27/01/2023 07:24
Τη νομοθετική ρύθμιση των δραστηριοτήτων κρατικών και μη κρατικών φορέων στο διάστημα, προβλέπει νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών.
Το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε το περασμένο Νοέμβριο από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε την περασμένη βδομάδα στην Βουλή, αποσκοπεί στη δημιουργία εθνικής νομοθετικής ρύθμισης για την εξουσιοδότηση και εγγραφή των διαστημικών δραστηριοτήτων, στη βάση των σχετικών διεθνών Συμβάσεων, στις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος.
Με τη θέσπιση της εν λόγω νομοθεσίας, η Κύπρος θέτει θεμέλια για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση του διαστημικού της Οικοσυστήματος, όπως αναφέρεται σε επεξηγητικό σημείωμα που συνοδεύει το νομοσχέδιο.
Προστίθεται ότι με την αύξηση των διαστημικών δραστηριοτήτων από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς από όλο τον κόσμο και, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα Κράτη φέρουν διεθνή ευθύνη για τις διαστημικές δραστηριότητές τους, τα Κράτη θα πρέπει να υιοθετήσουν, να αναθεωρήσουν ή να τροποποιήσουν εθνικά ρυθμιστικά πλαίσια, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή σχετικών, γενικά αποδεκτών διεθνών κανόνων, προτύπων και πρακτικών για την ασφαλή διεξαγωγή των δραστηριοτήτων στο Διάστημα.
Σημειώνεται ότι σε αυτό το πλαίσιο, η υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι των Διεθνών Συμβάσεων αντιμετωπίζεται μόνο με τη θέσπιση του παρόντος νομοσχεδίου.
Η προτεινόμενη νομοθεσία αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα (Φορείς) που ασκούν ή προτίθενται να ασκήσουν διαστημικές δραστηριότητες.
Όλες οι διαστημικές δραστηριότητες υπόκεινται σε εξουσιοδότηση και μπορούν να διεξάγονται μόνο κατόπιν εγκρίσεως του Διευθυντή Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ), εκτός από τις διαστημικές δραστηριότητες που διεξάγονται από Κρατικές Υπηρεσίες για σκοπούς εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας, άμυνας ή για δραστηριότητες του Κράτους.
Όπως υπογραμμίζεται, οι διαστημικές δραστηριότητες θα διεξάγονται με τρόπο περιβαλλοντικά βιώσιμο, που προάγει την αειφόρο χρήση του διαστήματος.
Στο επίκεντρο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο ενδιαφερόμενος Φορέας θα πρέπει να αξιολογεί τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων στη Γη, στην ατμόσφαιρα και στο απώτερο διάστημα, και να παρουσιάζει ένα σχέδιο με μέτρα πρόληψης και μείωσης των άμεσων και έμμεσων δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Επίσης, ο Φορέας θα πρέπει να αναφέρει ρητώς οποιαδήποτε πυρηνικά υλικά και άλλες ραδιενεργές ουσίες που χρησιμοποιούνται στις διαστημικές δραστηριότητές του και να αναφέρει κατά πόσο πρόκειται για διαστημικές δραστηριότητες υψηλού κινδύνου.
Σε συνέχεια των πιο πάνω, προστίθεται πως ο Φορέας που επιθυμεί να ασκήσει διαστημική δραστηριότητα υποχρεούται να υποβάλλει σχετική αίτηση στο Διευθυντή του ΤΗΕ για χορήγηση εξουσιοδότησης διαστημικής δραστηριότητας. Ακολούθως, ο Διευθυντής του ΤΗΕ θα αξιολογεί την αίτησή του και θα αποφασίζει κατά πόσο πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για να του χορηγήσει την εξουσιοδότηση.
Αξίζει να αναφερθεί ότι μετά την Υπουργική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, που πραγματοποιήθηκε το Νοεμβρίου 2022, στο Παρίσι, ο Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής Δρ Στέλιος Χειμώνας, ανακοίνωσε πως αποφασίσθηκε αύξηση του προϋπολογισμού του Οργανισμού κατά 17%.
Εξέλιξη που όπως είπε, θα επιτρέψει την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διαστημικής αυτονομίας, ηγεσίας, ασφάλειας και ανθεκτικότητας.
Σημειώνεται ότι στο επίκεντρο των εργασιών τέθηκε η ατζέντα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος για την επόμενη δεκαετία, με τους Υπουργούς να τονίζουν τη σημασία της ανεξάρτητης πρόσβασης της Ευρώπης στο διάστημα για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων και λύσεων που προσφέρει για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων παρακολούθησης και μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και διασφάλισης ασφαλών επικοινωνιών και ραδιοπλοήγησης μέσω ευρωπαϊκών δορυφόρων.
Σε παρέμβασή του, ο Δρ Χειμώνας ανέφερε ότι η Κύπρος, παρά το μικρό της μέγεθος, προωθεί μια σειρά από μεταρρυθμίσεις και πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης μιας Εθνικής Διαστημικής Στρατηγικής, στη βάση της νέας Διαστημικής Πολιτικής της ΕΕ και των πρωτοβουλιών και προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, καθώς επίσης και Νομοθεσίας που κατατέθηκε στη Βουλή, για την εξουσιοδότηση και εγγραφή διαστημικών δραστηριοτήτων, στη βάση των σχετικών διεθνών Συμβάσεων.
Στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης που έχει εκπονηθεί, ο Δρ Χειμώνας αναφέρθηκε επίσης στη δημιουργία ενός εθνικού Κέντρου Επώασης Επιχειρήσεων (Business Incubation Centre - BIC) Διαστήματος και ενός τοπικού cluster για το Διάστημα, τα οποία και προωθεί η Κύπρος, τονίζοντας ακόμη τη σημαντική ανάπτυξη που γνωρίζει η χώρα ως προς τις υποδομές δορυφορικών επικοινωνιών και την εγκατάσταση επίγειων δορυφορικών σταθμών στο νησί, που εξυπηρετούν ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους φορείς.