03/02/2021 14:08
Στη νομοθετική ασάφεια, τη λογική ασυνέπεια, την τεχνική ατέλεια και τη σύγκρουση συμφερόντων, εντοπίζουν τα βασικά προβλήματα του πλαισίου πόθεν έσχες, οι εγκεκριμένοι λογιστές/ελεγκτές Χρήστος Παναγιωτίδης και Νίκος Συρίμης, ο Νομπελίστας πανεπιστημιακός καθηγητής Χριστόφορος Πισσαρίδης, καθώς και διαπρεπής νομικός που δεν κατονομάζεται.
Οι τέσσερις έχουν από κοινού συντάξει σχετική μελέτη (Λευκή Βίβλο) αφιλοκερδώς, την οποία υπέβαλαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε υπουργούς, στη Βουλή και στον πρόεδρο και μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, το πρόβλημα του «Πόθεν Έσχες», έγκειται στη νομοθετική ασάφεια, λογική ασυνέπεια και τεχνική ατέλεια. Επίσης στη σύγκρουση συμφερόντων εξαιτίας της ταύτισης των κριτών και των κρινόμενων.
Σημειώνεται ακόμα, ότι από την πλευρά μιας μικρής μειοψηφίας, υπάρχει έλλειψη της αναγκαίας πολιτικής βούλησης για την πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής, με προσχηματικές δικαιολογίες, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα σύστημα με μηδενική προστιθέμενη αξία.
Η μελέτη χαρακτηρίζει το υφιστάμενο πλαίσιο πόθεν έσχες ως ένα «ερείπιο που δεν επιδέχεται αναστύλωση», υποστηρίζοντας ότι πρέπει να αντικατασταθεί ολοκληρωτικά η υφιστάμενη νομοθεσία περί καταστάσεων περιουσίας και «πόθεν έσχες» των ΠΕΠ. Σημειώνεται ότι η νέα νομοθεσία πρέπει να είναι απλή και εύληπτη, παρά τις τεχνικές δυσκολίες που παρουσιάζει.
Προτάσεις για αλλαγές
Στη μελέτη προτείνεται όπως η δήλωση περιουσιακών στοιχείων είναι ετήσια και να αφορά το προηγούμενο έτος όπως και η φορολογική δήλωση, ώστε να μπορεί να γίνει διασύνδεσή τους και σύγκριση των στοιχείων. Οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση, αναφέρεται, θα ισοδυναμούσε με την καταδίκη της προσπάθειας σε αποτυχία.
Σημειώνεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία που θα δηλώνονται πρέπει να είναι του υπόχρεου ΠΕΠ, της/του συζύγου ή του προσώπου με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ο Υπόχρεος, και των ανήλικων τέκνων τους και πως με την εν λόγω πρόταση, αποφεύγεται η δημοσιοποίηση επιμέρους προσωπικών στοιχείων (αριθμών τραπεζικών λογαριασμών, αριθμών κυκλοφορίας οχημάτων, στοιχείων επικοινωνίας κ.λπ.) που δεν είναι αναγκαία για τους σκοπούς του πόθεν έσχες.
Σύμφωνα με την πρόταση η δήλωση θα πρέπει να περιέχει τραπεζικές καταθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των μετρητών, επενδύσεις σε αξιόγραφα (όπως οι μετοχές, τα χρεόγραφα κ.λπ.), επενδύσεις σε συγγενή πρόσωπα, δοσοληπτικούς λογαριασμούς με συγγενή πρόσωπα, απαιτήσεις από / παραχωρηθέντα δάνεια σε τρίτους, υποχρεώσεις προς / δάνεια ληφθέντα από τρίτους («αρνητικά στοιχεία»), ακίνητη περιουσία (στην τιμή κτήσεώς της), οχήματα, σκάφη, αεροσκάφη (στην τιμή κτήσεώς τους), τιμαλφή και έργα τέχνης (στην τιμή κτήσεώς τους) και έπιπλα, εγκαταστάσεις και διάφορα άλλα περιουσιακά στοιχεία.
Σημειώνεται ότι επιβάλλεται η σύνοψη της κατάστασης περιουσίας, τα δηλούμενα έσοδα και έξοδα και ορισμένα άλλα στοιχεία απαραιτήτως δημοσιοποιούνται πάνω σε ενοποιημένη βάση, κατά τρόπο που τα καθιστά εύκολα προσπελάσιμα στο ευρύ κοινό (μέσω του διαδικτύου).
Προτείνεται επίσης, Επιτροπή Εποπτείας, ίσως τετραμελής, στη βάση μερικής απασχόλησης, και 4 πρόσωπα διοικητικό προσωπικό, 2 λογιστές και 2 γραμματείς.
Τονίζεται ακόμα η σημασία του να υπάρχει ο μηχανισμός, που θα έχει την εντιμότητα και αμεροληψία, την τεχνική γνώση και ικανότητα και την δέουσα εξουσιοδότηση, για να επιλύσει τα διαδικαστικά προβλήματα, που θα προκύψουν κατά την πρώτη εφαρμογή και για να προβεί στις ενέργειες που θα εξασφαλίσουν τον σεβασμό και την ευρεία αποδοχή του συστήματος, εν όψει αναμενόμενων αρνητικών αντιδράσεων και του ότι οι υπόχρεοι προς δήλωση θα κατέχουν ανώτατα πολιτειακά αξιώματα.
Ποινές και οδικός χάρτης για υλοποίηση πριν τις βουλευτικές
Προστίθεται ότι δεδομένης της επιρροής των ΠΕΠ, οι δηλώσεις θα πρέπει να εξετάζονται και να «επαληθεύονται» σε μια πολυδιάστατη βάση ενώ γίνεται αναφορά και σε ποινές για τη μη συμμόρφωση, την υποβολή ανακριβών δηλώσεων κ.λπ., οι οποίες πρέπει να είναι ισορροπημένες.
Η έμφαση πρέπει να είναι στη δήμευση του προϊόντος του παράνομου πλουτισμού, στην επιβολή αναλογικών προστίμων (π.χ. 20%-25% του προϊόντος του παράνομου πλουτισμού, στην επιβολή σταθερών προστίμων, στην απώλεια της δημόσιας θέσης, την αποστέρηση των ωφελημάτων της αφυπηρέτησης και τον αποκλεισμό του επαναδιορισμού, στην αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για χρονικό διάστημα - π.χ. 10 ετών - που ουσιαστικά να αποκλείει την επάνοδο του καταδικασθέντος στην πολιτική σκηνή.
Για την υλοποίηση του νέου πλαισίου παρουσιάζεται οδικός χάρτης που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, εξασφάλιση έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μη κομματοποίηση του έργου, μη δημοσιοποίηση του έργου πριν την ολοκλήρωσή του και μηδενική ανοχή στις συμφεροντολογικές παρεμβάσεις, δέσμευση του Προέδρου της Βουλής για την προώθηση του νομοθετήματος και εφαρμογή / υλοποίηση πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2021