16/08/2022 06:54
Ανοχύρωτους αφήνει τους δημιουργούς το υπό συζήτηση νομοσχέδιο «περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων, τροποποιητικός νόμος του 2022», καταγγέλλουν σύνδεσμοι και εμπλεκόμενοι φορείς.
Από την άλλη πλευρά σύνδεσμοι εκδοτών και διανομείς οπτικοακουστικού περιεχομένου κάνουν λόγο για παραλείψεις και αδυναμίες στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, το οποίο ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο τρεις ευρωπαϊκές οδηγίες, οι οποίες ρυθμίζουν περαιτέρω την πνευματική ιδιοκτησία και τα συγγενικά δικαιώματα.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, η οποία έχει προγραμματίσει σε δύο ολοήμερες συνεδρίες, αμέσως με την επανέναρξη των εργασιών, την Τρίτη 30 Αυγούστου και 6 Σεπτεμβρίου τη συνέχιση και ολοκλήρωση της εξέτασης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, έγινε αποδέκτης τις τελευταίες μέρες μεγάλου αριθμού γραπτών ενημερώσεων από τους επηρεαζόμενους φορείς, όσον αφορά τις θέσεις και εισηγήσεις τους, αλλά και των ενστάσεων τους σε πρόνοιες του νομοσχεδίου.
Στις επιστολές οι πλείστοι επηρεαζόμενοι φορείς και σύνδεσμοι εκφράζουν την έντονη αντίθεση σε πρόνοιες του νομοσχεδίου, αλλά και για παραλείψεις στον προτεινόμενο νόμο. Μεταξύ άλλων καταγγέλλουν, ότι δεν ζητήθηκε η άποψη τους κατά την επεξεργασία και σύνταξη του τροποποιητικού νομοσχεδίου τα προηγούμενα δύο έτη και σημειώνουν ότι μόλις τον περασμένο μήνα ενημερώθηκαν για αυτό και κλήθηκαν να τοποθετηθούν και να υποβάλλουν εισηγήσεις σε κατ’ άρθρο συζήτηση στην επιτροπή της Βουλής, κάτω από ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα.
Τονίζουν ότι στο νομοσχέδιο δεν κατοχυρώνονται τα συγγενικά δικαιώματα των δημιουργών, δημοσιογράφων, ερμηνευτών, καλλιτεχνών ηθοποιών, εικαστικών για την πνευματική εργασία, ενώ από την άλλη πλευρά σύνδεσμοι εκδοτών και διανομείς οπτικοακουστικού περιεχομένου κάνουν λόγο για παραλείψεις και αδυναμίες στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, όσον αφορά thumbnails και snippets, καθώς και για αποκλεισμό των ευρωπαϊκού τύπου.
Αξίζει να αναφερθεί ότι για τις θέσεις των επηρεαζόμενων φορέων τόσο η Κοινοβουλευτική Επιτροπή, όσο και το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, ενημερώθηκαν και προφορικά σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών στις 17 Ιουλίου.
Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι το νομοσχέδιο που ρυθμίζει τα αποκλειστικά δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων στα ψηφιακά και διασυνοριακά περιβάλλοντα, απασχόλησε ήδη σε δύο συνεδρίες της Κοινοβουλευτική Επιτροπή, όπου η αναπληρώτρια διευθύντρια του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας Στάλω Παπαϊωάννου ενημέρωσε ότι σκοπός του είναι η ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία τριών ευρωπαϊκών οδηγιών και των κοινών δηλώσεων της συνθήκης του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας και της ΕΕ.
Με την απειλή κυρώσεων η συζήτηση του νομοσχεδίου
Εκ μέρους επίσης της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρθηκε ότι το νομοσχέδιο κατατέθηκε με καθυστέρηση στη Βουλή, καθώς ανέμεναν ενημέρωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ερμηνεία άρθρων οδηγιών, ενώ απηύθυνε έκκληση στην επιτροπή για την ψήφιση του το συντομότερο για να αποφευχθούν κυρώσεις από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Εκπρόσωποι των επηρεαζόμενων φορέων και εταιρειών κατήγγειλαν και ενώπιον της Επιτροπής, ότι το τρίτο κατά σειρά νομοσχέδιο που ρυθμίζει τα δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών δικαιωμάτων, ετοιμάστηκε και κατατέθηκε στην Βουλή στις 23 Ιουνίου, χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με τους επηρεαζόμενους, καθώς επίσης και ότι δεν έγινε μελέτη των επιπτώσεων των σκοπούμενων αλλαγών που περιέχει.
Εξέφρασαν τη διαφωνία τους σε πρόνοιες της υπό εξέταση νομοθεσίας ενώ επεσήμαναν ότι κάποιες από αυτές συγκρούονται μεταξύ τους και κάποιες από αυτές συνιστούν κρατική επέμβαση σε κεκτημένα δικαιώματα, καθιστώντας τις αντισυνταγματικές.
Στο κενό δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες
Σοβαρές ενστάσεις για την όλη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί, αλλά και για τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, εκφράζει σε γραπτή ενημέρωση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου Γιώργος Φράγκος.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών τονίζει ότι στο νομοσχέδιο υπάρχουν ρητές αναφορές σε «εκδότες Τύπου», αλλά δεν γίνεται καμία νύξη σε συντάκτες δημοσιογράφους και ζητά την άμεση ρύθμιση του συγκεκριμένου κενού.
«Εκείνο που πρωτίστως μας ενδιαφέρει ως οργάνωση είναι να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των δημοσιογράφων από την πνευματική εργασία που οι ίδιοι πρωτογενώς παράγουν», αναφέρει και εξηγεί ότι θα πρέπει το όποιο όφελος προκύπτει από την εφαρμογή της νομοθεσίας, να μετακυλίεται και σε αυτούς που πρωτογενώς παρήγαγαν το εμπορεύσιμο προϊόν και στην προκειμένη περίπτωση τη δημοσιογραφική εργασία.
Για τη μη θωράκιση των δικαιωμάτων των δημιουργών κάνουν λόγο μεταξύ άλλων και από πλευράς τους, η Ένωση Ηθοποιών Κύπρου, ο σύνδεσμος Εικαστικών Καλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης, η Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου και ένωση πνευματικών δικαιωμάτων Κύπρου.
Αδυναμίες βλέπουν και οι εκδότες
Με επιστολή στην επιτροπή, από την πλευρά του ο Σύνδεσμος Εκδοτών Κύπρου ενημερώνει ότι από το Νομοσχέδιο εξαιρούνται από την προστασία των εκδόσεων τύπου, οι φωτογραφίες προεπισκόπησης (thumbnails) και οι συνοδευτικοί σύνδεσμοι περιγραφικού περιεχομένου (snippets), καθώς και σε ότι αφορά τις διδακτικές δραστηριότητες δεν υιοθετείται η καταβολή εύλογης αμοιβής για τη χρήση προστατευόμενου υλικού.
Τη θέση του κυπριακού συνδέσμου εκδοτών στηρίζουν με επιστολές στην Επιτροπή και σύνδεσμοι του εξωτερικού, όπως European Publishers Council, ο ελληνικός σύλλογος εκδοτών ημερήσιων εφημερίδων (ΈΙΗΕΑ), ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), τα σωματεία Ελλήνων εκδοτών, European Magazine Media Association (EMMA), European Newspaper Publishers’ Association (ENPA), IFFRO (International Federation of Reproduction Rights Organisations), Press Database and Licensing Network, Federation of European Publishers (FEP) κ.α
Περαιτέρω οι φορείς του εξωτερικού καταγγέλλουν ότι το υπό εξέταση νομοσχέδιο αποκλείει τον ευρωπαϊκό τύπο, σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2019/790 που ορίζει την εφαρμογή του νόμου για τον Τύπο εκδοτών όλων των ευρωπαϊκών κρατών μελών.
Δεν εναρμονίζεται με Οδηγίες της ΕΕ
Εξάλλου ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Κέντρων Αναψυχής (ΠΑΣΙΚΑ) με σημείωμα στην Επιτροπή αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο τροποποιητικός νόμος δε φαίνεται να εναρμονίζεται με το γενικό πλαίσιο των Οδηγιών της ΕΕ για μεγαλύτερη επιλογή περιεχομένου για τους χρήστες και μείωση του κόστους των συναλλαγών και ζητά την περαιτέρω διευκρίνηση προνοιών που επηρεάζουν τα μέλη του.
Σε γραπτή παρέμβαση εξάλλου ο πάροχος τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών Epic, τονίζει μεταξύ άλλων ότι η προτεινόμενη νομοθεσία θα πρέπει να ρυθμίζει τη δημιουργία μητρώου ΟΣΔ από την Αρχή Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων και την αποφυγή φαινομένων διπλής χρέωσης αλλά και μηχανισμό επίλυσης διαφορών και καθορισμού.