30/06/2020 07:16
Εκτός της λίστας των οντοτήτων που θα δικαιούνται να παρέχουν υπηρεσίες που σχετίζονται με το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα μέσω του οποίου παραχωρείται πολιτογράφηση σε αλλοδαπούς επενδυτές, θα παραμείνουν developers και κτηματομεσίτες, με βάση τους υπό συζήτηση κανονισμούς που βρίσκονται ενώπιον της βουλής.
Οι κανονισμοί καθώς και συμπληρωματικά νομοσχέδια εξετάστηκαν χθες από την επιτροπή εργασίας, στην παρουσία του υπουργού εσωτερικών Νίκου Νουρή, ο οποίος σταχυολόγησε τις σημαντικότερες αλλαγές στις διαδικασίες πολιτογράφησης ξένων επενδυτών, επισημαίνοντας τρεις βασικές αλλαγές.
Αυτές αφορούν διασύνδεση των κανονισμών με τον νόμο περί ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, έλεγχο των παρόχων που θα έχουν πλέον ευθύνη για τον πελάτη τους και διεύρυνση των τομέων στους οποίους μπορούν να επενδύσουν οι δικαιούχοι του προγράμματος.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην υποχρέωση που περιλαμβάνεται στους κανονισμούς αναφορικά με την καταβολή, μεταξύ άλλων, €75 χιλ. στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης. «Με βάση μέτριες εκτιμήσεις, εάν γίνονται έστω 200 πολιτογραφήσεις τον χρόνο, τα έσοδα για τον ΚΟΑΓ θα είναι €18 εκ. Σκοπός μας είναι το ποσό να διοχετεύεται για σκοπούς ανάπτυξης του προγράμματος προσιτής κατοικίας, προς μείωση των ενοικίων και στέγαση ατόμων που πληρούν τα κριτήρια», είπε ο κ. Νουρής.
Ο υπουργός έκανε λόγο για σωρεία ασφαλιστικών δικλείδων και για ξεκάθαρο τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει αποστέρηση της υπηκοότητας από ένα άτομο, χαρακτηρίζοντας τη σύσταση μητρώου παρόχων και την εποπτεία τους ως τον σπουδαιότερο έλεγχο.
Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής, η Δήμητρα Καλογήρου επικεφαλής της επιτροπής κεφαλαιαγοράς και της τριμελούς ad hoc επιτροπής που ανέλαβε την εξέταση 29 υποθέσεων πολιτογράφησης, ανέφερε ότι έχουν περιληφθεί ασφαλιστικές δικλείδες. «Ο μόνος τρόπος ήταν μέσω της σύνδεσης με τον νόμο για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος τον οποίο δουλεύουμε εδώ και χρόνια», είπε.
Τέσσερις οι κατηγορίες παρόχων για επενδυτικό πρόγραμμα
Η κ. Καλογήρου αναφέρθηκε στον καθορισμό παρόχων υπηρεσιών που αφορούν στο κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα σημειώνοντας ότι έχουν καθοριστεί τέσσερις κατηγορίες παρόχων οι οποίες ελέγχονται εδώ και καιρό και μπορούν να ακολουθήσουν τα πρότυπα ελέγχων που απαιτούνται βάσει της νομοθεσίας για το ξέπλυμα χρήματος.
Αυτές είναι οι επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, διαχειριστές ταμείων (fund managers), ελεγκτές και δικηγόροι.
Η κ. Καλογήρου σημείωσε ότι στο μητρώο παρόχων που τηρείται σήμερα περιλαμβάνονται και άλλα πρόσωπα τα οποία κατά τη γνώμη της δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνονται και που θα πρέπει να διαγραφούν όταν περάσει η νομοθεσία, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα και τα εργαλεία για αποτελεσματικό έλεγχο δέουσας επιμέλειας σε ότι αφορά τον πελάτη τους.
Όπως αναφέρθηκε τέτοιες κατηγορίες παρόχων που θα μείνουν εκτός, είναι οι developers και οι κτηματομεσίτες. Σε ότι αφορά τους developers ο κ. Νουρής σημείωσε ότι «δεν είναι πλέον στους παρόχους, για προφανείς λόγους».
Τρύπα στον έλεγχο του προγράμματος
Σημαντικό εργαλείο που εισάγεται με τους κανονισμούς είναι η εποπτεία των παρόχων μέσω της αρμόδιας επιτροπής. Η κ. Καλογήρου ανέφερε ότι η επιτροπή η οποία θα πρέπει να ενδυναμωθεί θα αναλάβει να εποπτεύει, να επιβάλλει κυρώσεις, να διαγράφει παρόχους και να τους καταγγέλλει στις άλλες αρμόδιες αρχές εάν δεν προβαίνουν στον απαραίτητο έλεγχο του πελάτη τους.
Σημείωσε ότι στο υπουργείο εσωτερικών θα πρέπει να δημιουργηθεί επιπλέον μια μονάδα πληροφοριών για τον συνεχή έλεγχο των πολιτογραφημένων επενδυτών ώστε να διαπιστώνεται ότι μέχρι και σε βάθος 10 ετών από την πολιτογράφησή τους δεν έχουν προκύψει υποθέσεις εναντίον τους που αφορούν τυχόν καταδίκη ή «εάν τους τρέχει η Europol ή η Interpol για σοβαρό αδίκημα», όπως είπε.
«Έτσι καλύπτουμε και τους παλιούς που έχουν πολιτογραφηθεί μέχρι σήμερα αλλά και όσους νέους θα πολιτογραφηθούν για να διασφαλιστεί η αξιοπιστία του προγράμματος», σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι εάν περάσουν οι ρυθμίσεις «θα είμαστε πιο αξιόπιστοι γιατί υπάρχει η τρύπα ότι προηγουμένως δεν ελέγχονταν οι επενδυτές. Τώρα θα ελέγχονται όπως όλοι οι άλλοι επενδυτές», σημείωσε.
Η επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ κ. Παπακυριακού, αναφέρθηκε στη σύνδεση των κανονισμών με την νομοθεσία που αφορά έλεγχο ταυτότητας, πηγής εισοδημάτων και έλεγχο των επενδυτών, σημειώνοντας πως είναι σωστή για σκοπούς ενιαίας ρύθμισης.
Πρόσθεσε ότι η σύνδεση δεν ήταν απαίτηση της Moneyval, αλλά είναι θετικό το ότι η Κύπρος προχωρά σε αυτό, είπε.
Σωρεία παρατηρήσεις από βουλευτές
Τα μέλη της επιτροπής απηύθυναν σωρεία ερωτήσεων στον υπουργό εσωτερικών σχετικά με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις με ορισμένους να μην παραλείπουν να αναφερθούν στα προβλήματα και τις αρνητικές αναφορές που αντιμετώπισε κατά καιρούς η Κύπρος, λόγω του τρόπου χειρισμού του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος.
Η πρόεδρος της επιτροπής Ελένη Μαύρου και άλλα μέλη, έκαναν λόγο για συγκεκριμένες αλλαγές που περιλαμβάνονται στους κανονισμούς και που όπως αναφέρθηκε, εξυπηρετούν μια κατηγορία επαγγελματιών, τους μεγάλους developers, αποκλείοντας τους μικρούς κατασκευαστές από το να αναλάβουν έργα που σχετίζονται με το πρόγραμμα. Οι αναφορές αφορούν πρόνοια για την απαγόρευση σύστασης εταιρείας στον τρόπο επένδυσης και συμμετοχής στο πρόγραμμα με τον κ. Νουρή να σημειώνει ότι κάποιοι «προχωρούσαν σε σύσταση κατασκευαστικής εταιρείας, έκαναν επενδύσεις μέσω αυτής, καρπούντο οφέλη μέσω της πώλησης και μετά έβγαζαν και κέρδος» αφού ήταν δικαιούχοι του προγράμματος με οφέλη από την επένδυση και επιστροφή ΦΠΑ.
Η κ. Μαύρου αναφέρθηκε επίσης, σε περιπλοκότητα των ρυθμίσεων και παραθυράκια ζητώντας τις απαντήσεις του υπουργείου πριν την ερχόμενη Δευτέρα, ώστε η συζήτηση να προχωρήσει γρήγορα.
Επιφυλάξεις προκαλεί πρόνοια αναφορικά με τη δυνατότητα επενδύσεων σε ταμεία μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με βουλευτές να σημειώνουν ότι η αναφορά είναι ευρεία και ότι δεν είναι ξεκάθαρο ποιοι τομείς επιχειρείται να στηριχθούν. Στο πλαίσιο των απαντήσεων του ο κ. Νουρής είπε ότι σκοπός είναι να υπάρχει ευελιξία για το ποιοι τομείς θα ευεργετηθούν.
Σχολιάζοντας θέματα πολιτικής ο κ. Νουρής ανέφερε ότι η οικονομία στηρίζεται στον τουρισμό και τις κατασκευές ως τα δυνατά χαρτιά και πως «εκεί θέλουμε να στρέψουμε τους επενδυτές για να ενισχύσουμε αυτό το κομμάτι», ενώ επεσήμανε πως «ο κατασκευαστικός τομέας συμπαρασύρει θέματα ανεργίας».
Η πρόεδρος της επιτροπής ζήτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες να συνεννοηθούν σε θέματα διατύπωσης του κειμένου προτού συνεχιστεί η συζήτηση, ζητώντας παράλληλα ενημέρωση από την αρμόδια επιτροπή αναφορικά με την διαδικασία ελέγχου των 29 υποθέσεων πολιτογράφησης και τους λόγους για την καθυστέρηση που προκύπτει. Ενώπιον της επιτροπής εκκρεμούν παράλληλα, σχετικές προτάσεις νόμου, για τις οποίες σύμφωνα με τον κ. Νουρή θα πρέπει να παραστεί στη συζήτηση και η επίτροπος προσωπικών δεδομένων.