28/11/2022 16:00
Παρέμβαση στο έργο και την ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας από την κυβέρνηση , καταγγέλλει ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος δηλώνει ότι θα προβεί σε αναφορά για το θέμα στην επιτροπή GRECO που θα βρίσκεται στην Κύπρο τον επόμενο μήνα.
Κατά τη σημερινή παρουσίαση του προϋπολογισμού του γραφείου του για το 2023, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, ο κ. Μιχαηλίδης δήλωσε ότι δύο από τους οκτώ πυλώνες ανεξαρτησίας της υπηρεσίας τους, παραβιάζονται από την κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, εξήγησε ότι πρόκειται για την ανεμπόδιστη πρόσβαση στην πληροφόρηση και την ελευθερία να αποφασίζει η Υπηρεσία, για το περιεχόμενο και το χρόνο ετοιμασίας, έκδοσης και δημοσιοποίησης των εκθέσεων ελέγχου της.
Ο κ. Μιχαηλίδης δήλωσε ότι για τους δύο αυτούς πυλώνες, το πρόβλημα δεν αφορά την απουσία νομοθετικού πλαισίου, αλλά τη μη αποτελεσματική εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και τη μη λήψη κυρωτικών μέτρων σε τέτοιες περιπτώσεις, ενώ εστίασε το πρόβλημα, στο διττό ρόλο της Νομικής Υπηρεσίας.
Σημείωσε, πως το πρόβλημα ξεκίνησε το 2020 με τη μη παραχώρηση στοιχείων για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα και συνεχίζεται έκτοτε, σε διάφορες άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ως ο εκ του Συντάγματος νομικός σύμβουλος της εκτελεστικής εξουσίας, γνωματεύει περί δικαιώματός της να μην επιτρέψει ανεμπόδιστη πρόσβαση στην πληροφόρηση.
Έφερε ως παράδειγμα γνωμάτευση να μην παραχωρηθεί στην Ελεγκτική Υπηρεσία το τοπικό σχέδιο Ακάμα, για το οποίο, όπως είπε, είχε ήδη σταλεί από το Πολεοδομικό Συμβούλιο στο Τμήμα Περιβάλλοντος, με την αιτιολογία πως δεν ήταν τελικό, αλλά και χωρίς να επιβληθεί καμία κύρωση για την καθυστέρηση.
Επεσήμανε ότι η αρχή της νομιμότητας λειτουργεί αποτελεσματικά μόνο εφόσον συνοδεύεται από τον έλεγχο της τήρησής της και από την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασής της.
Σύμμαχος η Αρχή κατά της Διαφθοράς
Χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη σύσταση και λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, η οποία όπως είπε, αποτελεί φυσικό σύμμαχο της Υπηρεσίας του, ενώ υπογράμμισε ότι πρόθεσή τους είναι να παραπέμπουν στην Αρχή κάθε θέμα που κρίνουν πως άπτεται του πεδίου αρμοδιοτήτων της Αρχής.
«Η δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας ως προς τα θέματα διαφθοράς και διαπλοκής, θα έπρεπε να σημάνουν συναγερμό σε όλα τα επίπεδα της συντεταγμένης πολιτείας», τόνισε και πρόσθεσε ότι είναι της άποψης πως δεν μπορεί να υπάρξει πειστική θέση περί βούλησης πάταξης της διαφθοράς και διαπλοκής, χωρίς την εκπεφρασμένη με λόγια, και αποδεδειγμένη με πράξεις, στήριξη, αντί της υπόσκαψης, στο έργο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι η ειδική έκθεση για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Αύγουστο του 2022 χαρακτηρίστηκε από την κυβέρνηση ανεπαρκή, ελλιπή, ατεκμηρίωτη και ως έχουσα πολιτικά κίνητρα, σημειώνοντας ότι παρόμοια τοποθέτηση είχε η Κυβέρνηση και το 2020 για τις εκθέσεις που είχε εκδώσει, όταν τότε «θεωρούσε ότι μπορούσε εύκολα να λοιδορεί και απαξιώνει τις εκθέσεις» τους, έχοντας και την πλήρη στήριξη του Γενικού Εισαγγελέα που τους καλούσε σε τάξη.
Σημείωσε ότι στο διάστημα που ακολούθησε οι εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας επιβεβαιώθηκαν από το περιβόητο βίντεο του Al Jazeera, από τις γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα του 2015 για το παράνομο της πολιτογράφησης των συγγενών που στο μεταξύ αποκαλύφθηκαν, και από το Πόρισμα της Επιτροπής Νικολάτου που οι ίδιοι διόρισαν.
«Ενώ λοιπόν οι εκθέσεις μας του 2020 επιβεβαιώθηκαν, η κυβέρνηση δεν είχε κανένα δισταγμό να μηδενίσει κατά ανάλογο τρόπο και την έκθεση του 2022. Σε αυτό λοιπόν το εχθρικό περιβάλλον, συνεχίζουμε μέχρι και σήμερα να εργαζόμαστε», τόνισε.
Πρωτιά στην Διαφθορά
Μεταξύ άλλων ο Γενικός Ελεγκτής ανάφερε επίσης ότι η Κύπρος κατατάσσεται στις χειρότερες χώρες στο δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας για την αντίληψη των πολιτών ως προς το κατά πόσο η δημόσια εξουσία χρησιμοποιείται υπέρ του δημόσιου ή του ιδιωτικού συμφέροντος (Δείκτης Διαφθοράς).
Όπως εξήγησε, με την προσθήκη του δείκτη για το 2021, η διολίσθηση δείχνει να σταθεροποιείται στο χαμηλότερο σημείο από τότε που τηρούνται στοιχεία για την Κύπρο, κατατάσσοντας μας στην 21η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (χειρότερες μας η Μάλτα, Σλοβακία, Ελλάδα, Κροατία, Ουγγαρία και Ρουμανία).
Στην Αρχή κατά της Διαφθοράς πολιτογράφηση από «Κράτος Μαφία»
Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε στο ΚΕΠ και σε συγκεκριμένη υπόθεση πολιτογράφησης που αναφέρεται στο βιβλίο του Μακάριου Δρουσιώτη «Κράτος Μαφία», λέγοντας ότι το πρόσωπο αυτό πολιτογραφήθηκε στο πλαίσιο της διάταξης για συλλογική επένδυση. Είπε πως σήμερα η Υπηρεσία έλαβε απάντηση από το Υπουργείο Εσωτερικών ότι εντοπίστηκε ο συγκεκριμένος φάκελος, προσθέτοντας πως όταν εξεταστεί θα ενημερωθεί η Αρχή κατά της Διαφθοράς.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά εξήρε την εξαιρετική δουλειά που γίνεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία, λέγοντας ότι «για πρώτη φορά μετά το 1960 γίνεται αυστηρός έλεγχος και έχει γίνει και διεύρυνση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας». Εξέφρασε επιφυλάξεις για τα στοιχεία για την αντίληψη της διαφθοράς, λέγοντας ότι η αντίληψη στον κόσμο στην Κύπρο οφείλεται λόγων των αυστηρότερων ελέγχων που γίνονται αλλά και στις αυξημένες καταδίκες.
Η Βουλευτής ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου διαφώνησε με την αναφορά περί «εχθρικού περιβάλλοντος». «Μπορείτε να διαφωνείτε, αλλά δεν νομίζω υπάρχει εχθρικό περιβάλλον, δεν είναι ορθό να γράφονται τέτοια πράματα», είπε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς υιοθέτησε τα περί εχθρικού περιβάλλοντος, λέγοντας πως «η κυβέρνηση προσπάθησε να σκαρτάρει» τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας όσον αφορά το ΚΕΠ. Υπογράμμισε επίσης τα οφέλη για την κοινωνία από τη δουλειά που γίνεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία τα τελευταία χρόνια.
Εξάλλου, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ και προδρεύων της Επιτροπής, Χρύσης Παντελίδης, συνεχάρη την Ελεγκτική Υπηρεσία για το έργο της, λέγοντας η ανάγκη για έλεγχο, διαφάνεια και κάθαρση, εκεί που χρειάζεται, είναι επιβεβλημένη. Απαντώντας στον κ. Κουλλά ότι πρώτη φορά έγιναν τόσο αυστηροί έλεγχοι, ο κ. Παντελίδης είπε, μεταξύ άλλων, πως πρώτη φορά έχουμε ένα σχέδιο πολιτογραφήσεων, που με βάση την διερευνητική επιτροπή, δόθηκαν περισσότερες παράνομες παρά νομότυπες πολιτογραφήσεις, πρώτη φορά η Κύπρος περιλήφθηκε στις αναφορές του ΙΝΤΟΣΑΙ, ενώ «πρώτη φορά είχαμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Γενικό Εισαγγελέα να απειλούν τον γενικό ελεγκτή ότι θα τον οδηγήσουν στο Ανώτατο Δικαστήριο».
Και ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους συνεχάρη την Ελεγκτική Υπηρεσία για το έργο της, ενώ ήγειρε το θέμα της ανάθεσης του ελέγχου μικρών κοινοτικών συμβουλίων σε ιδιώτες ελεγκτές, λέγοντας ότι δημιουργεί προβλήματα.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης Αλέκος είπε ότι η αναγνώριση το έργου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι δεδομένη και πρόσθεσε ότι η Υπηρεσία πρέπει να τύχει στήριξης προκειμένου να διενεργεί τους κατάλληλους ελέγχους προς όφελος των πολιτών.
Σύμφωνα με σημείωμα που κατατέθηκε στην Επιτροπή, ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας για 2023 αφορά σε σύνολο δαπανών ύψους περίπου €8 εκατομμυρίων, σε σύγκριση με περίπου €7,3 εκατ. το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 10,2%.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών της Υπηρεσίας (περίπου 92%) αφορά στις δαπάνες προσωπικού οι οποίες προϋπολογίστηκαν στα περίπου €7,3 εκατ. (€6,7 εκ. το 2022).
Αναφέρεται επίσης πως η Κύπρος, για πρώτη φορά από το 2004 που εντάχθηκε στην ΕΕ, φιλοξενήσει το 2024 την Επιτροπή Επαφών την οποία αποτελούν οι επικεφαλής των Ελεγκτικών Υπηρεσιών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Αύξηση 10,2% στο προϋπολογισμό
Όσον αφορά τον προϋπολογισμό του γραφείου του για το 2023, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι αφορά σε σύνολο δαπανών ύψους περίπου €8 εκατ., σε σύγκριση με περίπου € 7,3 εκατ. για το 2022, δηλαδή αυξήθηκε κατά 10,2%
Σημείωσε ότι, το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών (περίπου 92%) αφορά στις δαπάνες προσωπικού. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο διαχρονικό πρόβλημα υποστελέχωσης που για χρόνια αντιμετώπιζε η Υπηρεσία του, με αποτέλεσμα να συσσωρευτεί μεγάλος όγκος ελεγκτικής εργασίας, κατά τα προηγούμενα έτη, και που αφορά κυρίως τις οικονομικές καταστάσεις Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Σχολικών Εφοριών.