)μέσω έκδοσης ομολογιών 5ετούς διάρκειας με επιτόκιο 0.10% που θα αγοράζονται από τους απλούς πολίτες που έχουν στην διάθεση τους καταθέσεις και έτσι θα ασφαλίσουν με αυτό τον τρόπο τις καταθέσεις τους όσοι ανησυχούν για πιθανά προβλήματα στον τραπεζικό τομέα ή και γ)μέσω έκδοσης ομολόγων 5ετούς διάρκειας με ελκυστικές αποδόσεις που θα μπορούν να επενδύσουν όσα τα ταμεία προνοίας επιθυμούν.

Τονίζεται επίσης, ότι θα πρέπει να διοχετευτούν άμεσα ποσά από τα συγχρηματοδοτούμενα του Ευρωπαϊκού Ταμείου περιφερειακής Ανάπτυξης, στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα και από το ήδη ανακοινωμένο ποσό των €100 εκ. για τον τομέα της υγείας να δοθούν επιπλέον αντιμισθίες για κάθε γιατρό και νοσηλευτή.

Σε ότι αφορά τις κρατικές εγγυήσεις επισημαίνεται ότι με τόσο ψηλό ιδιωτικό χρέος η αγορά δεν μπορεί να αναλάβει περισσότερα δάνεια, είτε είναι εγγυημένα είτε με χαμηλά επιτόκια και πως το θέμα της δανειοδότησης θα πρέπει να εξεταστεί όταν εξέλθουμε της κρίσης υπό την προϋπόθεση υπεύθυνης συμπεριφοράς εκ μέρους των τραπεζών, χωρίς ίχνος κατάχρησης της εξουσίας τους σε δανειακές συμβάσεις.

ΕΛΑΜ

Στις εισηγήσεις του ΕΛΑΜ, περιλαμβάνεται η οικονομική ενίσχυση όλων των φορολογουμένων πολιτών, η κατάργηση των εκποιήσεων και η αναστολή δόσεων χωρίς επιβολή τόκων στους εργαζόμενους των οποίων το εισόδημα έχει επηρεαστεί και στις επιχειρήσεις των οποίων ο τζίρος έχει μειωθεί.

Γίνεται επίσης, εισήγηση για κατάργηση του ετήσιου τέλους των €350 που καταβάλλουν οι εταιρείες και των δημοτικών τελών για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και εισήγηση για επέκταση του ορίου παρατραβήγματος επιχειρήσεων, χωρίς πρόσθετες εξασφαλίσεις.

Σε ότι αφορά τα ενοίκια, γίνεται εισήγηση για ελάφρυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δεν θα μειώσουν μισθούς και δεν θα απολύσουν υπαλλήλους.