26/05/2022 13:45
Στάσιμη παραμένει η μεταρρύθμιση της κυπριακής δικαιοσύνης, παρά την πρόσφατη έκθεση της ΕΕ, στην οποία η χώρα μας βρίσκεται στη χειρότερη θέση στην αποδοτικότητα της δικαιοσύνης, καθώς ο χρόνος που χρειάζεται για ολοκλήρωση δικαστικών υποθέσεων ξεπερνά κατά πολύ τον αντίστοιχο χρόνο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, ενώ ολοκλήρωσαν τη συζήτηση των τριών νομοσχεδίων της μεταρρύθμισης των ανώτατων βαθμίδων των δικαστηρίων και χθες θα αποφάσιζαν την ημερομηνία για να τεθούν προς ψήφιση στην Ολομέλεια του σώματος, ζήτησαν περαιτέρω χρόνο για να επανεξετάσουν τα νομοσχέδια.
Την ίδια ώρα επιφυλάξεις εξέφρασαν και για νομοσχέδιο που τέθηκε χθες ενώπιον τους και σκοπεύει στην άμεση εκκαθάριση χιλιάδων καθυστερημένων υποθέσεων στην πρωτοβάθμια δικαιοσύνη.
Τη διαφωνία του ως προς το τροποποιητικό νομοσχέδιο του περί Δικαστηρίων Νόμου του 2019, το οποίο προβλέπει αύξηση των κλιμάκων πολιτικής δικαιοδοσίας του Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή και του Επαρχιακού Δικαστή με στόχο τη μείωση του απαιτούμενου αριθμού των Ανώτερων Επαρχιακών Δικαστών και των Προέδρων επαρχιακών δικαστηρίων για τη διεκπεραίωση του έργου της εκκαθάρισης των καθυστερημένων υποθέσεων στα Δικαστήρια, εξέφρασε και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ).
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προνοεί την αύξηση της κλίμακας δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστή από το ποσό των €100 χιλ. που ισχύει σήμερα, στο ποσό των €500 χιλ. και του Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή από το ποσό των €500 χιλ. που ισχύει σήμερα, στο ποσό του €1 εκατ.
ΠΔΣ: Patch work η αύξηση κλίμακας
Με επιστολή του ο ΠΔΣ ενημέρωσε την Επιτροπή ότι η συγκεκριμένη εισήγηση της αναθεώρησης των κλιμάκων δικαιοδοσίας και της τροποποίησης του περί Δικαστηρίων Νόμου είναι patch work και όχι σφαιρική αντιμετώπιση των προβλημάτων στα κατώτερα δικαστήρια.
«Η δικαιοσύνη δεν απονέμεται στη βάση αριθμών κλιμάκων, αλλά γνώσης, εμπειρίας και ειδικότητας», τονίζει και προσθέτει ότι οι καθυστερήσεις στα επαρχιακά δικαστήρια δεν θα λυθούν µε το προτεινόμενο νομοσχέδιο.
Όπως εξηγεί, οι δικαστές µε βάση τη γνώση και εμπειρία τους, θα πρέπει να αναλαμβάνουν την εκδίκαση υποθέσεων που θα τους ανατίθενται στο πλαίσιο μηχανισμού στον οποίο θα συμμετέχει το Ανώτατο Δικαστήριο, ο εκάστοτε Διοικητικός Πρόεδρος του Επαρχιακού Δικαστηρίου και ο ΠΔΣ, µε προϋπόθεση πάντοτε τουλάχιστον πέντε χρόνια προϋπηρεσία στην Αστική Δικαιοδοσία.
Προτείνει μάλιστα να εξετασθεί το ενδεχόμενο πλήρους κατάργησης των δικαιοδοτικών κλιμάκων και ανάθεση των υποθέσεων σε δικαστές µε πενταετή τουλάχιστον πείρα σε Αστική Δικαιοδοσία ανάλογα με την ειδικότητα και εμπειρία τους και τούτο σαν ενδιάμεσο στάδιο μέχρι τη δημιουργία τμημάτων εξειδικευμένης δικαιοδοσίας κατά το πρότυπο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αγγλίας (Ηigh Court).
Σημειώνεται ότι με αυτό τον τρόπο θα καλύπτονται οι ανάγκες των δικαστηρίων σύμφωνα με την εμπειρογνωμοσύνη των δικαστών, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα και η ταχύτητα στην έκδοση αποφάσεων.
Αναφέρει ακόμα ότι σε περίπτωση που τροποποιηθούν οι κλίμακες δικαιοδοσίας θα πρέπει να υπάρχει ασφαλιστική δικλείδα προκειμένου πρωτοδιορισθέντες δικαστές να μην επιλαμβάνονται σοβαρών υποθέσεων.
Περαιτέρω ενημερώνει ότι ο ΠΔΣ σε συνεργασία με τον υπουργείο Δικαιοσύνης ξεκίνησαν τη μελέτη σφαιρικής αντιμετώπισης του προβλήματος και όχι με επιμέρους νομοσχέδια όπως το συγκεκριμένο.
Επιφυλάξεις και από βουλευτές
Από την πλευρά τους επίσης βουλευτές μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής ανέφεραν ότι είναι άμεση ανάγκη η μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας των δικαστηρίων, υπογραμμίζοντας όμως ότι το νομοσχέδιο που έχουν ενώπιον τους δεν εξυπηρετεί το σκοπό του, αλλά θα δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα.
Η βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάννα Ερωτοκρίτου είπε ότι η πρόσληψη αριθμού Δικαστών για την εκδίκαση των υποθέσεων αυτών θα μπορεί να είναι επιβάρυνση για την οικονομία καθώς σε μερικά χρόνια δεν θα έχουν αντικείμενο εργασίας. Ζήτησε να εφαρμοσθούν βέλτιστες πρακτικές που χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες για τη λύση του σχετικού προβλήματος.
Στο ίδιο κλίμα ήταν και η τοποθέτηση του βουλευτή της ΕΔΕΚ Κωστή Ευσταθίου, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε ότι οι δικαστές των επαρχιακών δικαστηρίων ασχολούνται με ποικίλες υποθέσεις και θα πρέπει να υπάρξει εξειδίκευση. Δήλωσε ότι θα είναι καταστροφικό να προχωρήσουν στην υιοθέτηση του νομοσχεδίου.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης ανέφερε επίσης μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, ότι η σχετική πρόταση για αποδέσμευση των κλιμάτων τέθηκε στο τραπέζι πριν από αρκετό καιρό για την άμεση επίλυση πρακτικών προβλημάτων της δικαστικής υπηρεσίας.
Παραδέχθηκε ότι πιθανόν να είναι ξεπερασμένο ήδη και ανέφερε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διάλογος για μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας δικαιοσύνης.
Σκοπός της μεταρρύθμισης
Όσον αφορά την καθυστέρηση που παρατηρείται για την ψήφιση των τριών νομοσχεδίων της μεταρρύθμισης των ανώτατων βαθμίδων των δικαστηρίων, ο ΠΣΔ εκφράζει την απογοήτευση του για την καθυστέρηση, η οποία όπως σημειώνει έχει πολύπτυχες συνέπειες που καταγράφονται και σε διάφορες εκθέσεις διεθνών φορέων.
Σημειώνει ότι ο ΠΔΣ κρούει το κώδωνα του κινδύνου για κατάρρευση της δικαιοσύνης, εδώ και πάρα πολύ καιρό, χωρίς να λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα τρία νομοσχέδια, αποτελούν μέρος ευρύτερων νομοθετικών ρυθμίσεων, με τις οποίες επιδιώκεται η δικαστική μεταρρύθμιση.
Σκοπός του πρώτου νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου και του δεύτερου νομοσχεδίου η τροποποίηση του περί Δικαστηρίων Νόμου, ενώ αμφότερα αποσκοπούν στη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό των δομών και της λειτουργίας των δικαστηρίων με την επαναλειτουργία των δύο δικαστηρίων που προβλέπονται στο Σύνταγμα, του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, την απονομή στα δύο αυτά δικαστήρια πρόσθετης δικαιοδοσίας τρίτου βαθμού, καθώς και την ίδρυση και λειτουργία Εφετείου με δευτεροβάθμια δικαιοδοσία για την εκδίκαση των εφέσεων.
Όσον αφορά το τρίτο νομοσχέδιο αφορά την τροποποίηση του Συντάγματος, ώστε να καταστεί δυνατή η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός των δομών και της λειτουργίας των δικαστηρίων.